Morgunblaðið - 17.12.1986, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER 1986
47
Stj órnun eða
stj óraun
ekki
eftír Skarphéðin
Össurarson
Það orkar alltaf tvímælis að ræða
um stjómun. Það kemur tii af því
að einn færir sér til skerðingar, það
sem annar telur sér til hagsbóta.
Svo má heldur enginn vera þversum
í þjóðarsálinni og henni þannig til
óþurftar.
Það hefír einhvemveginn hljóm-
að þannig í fjölmiðlakerfinu síðustu
dægur, að alifugla-framleiðendur í
landinu væm nú orðnir sú óværa á
þjóðarlíkamanum, sem ekki væri
við ráðið. Þeir fæm um með svipuð-
um afleiðingum og grasmaðkur og
engisprettur eiga til með að gera,
svo að sjálf þjóðarsálin — Alþingi
— væri í mikilli hættu. í þessa átt
hefir málflutningur Qölmiðlanna
hnigið um þessi efni.
Flestir eða margir hafa þó látið
það óátalið, þótt því væri hreyft að
líklega væri þama þörf á einhverri
stjómun. Aðrir hafa tútnað út.
Skynsamir menn virðast flestir
gera sér grein fyrir því, að þar ríkir
aðeins glundroði, upplausn og vand-
ræði, þar sem engin stjómun er á
hlutunum. í framhaldi af því væri
e.t.v. ekki úr vegi að reyna að gera
sér grein fyrir þvi, hvemig af-
greiðsla mála færi fram á sjálfu
alþingi, ef engin stjórnun væri þar.
Já. — Því ekki að láta samkeppnina
ráða líka þar eins og í hænsna-
rækt? Enginn efast um framboðið
á gasprinu, hvað sem segja má um
eftirspumina. Varla yrði annað sagt
en að þar fengi þá einstaklingurinn
að njóta sín. Sá einn kæmi þá sínum
málum fram, sem sterkasta hefði
röddina og hrausta lúku til þess að
þagga niður í þeim, sem væri uppi
með tilburði til þess að trafla hann.
Konur ættu þá sennilega lítið erindi
inná alþingi eða mjóróma menn og
málhaltir. Karl Steinar vill kannski
svara því, hversvegna hann er að
rembast við að stjóma launþega-
málunum. Hann er svo sem ekki
einn um það. Það verður ekki betur
séð en að þar sé hvert silkipottlokið
upp af öðra upptekið af því að
stjóma verkalýðsmálum, þótt þau
hafí þingmennsku í hjáverkum.
Já, Karl Steinar. Því ekki að láta
einstaklinginn njóta sín og siga
honum út í samkeppnina á vinnu-
markaðnum. — Tvímælalaust
myndu sumir hafa eða ná hærri
launum heldur en þeir hafa undir
þínum væng, aðrir minna og enn
aðrir ekki neitt. Þetta vilt þú koma
í veg fyrir og þar er ég þér sam-
mála. En það lýsir kaldriQuðu
innræti þínu, Karl Steinar, úr hófí
fram, að þú skulir ætla þér að
drýgja þá dáð, að færa „þínum"
launþegum kjarabót af framfæri
snauðra alifuglaframleiðenda, með
því að krefjast þess að þeir fái ekki
kostnaðarverð fyrir framleiðslu
sína.
Við skulum láta laun þeirra liggja
milli hluta. Fyrst er að fá fyrir til-
kostnaðinum. Það hafa þeir ekki
um þessar mundir. Það er víst ekki
þitt mál, að íslenskir bændur era
launþegar þinna launþega, enda
skammtar þú þeim skít úr hnefa.
Reynir að troða því inní kjarasamn-
inga að laun bóndans hækki ekki.
Ég held að það sé óumdeilanlegt:
„Að þar heggur sá er hlífa skyldi."
Allir vita þó, að íslenskir bændur
era lægst launaða stétt þjóðarinn-
ar. Hvað varðar baráttumanninn
fyrir kjöram „hinna lægst laun-
uðu“, Karl Steinar, um það.
Það er leitt til þess að vita að
íslenskur landbúnaður skuli endi-
lega hafa þurft að vera pólitískt
bitbein stjómmálamanna, allt frá
því að hin svokallaða framfærslu-
vísitala varð til, þar sem þeir að
tröllahætti hafa hent þessu fjöreggi
þjóðarinnar á milli sín og glott út
( annað og stundum bæði gúlvik,
uns þeir núna hafa gloprað því al-
gjörlega niður, svo að liggur við
landauðn, eins og nú horfir. Afleið-
ingin er, að alltof margir bændur
era nú aðeins lögfræðingafóður.
Að landbúnaðarfólk hefir einhvem-
veginn haft í sig og á, er vinna
þess og aftur vinna. Ekki bara 36
eða 40 stundir á viku, heldur nær
90 stundir á viku, eða 12 til 14
stundir af hverjum sólarhring allt
árið um kring. Ýmist við bústörf
eða út í frá. Þetta er fólkið, sem
Karl Steinar Guðnason réttir nú
hælinn, sem lítilfjörlegan jólaglaðn-
ing, tilbúinn til þess að traðka á
því, geri það tilraun til þess að rétta
sinn hlut.
