Morgunblaðið - 08.04.1987, Blaðsíða 74

74
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 8. APRÍL 1987
mmhtm
„ Ek-ki drepa pab! pab f lýgur
burtu af sjálfsdd&um."
3| 30
©1967 Umyqrxl Pien Syndlcate
Ef þið hafið ekki tíma til
að sinna afgreiðslustörf-
unum má ég þá taka þátt
í samræðunum?
Með
morgnnkaffinu
Ég vil vera í hvítum brúð-
arkjól, en hann í trimm-
galla.
• •
Omurlegt skólakerfi
að erlendri fyrirmynd
Til Velvakanda
Þökk sé Halldóri Þorsteinssyni
fyrir góða grein um skólamál hér
í blaðinu þann 3. apríl. Að lestri
loknum tek ég undir orð DV í rit-
stjórnargrein: „Burt með Piaget úr
skólunum".
íslensk menning verður aldrei
borin uppi af útlendu menntakerfi,
nema það sé aðalagað íslenskum
staðháttum og þörfum, en þá er
það ekki lengur útlent. OECD hefur
ekki meira vit á því hvað okkur
hentar en við sjálfir. Það ömuriega
skólakerfi, sem við búum við nú,
hefði Eggert Ólafsson sjálfsagt
nefnt „Útlenzkan maga í íslenzkum
búk“. Jón Trausti orðaði þetta
þannig: „Vér getum sjaldan búizt
við því, að fá fyrirmyndir utan úr
heiminum, sem að öllu leyti falla í
vorar þarfir."
Þeir, sem vilja hefja skólana til
þeirrar virðingar, sem þeir áður
nutu, ættu að huga að námskröfun-
um. Hvað landafræði snertir,
minnist ég þess að hafa lesið í blöð-
um, að hætta eigi að kenna um
önnur lönd Evrópu en Pólland.
(Ætlunin er víst að kenna um ís-
land enn um sinn og eitthvað um
Norðurlönd.) Illt er, ef satt er. Is-
landssögukennslu átti einnig að
þynna út, jafnvel svo að heilu ald-
irnar féllu út úr námi barnanna.
Sem dæmi um námskröfur í móður-
málinu og stefnuna í skólamálum
yfirleitt skal ég tilfæra dæmi um
viðhorf menntamálaráðuneytisins
til lestrarkunnáttu barna. Lestur
er eins og flestir vita undirstaða
alls náms og eðlilegs lífs. Dæmi er
tekið úr einu hinna mörgu dreifí-
bréfa, pésa og bæklinga, sem
samdir hafa verið í menntamála-
ráðuneytinu, þ.e. í skólarannsókna-
deild þess. Ritið nefnist „Ábending-
ar um móðurmálskennslu, m.a. með
hliðsjón af viðmiðunarstundaskrá
skyldunámsbekkja skólaárið
1974—’75“. (Það var einmitt árið
1974 sem grunnskólalögtóku gildi.)
Á bls. 5 segir:
„B. Lestur:
Að loknu 3. bekkar námi ættu
nemendur að geta lesið smáorð og
stuttar setningar."
Öðruvísi mér áður brá. Fyrir
grunnskólalög lögðu skólamir allt
kapp á að börn yrðu læs níu ára
gömul, flest urðu það fyrr. Ástæðan
hefur vafalaust verið sú, að reynsla
sýndi að yrði barn ekki læst níu
ára gamalt, var hætta á, að það
yrði bæði seint og illa læst, ef nokk-
urntíma. Ég ætla, að sumir kennar-
ar hafi borið gæfu til að sýna
þessum ábendingum þá virðingu,
sem þeim hæfði.
Ljóðabækur hafa börn í skyldu-
námi ekki fengið í áraraðir, hvað
þá heldur skólasöngva. (Bækur fyr-
ir 10—12 ára böm.) Hefði það
einhverntíma þótt saga til næsta
bæjar, að sjálf bókmenntaþjóðin
gæti ekki séð börnunum fyrir ljóða-
bókum. Ljóðanám er nú að mestu
hætt og efast ég um, að skólaböm
almennt hafi það á valdi sínu að
nefna helstu skáld þjóðarinnar,
hvað þá að almenn kunnátta í ljóð-
um þeirra sé til staðar. Ef bók-
menntaþjóðin getur ekki séð
bömunum fyrir sjálfsögðum
kennslubókum, á hún að færa alla
útgáfu kennslubóka til forlaga, sem
getið hafa sér gott orð fyrir útgáfu
kennslubóka og barnabóka. í leið-
inni mætti færa alla verslun með
námsgögn til verslana, sem vildu
sérhæfa sig á því sviði. Með þessu
móti fengist fjölbreytt úrval náms-
bóka og námsgagna. Ríkiseinokun
á þessum kennslubókum yrði aflétt
og létta mundi á útgjöldum ríkis
og skattgreiðenda.
