Morgunblaðið - 06.03.1988, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. MARZ 1988
Andrew Lloyd
Webber
Hann þótti aldrei efni í mikinn mann, hvað þá stórstjörnu í himinháum heimi tónlistarinn-
ar. Hann þykir enn ósköp venjulegur hvað allt útlit varðar, en hans sterkasta persónuein-
kenni er tilhneiging hans til að söngla með sjálfum sér eitthvert lag, eða bara lagstúf, sem
hann hefur þegar samið eða er að vinna að þá stundina. Andrew Lloyd Webber á það
nefnilega til að gleyma stað og stund þegar hann hefur fundið rétta tóninn.
Hann er aðeins 39 ára gamall en er engu að síður eitt mikilhæfasta og eftirsóttasta, og
þar með vinsælasta, tónskáld okkar daga. Enginn núlifandi listamaður getur státað af þeim
afrekum sem Webber hefur unnið. „Jesus Christ Superstar" setti allt á annan endann um
heim allan árið 1971 „Evita" varsýnd ífjögur ár samfleytt. „Cats“ hefur verið sett upp í
nítján löndum síðan 1983 og ganga ellefu sviðsetningar enn fyrir fullu húsi. „Starlight Ex-
press“ varfyrst sýnt 1984 en þykir ekki með því besta sem Webber hefur samið. Og nýj-
asta verkið hans „The Phantom of the Opera" (eða „Vofan í óperunni“) var frumsýnt í London
í október 1986 og í New York seint í janúar síðastliðnum, og hefur enginn söngleikur hvorki
fyrr né síðar vakið jafn mikla eftirvæntingu, enda hefur hann sett nýtt aðsóknarmet. Nokkru
fyrirfrumsýninguna 26. janúarhöfðu selst miðarfyrir 18milljónir dala. „Vesalingarnir" sem
enn ganga þar fyrir fullu húsi átti gamla metið, 12 milijónir dala.
Vinsæll en ekki
tekinn alvarlega
Það er því ekkert skrítið þótt
Webber þurfí að þjóta heimshoma
á milli til að fylgjast með allri þeirri
starfeemi sem fram fer í nafni hans.
Hann flýgur í einkaþotu sinni, Haw-
ker Siddley 125, til staða þar sem
verið er að setja upp nýjan söngleik
eða til að ganga úr skugga um að
gömlu verkunum sé sýnd tilhlýðileg
virðing. A milli ferða gefur hann
sér tima til að fylgjast með viðgerð
á „Palace Theater" í London sem
hann keypti fyrir 60 milljónir árið
1983. Eða slappar af á bóndabýlinu
sem hann keypti í Hampshire eða
þá stóru íbúðinni sem hann festi
kaup á á Manhattan fyrir hvorki
meira né minna en 6 milljónir dala.
Nú, ef það nægir ekki þá getur
hann alltaf skroppið til Saint-Jean-
Cap-Ferrat við suðurströnd Frakk-
lands en þar á vinurinn lítinn nota-
legan kofa af dýrari sortinni.
Allt þetta og meira hefur hann
keypt fyrir þær tekjur sem hann
hefur af tónlistinni. Tónlistin er
honum allt en hann er einfaldlega
svo heppinn að fólki líkar tónlistin
sem hann semur. En samt er hann
ekki ánægður. Hann á allt sem
hugurinn gimist, nema eitt. Og það
kvelur hann svo mikið að mesta
velgengni dregur ekki hið minnsta
úr sársaukanum. Hann á enn eftir
að vinna hug tónlistargagnrýnenda
sem hafa ekki séð ástæðu til að
taka hann alvarlega sem tónskáld.
Allar götur síðan „Jesus Christ
Superstar" tröllreið heimsbyggðinni
með rafmagnsgíturum og frun.leg-
um efnistökum hefur það verið
ienska að afgreiða Andrew Lloyd
Webber sem tónskáld er höfðar til
lágkúrulegra og ómerkilegra hvata
hópsálarinnar í ábataskyni. Það er
skopast að tónlist hans og hún sögð
meira eða minna stolin frá öðrum
stærri skáldum og meiri; hann er
sagður skrifa einskonar stælingu á
tónverkum annarra, eins og til
dæmis Rodgers eða Puccinis.
