Morgunblaðið - 10.02.1988, Blaðsíða 23

MORGUNRLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. FEBRÚAR 1988
23
Now Brunswick
‘•■'uveau-Brunfiwlt:
o KORCHNOi
Jóhann Hjartarson og Viktor Kortsjnoj að tafli í St. John í Kanada.
að láta flytja sig og enn lúffaði Glig-
oric.
í framhaldi af þessu ræddi Friðrik
málin ítarlega við bæði mótshaldar-
ana og Campomanes, forseta FIDE,
og fékk þar mun betri hljómgrunn
en hjá yfírdómaranum. Um kvöldið
skrifaði hann harðort bréf til að
fylgja þessu eftir. Við Jóhann fórum
hins vegar í sund og þennan dag
ákváð hann að breyta alveg um
taktík við val sitt á byijunum. Þá
breytingu hefði mátt gera fyrr, en
það er auðvitað alltaf hægt að vera
gáfaður eftir á.
Það var merkilegt að eftir sjöttu
skákina var mótsblaðið borið mjög
skilmerkilega til herbergja okkar,
en á þessu hafði verið nokkur mis-
brestur í fyrri umferðum. Þegar ég
vaknaði daginn eftir sá ég að nýj-
asta heftinu hafði verið rennt undir
hurðina á herbergi mínu. Framan á
því var stækkuð mynd af lokastöð-
unni í sjöttu skákinni undir fyrir-
sögninni „Viktor gerði það aftur".
Greinin var síðan mikið lof á Kortsj-
noj og jafnframt geflð í skyn að hinn
óreyndi ungi íslendingur gæti eins
farið heim strax. Ég taldi þetta ekki
heppilega lesningu fyrir Jóhann eins
og á stóð og tókst að ná blaðinu út
úr herberginu hjá honum, án þess
að hann sæi það. Þegar einvígið var
búið bað einn af ritstjórum blaðsins
afsökunar á þessari grein. Það var
greinilegt að greinarhöfundur taldi
að fulltrúar smáþjóða ættu ekki að
vera að gera sig breiða.
7. skákin: Landið tekur
að rísa. Friðrik tekur
til sinna ráða
Dagurinn hófst með góðum frétt-
um frá Friðrik, það kom í ljós að
hægt er að brýna deigt jám svo bíti
og Gligoric ákvað að færa einvígið
um set, eins og ákveðið hafði verið,
þrátt fyrir mótmæli Kortsjnojs. Þá
sendi mótsstjómin frá sér ályktun
um hvernig æskileg hegðun kepp-
enda ætti að vera, sem var að vísu
ekki nægilega skýr, en þó í áttina.
Það hafði ómetanlega góð áhrif á
Jóhann, því hann sá að Kortsjnoj
gæti ekki haft allt eftir sínu höfði.
Jóhann hóf nú taflið í fyrsta sinn
með drottningarpeðinu og enn kom
Kortsjnoj á óvart, hann tefldi mót-
tekið drottningarbragð. Jóhann tók
þá skynsamlegu ákvörðun að tefla
sjaldgæft afbrigði og taflmennska
hans var nú aftur orðin mjög yfir-
veguð. Kortsjnoj hegðaði sér líka
mun betur en í sjöttu skákinni, hann
fór niður af sviðinu milli leikja og
lét sér nægja að ganga um gólf fyr-
ir neðan það. Þar sem Friðrik þurfti
að bregða sér frá í upphafi skákar-
innar til að framlengja farmiðunum
heim kom það í minn hlut að þurfa
að kvarta við Gligoric yfir þessu.
Hann vildi ekki gera neitt í málinu,
svör hans vom á þá leið að ég yrði
að segja Jóhanni að láta ekki and-
stæðinginn trufla sig og Spasskíj
hefði komist upp með að ganga um
gólf í einvíginu við Kortsjnoj í
Belgrad 1977, þrátt fyrir mótmæli.
Þá bætti hann við að Kortsjnoj hefði
ausið yfir sig skömmum um morgun-
inn og það þýddi ekkert að tala við
hann. Mér þótti þetta að vonum
býsna léttvæg rök, sem sýndu að
engu yrði komið til leiðar í gegn um
yfirdómarann sjálfan. Skömmu eftir
að ég kvartaði var sovézki þátttak-
andinn Sokolov beðinn um að ganga
ekki um gólf upp á sviði, Spraggett,
andstæðingur hans, naut því góðs
af óskum okkar um að keppendur
sýndu hver öðrum fulla kurteisi.
Aðstoðardómarinn, frú Jarecki,
sýndi hins vegar vilja sinn í verki
með því að fá sjónvarpsmennina til
að leggja snúrur sínar þannig að
Kortsjnoj yrði að ganga lengra frá
sviðinu.
í skákinni sjálfri mátti Kortsjnoj
hafa sig allan við til að halda jafn-
tefli, hann varð að láta af hendi peð
og var þar að auki svo tímanaumur,
að hann varð að einbeita sér að því
að flnna jafnteflisleið og hafði engan
tíma til að trufla Jóhann. En þótt
tíminn væri naumur tefldi Kortsjnoj
vörnina mjög vel, hann virtist eiga
mjög létt með að finna beztu vamar-
leikina í erfíðu hróksendatafli. Skák-
inni lauk því með jafntefli eftir rúm-
lega fimm tíma taflmennsku. Við
vorum ánægðir með þessi úrslit,
sérstaklega þar sem það var Jóhann
sem pressaði. Þótt Kortsjnoj hefði
tekist að bjarga í hom var greinilegt
að okkar maður hafði náð að hrista
af sér slenið og tefla af eðlilegum
styrkleika.
