Morgunblaðið - 31.03.1988, Síða 18

48 :C
MORGUNBLAÐIÐ, PIMMTUDAGUR 81. :MARZ 1988
Að sljórna fyrirtæki
Erlendar baekur
GuðmundurHeiðar
Frímannsson
Tom Peters: Thriving on
Chaos, Macmillan 1988.
Það fer ekki framhjá neinum,
sem lesa fréttir, að miklar breyting-
ar eiga sér stað um þessar mundir
í atvinnu- og fjármálum víða um
heimsbyggðina. Slíkar breytingar
ganga ekki hljóðalaust fyrir sig
vegna þess að miklir hagsmunir eru
í húfi. En það er hins vegar ljóst,
að eigi atvinnugreinar og fyrirtæki
að standast samkeppni í nánustu
framtíð, blómgast og dafna, þurfa
þau að hafa vakandi auga á mark-
aðinum, vera reiðubúin að gera
sársaukafullar breytingar og grípa
tækifærin, þegar þau gefast. Þetta
eru auðvitað engin ný sannindi, en
samt þarf sífellt að hamra á þeim.
Hafi einstaklingar og fyrirtæki gert
eitthvað nógu lengi, fer það að
verða sjálfsagður hlutur. Því fylgir
gjaman stöðnun og, þegar verst
lætur, sú skoðun að einhver skuldi
manni lífsviðurværi, réttur til að
halda áfram að starfa áfram við
það sama og maður hefur gert árum
jafnvel áratugum saman. Þegar svo
er komið, er öllum öðrum ljóst að
stutt er í að fyrirtækið fari á haus-
inn eða verði gerbreytt.
Allt þetta má sjá í breytingunum,
sem eru að verða í þungaiðnaði
Vesturlanda. Þúsundir manna
verða atvinnulausar vegna þess að
sams konar vöru eða þjónustu og
þeir bjóða, má fá annars staðar í
lægra verði og sömu gæðum. Þessa
sögu má segja um evrópskan og
bandarískan stáliðnað, skipasmíða-
iðnað í Vestur-Evrópu og fataiðnað.
Stundum ná fyrirtækin að rétta sig
við, yfirleitt eftir erfiðar breytingar,
en stundum hverfa þau.
Ef trúa má höfundi þessarar bók-
ar, þá er langtímahneigðin í upp-
byggingu fyrirtækja að þau verði
smærri, gjaman ekki mikið stærri
en með 50 starfsmönnum. Ástæðan
fyrir þessari þróun sé sú, að slík
fyrirtæki eigi auðveldara með að
laga sig að snöggum og róttækum
breytingum, sem stærri fyrirtæki
geti ekki gert. Það sé einnig ljóst,
að ekki sé hagur í stærðinni, eins
og menn hafa jafnan talið. Chrysler
til dæmis framleiðir sambærilega
bila og General Motors á lægra
verði, sem nemur 500 dölum. Skýr-
ingin á muninum er sú, að 70% af
þeim hlutum, sem í bílinn fara hjá
Crysler, eru keyptir frá öðrum fyrir-
tækjum, en einungis 30% hjá GM.
Allt þetta stuðlar að því að fyrir-
tæki verði minni í framtíðinni.
í þessari bók eru settar fram til-
lögur um, hvemig bezt sé að stjóma
fyrirtæki við þessar aðstæður. Það
yrði löng saga að greina frá því í
öllum atriðum, því að þessi bók er
hálft sjötta hundrað síðna. En í sem
allra styztu máli má segja að fyrsta
markmið allra fyrirtækja til að lifa
af þær róttæku breytingar, sem
framundan séu, sé að bregðast vel
og hratt við óskum neytenda. Til
að ná þessu markmiði hefur hann
tillögur í tíu liðum, þar sem meðal
annars er bent á að hlusta vel á
hugmyndir viðskiptavina og auka
gæði. í öðru lagi þarf að leggja
áherzlu á nýjungar í rekstri. Til að
ná því verður til dæmis að gefa
starfsmönnum aukið vald og betra
sé að gera takmarkaðar tilraunir
með nýjungar en láta starfsmenn
sífellt vera að gera tillögur. í þriðja
lagi er nauðsynlegt að gera vel við
starfsfólk og þjálfun þess. Að
síðustu þurfi að fella þetta allt í
skipulag, sem komi ekki í veg fyrir
að þessum markmiðum sé náð.
Þessi bók er stór í sniðum, fer
vel yfír efnið, en mér fínnst hún á
stundum nokkuð fullyrðingasöm og
varla nógu gagnrýnin á sum rökin,
sem notuð eru. En hún ætti að vera
nytsamleg flestum þeim, sem vilja
átta sig á nýjum stjómarháttum í
fyrirtækjum framtíðarinnar.
AGFA-f-3
Alltaf Gæðamyndir
POTT-
ÞETTAR

AGOÐU
Wi ^; D1 ■
Allar RING bílaperur
bera merkið (|)
sem þýðir að þær
uppfylla ýtrustu
gæðakröfur E.B.E.
VKNJULIGIR

I kaupbæti með
Viö höfum opið skírdag 31. mars,
laugardaginn 2. apríl og annan
í páskum 4. apríl.
illum mat.

s
V
;W

SPRENGISANDUR