Morgunblaðið - 11.06.1987, Qupperneq 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ 1987
Reimar og
reimskífur
Tannhjól
og keðjur
Belgtengi
Ástengi
Leguhús
|*» llf.SOi
Sudurlandsbraut 10. S. 686499.
Þingkosningar í Bretlandi í dag:
Aherslan á Kinnock hef-
ur skilað góðum árangri
Margaret Thatcher, forsætisráðherra Bretlands, með stuðningsmönnum sínum á kosningahátið í Wem-
bley í Lundúnum um síðustu helgi.
eftír Valdimar
Unnar Valdimarsson
Nú er lokið viðburðarikri og
harðskeyttri kosningabaráttu
hér i Iandi. Breskur almenningur
gengur að kjörborðinu í dag og
aðfaranótt föstudags verður ljóst
hvort ríkisstjórn íhaldsflokksins
hefur haldið velli i kosningunum
eða hvort þingmeirihlutinn hefur
runnið Margaret Thatcher úr
greipum.
Enda þótt gengið hafi á ýmsu í
kosningabaráttunni eru flestir
breskir fréttaskýrendur sammála
um að baráttan hafi framar öðru
einkennst af því hversu Verka-
mannaflokkurinn hafí tekist að
skjóta hinum flokkunum ref fyrir
rass hvað varðar þaulskipulögð
vinnubrögð og baráttutækni. Haft
er á orði að Verkamannaflokkurinn
með Neil Kinnock í broddi fylkingar
hafi ekki í annan tíma háð jafn vel
útfærða kosningabaráttu og nú.
Árangurinn hefur heldur ekki látið
á sér standa, ef marka má fjölmarg-
ar skoðanakannanir, sem gerðar
hafa verið undanfamar vikur. Hafa
þær yfirleitt gefið til kynna minnk-
andi forskot íhaldsflokksins, sem
ekki þykir hafa háð jafn kraftmikla
og úthugsaða kosningabaráttu og
fyrir tvennar síðustu þingkosning-
ar. Það er mál margra að takist
Ihaldsflokknum að bera sigur úr
býtum á fímmtudag muni það ger-
ast þrátt fyrir kosningabaráttu
flokksins en ekki vegna hennar.
Baráttuaðferð
Verkamannaflokksins
Verkamannaflokkurinn gekk til
þessarar kosningabaráttu með tvö
meginmarkmið að leiðarljósi: Að
styrkja eigin ímynd í augum al-
mennings og klekkja jafnframt á
ríkisstjóm íhaldsflokksins. Til að
ná fyrra markmiðinu hefur flokkur-
inn ekki hvað síst lagt áherslu á
að tefla fram leiðtoga sínum, Neil
Kinnock, sem mjög hefur verið í
sviðsljósinu að _ undanfömu fyrir
hönd flokksins. Áhersla þessi á leið-
togahlutverk og forystuhæfileika
Kinnocks virðist hafa skilað Verka-
mannaflokknum góðum árangri, ef
marka má skoðanakannanir, sem
sýna jafnvel að fleiri Bretar telji
Kinncok betur til þess fallinn en
Margaret Thatcher að gegna emb-
ætti forsætisráðherra, alltént er
ljóst að Verkamannaflokknum hef-
ur að miklu leyti tekist að kveða
niður þær raddir sem haldið hafa
því fram að Neil Kinnock eigi í vök
að veijast innan eigin flokks og þá
ekki síst gagnvart þeim sem lengst
standa til vinstri.
í kosningabaráttunni hefur
Verkamannaflokkurinn stillt leið-
toga sínum upp sem andstæðu
Margaret Thatcher. Kinnock sé
sprottinn úr jarðvegi breskrar al-
þýðu, hann skiiji og skynji miklu
betur þarfír og þrár landa sinna en
Thatcher, sem sé líkt og starfs-
bræður hennar í ríkisstjóminni
slitin úr tengslum við breskan al-
menning og þá ekki síst þá þjóð-
félagshópa sem minnst mega sín.
