Morgunblaðið - 09.07.1987, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ 1987
DEMIDEKK
VIÐARVÖRN...
í óskaHtunum
þímim
úr litabankanum
okkar
Veldu gæði og endingu -
Veldu DEMIDEKK.
HClSASIVHOJAIM
SUDARVOGI 3-5 0 687700
afsláttur
í júní og júlí veitum viö
15% staðgreiðsluafslátt af
öllum bremsuklossum
í Volksvagen, Mitsubishi
og Range Rover bifreiðar.
Kynntu þér okkar verð,
það getur borgað sig.
SÍMAR:
91-695500
91-695650
91-695651
HEKLAHF
Landbúnaðarstefnan og skógræktin:
Innflutningur
landbúnaðarafurða
2. GREIN
eftír dr. Benjamín
H.J. Eiríksson
Þegar farið er að ræða land-
búnaðarmálin, friðunarmálin og
skógræktina af einhverri alvöru
kemur fljótt spumingin: Ætlið þið
að fara að flytja inn landbúnaðaraf-
urðir? Svarið á auðvitað að vera:
Já! flestar, þær sem vér þurfum og
getum keypt á skaplegu verði. Og
það vill einmitt svo til, að þær afurð-
ir má einmitt fá, góðar og á
ákaflega hagstæðu verði. Afurðim-
ar, sem mér koma fyrst í hug, em
lambakjöt, smjör og kartöflur.
Til landsins em nú þegar fluttar
landbúnaðarafurðir í stómm stíl.
Smávegis upptalning gæti verið
svona: Hveiti, rúgur, hrísgrón,
mafs, bygg, malt, sykur, kaffí, te,
kakó, krydd, ávextir, grænmeti,
vín, tóbak, blóm og til skamms tíma
hampur og sísal. Eg læt bómull og
silki fljóta með. Þá koma einnig
skógarafurðir í mörgum myndum,
einnig timbur og pappír. Háar §ár-
hæðir, milljarðar. Vísir menn í
flestum flokkum draga svo af þessu
ástandi þá ályktun, að ekki komi
til mála að flytja inn landbúnaðaraf-
urðir. Aftur á móti fínnst mönnum
sjálfsagt að aðrar þjóðir geri þetta,
já, flytji inn íslenzk matvæli, jafn-
vel kjöt, lambalq'öt.
Bændapólitfkin er sú, að banna
algjörlega innflutning á kjöti.
Ástæðan fyrir banninu, segja þeir,
sé hættan á sjúkdómum. Nú er kjöt
verzlunarvara um allan heim. Meira
að segja neita talsmenn bænda
sífellt að játa sig sigraða í kjötút-
flutningsmálinu. Röksemdin er því
ekki annað en fyrirsláttur, þvætt-
ingur. Innflutningur kjöts er af
sama tagi og innflutningur flestra
þeirra landbúnaðarafurða sem ég
hefí talið upp hér að framan. Einn-
ig flytjum við inn lítisháttar af
niðursoðnum físki og fínnst engum
tiltökumál. Lambakjöt mætti auð-
vitað flytja inn, svo og annað kjöt,
svo sem eins og aðrar landbúnaðar-
afurðir. Á heimsmarkaði má fá
úrvals lq'öt, á langtum lægra verði
en því sem neytendum og skatt-
greiðendum er nú gert að greiða
fyrir íslenzka kjötið. Réttara er að
segja: Kúgaðir til að greiða. Þetta
sést aldrei skýrar en þegar fréttir
koma af því verði, sem stendur til
boða erlendis fyrir íslenzt lq'öt, 15
til 20 kr. fyrir kflóið. Sorphaugam-
ir taka svo undir og segja: Þetta
er ekki verzlunarvara.
Pyrir stríð heyrðist um sölu á
íslenzku dilkakjöti til Bretlands.
Bretar, sem ég spurði um þetta,
sögðu: Jú, það fæst stöku sinnum
f fátækrahverfum hafnarborganna,
sem þriðja flokks vara.
Hvers vegna skyldi kjötið þekkt
sem þriðji flokkur? Ástaeðumar em
sjálfsagt fleiri en ein. Sú sem oft-
ast er nefnd, held ég að sé ekki sú
sem er í rauninni þýðingarmest.
Hún er sú, að fítan er ekki dreifð
nægilega um kjötið, heldur kemur
í keppum utan á því. En mér er
næst að halda að höfuðástæðan sé
sú, að þetta kjöt er ekki stöðluð
afurð. Til þess að fá staðlaða afurð
þarf rækt í stofninn, rétta meðferð
og rétt eldi, rétta sláturaðferð og
meðhöndlun kjötsins. Bændur era
ekki agaður lýður. Þeir era þó
hættir að horfella. En til skamms
tíma settu þeir lömbin á kál nokkra
fyrir slátran. Við það verður kjötið
óætt. Ég er ekki viss um að því sé
alveg hætt. Stundum er kjötið seigt.
