Morgunblaðið - 02.06.1987, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚNÍ 1987
57
Guðmundur Guð-
geirsson hárskera-
meistari — Minning
Fæddur 24. ágúst 1915
Dáinn 24. maí 1987
Kynslóðir koma. Kynslóðir fara.
Mannlíf glæðist. Lítur dagsins ljós.
Maður er í heiminn borinn. Vex og
dafnar. Nýtur umönnunar. Færist
í aukana. Verður sjálfstæðari. Eign-
ast sinn reynsluheim. Gerist maður
að meiri. Tengist ástinni. Eignast
sinn maka. Síðan koma bömin.
Umhyggja fyrir þeim skapar gleði
og áhyggjur. Erja þarf langan dag
til að tryggja afkomu sína og sinna.
Félagsmálin kreQast og mikils.
Vakað skal á verðinum á svo marg-
víslegan hátt. Efla skal framtíðar
hag. Hús verður að byggja. Það
tekur sinn tíma. En vinnusöm hönd,
glögg skipulagsgáfa, einbeittur vilji
og smekkvísi lætur verkin tala.
Húsið á Mosabarði 1, Hafnarfirði,
lofar sinn meistara.
En einn góðan veðurdag og í
þetta sinn í birtu sumarsins og blíðu
berst kallið að handan. Nú skal leið
lokið og lífsstundin héma megin
öll. Og lögmálum ber að lúta.
Guðmundur Guðgeirsson, hár-
skerameistari, hefur nú safnast til
feðra sinna og mæðra. Stigið með
sínum hætti fyrir dómara allra tíma
og fær litið innri veröld nýja og
bjarta.
Athyglisverður, sérstæður per-
sónuleiki hefur kvatt. Minnisstæður
maður. Fagmaður góður. Áhuga-
samur um ýmis efni ekki síst
kirkjuleg málefni. Vel ritfær.
Stíllinn ijörlegur og farið með skýj-
um ef svo bar undir.
Guðmundur var fæddur í Ólafs-
vík á Snæfellsnesi 24. ágúst 1915.
Flutti ungur til Hellissands. Hann
var af góðu bergi brotinn. Foreldrar
hans vom þau Guðgeir Ögmunds-
son, húsasmiður, og kona hans,
Svava Einarsdóttir. En faðir Svövu
var Einar Þorkelsson, skrifstofu-
stjóri alþingis og rithöfundur.
Guðmundur vann að ýmsu í upp-
vexti og lagði gjörva hönd á margt
og þótti liðtækur, samviskusamur
og duglegur.
í byijun árs 1937 hóf hann nám
á rakarastofu í Reykjavík. 1941
lauk hann verklega prófinu en iðn-
skólaprófi nokkru fyrr. Meistara-
bréf fékk hann svo að loknum
tilskildum starfstíma. Á þessum
vettvangi lá megin starf Guðmund-
ar uns þrek þraut og naut vinsæld-
ar.
3. júlí 1942 kvæntist Guðmundur
Elínu Einarsdóttur frá Höfðaströnd
í Skagaijarðarsýslu, mikilli mynd-
ar- og gerðarkonu. Þau eignuðust
4 dætur. Þær eru hinar mann-
vænlegustu, nú uppkomnar, famar
að heiman. Mönnum gefnar og
bamabörn Guðmundar em orðin
nokkur.
Að iðn sinni vann Guðmundur
fyrst í Reykjavík en síðar í Keflavík.
En árið 1955 fluttu þau hjónin til
Hafnarfjarðar og áttu þar heima
síðan. Kynni okkar Guðmundar
hófust þá þegar, leiðir legið saman
og farið vel á með okkur.
Guðmundur var vel þekktur mað-
ur í Hafnarfírði. Hárskeri eftirsótt-
ur. Ræðinn vel og fróður. Hann
skrifaði fjölda greina um marg-
vísleg efni, enda áhugasamur um
skipulags- og félagsmál. Þá skrifaði
hann og minningargreinar svo og
afmæliskveðjur og fór þá gjaman
á kostum.
Hann var einkar fróður um sitt-
hvað er varðaði kirkjumál og klerka.
Var oft til hans leitað í því sam-
bandi og var ekki komið að tómum
kofunum. Svörin lágu á lausu svo
athygli vakti.
Um alllangt skeið var Guðmund-
ur í sóknamefnd Hafnarfjarðar-
sóknar. Þar lá hann ekki á liði sínu.
