Morgunblaðið - 25.03.1987, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MARZ
Dagar í Oman:
Háskóli er lífæð
sjálfstæðrar þjóðar
EINN góðan veðurdag í Óman, nánar tiltekið á afmælisdegi súltans-
ins, sem jafnframt er þjóðhátíðardagur, þann 18.nóvember 1980
sagði Bin Quaboos þegnum sínum frá því, að það væri orðið tíma-
bært, að reisa háskóla í landinu. Hann sagðist hafa ákveðið, að
háskólinn tæki til starfa að liðnum sex árum frá viðkomandi degi.
Víst hafði verið gert stórmikið átak í skóla- og menntunarmálum
þau tíu ár, sem súltaninn hafði stjórnað. En honum fannst ótækt,
að nemendur yrðu síðan að fara til útlanda til framhaldsnáms. Og
það var ekki beðið boðanna, undirbúningsnefnd var sett á laggirnar
og hafizt handa við að skipuleggja einhvern metnaðarfyllsta há-
skóla, í öllum skilningi, sem er að finna.
Háskólahverfinu var valinn stað-
ur í um 40 km fjarlægð frá Múskat
og undir það lagt 11 ferkílómetra-
svæði . Samningar um hönnun og
byggingu voru gerðir við ýms erlend
stórfyrirtæki og þegar stjórnvöld
höfðu lagt blessun sína yfir áætlan-
ir um það bil ári seinna var allt sett
á fullt. Háskólinn er ætlaður fyrir
um þrjú þúsund nemendur, og á
öllu svæðinu gert ráð fyrir að um
tíu þúsund manns hafí aðsetur. Við
þetta má auka síðar meir. A svæð-
inu var einnig reist glæsileg moska
og nú er í byggingu háskólasjúkra-
hús, sem verður að mér skilst mjög
fullkomið.
Þegar ég kom einn sólardaginn
í háskóla Bin Quaboos, leiðbeindi
Talil Omar, sem sér um útbreiðslu-
og kynningu um skólann gagnvart
gestum, mér um hverfið. Hann
sagði mér, að fjórar deildir hefðu
þegar hafið starfrækslu. Því að
auðvitað stóðst áætlunin: súltaninn
opnaði háskólann við hátíðlega at-
höfn á síðasta þjóðhátíðardegi.
Deildirnar ijórar eru landbúnaðar-
deild til að mennta í búvísindum
og fiskifræði, verkfræðideild,
vísindadeild, þar sem lögð er meg-
ináherzla á stærðfræði, tölvufræði,
efna- og eðlisfræði og loks er kenn-
aradeildin, sem undirbýr nemendur
til að taka að sér kennslu í grunn-
skólum og á fyrstu stigum fram-
haldsnáms.
I fávísi minni spurði ég herra
Talil, hvernig á því stæði, að engin
laga- eða viðskiptadeild væri við
skólann. Því var fljótsvarað. „Við
þurfum ekki á lögfræðingum eða
viðskiptafræðingum að halda. Að
minnsta kosti bráðliggur okkur ekki
á þeim,“ sagði Talil.„Þetta er allt
þaulhugsað. Forgang hafði að koma
upp kennslu í þeim deildum, þar
sem fólkið getur komið að sem
mestu liði við uppbyggingu þjóð-
félagsins." Hann bætti við, að á
næsta hausti væri meiningin að
koma upp listadeild og súltaninn
hefði áhuga á, að sem fyrst yrði
við þá deild tekin upp kennsla í
tónlist, enda sjálfur, að sögn, mik-
ill unnandi klassiskrar tónlistar.
Víst var það eftirminnilegt að
ganga um háskólann og sjá, að þar
er bókstaflega allt til alls. Fyrst og
fremst vekur þó athygli, hve allt
virðist vandað og vel úr garði gert.
Aðbúnaður stúdentanna mun vera
til fyrirmyndar, karlar og konur búa
í aðskildum hverfum, þar er einnig
aðstaða til alls konar íþróttaiðkana
og tómstundastarfa.
Þar sem skólinn er svona spánn-
nýr er starfíð enn í burðarliðnum.
Eftir þeim upplýsingum sem Talil
gaf mér var nemendaskiptingin á
fyrstu önninni á þá leið að 249
stunda nám í kennslufræðideild, þar
af 119 karlar og 130 konur. I verk-
fræðideild eru 87 piltar við nám og
11 stúlkur. Þijátíu og fjórar stúlkur
eru í vísindadeild og 47 piltar. í
landbúnaðardeildinni 72 piltar og
aðeins 7 stúlkur, en í læknisfræði
er fjöldinn svipaður, 21 piltur og 20
stúlkur. Talil sagði, að mjög strang-
ar kröfur væru gerðar til nemenda
og aðeins úrvalsnemendur teknir
inn, og þá skiptir engu, hvort um
er að ræða stúlkur eða pilta. Hann
sagði, að eindregið væri stefnt að
því að háskólinn yrði ekki bara að
byggingu og skipulagi sá fullkomn-
asti sem völ væri á, engu minna
kapp yrði lagt á að taka inn í skól-
ann aðeins framúrskarandi nem-
endur. Ég spurði, hvað yrði þá um
miðlungsjónana, sem næðu ekki
nógu góðum árangri.„Þeir verða
bara að fara áfram í háskólann í
Kairó.." sagði Talil snaggaralegur.
