Morgunblaðið - 13.06.1987, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1987
Kökur á sjó-
mannadaginn
Nú þegar sjómannadagurinn
og 17. júní eru I næstu viku, fýs-
ir efalaust marga að baka
gómsætar kökur. Það er nú svo,
að fínar kökur eiga að vera til
hátíðabrigða. Sú tíð er liðin að
flestar húsmæður bökuðu til
heimilisins í hverri viku, og voru
það ekki alltaf fínar kökur, bara
eitthvað sætt. Ef ég borða köku,
vilég að hún sé góð og talsvert
íborin, en alls ekki endilega með
ijóma. Ávaxtakökur eru mjög
góðar og vel við hæfí að baka nú
um hásumarið. Þó að við séum
ekki farin að skera upp okkar ber
og ávexti, eru komin fersk jarðar-
ber í búðir og hvönnin okkar er
einmitt á mjög æskulegu stigi til
að pýta hana í kökur.
Á síðustu öld bökuðu íslenskar
húsmæður líka kökur og það með
mikilli fyrirhöfn þar sem þær
höfðu ekki bakaraofna, en fyrsta
eldstóin kom í hús Jakobs Sveins-
sonar við Kirkjutorg í Reykjavík
árið 1860. Fyrir þann tíma voru
kökur bakaðar á svokallaðri lok-
pönnu eða tertupönnu, sem var
flöt panna með tveimur skáupp-
stæðum handföngum, sem stóð á
þremur fótum til þess að hægt
væri að setja glóð undir hana.
Lokið var umfangsmikið, með lóð-
réttum kanti sem var um 20 sm,
en lokið var neðar inni í pönn-
unni. í miðju þess var handfang
og stóð reykháfur upp í gegnum
það. Á reykháfnum var reyk-
spjald. Á lokið var sett glóð þannig
að þar myndaðist yfírhiti. Annars
var pönnunni sökkt í svarðarglóð,
móglóð eða aðra glóð upp til miðs,
og var sú glóð endumýjuð eftir
þörfum. í þessum pönnum voru
jafnvel bakaðar gyðingakökur,
8—10 í einu. Já mikið var haft
fyrir hlutunum þá. Já, og hlóðim-
ar sem notaðar voru voru yfírleitt
lágar, jafnvel niður við gólf, svo
að það þurfí að bogra við þær og
sitja nærri flötum beinum við
bak9turinn. Auk þess var elds-
neytið misjafnlega reylq'asælt, og
var reykurinn misjafnlega ramm-
ur. Var spýtnareykur, einkum ef
votur var, stingandi bitur í augu,
háls og nef. Spýtur loguðu mjög.
piatt. en bær hafa líklega sjaldan_
verið notaðar, þegar bakað var,
heldur var það einkum glóð af
sverði eða mó sem notuð var.
Ostakaka með hvönn
3 mjóir ungir hvannstönglar,
u.þ.b. 40 sm hver
2 dl sykur
V2 dl vatn
2 dl kókosmjöl
2 msk. flórsykur
30 g smjör
6 blöð matarlím
1 dl sætt hvítvín (nota má ann-
að vín)
V2 dós rjómaostur án bragðefna
(200 g)
2 dl flórsykur
1 dós sýrður rjómi
1 dl venjulegur tjómi
2 eggjahvítur
1. Þvoið hvannstönglana, af-
hýðið síðan og skerið í litla bita.
2. Setjið sykur og vatn í pott.
Látið sjóða við hægan hita í 10
mínútur. Setjið þá hvannstöngl-
ana út í og sjóðið við hægan hita
í 20 mínútur. Kælið.
3. Ristið kókosmjölið á þurri
pönnu. Gætið þess að það brenni
ekki. Kælið.
4. Bræðið smjörið, setjið síðan
flórsykur og kókosmjöl út í.
5. Smyijið botn í springmóti,
22 sm í þvermál. Setjið kókos-
massann á botninn. Setjið í
kæliskáp og látið kólna.
6. Leggið matarlímið í bleyti í
kalt vatn í 10 mínútur. Setjið
síðan í skál ofan í skál með heitu
vatni og látið bráðna.
7. Setjið hvítvínið varlega út í
matarlímið.
8. Hrærið saman ijómaost, flór-
sykur og sýrðan ijóma. Þeytið
síðan ijómann og setjið út í. Hrær-
ið síðan hvítvínið með matarlíminu
út í. Þeytið hvítumar og setjið út í.
. 9. Setjið hringinn utan um
botninn á springmótinu. Hellið
síðan ostamassanum inn í hring-
inn. Setjið í kæliskáp og látið
stífna.
10. Setjið síðan sykurleðjuna
með hvönninni yfír. Setjið aftur í
kæliskáp þar til þaið berið þetta
fram.
11. Skerið niður með hringnum
á mótinu. Losið botninn frá og
setjið kökuna á fat.
Þessi uppskrift er úr bók minni
220 gómsætir ávaxta- og beija-
réttir.
Jarðarberjabaka með
vanillukremi
Bakan:
50 g smjör eða jurtasmjörlíki
V2 dl sykur
1 eggjahvíta
2 dl hveiti
V4 tsk. lyftiduft
1. Setjið hveiti, lyftiduft og>-
sykur í skál, skerið smjörið smátt
út í, blandið eggjahvítunni í.
Hnoðið vel saman. Setjið á botn-
inn og upp með börmunum á
smurðu bökumóti, 22 sm í þver-
mál. Setjið mótið síðan í kæliskáp
í 1 klst.