8. skákin: Allt er
gott sem endar vel
Á frídeginum fyrir áttundu skák-
ina fómm við aftur í sund, auk þess
lagt var á ráðin um hvemig Jóhann
ætti að tefla með svörtu i síðustu
skákinni. Við gerðum okkur að sjálf-
sögðu ánægða með jafntefli, því við
töldum Jóhann eiga a.m.k. jafna
möguleika í bráðabananum sem færi
fram ef úrslitin yrðu 4—4.
Friðrik fylgdi líka áfangasigri
sínum frá þvi deginum áður vel eft-
ir og krafði dómarana um skýrara
svar við kvörtun okkar en það sem
komið hafði daginn áður. Þetta fékk
hann í gegn, þeir sendu Kortsjnoj
bréf þar sem hann var varaður mjög
alvarlega við. Þetta hleypti að von-
um illu blóði í hann, og ekki bætti
úr skák fyrir hann að þegar hann
kvartaði undan þeirri óvirðingu, sem
sér væri sýnd, við áskorendur sem
lokið höfðu sínum einvígjum þá fékk
hann engan hljómgmnn.
í skákinni tefldi Jóhann mjög
trausta vöm, hann mætti katal-
ónskri byrjun Kortsjnojs með upp-
skrift frá Anatólíj Karpov. Það varð
snemma greinilegt að Jóhann hafði
endurheimt sjálfstraust sitt. I stað
þess að sækjast eftir uppskiptum og
að jafna taflið fyllilega flækti hann
það og freistaði þess að leggja mest
vandamál fyrir andstæðinginn. Taflr
mennska Kortsjnojs í bytjuninni var
heldur ekki sérlega sannfærandi,
hann lék t.d. hrók sínum frá al til
el í 12. leik en lék honum til baka
á al í þeim 14. Okkur þótti ekki
mikið til þessa leikmáta koma, Frið-
rik líkti þessu við að ætla sér að
vinna fótboltaleik með þvi að sparka
boltanum út af. í 22. leik lét Kortsj-
noj að lokum til skarar skríða er
hann fómaði peði. Peðsfómin reynd-
ist hins vegar byggð á alröngum
forsendum og skyndilega varð ljóst
að Jóhann ætti alla möguleika á að
vinna taflið. Þegar Kortsjnoj hugs-
aði sig lengi um, aðeins tveimur
leikjum eftir fómina, var ljóst að
hann hafði misreiknað sig, og skák-
in væri töpuð. Jóhann hélt síðan vel
á spöðunum í lokin, með peði minna
og engan tíma átti Kortsjnoj og enga
möguleika á jafntefli. Þar með var
sigur í höfn og við gátum loksins
andað léttara eftir þriggja vikna
dvöl hér í Saint John.
Eftirmáli
Persónulega varð ég fyrir miklum
vonbrigðum með framkomu Kortsj-
nojs. Eg hitti hann fyrst heima á
íslandi árið 1981, þegar herferð sem
ég tók þátt í til að fá leyfi fyrir fjöl-
skyldu hans til að flytjast úr landi,
stóð sem hæst. Sem kunnugt er var
það fyrst og fremst fyrir harðfylgi
Friðriks Ólafssonar, forseta FIDE,
að það mál leystist. Ég dáðist mjög
að Kortsjnoj fyrir að geta staðið
uppi í hárinu á sovézku skákvélinni
og kerfinu, þrátt fyrir að gagnrýnis-
raddir hafl verið uppi um það að
hann væri óvandur að meðulum og
sæktist eftir illdeilum. Það verður
að segjast að því miður virðist þessi
barátta hans hafa haft neikvæð áhrif
á hans persónu, hann sýndi Jóhanni
ekki snefil af virðingu eða kurteisi.
Það sem skipti máli var að vinna
einvígið, sama hvað það kostaði.
Með lokaorðum sínum hér í Kanada
sýndi Kortsjnoj að hann vissi upp á
sig sökina, er hann sagði Friðrik en
ekki Jóhann hafa unnið einvígið. í
huga hans var það greinilega ekki
skáksnilldin sem réði úrslitum, held-
ur einhverskonar skæruhernaður
utan borðsins. Reglur þær sem skák-
stjómin setti eru einungis sjálfsagð-
ar umgengnisvenjur, sem hefðu ekki
sett skákmenn með hreinan skjöld
út af laginu.
Sem betur fór endaði baráttan
farsællega, Jóhann vann stórkost-
legt og óvænt afrek og er jafnframt
reynslunni ríkari. Fyrirfram vissum
við í raun ekki neitt um það hvemig
hlutimir ganga fyrir sig í einvígi sem
þessu. Jóhann getur dregið mikil-
vægan lærdóm af öllu saman, sem
mun koma honum að góðu gagni í
næsta hildarleik.
Vökvamótorar
= HEÐINN =
VÉLAVERSLUN Sl'MI 624260 |
SÉRFRÆÐIÞJÓNUSTA - LAGER <
Gabriel
HÖGGDEYFAR
Amerisk
úrvalsvara
L/EKKAÐ VERÐ!
SKEIFUNNI 5A, SÍMI: 91-8 47 88
Clæsileg pelsfóðurskápa
Allarstærði/. 'v' L
>' Verð kr. 49.000,^ x v
PELSINN
Kirkjuhvolisími 20160 N