Auk þess er ekki meiningin, að
erlendir námsmenn fái aðgang að
sem er kannski hversdagslegt í
annarra augum. Mér fannst nýstár-
legt, að koma í „kalt“ gróðurhús á
Sólarbænum, sem er ekki ýkja langt
frá bænum Sohar i norðurhluta
Ómans. Því má svo skjóta inn í,
að Sindbað heitinn sæfari var fædd-
ur og alinn upp í þeim ljúfa bæ,
Sohar og þaðan lagði hann upp í
svaðilfarir sínar í þann tíð. Á Sól-
arbæ er verið að gera athyglisverð-
ar tilraunir í landbúnaði og mér
skilst að miklar vonir séu við það
bundnar. Enda er það í samræmi
við áhuga Ómana að auka fjöl-
breytni atvinnulífsins, svo að ekki
verði treyst á olíugróðann einan og
sér.
Á Sólarbæ er meðal annars verið
að rækta gras. Það þætti okkur
kannski ekki tíðindurn sæta, en í
loftslaginu sem er í Óman horfir
það öðruvísi við. En nú er búið að
Frá háskóla Bin Quaboos
háskólanum. Það verður kannski
síðar. „Okkur liggur svo á að
mennta okkar fólk, að við getum
ekki verið að hleypa útlendingum
inn, þótt við fegnir vildum," sagði
hann.
Eins og gefur að skilja eru allir
háskólakennararnir útlendingar,
margir eru brezkir, enda hafa
Ómanir mikið dálæti á öllu því sem
brezkt er. Allmargir eru frá
Kanada, nokkrir frá Bandaríkjun-
um og allmargir frá Japan, svo að
nokkurra sé getið. Talil sagðist
búast við, að nokkrir ómanskir
kennarar yrðu á næstu önn, ef þeir
uppfylltu kröfur og skilyrði. Ég lét
í ljós undrun og hrifningu á því,
hversu allt væri stórfenglegt varð-
andi skólann. Og hann komst þá
svo að orði, eins og fleiri Ómanir,
og mér finnst reyndar vera hálfgild-
ings slagorð þeirra:„Hér gerist allt
mjög hratt.“ Orð að sönnu. Talil
sagði, að þá mætti ekki gleyma
því, hvað það væri mikilvægur þátt-
ur fyrir sjálfstæði einnar þjóðar að
hafa háskóla. Hann sagðist efast
um, að nokkur önnur þjóð í heimin-
um, sem væri aðeins ein og hálf
milljón hefði getað sett háskóla á
stofn. Hann spurði mig hvort við
hefðum háskóla á Islandi. Égjánk-
aði því vitanlega. En hann spurði
ekki, hvað íslendingar væru margir
og ég sá enga ástæðu til að vera
að fara út í þá sálma.
*
Ur háskólanum á Sól-
arbæinn
Það getur orðið einum ævintýri,
Laile A1 Junaybi
Frá Sólarbæ
rækta upp 250 hektara af graslendi
og 400 til viðbótar eru í ræktun.
Vatni er veitt yfir graslendið í sér
hönnuðum pípum, sem eru nokkra
metra fyrir ofan jörðu. Þetta vatn
er leitt langa vegu ofan úr fjöllunum
og magnið er greinilega drjúgt.það
vökvar 150 ekrur á tólf klukku-
stundum. Á Sólarbæ vinna á annað
hundrað manns. Þar eru nýbyijaðar
tilraunir með íjórtán grænmetisteg-
undir sem ekki hefur tekizt að koma
til áður. Að sögn bústjórans Mo-
hammed Qureshi, sem er ættaður
frá Indlandi, virðast flestar tilraun-
imar ætla að heppnast. Til að gefa
hugmynd um að þarna fer margt
fram mætti geta, að verið er að
rækta alls 19 tegundir af appelssín-
um. Síðan verða þær beztu valdar
úr og þær ræktaðar áfram. I köldu
gróðurhúsunum er sellulósi notaður
í einangrun og vatn látið renna á
hann allan sólarhringinn til að halda
réttu raka- og hitastigi.Kælingin
er sjálfvirk og lagar sig eftir hita-
stiginu. Eftir á að hyggja hefur
hitinn í köldu gróðurhúsunum
kannski verið svipaður og hér, hit-
inn úti gerði að verkum, að manni
fannst svalandi og að koma þar
inn. Ástæðan fyrir því að þessi
gróðurhús em notuð, er að tómatar
og agúrkur þola ekki útihitann.
Þarna er líka nautgriparæktun í
blóma, nú um 400 kýr og von bráð-
ar bætast við 300. Flestar keyptar
frá Bandaríkjun um. Fóðurtilraunir
handa kúnum hafa gengið vel, og
þær sem nythæstar em gefa 40 lítra
á dag.
Qureshi sagði, að Sólarbær hefði
verið rekinn í rúm tíu ár og er það
landbúnaðarráðuneytið sem fylgist
með og ber ábyrgð á honum. Um-
svifin aukizt jafnt og þétt. { fyrstu
var þetta eingöngu tilraunabúskap-
ur, en hefur gefíð það góða raun,
að nú er búgarðurinn rekinn með
hagnaði. Það er í sjálfu sér ekki
svo lítið afrek.