Morgunblaðið - 31.03.1988, Qupperneq 58

58 C
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. MARZ 1988
4
mmmn
3-17
, úg er ekkeri c& nöldra.. Ég stzgði ^xzra. ab
éy vonabi ofo þú cy&ilegej&ír e&kj loru&kaups-
ueislu systur minruzr. *
Ast er ...
i o-n
ad kunna að velja rétt.
TM Reg. U.S. Pat. Off.-all rlghts reserved
01986 Los Angetes Times Syndicate
Með
morgnnkaffíjiu
Er ekki korninn tími til að
ég hætti að lesa fyrir þig
á kvöldin?
Það er bannað að
svindla ...
HÖGNI HREKKVISI
Svanir munu synda ...
Kæri Velvakandi.
Svanimir munu synda tignarlega
fram hjá nýja ráðhúsinu á sínum
tíma, og það kemur ekki til með
að spilla varpi á hólmanum. Þetta
er hinn eini rétti staður fyrir ráð-
húsið. Það mun sóma sér vel við
Tjarnarendann.
Kommar eru æfir út í ráðhúsið
eins og alltaf, þeir eru í því að vera
á móti, t.d. móti her, móti bjór og
svo framvegis. Þessi ríkisstjóm er
góð og allir ráðherramir heiðarlegir
og mætir menn, sem gera sitt besta.
Reykjavík er dásamlega fögur
borg, allar götur steyptar svo unun
er að. Borgarstjórinn er indælis
maður, sem kommar hafa yndi af
að sverta.
VirðingarfyUst,
Sigurður Elías Þorsteinsson
Islenska
blaðamanna
I Morgunblaðinu 16. þ.m. var á
tveim stöðum sagt frá manni sem
hefði stytt sér aldur, en á hvorugum
staðnum var notað íslenskt orðalag,
þrátt fyrir auðsæja viðleitni að forð-
ast ófagurt orðalag. Á öðmm staðn-
um var sagt að maður hefði „fram-
ið sjálfsvíg" og á hinum að maður
hefði „svipt sig lífi“. Það er virðing-
arvert að vilja vanda málfar sitt og
raunar skylt í blöðum og útvarpi,
en hér hefði átt að hafa alíslenskt
orðalag: fyrirfara sér, farga sér,
stytta sér aldur eða ráða sér bana.
En fleira mætti til tína. Hins vegar
er orðalagið „að fremja sjálfsvíg“
og „að svipta sig lífi“ ekki annað
en lauslega þýtt útlent orðalag: at
begá selvmord og at beröve sig liv-
et.
Narfi Narfason.
ing og teljum þá eiga mesta mögu-
leika í keppninni til þessa.
2667-3769, 3698-
9370, 6190-0315.
Smekkleysi í ríkissjónvarpi
Til Velvakanda.
Við erum fjölskylda ein á
Reykjavíkursvæðinu sem ánægð
fylgdist með vali á laginu í Eurovis-
ionkeppnina. Okkur fannst lag
Sverris Stormskers og flutningur
þess, mjög frambærilegt, og vel til
þess fallið að fara í keppnina.
Það olli okkur hinsvegar miklum
leiða að bæði Hrafn Gunnlaugsson
og Valgeir Guðjónsson skyldu vera
með smekkleysislegt hjal sem átti
alls ekkert erindi þama — var engu
líklegra en þeir væru að gera lítið
út listamanninum. Gerðu þeir þann-
ig þátt sjónvarpsins lágkúrulegan
og til skammar Sjónvarpi allra
landsmanna. Svona menn eiga ekk-
ert að vera að trana sér fram með
hallærisleg tilsvör sem þeir einir
halda að séu fyndin. Við leggjum
til að þeir verði skildir eftir heima
við næsta svona tækifæri og Út-
varpsráð gefi þeim eða að minnsta
kosti Hrafni Gunnlaugssyni þarfa
áminningu. Hann ætti að biðja
flutningsmenn lagsins afsökunar
opinberlega fyrir að trana sér svona
fram. Við óskum Sverri Stormsker
og Stefáni Hilmarssyni til hamingju
með hörkugott lag og góðan flutn-
Róbot
verði þjasi
Velvakandi.
Viltu gjöra svo vel að birta tillögu
mína um nafn á vélmenninu „Ró-
bót“. Vélmennið hefur suma þá eigi-
inleika, sem jötnar höfðu forðum.
Mig langar því til að stinga upp
á því, að vélmennið verði látið heita
eftir Þjasajötni (Snorra-Eddu, kap.
23.).
