Morgunblaðið - 04.02.1988, Blaðsíða 30

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1988
29
UNDUR VIÐ-
SKIPTALIFSIN S
eftir Geir G.
Gunnlaugsson
Þær eru orðnar risháar öldumar
á neytendamörkuðunum og þær
brotna nú mest á þeim, sem minnst
hafa fengið í sinn hlut við fram-
leiðslustörfin og þó framleitt
neysluvöru, sem er sú langódýrasta
á neytendamarkaðnum. Hún er
einnig sú hollasta og úrgangs-
minnsta, ekkert roð og engin bein.
Eggin eru kjörin heilsufæða fyr-
ir böm og gamalmenni og ódýrasta
áleggið sem er á boðstólum. Engu
að síður hafa eggin verið mest í
brennidepli Neytendasamtakanna.
Þau höfðu verið lengi á tilboðs-
verði vegna offramleiðslu. Svo lágt
var verðið að það svaraði ekki dreif-
ingarkostnaði ef um smásendingar
var að ræða. En þegar margir eg-
gjaframleiðendur voru að þrotum
komnir flárhagslega og urðu að
hækka verðið í þá veru sem fram-
leiðslukostnaður er, með öllum
skyldum og sköttum, verkalaunum
og afföllum, blésu forsvarsmenn
Neytendasamtakanna sig út með
hótunum um að flytja inn egg
(kannski hafa þeir einnig haft í
huga innflutning á kjöti og mjólk).
Þrátt fyrir þessa hækkun úr til-
boðsverði í framleiðsluverð eru
eggin ódýrustu matarkaupin í dag.
T.d. kostar ýsan með rpði og hrygg
300 kr. pr. kg, harðfiskurinn 2.227
kr. pr. kg (dýr þurrkur það), lifrar-
pylsan 467 kr. pr. kg (ódýrt hráefni
en dýr keppur það), súrhvalur 495
kr. pr. kg svo nokkur dæmi séu
tekin.
Ef markmiðið er að flytja allar
vörur inn sem hægt er að fá ódýr-
ari annars staðar og leggja at-
hafnalíf landbúnaðarins í rúst, láta
bændabýlin þekku grotna niður og
fallegu ræktuðu túnin, óshólma
íslenskrar náttúru, verða að órækt-
ar snarrótar þúfum, þá væri framin
hin mesta synd íslenskrar byggða-
sögu. Hvernig á að afla gjaldeyris
til að standa straum af ótakmörk-
uðum innflutningi? Það er hættu-
legt að vera of stórtækur og ör og
ausa út gjaldeyri þjóðarinnar að
þarflausu fyrir vöru, sem hægt er
að framleiða hér og sérstaklega ef
það þarf að taka lán til þess út á
ófædda þjóðfélagsþegna, þeir geta
átt nóg með sig. Einn af færustu
forsætisráðherrum Breta á
stríðstímum sagði við þingheim að
það yrði að viðhalda bændastéttinni
þvi það væri ómögulegt að skapa
hana. Kannski eru menn búnir að
gleyma stríðsárunum og því
ástandi sem þá skapaðist við inn-
flutning á nauðsynjavörum. Þá
reyndist hollur heimafenginn
baggi.
Það er hæpið að treysta ein-
göngu á sjávarútveg og setulið-
svinnu, vegna þess að flskimið
heimsins eru alltaf að verða meira
og meira sameign heimsbyggðar-
innar og tæknileg, stór flskvinnslu-
skip geta orðið skæðir keppinautar.
A Islandi er í dag til þekking á
alifuglaeldi, húsakostur og annar
búnaður, sem stenst snúning því
sem finnst í nágrannalöndum.
Þessi þekking og tækni hefur
byggst upp á síðustu áratugum og
margir hafa nú atvinnu af alifugl-
um og afurðum þeirra. Hvemig
má þá vera mögulegt að fá egg
keypt í Hollandi fyrir 32 krónur
kílóið? Ef til vill segir það nokkra
sögu að íslenski bóndinn þarf að
greiða 20 krónur fyrir hvert kíló
af fóðri samkvæmt verðlagi í dag
með kjamfóðurgjaldi. Er þá eftir
að breyta fóðrinu í egg með öllu
sem til þarf að kosta svo sem út-
ungun, ungaeldi, daglegri vinnu og
loks kemur til sortering, pökkun
og dreifing.