Lloyd svarar þessum ásökunum
þannig: „Fólk talar um tónlist mína
sem hreina og klára kaupsýslu, en
staðreyndin er að ég berst gegn
henni í tónlistinni. Astæðan fyrir
því að fólk kann að meta tónlist
mína er einfaldlega sú að hún er
góð.“
Ahorfendur og áheyrendur um
allan heim virðast vera á sama
máli. „Hann er ef til vill enginn
Mozart eða Beethoven í augum
Þjóðveija,“ segir Edda Sels, tals-
maður leikhópsins sem setti „Cats“
upp í Hamborg, „en hann kann að
sameina sígilda tónlist og vinsæla
þannig að hún höfðar til fólks sem
vill hvort tveggja, skemmtilega tón-
Andrew Lloyd Webber kvæntist Söru Brightman árið 1983, strax
og hann fékk skilnað frá æskuástinni sinni, Söru Hugill, en þau
höfðu þá verið gift i tólf ár.
Enn einn söngleikur hans, „The
Phantom of the Opera“ slær í gegn
„Jesus Christ Superstar" var á
forsíðum blaða og tímarita um
allan heim.
Sarah Brightman og Michael Crawford leika aðalhlutverkin í nýjasta songleik Andrews Lloyds Web-
bers, „Vofan í óperunni“, sem frumsýndur var í London 1986 en sýningar i New York hófust ekki fyrr en
í janúar síðastliðnum. Ekkert leikhúsverk hefur vakið upp eins mikla eftirvæntingu og „Vofan“, enda
miðar seldir mánuði fram í timann löngu fyrir frumsýningardaginn.
list og alvarlega." Keita Asari, sem
setti upp „Jesus Christ Superstar",
„Evitu“ og „Cats“ í Japan, telur
Webber einfaldlega snilling í því að
tengja lög eða laglínur við hinar
ýmsu tónlistarstefnur í heiminum,
gamlar og nýjar, og þar sé ástæð-
una fyrir vinsældum hans að fínna.
Hann var ekki nema þriggja ára
þegar hann lærði á fíðlu, svo á
píanó, enda fæddist hann inn í sann-
kallaða tónlistarfjölskyldu. Faðir
hans Charles, sem lést 1982, var
tónskáld og stjómaði tónlistar-
háskólanum í London árum saman.
Móðir hans Jean kenndi á píanó.
Bróðir hans Julian er nú virtur selló-
leikari. En það var fjölskylduvinur-
inn John Lill sem beindi áhuga hins
unga Vebbers að óperunni.
Andrew Lloyd fór í tónlistarskóla
í Oxford, því hann hafði heyrt að
þaðan kæmu efíiilegustu textahöf-
undar Breta. Hann var ákveðinn í
að finna þar færan starfemann.
Andrew var því ekki lítið hissa þeg-
ar hann kynntist Tim Rice, lög-
fræðinema, sem var snokinn fyrir
poppmúsík. Webber og Rice. Það
hljómaði ágætlega, enda fóru þeir
að starfa saman.
En ólíkir voru þeir að öllu leyti.
Rice var hávaxinn og mikill fyrir
sér og skrifaði beinskeytta og kald-
hæðna texta. Webber var hins veg-
ar hokinn og mikið inní sér og samdi
hugljúfar laglínur. Þeirra fyrsti
söngleikur, „The Likes of Us“,
komst aldrei á svið, enda sagði Rice
að söngleikurinn sá hefði verið
stirður og gamaldags. Engu að
síður héldu þeir sig við gamaldags
efnivið þegar þeir byijuðu á næsta
söngleik; Gamla testamentið.
Sá söngleikur var skrifaður árið
1967 og var einskonar tilhlaup að
þeim sem gerði þá fræga. Hann
nefndist „Joseph and the Amazing
Technicolor Dreamcoat" og tók ekki
nema 25 mínútur í flutningi. En
af tilviljun sá gagnrýnandinn Derek