Morgunblaðið - 08.12.1985, Qupperneq 45

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. DESEMBER1985
pýramída. Liðið sem hafði puðað
og erfiðað vikum saman, og helst
þegar aðrir voru ekki á ferli, hafði
safnast saman í þéttan hóp við
bálköstinn. Pálmi var í essinu sínu.
Eiinhver hafði gert honum þann
grikk að hella í hann víni. Pálmi
var því ekki alveg eins stöðugur á
fótunum og manni í slíkri ábyrgð-
arstöðu, sem brennukóngi, ber að
vera. Nú var eldur borinn að stæð-
unni og logarnir sleiktu sig upp
eftir bálkestinum. Pálmi vildi fá
meira fútt í brunann og fyllti fötu
af olíu til að skvetta á bálið. Hann
sveiflaði fötunni með tilþrifum
hins þjálfaða manns, en rann til í
olíuvotri moldinni og snerist hálf-
um hring lengra en til stóð. Olíu-
gusan sveif í glæsilegum boga og
beint á sjálfa aðstandendur brenn-
unnar sem rennblotnuðu. Skyggði
það nokkuð á fögnuð brennumanna
að verða fyrir gusunni og skemma
föt sín. Fatan var nú tekin af
Pálma og aðrir stöðugri fengnir
til að væta í bálinu. Brennan var
tignarleg og fengum við mikið
hrós.
En hvers vegna að hafa brennu
á þjóðhátíð? óheiðarleikinn við
söfnun brennuefnisins óhreinkaði
samvisku ungra drengja og oft
urðu slys við íkveikjuna.
Næsta ár hélt ég enn upp á þjóð-
hátíð sem óharnaður unglingur.
Ég var alsgáður, því ég hafði mjög
slæmt magasár og hélt það mér
frá vínneyslunni. Þá þegar var
orðið nokkuð algengt að menn
skvettu í sig og hæfu víndrykkju
á þjóðhátíðum.
Það má sjá tvær hliðar á þjóð-
hátíð. Önnur hliðin sneri að þjóð-
legri skemmtun Eyjamanna.
Gaman var að heyra Vestmanna-
kórinn syngja undir stjórn Brynj-
úlfs Sigfússonar. Ræður séra Jes
A. Gíslasonar voru alltaf eftir-
minnilegar og athyglisverðar.
Bjargsigið frábært og átti varla
sinn líka í útiskemmtunum hér-
lendis. Ég man þá Sigurjón Sig-
urðsson frá Brekkuhúsi og Þorgeir
Jóelsson frá Sælundi síga niður
Molda í Herjólfsdal. Það var tign-
arleg og sönn íþrótt. Ég man
Hafstein heitinn Snorrason á
Hlíðarenda sigra Garðar Gíslason,
mesta spretthlaupara landsins.
Friðrik Jesson stökkva manna
hæst í stangarstökki og síðar þá
ólaf Erlendsson og Guðjón Magn-
ússon. Torfi Bryngeirsson Evr-
ópumeistari kom svo seinna fram
á sjónarsviðið og stökk manna
hæst. Fótboltalið úr Reykjavík
komu oftast í heimsókn og ef þau
sigruðu þótti það setja skugga á
hátíðina. Þessi hlið hátíðarinnar
er hin upprunalegasta, sem hófst
á laugardegi og endaði á sunnu-
dagskvöldi. Gleðskapur var í hófi
og eftirmálar litlir sem engir.
Svo var farið að lengja þjóð-
hátíðina með allslags útþynning-
um og fyllt upp í glufurnar með
áfengisdrykkju. Það er skugga-
hliðin og hefur hún margan skað-
að.
Á umræddri þjóðhátíð 1939
komu menn saman og nutu góð-
viðrisins í Herjólfsdal. Skemmtan-
ir voru með hefðbundnum hætti.
Ég hafði dálítið stundað dansleiki
og fór á pallinn með nýju dönsun-
um. Góð hljómsveit úr Keflavík lék
fyrir dansi. í danshléi, rétt undir
miðnættið, kemur til mín myndar-
legur aðkomumaður lítillega við
skál og segist vera í spreng. Spyr
hann mig hvort ég viti hvar salerni
sé að finna. Ekki var ég búinn að
svara honum þegar hann gekk að
vírnetinu, sem umlukti danspall-
inn, og sprændi yfir mannfjöldann
fyrir utan. Varð nú heldur betur
fjaðrafok í mannþrönginni yfir
þessari óvæntu sendingu. Meðal
þeirra, sem urðu fyrir bleytunni,
var hópur trúaðs fólks. Ég hugsaði
með mér að þetta hefði verið mátu-
legt á það að vera að þvælast
þarna. Hver var munurinn á því
að vera inni á danspallinum eða
standa límdur við vírnetið? Mér
fannst að fólk ætti að vera heilt í
því sem það sagðist vera. Þetta
sama haust tók ég á móti Jesú
Kristi sem frelsara mínum. Kom
ég ekki framar á þjóðhátíð eftir
það, þótt ég ætti eftir að eiga
heima í Eyjum í þrjátíu ár.
SENNILEGA BESTU HÁRSNYRTIVÖRUR
SEMVÖLERÁ, SPYRJIÐ
FAGFÓLKIÐ.
FÁST AÐEINSÁ
HÁRSNYRTI-
STOFUM.
J#IC#
V HÁRSNYRTIVÖRUR
H. HELGASON SÍMAR 18493-22516
r.
Jóhannes
Svelnsson
Kjarval
Ævisaga
eftir Indriða G.
Þorsteinsson
„ . . . bók Indriða um Kjarval fylgir í
flestum tilvikum hinni næstum sígildu
ævisagnaritun eða íslenskum bókum um
merkismenn. Og sem slík er hún líklega sú
besta sem ég hef lesið, ef ekki sú albesta.
Stíll bókarinnar er tilgerðarlaus, sléttur og
felldur . . . með einföldum orðum og
skrúðlausum . . . Slíkt litleysi sem gætir í
fari Indriða við gerð bókarinnar er afar
sjaldgæft meðal rithöfunda. Því það er nú
einu sinni sú skoðun þeirra að þeim beri að
hafa vit fyrir öðrum, líka sérfræðingum . . .
Margar prýðilegar ljósmyndir eru í bókinni
og ekki eru myndirnar af málverkunum
síðri. Umhyggja fyrir myndunum er
einstæð . . .“
(Guðbergur Bergsson í Helgarpóstinum
31. október 1985).
.....ég (kann) naumast annað en hrósyrði
að segja um þessa sögu Indriða G. Þorsteins-
sonar. Hann hefur gefið okkur frábærlega
vel skrifaða og glögga mannlýsingu á
mikilhæfum einstaklingi, og barmafulla af
smellnum frásögnum í kaupbæti . . .“
(Dr. Eysteinn Sigurðsson í NT 15. okt. 1985)
„Það fer ekki milli mála að það er gífurlegur
fengur að lesa jafn vel ritaða ævisögu
Jóhannesar Sveinssonar Kjarvals . . .“
(Jóhann Hjálmarsson skáld í Morgunblaðinu
15. október 1985)
„Ég get . . . lýst því sem minni skoðun að
höfundurinn hafi unnið hér þrekvirki . . .“
(Kristján frá Djúpalæk skáld í Degi
15. okt. 1985)
AUÐVITAÐ
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ, AUSTURSTRÆTI 18, SÍMI 25544.