Morgunblaðið - 04.02.1988, Blaðsíða 38

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. FEBRÚAR 1988
37
tónleikum hljómsveitarinnar undir
stjóm Gilberts Levine. Eins og fyrr
segir mun Vladimir Ashkenazy,
sem er heiðursforseti Listahátíðar,
halda einleikstónleika. Þar verða á
efnisskrá verk eftir Schumann og
Chopin. Svava Bernharðsdóttir
lágfiðluleikari og Guðný Anna Guð-
mundsdóttir píanóleikari halda
tónleika, eirinig Kolbeinn Bjamason
flautuleikari. Loks verður fmmflutt
kantata eftir Gunnar Reyni Sveins-
son og Birgi Sigurðsson, sem heitir
A jörð ertu kominn og var upphaf-
iega samin fyrir Listahátíð 1984
en féll þar af dagskrá vegna for-
falla.
Leikhús og bókmenntir
Þjóðleikhúsið mun fmmsýna
Marmara eftir Guðmund Kamban í
leikgerð systurdóttur höfundar,
Helgu Bachmann, sem einnig er
leikstjóri. Marmari verður fmm-
sýndur 8. júní en þá verða liðin 100
ár frá fæðingu Kambans. Frá Los
Angeles í Bandaríkjunumn koma
17 djassballettdansarar og flytja
sýningu sem kallast Black Ballet
Jazz og sýnir þróun dansmenningar
bandarískra blökkumanna allt frá
upphafi. Að sögn aðstandenda
Listahátíðar hefur sýningin farið
víða um lönd og hlotið frábærar
undirtektir. Þá mun íslenski dans-
flokkurinn sýna ballett eftir Hlíf
Svavarsdóttur við tónlist sem Þor-
kell Sigurbjömsson samdi við ljóðið
Borgin hló eftir Matthías Jóhann-
essen. Þá mun koma fram á Lista-
hátíð franskur látbragðsleikari,
Yves Lebreton, og einnig verða
haldnar bókmenntakynningar, dag-
skrá helguð Steini Steinarr, sem
orðið hefði áttræður á þessu ári,
brúðuleikflokkur sýnir og fleiri at-
riði verða á Listahátíð.
Þyrftum lengri tíma
til imdirbúnings
- segir Jón Þórarinsson formaður
framkvæmdastjórnar Listahátíðar
„Aðdragandi Listahátíðar þarf þeirri gmndvallarhugmynd að
að vera lengri en verið hefur,“ borg og ríki skiptist á um forystu
sagði Jón Þórarinsson formað- í þessu og að það séu tíð manna-
ur framkvæmdastjómar á skipti í forystu Listahátíðar,"
blaðamannafuundi þar sem sagði Jón Þórarinsson. „Nefnd
dagskrá Listahátíðar var sem kannaði málið hefur nýlega
kynnt. „Maður rekur sig á það skilað áliti þar sem gert er ráð
að eftirsóknarverðir listamenn fyrir að undirbúningstínmi geti
era bókaðir lengra fram í orðið allt að fjórum ámm. Bókan-
tímann en þessi undirbúningur atími þekktustu listamanna er
hefur staðið og væri því ákjós- alltaf að lengjast og það er óhætt
anlegi að hann lengdist." að segja að það er hrein og bein
heppni þegar tekst að fá hingað
„Það er unnið að þvi að koma heimsþekkt nöfn með þessum
þessu í lag án þess að breyta stutta fyrirvara.“
Vladimir Ashkenazy verður með-
al gesta Listahátíðar.
nleik-
apelli
bandaríska coloratur-sópransöng-
konan Debra Vanderlinde syngja á
Biðröð við Kalvinstorg í Búdapest þegar biblían var fáanleg í versl-
un þar nýlega.
leyfa henni að starfa óáreittri en
sníða henni þröngan stakk. Kristnir
Sovétmenn hafa löngum sætt ýmis
konar ofsóknum af hálfu stjóm-
valda en að sögn biskups íslands,
herra Pétur Sigurgeirsson binda
menn nú vonir við, að það að þess-
ari gjöf verður veitt viðtaka, sé til
marks um aukið trúfrelsi eystra í
kjölfar glasnost-stefnu stjómvalda.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir ROBIN SMYTH
Regis Debray með eiginkonu sinni Elizabeth Burgos árið 1970
Regis Debray
lætur allt f lakka
Tuttugu árum eftir að Regis Debray varð frægur fyrir að hafa
verið handtekinn með dauðadæmda marxíska skæruliðaforingjan-
um Che Guevara í Bólivíu, stóð hann frammi fyrir dauðanum af
allt öðrum sökum.
