Morgunblaðið - 21.08.1986, Qupperneq 44

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. ÁGÚST 1986
fclk f
fréttum
„Almenningur hafnaði
mér í hlutverki
hirðfíflsins“
— segir Noriyuki „Pat“ Morita, sem fer með hlutverk
lærimeistarans í „Karate Kid“
eir, sem á annað borð sáu kvik-
myndina „Karate Kid“, muna
eflaust eftir senunni, þar sem hinn
yflrvegaði, gamli karate-kennari
reynir að veiða flugur með matar-
prjónum einum vopna. Sú sena á
að undirstrika sjálfsagann og þolin-
mæðina, sem þessi vitri maður á
að búa yflr. Með hlutverk þessa
meistara, Miyagi, sem kennir ve-
sælum og rindilslegum skólastrák
að veija sig, fer Noriyuki „Pat“
Morita. Það má líka með sanni segja
að Morita hafl sjálfur til að bera
ríkulegan skammt af fyrrnefndum
eiginleikum.
Líf hans allt hefur verið hörð
barátta, ævi hans átakanlegri en
nokkur sú rulla sem hann hefur
farið með fyrir framan kvikmynda-
tökuvélamar. Sem bam var hann
alltaf mjög veikur, fékk alla þá sjúk-
dóma sem hugsast gat. Síðar á
ævinni var hann hnepptur í varð-
hald og settur í fangabúðir fyrir
þá sök eina að vera japanskur að
ætt og uppruna. Um leið og hann
losnaði hófst síðan barátta hans
fyrir frægð og frama, hann hóf að
leika og lagði ríkustu áhersluna á
gamanleik. En heldur gekk honum
illa að höfða til almennings. Árum
saman hamaðist hann við að vera
fyndinn, en allt kom fyrir ekki
Ahorfendur hrifust ekki með —
hreinlega höfnuðu honum í hlut-
verki hirðfíflsins. Áður en „Karate
Kid“ kom til sögunnar var Morita
orðinn æði vonlaus um að hann
myndi nokkurn tímann slá í gegn
í Hollywood. „Ég var gersamlega
uppgeflnn," segir hann „og var
helst á þvi að hætta við þetta allt
saman, fara að stunda einhveija
almennilega og ömgga vinnu. En
þá gerðist kraftaverkið. Ég frétti
að verið væri að leita að miðaldra
Japana til að fara með hlutverk
karate-kennara. Ég ákvað að láta
slag standa og sótti um. Fyrst í
stað leit þó út fyrir að ég fengi
ekki hlutverkið. Þeir sögðust ekki
vera að leita að grínleikara, vildu
fá einhvem, sem gæti túlkað tilflnn-
ingar. Eftir svolítið þóf fékk ég þó
að reyna. Eiginlega átti ég heldur
ekki í neinum vandræðum með að
leika þennan mann. Mér fannst ég
þekkja hann alveg inn að beini.
Hann er nefnilega nákvæmlega eins
og flestir þeir Japanir voru sem
fyrstir komu til Bandaríkjanna.
Virðulegur, þolinmóður og afskap-
lega sterkur persónuleiki, sem alltaf
er f fullkomnu jafnvægi. Mér fannst
ég vera að leika pabba minn,“ bæt-
ir hann við. Framleiðendur myndar-
innar urðu líka frá sér numdir af
hrifningu. „Við vildum í upphafi
ekki fá Morita í þetta hlutverk,"
viðurkennir Jerry Weintraub. „Ég
hafði fylgst með honum í ein 20
ár og var alveg viss um að hann
myndi ekki valda þessu hlutverki.
En það kom fljótlega í ljós að ég
átti margt ólært. Frammistaða hans
kom mér hreinlega til að gráta —
það var strax ljóst að Morita skildi
til fulls tilfínningar þær sem innra
með Miyagi áttu að bærast." Til
þess að hann næði enn betur tökum
á hlutverkinu fór Morita á flmm
vikna karate-námskeið. „Eg hef
Nú brosir framtíðin við honum, enda kominn tími til. Noriyuki „Pat“
Morita aðstoðar dætur sínar, Tiu og Aly, við heimalærdóminn.