Komi til innflutnings þessara
afurða er vfsast að réttsýn stjóm-
völd muni styðja íslenska alifugla-
bændur til jafns við 'það sem gert
er erlendis. Gætu íslendingar þá
væntanlega bætt eggjum og kjúkl-
ingum á lista niðurgreiddra land-
búnaðarafurða til útflutnings.
Nú heyrum við þau tíðindi að
menn í Vestur-Þýskalandi hafl
sýkst af innfluttum eggjum frá
Hollandi. Kemur þá kannski skýr-
ingin á því hvers vegna Hollending-
ar vilja losna við eggin sín á lágu
verði. Til þess að flrra okkur við
útlendum skitupestum verður þá
vænlegasta ráðið að flytja íslensk
egg niðurgreidd til Hollands og
kaupa síðan sömu eggin heim á
góðu verði.
Mikil eru undur viðskiptalífsins.
Ég skora á alla viti boma menn
að láta ekki ruglast í ríminu af
þeirri heimsku að gerast háðir inn-
flutningi á (annars flokks) niður-
greiðsluvörum erlendis frá og
vanrækja íslenskt atvinnulíf og átt-
haga. Þann stundargróða þarf að
borga síðar dýru verði. Kveð ég
forsvarsmenn Neytendasamtak-
anna með þeirri ósk að þeir vinni
Geir G. Gunnlaugsson
„Hvernig má þá vera
mögulegt að fá egg
keypt í Hollandi fyrir
32 krónur kílóið? Ef
til vill segir það
nokkra sögu að
íslenski bóndinn þarf
að greiða 20 krónur
fyrir hvert kíló af
fóðri samkvæmt verð-
lagi í dag með kjarn-
fóðurgjaldi. Er þá
eftir að breyta fóðrinu
í egg með öllu sem til
þarf að kosta svo sem
útungun, ungaeldi,
daglegri vinnu og loks
kemur til sortering,
pökkun og dreifing.“
að sátt og samlyndi f því þjóðfé-
lagi, sem þeir eru fæddir í, þá mun
þeim vel famast.
Allir verða að lifa.
Höfundur er bóndi i Lundi í
Kópavogi.
Heimdallur
mótmælir
framleiðslu-
stjórnun
EFTIRFARANDI ályktun v'ar
samþykkt á fundi stjórnar
Heimdallar, félags ungra sjálf-
stæðismanna i Reyiyavík, 1.
febrúar siðastliðinn:
Stjóm Heimdallar átelur harð-
lega reglugerð landbúnaðarráð-
herra um framleiðslustjómun á egg
og kjúklinga. Reglugerðin jafngildir
samsæri gegn neytendum og nýjum
framleiðendum í greininni og undir-
strikar enn hina brýnu þörf á
lagasetningu gegn einokun og
hringamyndun.
Það er kaldhæðnislegt að nú, er
200 ár em liðin frá því að verslun
var gefln ftjáls á íslandi eftir alda-
langa baráttu, skuli enn sett ný
höft á frjálsa markaðsstarfsemi.
Stjóm Heimdallar lýsir yfír full-
um stuðningi við aðgerðir neytenda-
samtakanna í þessu máli og styður
einnig viðleitni Hagkaupa að fá að
flytja inn egg og kjúklinga erlendis
frá á eðlilegu verði, margfalt lægra
en því sem nú er í gildi. Ef íslensk-
ur landbúnaður þrífst ekki án
einokunar, haftabúskapar og mið-
stýringar, em útlendingar án efa
hæfari til þess að sjá þjóðinni fyrir
hinu daglega brauði.
Stjómin hvetur til þess að ráð-
herrar Sjálfstæðisflokksins beiti sér
fyrir því að reglugerðin verði af-
numin og lög sett sem hindra að
slíkar reglur verði settar á ný. Neyt-
endur em jafnframt hvattir til þess
að standa að baki neytendasamtök-
unum og kaupa ekki einokunarvöru
á okurverði.
UNA
GÆDI NOTAGILDIOG FALLEGT ÚTLIT
„nR EINKENNA ÍTALSKA HÖNNUN
F I A T
í FRAMTÍÐ VIÐ SKEIFUNA SIMAR: 688850 & 685100
GP