Morgunblaðið - 15.08.1987, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1987
I ÞINGHLEI
Hvað vUja börnin verða?
Stj órnmál
lágt skrífuð

Flug, iðnaður
og búskapur
efst á blaði
i
Sú var tíðin að þjóðmálaáhugi
tendraði upp hugi Islendinga.
Þegar greitt var þjóðaratkvæði
— árið 1944 — um niðurfellingu
dansk-íslenzka sambandslaga-
samningsins frá 1918 sögðu
99,5% kjósenda já. Litlu færri eða
98,5% samþykktu stjómarskrá
lýðveldisins. Þá var ekki stjóm-
málaleiðinn fólki fjötur um fót.
Þá hélt ekki skoðanaágreiningur
vöku fyrir landslýðnum.
Sumar þjóðir nota þjóðarat-
kvæði mun oftar en við, meðal
annars tii að gera lýðræðið lifandi
og virkt. Við höfum sex sinnum
greitt þjóðaratkvæði á tæpum átt-
atfu ámm: um setningu laga um
innflutningsbann á áfengi (1908),
um þegnskylduvinnu (1916), um
dansk-íslenzk sambandslög
(1918), um afnám innflutnings-
banns á áfengi (1933), um
niðurfellingu dansk-íslenzka sam-
bandslagasamningsins frá 1918
(1944) og um stjómarskrá lýð-
veidisins Islands (1944). Það væri
synd að segja að þjóðaratkvæði
hafi verið ofnotað á íslandi.
II
Skoðanir hafa að vísu verið
heldur betur skiptar þegar gengið
hefur verið til þingkosninga fyrr
og síðar. Það er hinsvegar ekki
ástæða til að kvarta undan lélegri
kosningaþátttöku gegnum tíðina.
Kosningaþátttaka hefur ýmist
verið rétt undir eða rétt yfir 90%
í þingkosningum allt lýðveld-
istímabilið. Það er almennari
stjómmálaáhugi en sumar stærri
þjóðir geta státað af.
Orðið stjómmálaleiði sést og
heyrist þó æ oftar. Eftir því sem
stjómmálaflokkum fjölgar og
heildarlínur verða óskýrari veikist
trú fólks á raunveruleg áhrif þess
í kosningum og þjóðmálum yfír-
höfuð. Stjómmálaleiði af þessu
tagi er bæði lýðræði og þingræði
hættulegur.
Eftir þennan tiltölulega langa
formála er loks komið að kveikju
Tðlvufr.
Verkfr.
Sj ómaður
Liknir
Bóndi
íþróttan.
Bílstjóri
Lðgregluþ.
Smidur
Flugmadur
Hvad viltu verda? (Drengir) .
o 20 40 60 BO 100 120
Fjöldi
þessa pistils, sem var könnun á
sjónvarpsefni fyrir böm og ungl-
inga — eða réttara sagt svör við
þeirri spumingu í könnuninni sem
fjallaði um framtíðarsýn þeirra á
starfsvettvangi.
Könnunin var unnin af Skáís
og Talnakönnun fyrir Ríkisút-
varpið. Ein spumingin, sem borin
var upp við böm og unglinga
(7-16 ára) var þessi: Hvað viltu
verða? Og snemma beygist krók-
urinn að því sem verða vill, segir
máltækið. Það á að vísu síður við
um stjómmál en önnur viðfangs-
efni.
Þótt stjómmálaáhugi vakni
vart almennt fyrr en á síðari hluta
táningsára (kosningaréttur fæst
við 18 ára aldur), vekur furðu,
hve fáir aðspurðra í þessarri könn-
un litu til starfa á stjómmálavett-
vangi — og raunar fleiri til
skamms tíma eftirsóttra viðfangs-
efna — þegar spurt var um
framtíðina.
III
Óskastörf hinna ungu, þegar
þau horfa fram á veginn, reynd-
ust að sjálfsögðu fjölmörg. Hér
verða talin fáein óskastörf drengja
— í vinsældaröð: flugmaður, smið-
ur, lögregluþjónn, bflstjóri,
íþróttamaður, bóndi, læknir, sjó-
maður, verk- eða tæknifræðingur,
tölvufræðingur, bifvélavirki, mat-
reiðslumaður, íþróttakennari,
kennari, skipstjóri, fréttamaður,
lögfræðingur o.s.frv.
Fáein vinsælustu óskastörf
stúlkna: hársnyrtir, flugfreyja,
hjúkrunarfræðingur, fóstra,
kennari, afgreiðslumaður, bóndi,
leikari, læknir, fréttamaður, skrif-
stofu- eða bankamaður, íþrótta-
kennari, danskennari, snyrtifræð-
ingur, lögfræðingur, dýralæknir
o.sv.fv.
En hver vóm vinsælustu störfin
á heildina litið? Flugmannsstarf
völdu 118 drengir og 15 stúlkur,
samtals 133. Hársnyrtistarf völdu
15 drengir og 111 stúlkur, sam-
tals 126. Flugfreyju- eða flug-
þjónsstörf völdu 10 drengir en 104
stúlkur, samtals 114. Fjórða vin-
sælasta starfið — og þar var