„Ég átti ekki í neinum vandræðum með að leika Miyagi," segir
Morita. „Ég ólst upp með mönnum, sem voru nákvæmlega eins og
hann.“
alltaf verið stórreykingamaður og
aldrei hreyft mig neitt að ráði. Þetta
námskeið reyndist því meiriháttar
púl fyrir mig,“ segir hann. Morita
er þekktur fyrir að vera afskaplega
jarðbundinn maður. „Ég gerði mér
engar vonir um að þessi mynd
myndi ganga," segir hann. „Ég
meira að segja fann henni allt til
foráttu sjálfur. Það var ekki fyrr
en peningamir fór að streyma inn,
sem ég viðurkenndi það fyrir sjálf-
um mér að loksins hefði dæmið
gengið upp.“
Um fortíð sína yill Morita helst
sem minnst tala. „Ég hef gengið í
gegn um marga eldraunina" segir
hann, „og það er eins og að strá
salti í sárín að tala um það. Ég lá
í rúminu í 9 ár, vegna veikinda, var
síðan í fangabúðum í 4 ár — og
það gerbreytti öllum mínum við-
horfum til lífsins og tilverunnar.
Ég varð bitur út í allt og alla,
missti trúna á hið góða í lífinu og
fann jafnvel til haturs í garð Banda-
ríkjamanna. Dvölin í búðunum var
líka ein allsheijar martröð. Fjöldi
Japana fyrirfór sér, enda virtist
framtíðin vera algjört svartnætti.
Þessi ár voru vægast sagt viðbjóðs-
leg og enn í dag vakna ég oft í
svitabaði út frá draumum um mis-
þyrmingar og niðurlægingu."
Þijátíu og eins árs að aldri gekk
Morita svo í hjónaband og eignaðist
eina dóttur. Það hjónaband entist
í ein 14 ár, en um það vill Morita
alls ekkert ræða. „Ég man ekki
einu sinni hvað hún heitir, þessi
kona,“ segir hann og verður hörku-
legur á svip. „Hann lítur á sitt fyrra
hjónaband sem annað líf,“ útskýrir
núverandi kona hans, Yuki, sem
hann kvæntist 1970.
En ekki eru öll áföllin upptalin
enn. Árið 1980 hrundi húsið hans
er hvirfilvindur gekk yflr Tarzana
og þar með missti hann aleiguna,
því tryggingu hafði hann enga.
Skömmu síðar lést móðir hans úr
krabbameini og ári eftir kom í ljós
að dóttir hans, Tia, sem þá var
aðeins 6 ára, þjáðist af alvarlegum
nýmasjúkdómi. Allt þetta álag varð
til þess að þau hjónin skildu —
Morita flutti til Hawaii og bjó þar
í tvö ár. Þegar hann fluttist svo
aftur til Los Angeles tóku þau Yuki
saman á ný — og síðan hefur leiðin
legið upp á við. Nú hefur verið
gerð önnur kvikmynd um samband
karate-kennarans og skólastráks-
ins, sem leikinn er af Ralph
Macchio, og virðist hún ekki ætla
að vekja minni hrifningu en sú
fyrri. Nú hefur verið ákveðið vegna
Qölda áskorana að hefja tökur á
þriðju myndinni í september. „Ég
held að fólk hafí bara verið búið
að fá nóg af blóði og byssubardög-
um.“ segir Morita, er hann er inntur
eftir ástæðum þessarar velgengni
myndanna. „Vissulega eru þetta
baráttumyndir, en ofbeldislausar
þó. Karate er nefnilega sjálfsvam-
aríþrótt, sem er laus við allan
kvikindishátt. Hún krefst þekking-
ar, skilnings og innsæi í mannlegt
eðli. Hún er heiðarleg og það held
ég að geri gæfumuninn," segir þessi
54 ára gamli, góðlegi maður, sem
unnið hefur hugi og hjörtu kvik-
myndaáhugamanna um allan heim.
Kraftalegir kvenmenn — bæjarprýði Eastbourne
Flestar borgir eiga sér eitthvert
tákn, París hefur Eiffel-turn-
inn, Kaupmannahöfn hafmeyjuna,
New York frelsisstyttuna og
Reykjavík svaninn. Yfir öllum þess-
um merkjum hvílir ákveðin reisn
og myndarleiki. Ibúar litla, breska
bæjarins, Eastbourne voru ekki alls
kostar sáttir við að eiga sér ekkert
slíkt merki, ekkert séreinkenni.
Yfirvöld í bæ þeim settust því niður
til skrafs og ráðagerða, settu á fót
alls kyns nefndir og ráð, sem höfðu
það hlutverk að fínna út hvað gæti
hugsanlega verið einkennandi fyrir
þeirra blómlega bæ. Framundan var
mikil vinna, vangaveltur og rökræð-
ur. Einhverra hluta vegna gátu
New York-búar hafa frelsisstytt-
una — þeir í Eastboume feitar
frúr.