Að sjálfsögðu á landbúnaðar-
framleiðslan ekki að vera meiri
heldur en þjóðin hefír þörf fyrir.
en hver eða hvemig á að stjóma
því? Samkeppnin á að stjóma því,
segir verkalýðsforinginn, Karl
Steinar, allt í einu eins og hann
hafí fengið óvænt höfuðhögg, þar
sem sá þjóðflokkur hefír ekki hing-
að til komið auga á annað en
ríkisforsjá og miðstýringu.
Við skulum ekki gera lítið úr
samkeppninni. Hún þarf að vera
og á að vera fyrir hendi. Hún er
bara ekki einhlít nema að vissu
marki. Reynslan sannar það í gegn-
um tíðina að henni era einnig
takmörk sett eins og öllu öðra í
mannlegu samfélagi. Allt sem heit-
ir frelsi, er t.d. löngu farið fyrir
róða í mannlegum samskiptum.
En þegar svo er komið, að land-
búnaður þjóðarinnar riðar til falls,
með allri þeirri fjárfestingu, sem
honum fylgir, þá hlýtur að vera
farið að nálgast það, að einhver
raunhæf stjómun komi þar til. Þá
stefnir í einokun, segir verkalýðs-
forastan. Og þótt hún búi í því
glerhúsi að starfrækja þaðan þá
mestu einokun, sem nútfma íslend-
ingar hafa einhver kynni af, þá
lætur hún sig hafa það að kasta
þaðan steinum, sem hingað til hefír
verið talið varasamt úr slíku hús-
næði, og aðeins heimskra manna
háttur að gera það. Verkalýðs-
forastan sem og aðrir ætti að geta
skilið það, að upp gæti komið sú
staða, að nauðsyn krefði að einoka
þyrfti fleira heldur en launþegana
í landinu. Ef endilega er nauðsjm-
legt að nota það orð EINOKUN.
Til þeirra er a.m.k. hægt að sækja
fyrirmynd í þeim efnum, ef mikið
liggur við.
Spumingin er ekkert um einokun
í þessu máli. Spumingin er um það
f eggjaframleiðslunni t.d. hvort
stjómvöld ætli að afhenda hana
tveimur til Qóram einstaklingum,
eða hvort hún ætli að dreifa henni
fleiram til framfæris í landinu og
þá fyrst og fremst þeim, sem þegar
hafa fjárfest með það í huga. Um
þetta snýst málið, sem að mínu viti
fjarlægist með þeim hætti þann ein-
okunargeming, sem virðist hafa
dáleitt alltof marga af þeim, sem
málið skiptir. En það verður þjóðin
að skilja, að hér sem annarsstaðar,
verður framleiðslan að skila vinnu-
launum á borð við það, sem „hinir
lægstlaunuðu" hafa annarsstaðar í
þjóðfélaginu, a.m.k.
En Karl Steinar Guðnason er
ekkert einn um það að sparka þama
í þann, sem halloka hefír farið.
Flokksmennimir mínir þeir Bjöm
Dagbjartsson og Friðrik Sophusson
studdu dyggilega við bakið á honum
á Alþingi um daginn. Ég verð að
segja það alveg eins og það er, að
það er enginn geislabaugur yfír því
að þurfa að ganga til kosninga með
slíkum gauram.
Átakanlegast fannst mér það þó
að hlusta á Eið Guðnason að þessu
sinni í þinginu. Hann sagði af mikl-
um þunga og með svo miklum
áherslum að manni gat dottið f hug
að honum væri alvara. Orðrétt sagði
hann: „Ég krefst þess af núverandi
ríkisstjóm, að hún geri allt, sem í
hennar valdi stendur til þess að
koma f veg fyrir að stjómun verði
komið á í kjúklinga- og eggjafram-
leiðslu, sem stefnir í hreina einokun
og verðhækkun á þessum vöram til
neytenda." Svo mörg vora þau orð
og þó miklu fleiri. Ég átti ekki von
á þessu frá Eiði Guðnasyni. Mér
Skarphéðinn Össurarson
„Það hefir einhvern-
veginn hljómað þannig
í fjölmiðlakerfinu
síðustu dægur, að ali-
fugla-framleiðendur í
landinu væru nú orðnir
sú óværa á þjóðarlík-
amanum, sem ekki væri
við ráðið.“
hefír alltaf fundist hann skilnings-
ríkur og drenglundaður maður, sem
hæfði betur hóflegra hjal. En þetta
hendir svo alltof oft: „Að heggur
sá er hlífa skyldi".