Iíbúð hans í nánd við kauphöllina
í París höfðu þau nýlokið kvöld-
verði, hann og ótrú ástkona hans,
Sylvia Murillo frá Chile. Þau sett-
ust sitt hvorum megin við skrifborð
hans, og í skrifborðsskúffunni á
milli þeirra lá skammbyssa. Hann
hafði læst útidyrunum og falið lyk-
ilinn. Kveðjubréf til ungrar dóttur
hans var frágengið, og sömuleiðis
fréttatilkynning til blaðanna með
skýringum á því hvers vegna þessi
fyrrum ráðgjafi Mitterands forseta
í öryggismálum hefði ákveðið að
drepa ástkonu sína og fremja síðan
sjálfsmorð.
Hvað það var sem fékk hann
til að skipta um skoðun kemur
fram í „Les Masques" (Grímum-
ar), nýútkominni sjálfsævisögu
hans sem er svo opinská varðandi
ógæfusamt kynlíf hans að bókin
vakti megna vanþóknun bók-
menntaritstjóra Le Mond.
Franskir ævisagnahöfundar
eru þekktir fyrir áhuga sinn á að
skýra frá viðkvæmum einkamál-
um. Sumar frásagnir þykja þó
ekki lengur henta á prenti. En
Debray hikar ekki við að verða
að athlægi hjá lesendum sínum
með því að veija mestum hluta
bókarinnar í lýsingar á því hvem-
ig hann var skipulega kokkálaður
um tíu ára skeið án þess nokk-
umtíma að hafa gert sér grein
fyrir því.
Met í sjálfspíslahvöt
Þegar hann lokst komst að
sviksemi Sylviu fylltist hann ör-
væntingu. Hann var ekki lengur
elskhuginn mikli og tók að svipta
sig öðrum „grímum", játa fýrir
sjálfum sér misbresti á öðrum
sviðum. „Þama eru slegin öll fyrri
met í sjálfspíslahvötum," skrifar
Bertrand Poirot-Delpech í Le
Mond. „Heilagur Sebastian rekur
inn örvamar hveija á fætur ann-
arri.“
Sylvia er ekkja eftir eina af
hetjum andstöðúnnar gegn Pinoc-
het í Chile. Langvarandi ástar-
samband hennar við Debray
táknaði sameiningu tveggja
framámanna úr röðum alþjóð-
legra vinstrisinnaðra mennta-
manna. Debray, sem átti fyrir
dóttur úr fyrra hjónabandi, varð
hæstánægður er Sylvia ól honum
son. En Sylvia sagði að halda
yrði faðeminu "leyndu, og heimt-
aði að fá að ala soninn Angelo
upp sjálf í eigin íbúð.
Meðan Drbray var öryggisráð-
gjafi forsetans var hann tíðum á
ferðum erlendis, og sem pólitískur
útlagi umgekkst Sylvia jafnan hóp
ungra flóttamanna. Þegar hann
kom eitt sinn heim til Parísar
degi á undan áætlun komst hann
að sannleikanum. Sylvia hafði um
tíu ára skeið verið í þægilegri
sambúð með kvikmyndatöku-
manni, sem nefndur er Paul í
bókinni. Angelo var sonur Pauls.
Þau bjuggu saman í druslulegri
íbúð í Pantin, einu af úthverfum
Parísar - þar sem litlar líkur vom
á að byltingarsinnaður góðborgari
ætti leið um. Þegar Debray hitti
Paul fannst honum hann „lítilfjör-
legur útlits - hann var líkur mér.“
Paul hafði tjáð Sylviu að hún
gæti staðið í ástarsambandi við
Debray svo lengi sem hún væri
ekki næturlangt að heiman. De-
bray, sem allan tímann virtist
álíka trúgjam og blindustu eigin-
mennimir í skopleikjum Georges
Feydeau, hélt að þegar Sylvia
klæddi sig og fór frá honum um
miðja nótt væri móðurástin að
kalla hana að rúmstokki litla son-
arins.
í öllum látunum sem á eftir
fylgdu sór Sylvia frammi fyrir
Debray að hún elskaði aðeins
hann. En leyndin sem hvfldi jrfir
starfí hennar með suður-amerísku
andspymuhreyfingunni setti sinn
svip á persónu hennar: hún kunni
því bezt að fara frjálslega með
sannleikann. Hún hét því að gefa
Paul upp á bátinn, en gerði það
aldrei.