Hvers konar æðmleysi, lausatök og
yfirborðsmennska vom honum lítt
að skapi og ákvörðunum vildi hann
hrinda í framkvæmd. Honum var
því brátt falið eftirlit með kirkjunni
og Dvergasteini, húsi henni tengt,
af hálfu sóknamefndarinnar, að því
leyti, sem það féll ekki undir verk-
svið meðhjálpara.
Þessu starfí gegndi hann af ein-
stakri árvekni og vakandi um-
hyggju. Vissi gjörla hvar hvers var
að leita og hvar bóta væri þörf.
Og fylgst var með því að það yrði
gert sem skyldi. Því miður var hin
allra síðustu árin minna til hans
leitað en skyldi enda fór heilsu hans
og hrakandi. Tímamir breytast og
afstaða til eins og annars.
En fyrir störf sín í þágu Hafnar-
fjarðarkirkju á Guðmundur mikla
þökk skylda.
Föstudaginn 22. maí sl. kom ég
að rúmi hans á Landakotsspítala.
Hann var málhress en þróttlítill.
Við ræddum saman stutta stund.
Málefni kirkjunnar sinnar í Hafnar-
fírði vom honum sem fyrr efst í
huga. En hann vissi að hveiju dró
og kveið engu. Þó kom fréttin um
fráfall hans mér að óvömm.
Guðmundur andaðist 24. maí sl.
Andi hans leið inn í fegurð sumars-
ins á heiðum og björtum sunnudegi.
Nú í dag er Guðmundur Guð-
geirsson kvaddur síðustu kveðju.
Valgerður Bjarna-
dóttir — Minniner
Nú legg ég aftur augun mín
en öndin hvarflar Guð til þín
þinn almáttugan ástarvæng
lát yfirskyggja mína sæng.
(Sálmur.)
í dag kveðjum við elsku
langömmu okkar, Valgerði
Bjarnadóttur, eða öllu heldur Völu
ömmu, sem lést eftir erfíð veikindi
í Keflavíkursjúkrahúsi þann 25. maí
síðastliðinn. Amma hafði náð háum
aldri. Hún hefði orðið 91 árs 12.
ágúst næstkomandi hefði hún lifað.
Síðustu árin bjó hún á Garðvangi
þar sem hún naut góðrar umönnun-
ar starfsfólksins þar. Við stelpumar
fómm að rifja upp þá daga þegar
við vomm smá stelpur að fara í
bfltúr með foreldmm okkar til
Keflavíkur til þess að heimsækja
ömmu á Tjamargötuna, þar sem
okkur var alltaf tekið opnum örm-
um. Alltaf átti hún eitthvað í
pokahominu handa litlu ömmuböm-
unum sínum, fyrir utan allt annað
sem hún bauð upp á. Gestrisnari
konu var ekki hægt að hugsa sér
og alltaf var jafn yndislegt að koma
í litla bæinn hennar. Við munum
alltaf muna ömmu eins og hún var,
létt og kát. Við þökkum henni fyrir
allt og allt og megi góður Guð
styrkja börnin og alla ástvini henn-
ar. Blessuð veri minning elsku Vöiu
ömmu okkar. Minningin um hana
lifir.
Og seinna þegar mildur morgunn skín
á mannheim þar sem sálir stríð sitt heyja,
mig skelfa engin sköp sem bíða mín
þá skil ég iíka að það er gott að deyja.
(Tómas Guðmundsson)
Kristín og Hallý
Fyrrum sóknarnefndarmenn og
fyrrum safnaðarfulltrúi Hafnar-
Qarðarsóknar þakkar honum sér-
staklega ánægjulega samvinnu og
fómfúst og gott starf fyrir Hafnar-
fjarðarkirkju um árabil..Þar munaði
um manninn. Vilji hans til upp-
byggingar og endurbóta var ein-
stakur. Þar er því skarð fyrir skildi.
Guðmundi er árnað fararheilla
inn á lönd nýrrar tilveru.
Konu hans, dætrum, mönnum
þeirra og bömum er vottuð dýpsta
samúð.
Eiríkur Pálsson
Það mun hafa verið rétt um
páska, þegar lífíð skiptir litum og
verður allt líkt og ferskt og nýtt,
sem fundum okkar Guðmundar
Guðgeirssonar bar saman í síðasta
sinn. Við hittumst við Hafnarfjarð-
arkirkju sem oft áður og ræddumst
lengi við í vorblænum þýða.