Þessi afstaða og þetta orðfæri
þessa manns eykur ekki hvað síst
undran mína fyrir það, að hann
sækir í framboð í miklu landbúnað-
arhéraði, þar sem vel flest snýst
um landbúnað, sem kjósendur hans
hafa velferð sína af. Ef til vill er
honum kunnugt um að í kjördæmi
hans er verið að fást við það mesta
átak, sem gert hefír verið í eggja-
framleiðslunni til hagræðis og
hagsbóta. Átak, sem ætlast er til
að sé liður í því að draga úr fram-
leiðslukostnaði og neytendur fái
þannig ódýrari egg en ella. Hér er
átt við útungunarstöðina, sem verið
er að koma á fót á Hvanneyri.
Henni er ætlað það hlutverk að fá
fram hraustari fugla, afurðameiri
fugla, og neyslugrennri fugla held-
ur en við höfum nú um þessar
mundir. Ef að það tekst má að
mínu viti nokkra til kosta. Ég hef
heyrt því fleygt, að það sé hag-
kvæmara að fá 15 kg af eggjum
eftir hveija innsetta hænu, eins og
þeir hafa í Noregi, sem selja okkur
stofninn, heldur en 11—12 kg eins
og við höfum. Ég hefí líka hlerað
það, að það sé útgjaldaminna f
framleiðslunni, að hænan noti ekki
meira en 2,3 kg af fóðri til þess
að skjóta frá sér einu kg af eggj-
um, eins og þeir segja að hún geri
í Noregi, heldur en þegar hún notar
4 kg til þer:' ama, eins og sagt er
að hún geri, þegar hún er komin
til íslands. Ég hefí líka orðið var
við, af eigin rejmslu, að það er hag-
stæðara að hænan haldi lífi til þess
að skila afurðum.
Þessu er útungunarstöðinni á
Hvanneyri ætlað að bæta úr. Það
er hreint klúður af minni hendi eða
annarra, ef það ekki tekst. Allir
landsmenn, sem telja sig þurfa þess,
eiga aðgang að henni, eftir því seni
við verður komið, á meðan ég hefí
þar eitthvað til mála að leggja.
Þess utan er útungunarstöðinni
á Hvanneyri ætlað það hlutverk að
gefa nemendum bændaskólans þar
kost á því að kjmnast þessari bú-
grein. Að þeir, sem vilja, fái inngrip
í það: Hvemig útungun fer fram,
uppeldi, umhirða og búnaður allur
sem þessari starfsemi tilhejrir. Með
það fyrir augum er þessi stöð stað-
sett á Hvanneyri, að öll þjóðin fái
notið hennar eftir því sem kostur
er á.
Ef til vill er það þessi útungunar-
stöð, sem þingmaður kjördæmisins,
Eiður Guðnason, vill kæfa í fæðing-
unni, svo að ekki verði annað sagt
en að hann hafí lagt sitt af mörkum
til þess að útrýma óværanni, sem
sest er á þjóðarlíkamann, að bestu
manna yfírsýn skyldi maður ætla.
Að órejmdu hefði ég ekki trúað
því, að Eiður Guðnason væri tilbú-
inn með hælinn, til þess að traðka
á þeim, sem í bágindum standa,
þótt Karl Steinar Guðnason léti sig
hafa það.
Höfundur er stjómarformaður
ísunga Sv/f og veitir forstöðu út-
ungunarstöðinni á Hvanneyri.
Dyrasímaþjónusta
Gestur rafvirkjain. — S. 19637.
□ Glitnir 698612177 - Jólaf.
I.O.O.F. 9= 16812178’/2=Jv.
I.O.O.F. 7 = 18612178’/2=J.V.
HörgshlíA 12
Samkoma f kvöld, miövikudags-
kvöld, kl. 20.00.
REGLA MIISTERISRIDDARA
RMHekla
17.12. VS.MT.BM.
KL.19.
A
LITGREINING MED
CROSFIELD
64SIE
LASER
LYKILLINN AO VANDAORI LITPRENTUN
MYNDAMÓT HF

raðauglýsingar
raðauglýsingar

Akranes — Borgarfjörður
Jólaglögg
f jólaönnum er gott aö hvíla sig smástund. Fimmtudaginn 18. des-
ember kl. 20.00 ætlum viö aö koma saman i góöu yfirlæti I Sjálfstæö-
ishúsinu við Heiöargerði. Góðir gestlr koma f heimsókn. Nýja stjóm
fulltrúaráðsins kemur á óvart. SJáumst.
Jólaknall
Hið árlega jólaknall félaga ungra sjálf-
stæöismanna á Suövesturhomlnu verður
haldiö f neöri deild Valhallar laugardaglnn
20. desember nk. og hefst kl. 21.30.
Fjölbreytt skemmtiatriöi og lóttar veitingar
veröa á boöstólum. Heiöursgestur kvölds-
ins veröur Þorsteinn Pólsson formaöur
Sjálfstæðisflokksins og mætir hann ésamt
nokkrum valinkunnum þingmönnum.
HeimdallurF.U.S., TýrF.U.S.,
Huginn F.U.S., Stefnir F.U.S.,
Baldur F.U.S.
Pelsar
Úrval pelsa af ýmsum gerðum.
Skinnasalan,
Laufásvegi 19,
sími 15644.