í boði Kastrós
Debray gat sér fyrst frægð fyr-
ir grein sem hann skrifaði á
stúdentsárunum um framtíðar-
horfur byltingar í Latnesku
Ameríku. Efyrir þessa grein hlaut
hann persónulegt boð frá Fidel
Kastró um að sitja ráðstefnu á
Kúbu. Það var Kastró sem ráð-
lagði þessum 25 ára gamla
franska aðdáanda sínum að heim-
sækja Che Guevara inn í frum-
skóga Bólivíu.
Beztu kaflamir í „Masques“ em
lýsingar á mddalega meinyrta
dýrlingnum Guevara, sem flestir
soltnir og örmagna félagamir
vom famir að fyrirlíta á leið hans
að launsátrinu sem beið.
Charles de Gaulle hershöfðingi
skarst sjálfur í málið til að bjarga
lífi Debrays eftir að hann var
handtekinn. Þriggja ára fangelsis-
vist hans í Bólivíu og vináttan við
Kastró, Guevara og Allende höfðu
gert hann að þjóðsagnapersónu,
og þessi frægð hefði nægt til að
tryggja hveijum sem væri öragg-
an frama á stjómmálasviðinu. En
Debray sagði fljótlega skilið við
byltingarhugsjónir fyrmm félaga
sinna.
Hann komst að því að hann
hafði trú á vestrænu lýðræði og
á Frakklandi. í bókinni segir
hann: „Ég átti hvorki hugsjónir
vina minna né vini hugsjóna
minna.“
Það var samkvæmt eigin ósk
að hann gerðist starfsmaður
Francois Mitterands þáverandi
leiðtoga sósíalista og síðar forseta
Frakklands. Þegar hann nú svipt-
ir sig grímum starfsáranna í
Elysee-forsetahöllinni segir hann
að valdaaðstaðan er fylgdi starf-
inu hafi ekki verið það sem hann
sóttist eftir: „Ég fékk fljótlega
leiða á höllinni, Mystere 20 þotun-
um og fylgd lögreglumanna á
■ mótorhjólum."
Þessi valdaaðstaða varð einnig
til þess að hann vanrækti og
missti vini sína. Hann birtir í heild
harðort kveðjubréf frá leikkon-
unni Simone Signoret, sem hafði
ásamt leikaranum Yves Montand
tekið honum opnum örmum og
skotið yfír hann skjólshúsi þegar
hann kom heim frá Bólivíu. Áður
en sættir gátu tekizt með þeim á
ný lézt Signoret úr krabbameini.
Kvenhyili
Eins og Bertrand Poirot-
Delpech bendir á í gagnrýni sinni
er eins og Debray sé að stæra sig
af kvensemi sinni í ævisögunni.
Hann er þakklátur Jane Fonda
fyrir að kenna sér „samspil líkama
meðal jafningja". Hún bauð hon-
um út á dýra matstaði, vafði fyrir
hann hass-sígarettumar og beið
stundum í marga tíma fyrir utan
íbúð hans eftir að hann kæmi
heim, en það var allt til einskis.
Hann kunni í raun ekki að meta
hana fyrr en hún gafst upp og
fór heim.
Debray var spurður að því í
sjónvarpsþætti af hveiju hann
væri að skrifa um atburði sem
lesendur hefðu að öðmm kosti
ekki átt nokkra möguleika á að
frétta neitt um. „Ég held að bók-
in mín sé mjög hreinskilin, mjög
alvarleg og mjög kristileg,“ svar-
aði hann. „Ég aðhyllist mjög þá
hugmynd að þjáning leiði til frels-
unar og að sá sem játi syndir sínar
fái aflausn og verði heilsteyptur
og hreinn á ný. Ég afneita engu
úr fortíðinni. Ég trúi ekki á Guð,
svo ég get ekki farið og skriftað
hjá presti. Ef til vill trúi ég á hið
skrifaða orð og það að manni
beri _að segja öðmm sannleikann.
„Á vissan hátt er þetta bók
látins höfundar, skrifuð fyrir
dauða hans. Ég óttaðist að menn
gerðu sér rangar hugmyndir um
mig ef ég létist á morgun."
Höfundur er blaðamaður hjá
brezka blaðinu Tbe Observer.