Morgunblaðið - 09.05.1987, Page 27

Morgunblaðið - 09.05.1987, Page 27
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MAÍ 1987 27 Séð frá Axlarsteini á Heimaey, Heimaklettur framundan. Þorsteinn í Laufási skirði báta sína Unnar-nafni hvern af öðrum. Hér sést Unnur III, sem hann keypti 1922 og stjórnaði í fjölda ára. og heiðskírt, vegna frostmóðu og frostharðs. Frostharður er lítt þekktur með yngri kynslóðinni. Ætla ég því að lýsa honum og orsökum hans. Flest- ir hafa séð, að þegar vatn er komð að suðu fer að rjúka úr því, vegna hinnar öru uppgufunar, sem hitinn veldur. Sama gildir um sjávarflöt- inn, þegar loftið verður mjög kalt, þá fer að rjúka upp úr sjónum. Uppgufunin getur orðið svo mikil, að hún líkist helzt þéttum reyk, en sjaldan nær hún þó langt upp í loft- ið. Þannig getur skipsskrokkur verið hulinn móðunni, en siglutrén staðið upp úr. Einkennilegt er, að það virðist breytingum háð, við hve mörg kuldastig sjórinn fer að ijúka. Oft rýkur sjórinn misjafnlega á stórum svæðum án þess að kuldabreyting hafi átt sér stað. Hlýtur það að orsakast af hinni sífelldu hreyfingu, sem á sjónum er og straumar valda. Víst má telja, að frostharðar gæti meira við suðurströnd landsins en norðurströndina, sökum meiri sjáv- arhita. Um nóttina, þegar kominn var tími til að róa var norðanstormur og brunagaddur. Var þá ekkert við- lit að fara á sjó vegna kuldans. Með sólaruppkomu blálygndi. Fannst mér þá ekki mjög kalt, svo að ég hvarf að því að róa. Þegar við komum á léttbátnum út að mótorbátnum á höfninni sáum við að breið ísbrynja var allt í kringum hann. Hún losnaði fljótt, þegar hreyfing kom á bátinn. Farið var á næstu mið. Fiskivon var lítil, vegna þess hve beitan var gödduð. Ýmist slitnuðu taumamir eða önglarnir réttust upp, áður en beitan losnaði. Varð að pjakka upp beituna með hnífum úr bjóðunum, svo að hún færi ekki öll af krókun- um. Tók þetta langan tíma og var kaldsamt verk, sem mæddi mest á Sveini (Runólfssyni síðar bónda í Fjósum í Mýrdal). Til allra heilla hafði verið smíðað gott stýrishús á Unni fyrir þessa vertíð og sett í hásetaklefa smá- kolavél til að hlýja upp. Var því alltaf heitt kaffi á katlinum. Mér var fært kaffí í stýrishúsið, en ef ég dró svolitla stund að drekka, botnfraus það, svo var kuldinn mik- ill. Ekkert gerðist sögulegt meðan lognið hélzt. En þegar langt var komið að draga lóðina hvessti af norðri. Fór nú að vandast málið. Geir (Guðmundsson vélstjóra á Geirlandi), sem stóð áveðurs við rúlluna, tók strax að kala. Hinir hásetamir veittu því athygli, að hann fór að hvítna í framan. Varð þá að hætta lóðardrættinum og halda sjókrapi við andlitið á Geir. Urðum við að endurtaka þetta. Ég var því ekki vanur að fara frá lóðinni fyrr en í fulla hnefana á hveiju sem gekk á þessum árum og sízt að ég væri hvattur til þess af hásetum mínum. En þó mundi ég hafa farið frá lóðinni í þetta skipti, ef mikið hefði verið ódregið þegar hvessti. Erfitt reyndist að innbyrða enda- duflið, sem var holdufl, því það var orðið að stóru