Hann var brosmildur og brattur
að sjá, þó svo hann hefði átt við
langvarandi veikindi að stríða.
Hann gerði þau ekki að umræðu-
efni fremur en fyrr. Það var kirkjan
og kirkjustarfið, sem athyglin
beindist að, einkum fyrirhuguð
bygging safnaðarheimilis, stærð
þess og staðarval.
Þegar hann hafði setið í sóknar-
nefnd kirkjunnar, hafði svigrúm
ekki gefíst til framkvæmda, en nú
væri hægt að hefja hönnun og smíð.
Hagur kirkjunnar var honum
hjartans mál. Hann hafði lengi sýnt
málefnum kirkju og kristni áhuga
og var fróður um þau. Hann hafði
grannt fylgst með prestum, verið
við vígslu þeirra fjölmargra og
skrifað blaðagreinar um kirkju og
trú og þýðingu hennar fyrir mannlíf
hverrar stundar, skrifað jafnan fjör-
lega, óragur við að tjá sjónarmið
sín enda kappsamur og ákaflyndur.
Það mátti á honum skilja, að
hefði honum gefíst kostur á langri
skólagöngu, þá hefði hann lagt fyr-
ir sig guðfraeði, viljað rýna í helga
trúarleyndardóma og jafnvel verða
prestur.
Að vísu sagðist hann oft hafa
gegnt eins konar sálusorgarahlut-
verki í starfí sínu sem hárskeri.
Menn hefðu þá tjáð honum við-
kvæm vandamál sín og hann reynt
að hlýða á þau með samúð og skiln-
ingi.
Honum var og fullkunnugt um
það, að fleiri eru guðsþjónar en
þeir einir sem stíga reglubundið í
predikunarstól, þó þýðingarmikið
sé, því lífið allt er vettvangur verka
Guðs og þjónustu.
Hann hafði viljað reynast trúr í
öllum sínum verkum, vera vand-
virkur og samviskusamur, en
viðurkenndi jafnframt og vissi, að
það er Kristur einn sem blessað fær
vanmáttug mannanna verk, gjört
þau hrein og heil í endurlausnar-
krafti sínum.
Fyrir fáeinum dögum síðan upp-
götvaði ég, að allstór askja, sem
legið hafði um skeið á bókahillu í
skrifstofu sóknarinnar, var ætluð
kirkjunni, þó svo ég hefði talið hana
tilheyra ákveðnum samtökum, sem
þar hafa fundaraðstöðu. í öskjunni
stóru reyndist vera nær tugur ár-
ganga af kirkjuritinu frá gamalli
tíð. Á öskjunni stóð skrifað: „Til
Hafnarfjarðarkirkju frá safnaðar-
manni“. Skriftin var greinilega
Guðmundar.
Með þessari góðu gjöf hefur hann
nú kvatt kirkju sína og fyrir hana
vil ég nú þakka, þó seint sé, og
áralanga hollustu Guðmundar við
Hafnarfjarðarkirkju og votta jafn-
framt ástvinum hans öllum samúð
mína við fráfall hans.
Það er undarlegt til þess að
hugsa og þeirri hugsun fylgir sökn-
uður að eiga ekki lengur von á því
að hitta Guðmund framan við Hafn-
arfjarðarkirkju glaðbeittan og
reifan. Hún er nú fögur á að líta
umlukt vorsins birtu og skrúða. En
fegurð hennar felst þó ávallt í því,
sem meira er, því eilífa lífí og þeirri
upprisudýrð, sem hún minnir á og
vitnar stöðugt um.
Gunnþór Ingason
Við lát góðs vinar verður manni
oftast orða vant, jafnvel þó aðdrag-
andinn hafi verið langur og að
lokum hafi dauðinn sem óhjá-
kvæmilega bíður okkar allra verið
eina lausnin frá löngu og þreytandi
sjúkdómsstríði.
Við Guðmundur vorum lengi ná-
grannar, gerðumst fyrir um það bil
aldarfjórðungi landnemar á Hval-
eyrarholtinu. En á þessari gróður-
snauðu jökulöldu vorum við að
byggja hús yfir okkur á sama fima
og við sömu götuna.