Róbót er þá vélmenni en mætti
kallast Þjasi. Oft hefur Eddu-nafn
gefist vel í stað þess að búa til
nýtt orð. Það er gamall siður að
láta einn heita eftir öðrum. Svo að
þetta eru ekki bein merkingaskipti.
Mig langar að vita hvað íslenskt
mál hefur um þetta að segja.
Rósa B. Blöndals
Burt með
slummurnar
Til Velvakanda.
Eg var á gangi upp Laugaveginn
í góða veðrinu í gær (þriðjudagiim
22. mars). Tveir ungir piltar á að
giska 13—14 ára ganga á undan
mér. Allt í einu beygir annar þeirra
sig niður og gerir ítrekaðar tilraun-
ir til þess að snýta sér með fingrun-
um í götuna. Eitthvað gekk þetta
illa því þegar hann kom að næsta
búðarglugga makaði hann óþverr-
anum af hendi sér á gluggarúðuna.
Mér ofbauð nú gjörsamlega athæfið
og hafði orð á því við stráksa og
klykkti ég út með því að engin
stelpa liti við honum ef hann héldi
uppteknum hætti. Varð honum
svarafátt og virtist mér hann hálf
skömmustulegur út af þessu. Varð
mér við þetta atvik hugsað til þess
að í fyrra er ég var á leið í einn
stórmarkaðinn, mætti ég myndar-
legum frakkaklæddum manni sem
var að koma út úr versluninni.
Hann lét frá sér innkaupapokann
og snýtti sér langa leið með fingrun-
um. Það þarf auðvitað ekki að taka
það fram að „ljóminn" fór af honum
við þetta. Hvemig er þetta karl-
menn á íslandi, ungir sem gamlir?
Eruð þið ekki meiri herramenn en
þetta? Burt með hráka og aðra
„slummur" af gangstéttunum. Sý-
nið að þið kunnið mannasiði. Eg
skora á ykkur.
8482-7797
Yíkverji skrifar
Þá er páskahátíðin gengin í
garð, elzta hátíð kristinna
manna til minningar um upprisu
Krists. í Rímfræði Menningarsjóðs
segir um páska, að nafnið sé komið
frá samnefndri hátíð Gyðinga á
hebresku „pesakh", sem merkir
yfirhlaup, og er sagt vísa til þess,
að drottinn hlífði ísraelsmönnum í
Egyptalandi þegar hann deyddi
frumburði Egypta.
í Rímfræðinni segir: „í fyrstunni
héldu kristnir menn í Gyðingalandi
páskahátíð á sama tíma og aðrir
Gyðingar, þ.e.a.s. við fyrstu tungl-
fyllingu eftir jafndægur á vori. Á
3. öld náði sú stefna hins vegar
yfírhendinni, að páskadagur skyldi
vera sunnudagur, og þá fyrsti
sunnudagur eftir fullt tungl eftir
votjafndægur. Þessi stefna var
staðfest af kirkjuþingi í Nikeu árið
325 e. Kr. Fullkomin eining um
páskahald náðist þó ekki fyrr en á
8. öld. Voru páskar upp frá því
haldnir fyrsta sunnudag eftir fyrsta
tunglfyllingardag frá og með 21.
marz. Tunglfyllingardagurinn (nán-
artiltekið 14. dagur tunglmánaðar)
var ákveðinn eftir sérstökum reikni-
reglum, en ekki eftir beinum athug-
unum á gangi tunglsins hverju
sinni. Eins og um hnútana var búið
gat páskadagur ekki orðið fyrr en
22. marz og ekki síðar en 25. apríl,
og er svo enn.
Með tilskipun Gregoríusar páfa
13. um breytt tímatal árið 1582
fylgdu nýjar reglur um það, hvem-
ig reikna skyldi út tunglfyllingar-
dag páskatunglsins. Flestar þjóðir
tóku þessar reglur upp jafnhliða
hinu nýja tímatali. Innan grísk-
kaþólsku kirkjunnar náðist þó ekki
samstaða um að tímasetja kirkju-
legar hátíðir eftir nýja tímatalinu.
Afleiðingin varð sú að páskar eru
yfírleitt haldnir seinna meðal
grísk-kaþólskra en á Vesturlöndum.
Á ráðstefnu grísk-kaþólskra manna
í Konstantínópel árið 1923 var auk
þess samþykkt að páskamir (þ.e.
voijafndægur og páskatungl)
skyldu ákvarðaðir með beinum
stjömufræðilegum athugunum, en
ekki eftir föstum reiknireglum.
Aðrar hreyfanlegar kirkjuhátíðir,
s.s. hvítasunna, færast til með pásk-
V
íkveiji óskar landsmönnum öll-
um gleðilegra páska.