Kristján Jónsson
Víkverji skrifar
HÖGNI HREKKVISI
Víkveiji er einn þeirra þúsunda
manna, sem eiga leið um Mikl-
atorg á hveijum morgni. Þar rennur
saman umferð úr mörgum áttum.
Bílalestimar lengjast stöðugt. Er
ekki óalgengt, að um níu leytið nái
bílaröðin frá torginu upp á háhæð-
ina á Öskjuhlíð og langt í austur
eftir Miklubrautinni og vestur á
Hringbraut. Miðvikudaginn fyrir
réttri viku voru þessar raðir óvenju-
lega langar, og meira að segja í
Eskihlíðinni var löng röð bíla á
mesta umferðartímanum rétt fyrir
klukkan níu að morgni. Þegar nær
dró Miklatorginu sáust þar blikk-
andi ljós á lögreglubíl, þannig að
öllum var Ijóst, að þar hafði orðið
umferðarslys.
Víkveija er ekki ljóst hveming
slysið varð. En á gatnamótunum,
þar sem ekið er inn á torgið af
Miklubraut stóð stór langferðabíll
út í umferðaræðamar á torginu og
fyrir aftan hann var strætisvagn.
Var auðséð, að strætisvagningum
hafði verið ekið aftur undir lang-
ferðabílinn. Lögregluþjónn vappaði
í kringum bílana með blað og blý-
ant og einhver mælitæki. Annar sat
inni í lögreglubílnum með tveimur
mönnum. Einhveijum bílstjóra
hafði dottið í hug að aka fram hjá
langferðabílnum upp á grasblettinn
á torginu til að komast leiðar sinnar
niður í miðbæ. Hundruð bíla eltu
síðan forystusauðinn eftir þessu
einstigi. Þúsundir manna biðu þess
að komast sömu leið til vinnu sinnar
eða til að reka erindi sín I borginni.
xxx
Vafalaust hefur farið fyrir fleir-
um eins og Víkveija að fyllast
réttlátri reiði yfir því tillitsleysi, sem
vegfarendum var sýnt á Miklubraut
á þessari morgunstund. Hvers
vegna í ósköpunum sá lögreglan
ekki um það, að langferðabíllinn
væri tafarlaust fjarlægður úr þess-
ari mikilvægu umferðaræð? Hvers
vegna vom ekki gerðar ráðstafanir
til að greiða fyrir umferðinni með
skipulegri stjórn af hálfu lögregl-
unnar?
Magnús Einarsson, yfirlögreglu-
þjónn umferðarmála, komst rétti-
lega að orði á dögunum, þegar hann
sagði, að mikið af vandræðunum í
umferðinni í Reykjavík ætti rætur
að rekja til þess, að ökumenn væm
of „stressaðir"; þeir virtust ekki
átta sig á því, að umferðarþunginn
hefði aukist gífurlega og menn
þyrftu að ætla sér lengri tíma en
áður til að komast á milli staða.
En er nóg gert af því við umferðar-
stjóm að sjá til þess að umferðin
sé snurðulaus? í huga Víkveija er
litla atvikið á Miklatorgi fyrir réttri
viku til marks um að fleiri þurfa
að sýna tillitssemi í umferðinni en
ökumenn.
XXX
VUm það var deilt á sínum tíma
í Vestur-Þýskalandi, hvort
setja ætti reglur um hámarkshraða
bifreiða á hraðbrautunum þar í
landi. Þá andmælti Helmut
Schmidt, þáverandi kanslari, þess-
ari tillögu meðal annars á þeirri
forsendu, að með því að spretta úr
spori á hraðbrautunum fengju menn
útrás og gætu losað sig við „stress".
Það er því á fleiri stöðum en hér,
sem menn huga að andlegri líðan
ökumanna j umræðum um umferð-
armál. í Þyskalandi höfnuðu menn
hugmyndinni um hámarkshraða.
Hér á landi ber alltof mikið á þeirri
tilhneigingu hjá þeim, sem fara með
stjóm umferðarmála, að setja
mönnum skorður, er auka á andlega
vanlíðan og „stress". Auðvitað er
það ekkert náttúrulögmál, að um-
ferðin um Reykjavík sé jafn hæg
og leiðinleg og raun ber vitni.