Guðmundur var fæddur í Ólafs-
vík en flutti með foreldrum sínum
til Hellissands er hann var 5 ára
gamall. Foreldrar hans voru hjónin
Guðgeir Ögmundsson húsasmiður
og Svava Einarsdóttir sem var dótt-
ir hins þjóðkunna manns, Einars
Þorkelssonar rithöfundar. Á þeim
tíma var lífsbaráttan hörð hér á
landi. I sjávarþorpunum var sjósókn
og fískverkun að sjálfsögðu aðal-
vinnan. Áhættusöm var sú sjósókn
á opnum árabátum og síðar trillum,
en lending víðsjárverð á Sandi. Er
Guðmundur var 9 ára fórst bátur
með 8 mönnum þar í lendingunni.
Líkin náðust öll og voru geymd í
samkomuhúsi staðarins uns búið
var að smíða kistur utan um þau,
en það gerði Guðgeir, faðir Guð-
mundar. Þessi hörmulegi atburður
og sú sorg sem hann olli í þorpinu
var Guðmundi ákaflega minnis-
stæður. Þó Guðgeir væri lærður
húsasmiður varð hann að stunda
sjó eins og aðrir í þorpinu, því svo
lítið var að gera þar í iðninni að
ógerlegt var að lifa á því, hvað þá
að taka nema. Að vísu mun Guð-
mundur hafa unnið við sjávarútveg
sem aðrir unglingar í þorpinu þó
ekki yrði það hans framtíðarstarf.
Hann dreymdi um það sem ungling
að læra einhverja iðn sem hann
gæti síðan gert að sínu ævistarfí
og þó fá tækifæri væru til slíkra
hluta þá rættist samt þessi æsku-
draumur hans síðar.
Ungur fór Guðmundur til sumar-
dvalar í sveit og ræddi hann oft
um dvöl sína hjá þeim heiðurs-
hjónum Jakobínu Jónsdóttur og
Páli Þorleifssyni á Hjarðarbóli í
Eyrarsveit. Hjá þeim var hann í 4
sumur og tengdist þeim vináttu-
böndum. Ein af mörgum minning-
um frá þessum sumardvölum á
Hjarðarbóli, sem hann rifjaði upp,
var þegar hann ungur drengur fór
á sjó á litlum bát með Gisla í Tröð
við Hallbjamareyri. Gísli var einn
af sægörpum áraskipanna við
Breiðafjörðinn, en þá orðinn aldrað-
ur og talinn fom í skapi. Gísla þótti
fiskurinn tregur og lagði sig smá-
stund í bátnum. Veður var gott og
strákur með færið úti og setti þá í
lúðu sem hann réð ekkert við og
kallaði á Gísla sér til hjálpar. Gísli
tók þá við færi með sínum æfðu
sjómannshöndum og tókst þeim að
innbyrða þessa stóm lúðu. Ánægðir
vom þeir félagar er þeir komu að
landi með þennan happadrátt.
Snemma byijaði Guðmundur að
klippa menn í þorpinu og þó það
gæfí ekki neina peninga í aðra hönd
náði hann töluverðri leikni í því
starfí og sú æfing varð til þess er
hann hafði árangurslaust reynt að
komast að sem nemi í rakaraiðn í
Reykjavík, að þá fékk hann að sýna
hvað hann gæti eins og einn rakar-
inn orðaði það. Það varð til þess
að hann komst á samning hjá hon-
um í febrúar 1937. Ekkert kaup
fengu nemar fyrstu 3 mánuðina,
var það reynslutími, en kaupið var
aðeins 25% af sveinskaupi, en
hækkaði örlítið hvert ár og var 45%
síðasta árið.
Guðmundur lauk verklegu prófi
1941, en hafði lokið iðnskólaprófi
nokkm fyrr, og vann sem sveinn í
iðninni uns hann fékk sitt meistara-
bréf. Þá var nóg atvinna, en mikil
húsnæðisvandræði vom í bænum.
Þann 3. júlí 1942 giftist Guð-
mundur eftirlifandi konu sinni,
Elínu Einarsdóttur, frá Hörða-
strönd i Skagafjarðarsýslu, hinni
mætustu konu. Um það leyti stofn-
ar hann rakarastofu í bænum ásamt
öðmm manni. Rekstur stofunnar
gekk vel, en vegna húsnæðisvand-
ræða varð að loka henni 1947. Þá
um haustið flutti Guðmundur með
sína fjölskyldu til Keflavíkur sem
var þá ört vaxandi útgerðarbær.
Þar setti hann upp rakarastofu og -
var nóg að starfa. Síðar byggði
hann þar hús yfir íjölskylduna.