ísbjargi. Okkur kól alla lítilsháttar. Þó hef ég að líkind- um borið merki eftir þennan róður fram að þessu." Undirritaður vonar að þessi lesn- ing hafi glöggvað skilning manna á því, að í Vestmannaeyjum hefur verið lifað hörðu og manndómsm- iklu athafnalífi um langan aldur og þar var einnig að finna mikil menn- ingarheimili eins og Laufásheimilið bar vitni um. Heimilin eru sá kjör- viður, sem þjóðfélagið byggist á, og gott er að hafa í huga orðtækið: í kili skal kjörviður. Höfundur er tæknifræðingur og fyrrum framkvæmdastjóri A. Jó- hannsson ogSmith hf. Hann er varamaður ískólanefnd Iðnskól- ans og hefur kennt við þann skóla. Nýr ritstjóri Lög- bergs - Heimskringlu Winnipeg. Frá Margpréti Björgvinsdóttur fréttaritara Morgunbladsins. stöðvaðir við landamærin vegna þess að þeir höfðu ekki tilskilda vegabréfsáritun. Yfirleitt hefur ver- ið hægt að bjarga málum þessa fólks en ekki alltaf. Því er ekki úr vegi að hvetja alla sem ætla sér til Frakklands á næstunni að verða sér úti um vegabréfsáritun, og það með nægum fyrirvara, þar sem vafalítið er mikið að gera í franska sendiráð- inu. Að lokum er vert að íhuga að óstaðfestar fregnir herma að frönsk stjórnvöld séu langt frá því að vera að íhuga að afnema í framtíðinni vegabréfsáritunarskylduna, þau hafa verið að ýja að því við banda- lagsríki sín í EB að þau tækju upp sömu reglur. í ljósi þess að EB- löndin eru að samræma aðgerðir sínar á sífellt fleiri sviðum er ekki alveg útilokað að Frökkum tækist að knýja þetta fram. Slíkt gæti komið sér illa fyrir íslendinga sem þyrftu þá að fá vegabréfsáritun til að ferðast til Danmerkur! JÓNAS Þór, sagnfræðingur, sem verið hefnr ritstjóri vest- ur- íslenska vikublaðsins Lögbergs-Heimskringlu síðastliðin fimm ár, hefur sagt starfi sínu lausu frá og með júlímánuði nk. Jónas tók við ritstjórn blaðsins að loknu MA-námi í sagnfræði við Man- itoba-háskóla. Hann heldur nú aftur heim til íslands. Vestur-íslendingurinn Einar Amason, sem verið hefur fulltrúi blaðstjórnar um nokkurt skeið, mun taka við starfi Jónasar fyrst um sinn. Hann hefur verið virkur stuðningsmaður blaðsins og skrifað ótal greinar sem þar hafa birst. Auk þess hefur hann starfað í flestum þeim ráðum og nefndum sem vinna að fram- gangi íslenskrar menningar í Kanada og styrkja vilja samband og samskipti íslands og Kanada á öllum sviðum. Rafsuðuvélasýning hjá Iselco sf. Skeifunni 11D, laugardaginn frá kl. 10.00-16.00 og sunnudaginn frá kl. 13.00-16.00. HJÓLASKAUTAR m/skóm Stærðir 33-39 kr. 2.950.- Stillanlegir f. skóstærðir 29-39 kr. 1.950.- áK ■T úwJf Glæsibæ, simi 82922. LAUGARAS= = Ný, eldfjörug, bandarísk gamanmynd um ungan, hvítan laganema. Það kemur babb í bátinn þegar karl faðir hans neitar að borga skólagjöldin og eini skólastyrkurinn sem hann geturfengið er ætlaður svörtum illa stæðum nemendum. Aðalhlutverk: C. Thomas Howell, Rae Dawn Chong og Arye Gross. Leikstjóri: Steve Miner. Sýnd kl. 5,7,9 og 11. LITAÐUR LAGAIMEMI Fréttirfráfyrstu hendi!

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.