2. Hitið bakaraofninn í 190°C,
blástursofn í 170°C. Pikkið botn-
inn með gaffli, setjið sfðan í
miðjan ofninn og bakið í 25—30
■'mínútur.
—— ■—• .. fc. - ...u. .
Fyllingin:
2 dl mjólk
V2 vanillustöng eða 1 tsk. van-
illusykur
1 msk. maizenamjöl (ekki sósu-
maizenámjöl)
1 msk. sykur
2 eggjarauður
1 eggjahvíta
1 dl ijómi
250 g fersk eða fryst jarðarber
3. Hrærið eggjarauðumar og
hvítuna með sykrinum og maiz-
enamjölinu.
4. Hitið mjólkina með sundur-
flattri vanillustönginni eða van-
illusykrinum. Ef þið notið
vanillustöng, skafíð þið vahillu-
komin úr henni út í mjólkina.
5. Hellið heitri mjólkinni út í
eggjahræruna, setjið á helluna,
hrærið stöðugt í þar til þykknar.
Skellið pottinum í kalt vatn í eld-
húsvaskinn um leið og þið takið
hann af hellunni og hrærið vel í
þar til kremið fer að kólna. Kælið
síðan alveg.
6. Þeytið íjómann og setjið út
í kalt kremið. Takið bökuna úr
mótinu, hellið kreminu í hana.
7. Skerið jarðarberin í tvennt
og raðið ofan í kremið. Látið
skoma flötinn snúa upp.
Iburðarmikil
ávaxtakaka
Botnamir.
4 eggjarauður
4 eggjahvítur
2 msk. volgt vatn
3 dl flórsykur (150 g)
rifínn börkur af V2 sítrónu
1 dl kartöflumjöl (70 g)
IV2 dl hveiti (90 g)
1 tsk. lyftiduft
1. Hrærið eggjarauðumar með
helmingi flórsykurs og vatni þar
til það er ljóst og létt.
2. Rffíð sítrónubörkinn og setjið
út í.
3. Sigtið saman hveiti, kartöflu-
mjöl og lyftiduft, setjið síðan út
t eggjahræruna með sleikju.
4. Þeytið eggjahvítumar með
því sem eftir er af flórsykrinum,
setjið síðan varlega út í deigið.
5. Smyijið springmót, 22 sm f
þvermál. Setjið deigið í mótið.
6. Hitið bakaraofn í 190°C,
blástursofn í 170°C. Setjið kök-
una í miðjan ofninn og bakið í
40 mínútur.
7. Takið kökuna úr ofninum,
hvolfíð mótinu með kökunni á
kökugrind. Látið standa þannig í
10 mínútur. Losið þá úr mótinu,
seljið á grind og kælið.
8. Kljúfíð kalda kökuna í
þrennt. Notið brauðsög eða
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
tvinna. Gott er að stinga tann-
stönglum í kökuna, þannig að
hægt sé að fylgja þeim til að skera
beint.
Ofan á neðsta botninn:
100 g núgga (blöd nougat)
fæst víða
9. Setjið núggað á eldfastan
disk í 80°C heitan bakaraofninn.
Það bráðnar mjög fljótt. Smyijið
því síðan yfír neðsta botninn.
Ofan á miðbotninn:
100 g fínt malaðar möndiur
(nota má marsipan)
2 msk. kirsubeijavín eða líkjör.
Nota má annáð vín
1 msk. flórsykur
10. Malið möndlumar fínt, setj-
ið flórsykur og vín saman við og
smyijið ofan á miðbotninn. Leggið
hann síðan ofan á þann neðsta.
takið úr þeim steina, setjið síðan
saman við hina ávextina.
13. Skerið plómur og ferskjur
í litla bita. Takið steina úr, ef þið
notið ferska ávexti. Setjið síðan
saman við hina ávextina.
14. Leysið Royalduftið upp í 1
bolla af sjóðandi vatni, setjið síðan
V2 bolla af köldu vatni út í (ekki
heilan).
15. Setjið hiaupið í kæliskáp,
og fylgist með því þar til það
byijar að hlaupa saman.
16. Setjið ávextina ofan á efsta
botninn. Setjið hringinn af spring-
mótinu utan um kökuna. Hellið
síðan hálfstífu hlaupinu yfír
ávextina.
17. Setjið í kæliskáp og látið
stífna.
Utan á kökuna:
1 dl apríkósusulta eða önnur
Ofan á efsta botninn:
1 banani
1 appelsína eða 2 mandarínur
20 græn eða blá vínber
2 epli
ferskjur, ferskar eða niðursoðn-
ar
plómur ferskar eða niðursoðnar
1 pk. Royal hlaup, sú tegund
sem ykkur hentar
11. Afhýðið bananann, app-
elsínuna og eplin.' Skerið síðan í
litla bita.
12. Skerið vínberin í tvennt,
góð sulta
150 g möndluflögur, fást til-
búnar
18. Ristið möndluflögumar á
þurri pönnu. Kælið.
19. Smyijið sultunni utan á
kökuna. Þrýstið síðan möndlum {
sultuna.
Athugið: Mjög gott er að bera
ís með þessari köku, einnig þeytt-
an ijóma.
Ef þið notið niðursoðna ávexti,
er gott að leysa Royalhlaupið upp
í safanum úr dósinni.
■ 1 *
itéai

* '
U&UUUii
t «I

i í
i4fi