Árið 1955 flytja þau hjón til Hafn-
arfjarðar og hefur þar í bæ verið
heimili þeirra síðan. Þar stundaði
Guðmundur sína iðn uns heilsan
bilaði fyrir 6—7 ámm og varð þá
að hætta störfum og seldi rakara-
stofuna.
Þó hann væri í raun orðinn ör-
yrki og oft á sjúkrahúsum á þessu
tímabili hafði hann samt sína rak-
araaðstöðu á sínu myndarlega
heimili. Þangað fómm við margir ,
gömlu félagamir sem héldum
tryggð við hann. Það var nú orðið
nokkurs konar tómstundagaman
hjá honum að grípa í þetta þegar
gamla vini bar að garði og var þá
margt spjallað og veitingar þegnar.
Að sjálfsögðu em það mikil við-
brigði fyrir mann sem öll sín
manndómsár hefur unnið innan um
fjöldann af götunni, eins og starf
rakarans er, að vera svo fyrirvara-
laust dæmdur úr leik og orðinn
öryrki.
Guðmundur var smekkvís og
hagur maður, hann teiknaði nokkur
hús að gamni sínu og smíðaði eink-
ar smekkleg líkön. Eftir einni af
þeim teikningum var húsið á Mosa-
barði 1 byggt og er hið myndarleg-
asta hús, þangað flutti hann með
fjölskyldu sína 1964. Hann vann
mikið við byggingu þess sjálfur þó
kominn væri af léttasta skeiði og
er mér ekki gmnlaust um að stund-
um hafi hann ofgert vinnuþrekinu
eftir lýjandi starf á rakarastofunni.
Þau Elín og Guðmundur eignuð-
ust 4 mannvænlegar dætur sem
tekið hafa að erfðum hina góðu
eiginleika foreldra sinna. Allar em
þær giftar dugandi mönnum og eiga
efnileg böm.
Guðmundur tók mikinn þátt í
félagsstarfi sinnar stéttar og fleiri
félagsmálum í bænum. Þar á meðal
var hann um langt árabil í sóknar-
nefnd þjóðkirkjunnar, en hann var
mikill áhugamaður um málefni
kirkju sinnar.
Guðmundur var ákaflega traust-
ur maður, áreiðanlegur í öllum
viðskiptum og orðheldinn. Þekkti
ekki annað en að orð skyldu standa.
Vammlaus maður sem sökum eðli
og uppeldisáhrifa gerði fyrst og
fremst kröfur til sín.
Báðir vomm við fæddir í sama
þorpinu en höfðum alist upp í ná-
grenni þess. Hann var tryggur
sínum átthögum og mikill Snæfell-
ingur í hugsun. Var oft rætt um
átthaga okkar er við vinirnir hitt-
umst. Við vomm einhvem veginn
ekki sáttir við þessa síðari tíma
hreppaskiptingu vestur þar. Vomm
miklir einingarmenn, því átthagam-
ir vom orðnir í okkar augum stærra
svæði en hin fornu hreppamörk
vom og töldum við þessa síðari tíma
hreppaskiptingu orðna úrelta. Ólík-
legt má teljast að nein kynslóð sem
á eftir að lifa á þessu landi eigi
eftir að lifa jafn miklar breytingar
í átt til framfara og bætts efnahags
þessarar þjóðar og kynslóð okkar
Guðmundar. Sú kynslóð hefír lifað
hið mikla ævintýri í lífi þjóðar
sinnar, að stiga út úr fátækt
kreppuáranna og inn í þá miklu
byltingu í atvinnuháttum sem hófst
í byijun síðari heimsstyijaldar.
Við ævilok þessa vinar míns em
að sjálfsögðu margar góðar minn-
ingar sem ég á um góðan og
tryggan vin.
Guðmundur hefur nú lagt á það
djúpið sem bíður okkar allra. Sé
handan við það þá óskaströnd að
finna — land lifenda sem okkur er
kennt, þá óska ég honum góðrar
ferðar þangað og farsællar heim-
komu. Hann var hin síðari ár mikið
þjáður af erfíðum sjúkdómi. Góð
er hvíld þeim sem þreyttur er og
mínar blessunaróskir fylgja honum
með þökk fyrir liðin ár.
Eiginkonu hans, dætmm og
vandamönnum sendi ég mínar sam-
úðarkveðjur. () g