Stundum fyllist diskurinn af blóði
þegar kjötið þiðnar. Kaupandinn
vill fá staðlaða vöra, ekki eitt í dag
og annað á morgun. Útflutningur
lambakjöts er vonlaust verk og ekki
annað en eltingarleikur við kosning-
alygar.
Það er að sjá að um það bil þriðj-
ungur landbúnaðarframleiðslunnar
sé að mestu leyti sóun, fjárhagslega
séð, og byggist á arðlausu striti og
spillingu gróðurríkisins. Þjóðinni
væri bezt þént með því að leggja
niður sauðfjárbúsakapinn að mestu
leyti. Með þeirri ráðabreytni sýndi
hún það að hún gæti lært af reynsl-
unni. Þá er það og, að bæjarbúar
láta ekki endalaust bjóða sér allt.
Þjóðin býr nú að mestu leyti í
kaupstöðum og kauptúnum. í öllum
greinum landbúnaðarins era um
6,4% vinnuaflsins. Sauðfjárbændur
og fjölskyldur þeirra era því vart
meira en 1-2% þjóðarinnar. Það er
alveg ástæðulaust að sætta sig við
ofríki bændanna. Landið á að taka
frá sauðkindinni og afhenda það
fólkinu, sem nú er að mestu leyti
bæjarfólk. Þjóðin býr í borg og
bæjum. Þetta fólk þarf að fá að-
gang að landinu. Og það sættir sig
ekki við manngerða eyðimörk til
langframa. Gróðurinn, skógurinn
og fólkið, þessir verða að fá hús-
bóndaréttinn.
Mér er sem ég heyri maldað í
móinn við ályktun mína. Það er
rétt að lambakjöt er ekki brauð,
fiskur, nýmjólk, kjúklingar eða
grænmeti. En er það samt ekki hlið-
stætt þeim af sjónarhóli neytand-
ans? Og hver vill að þjóðin greiði
aukalega miiljaraða vegna ein-
stakra afurða af þessu tagi? Hvað
er það þá við lambakjötið sem ger-
ir það svona frábragðið öðram
tegundum matvæla, að fyrir fram-
leiðslu þess í landinu sé fómandi
Dr. Benjamín H.J. Eiríksson
miklum þjóðarhagsmunum og vel-
ferðarmálum, milljörðum króna og
landgæðum, sem margvísleg efna-
hagsstarfsemi önnur byggist á,
fyrir nú utan mannlíf í manngerðri
eyðimörk. Hvað segðu menn um
að fórna svona hagsmunum tl þess
að geta haldið — segjum — rauð-
sprettunni að fólkinu og þar með
fóðrað dragnótaveiðamar? Eru
menn virkilega ekki famir að átta
sig á því enn, að mannlífið er ekki
lengur orf og ár, útengjar og fisk-
reitir, né göngur á hestbaki?
Sú röksemd að nokkrir menn,
aðrir en bændur, hafí atvinnu af
óarðbærri landbúnaðarframleiðslu,
er léttvæg. Þama er mest um að
ræða yfírbyggingu landbúnaðarins,
báknið, sem bólgnað hefír út því
meir afvega sem landbunaðarfram-
leiðslan hefir leiðst. Stór hluti þeirra
bænda, sem hætta verða sauðíjár-
búskap, myndu fara svipaðar leiðir
og aðrir úr stéttinni á undan þeim.
Bændum hefír þegar fækkað, og
þeirri fækkun ekki fylgt nein stór
félagsleg vandamál, ekkert at-
vinnuleysi. Þess verður lítið vart
að fólkið, sem breytt hefír til, kvarti
yfír því, að því líði verr við hinar
nýju aðstæður, í nýjum heimkynn-
um.
En það er um þessa hlið málsins
eins og vandann við að yfírgefa orf
og ár. Breytt þekking kemur með
breytta tækni, breyttar og betri
samgöngur, breyttan og bættan
efnahag og í kjölfarið fylgir svo
STATTU GÆÐAVAKT
MED KODAK í SUMAR!
Stattu gæðavakt með Kodak í sumar!
Pér býðst að taka þátt í skemmtilegum sumarleik
um leið og þú nærð í myndirnar úr framköllun hjá næstu
Kodak Express framköllunarþjónustu.
FJÖLM ARGAR VHJUEKENNINGAR!
Kodak Express gæðaframköllun er á eftirfarandi stöðum:
Akranesi: Bókaverslunin Andrés Níelsson hf. Akureyrí: Pedrómyndir og |
Nýja Filmuhúsið. Hafnarfirði: Radíóröst Myndahúsið, Dalshrauni 13. s
Kópavogi: Bókaverslunin Veda, Hamraborg. Reykjavík: Verslanir Hans £
Petersen, Bankastræti, Austurveri og Glæsibæ. <
Selfossi: Vöruhús KÁ. ísafjörður: Bókaverslun Jónasar Tómassonar.