Málflutningur af þessu tagi hefur
verið samofinn áherslu Verka-
mannaflokksins á þá málaflokka,
sem vitað er að almenningur telur
Ihaldsflokkinn helst hafa vanrækt
í stjómartíð sinni.
Áuk hins gífurlega atvinnuleysis
hér í landi em það einkum heilsu-
gæsla og skólamál sem verið hafa
Ihaldsflokknum erfiður ljár í þúfu
í kosningabaráttunni. Verkamanna-
flokkurinn hefur fært sér þetta
óspart í nyt og meðal annars vakið
athygli kjósenda á því að fæstir
ráðherrar núverandi ríkisstjómar
notist við hina opinberu heilsugæslu
né heldur sendi þeir böm sín í ríkis-
rekna skóla. Þeir hafi fé á milli
handanna til að færa sér í nyt þjón-
ustu einkageirans á sama tíma og
þeir skeri við nögl framlög til þeirr-
ar ríkisreknu þjónustu sem yfir-
gnæfandi meiríhluti almennings
þurfí að gera sér að góðu. Tals-
menn Verkamannaflokksins segja
að staða mála í þessum efnum sé
aðeins eitt dæmi af Qölmörgum um
það hversu ófær forystusveit
Ihaldsflokksins sé um að takast á
við brýnustu hagsmunamál bresks
almennings. Margaret Thatcher og
samráðherrar hennar deili ekki
kjöram með þessum almenningi,
nýti sé ekki einu sinni þá þjónustu
sem þeir bera þó ábyrgð á '.og era
í forsvari fyrir sem ráðherrar.
íhaldsf lokkur í vörn
Linnulausar árásir stjómarand-
stöðunnar á ríkisstjóm Margaret
Thatcher hafa sett Ihaldsflokkinn í
vöm, neytt hann til að svara fyrir
sig í málaflokkum, sem ekki era
taldir líklegir til að auka hróður
ríkisstjómarinnar meðal kjósenda.
Eftir átta ára stjómarsetu íhalds-
flokksins era rúmar 3 milljónir
Breta atvinnulausar, æ fleiri lifa
undir fátækramörkum og félags-
legri þjónustu þykir hafa hnignað
á ýmsum sviðum. Fyrir þetta hefur
íhaldsflokkurinn þurft að svara og
þótt flokkurinn hafí bent á ýmis
batamerki í efnahagslífinu þykir
honum hafa gengið brösuglega að
koma boðskap sínum þannig til
skila að traustvekjandi sé í augum
almennings. Eru það einkum mála-
flokkar á borð við heilsugæslu og
skólamál sem reynst hafa ríkis-
stjóminni ^ötur um fót í kosninga-
baráttunni. Snemma í baráttuni
varð Thatcher sjálfri það til dæmis
á að missa út úr sér að komið
gæti til greina að ríkisreknir skólar
krefðu nemendur í um skólagjöld.
Varð uppi fótur og fít vegna þess-
ara ummæla og þótt íhaldsflokkur-
inn hafi dregið í land síðan var
skaðinn skeður og andstæðingum
flokksins færð vopnin á silfurfati.
Svipaðar uppákomur hafa gert
vart við sig í umræðunni um heilsu-
gæslu. Biðlistar á sjúkrahúsum
lengjast nú með hveijum deginum
sem líður og eina leið þeirra sem
vilja sneiða hjá þessum biðlistum
er að leita á náðir heilsugæslu í
einkarekstri. Það kostar hins vegar
sitt og hafa fæstir Bretar ráð á
slíkum munaði. Það kom því illa
við marga er Margaret Thatcher
Iýsti yfír því á blaðamannafundi í
síðustu viku að hún væri í hópi
þeirra sem færðu sér í nyt slíkan
einkarekstur. Það gerði hún til að
komast til læknis þegar hún þyrfti
á því að halda og losnaði þannig
við hinar löngu biðraðir á ríkisreknu
sjúkrahúsunum. Fóra þessi ummæli
mjög fyrir bijóstið á ýmsum enda
þóttu þau bera lítinn vott um um-
hyggju fyrir þeim stofnunum sem
breskur almenningur þarf að gera
sér að góðu. Andstæðingar íhalds-