Morgunblaðið - 24.04.1988, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. APRÍL 1988
ÞEGARÓTT1NN
TEKUR VÖLDIN
ir lengur, en þegar hann gerði það,
þá voru orð hans reiði blandin.
„Eftir allt, sem ég hef orðið fyrir,
Guð, má þá ekki láta eitthvað gott
koma fyrir mig?“ Samt hugsaði
Steve sem svo, að ætti hann eftir
að deyja, þá væri bezt að fara heim
til Williamson. „Ég taldi, að ég
myndi lifa lengur í Williamson. Þar
var allt hljóðlátara og rólegra. Ég
hélt, að ég myndi verða með fólki,
sem mér þótti vænt um og því
myndi þykja vænt um mig á móti."
Pjölskyldan
v Seint í marz sl. ók hann á bíl sínum,
sem var af gerðinni Mercury Capri,
svo til samfleytt í 20 klukkustundir
beint frá Dallas og kom til William-
son kl. hálffjögur að nóttu. Það
snjóaði þegar hann beygði upp
þrönga götuna heim til fjölskyldu
sinnar. Alls staðar var slökkt nema
þar.
Faðir Steves tók á móti honum
með tárin í augunum. „Þú lítur vel
út,“ sagði hann hughreystandi.
En það var svolítið skrítið, sem
Steve tók eftir. „Hvar er Karen?“,
spurði hann og skimaði eftir þess-
ari 17 ára systur sinni, sem var
yngst af systkinum hans.
„Hún er ekki hér,“ stamaði faðir
- hans. Hún hefði ekki afborið að sjá
hann deyjandi, stóð í bréfí, sem
Karen hafði skrifað honum, svo að
hún hafði flutt burt daginn áður.
Næsta dag komst Steve að raun
um það, að enginn af hinum mörgu
ættingjum hans vildi hitta hann
nema faðir hans og systur hans
aðrar en Karen.
Áskoranir o g tilmæli
í pósti
Ein af frænkum hans, sem bjó
..inum megin við götuna setti upp
skilti í kringum hús sitt, þar sem á
stóð: „Umferð bönnuð óviðkom-
andi.“ Önnur sagði honum, að það
yrði ekki hægt að jarða hann við
hlið móður hans í ijölskyldugraf-
reitnum, þar sem hætta væri á að
lík hans ætti eftir að sýkja jarð-
vatnið. Enn ein frænkan skipaði
honum að halda sig fjarri tvíbura-
sonum hennar.
„Ég mun ekki gera strákunum
þínum neitt rnein," stundi Steve.
Þessi frænka sagði honum þá, að
krakkarnir í nágrenninu vildu ekki
leika sér við drengina hennar, af
því að þau væru hrædd við, að þeir
rnyndu smita þau af alnæmi. Hún
^afði jafnvel heyrt um undirskrifta-
söfnun á meðal foreldra bama í
þessum skóla um að láta reka böm
hennar úr skólanum. „Mér þykir
vænt um þig,“ sagði hún. „En ég
er hrædd.“
Liz, 23 ára gömul systir Steves,
komst að þeirri niðurstöðu, að fjöl-
skyldan þyrfti að verða sér úti um
meiri upplýsingar. Hún fékk lánað-
ar bækur á héraðsbókasafninu og
þar las hún, að fólk gæti ekki smit-
ast af alnæmi við snertingu, heldur
aðeins með vökva eins og blóði og
sæði. En þegar hún reyndi að fræða
ættingjana reyndist henni það um
megn að bijóta niður þann vegg
fordóma, sem sægur af sjónvarps-
útsendingum, blaðagreinum og
sögusögnum hafði skapað og öll
fjölskyldan tók eins og heilagan
sannleika um alnæmi. Allir vissu
um Rock Hudson og höfðu hlustað
á frægt fólk, sem komið hafði fram
í sérstökum sjónvarpsútsendingum
um alnæmi. „Maður er búin að
horfa á allt þetta fólk með þessi
einkenni,“ sagði ein frænkan til við-
bótar. Samt var það svo, að enginn
— jafnvel ekki fínustu sérfræðing-
amir í Washington — virtist vita
nákvæmlega með hvaða hætti sjúk-
■“dómurinn bærist milli manna.
Læknamir höfðu klætt mál sitt
orðalagi eins og „eftir því sem
vísindin vita bezt“ og „samkvæmt
því, sem við þekkjum bezt til.“ En
hvemig var þá hægt að vera viss?
Liz sakaði ættingjana um að „af-
neita" Steve og bauð honum að
flytja úr fátæklegum húsvagni föð-
Bill Stratton, lögreglustjóri í
Delbarton. „Mér fannst ég ekki
vera öruggur í sama herbergi
og hann.“
ur þeirra í hús það, sem hún og
maður hennar höfðu á leigu í Will-
iamson, en þar bjuggu þau ásamt
tveimur bömum sínum.
Hvað Steve áhrærði komu dagar,
þar sem hann var frískur með rjóð-
ar kinnar, en þess á milli var hann
lasinn og þróttlaus og þá haldinn
miklu þunglyndi.
í apríl fékk hann staðfest í heilsu-
gæzlustöðinni í bænum, það sem
hann hafði óttazt. Hann var sýktur
af alnæmisveirunni og veikin var á
fyrsta stigi. Þessar fréttir urðu til
þess, að hann leiddist á ný til
drykkju. '„Hann var vanur að vera
í góðu skapi þegar hann hóf drykkj-
una,“ sagði Joan, enn ein frænkan.
„Enn síðan tók hann að gráta og
sagði: Ég veit, að ég mun deyja."
Það var eitt slíkt kvöld snemma
í maí, eftir að Steve hafði tæmt
nokkur glös, að hann ákvað að fara
í ökuferð um miðnættið og keyra
bugðóttan veginn framhjá litlu
þorpi í nágrenninu, sem heitir Del-
barton.
Lögreg’lan
Ron Lovins, lögreglumaður í
Delbarton, var á eftirlitsferð í hin-
um eina bíl lögreglunnar þar, er
hann kom auga á gulan bíl á mikl-
um hraða. .Það liðu þó ekki nema
fáeinar mínútur unz Lovins ók
bílinn uppi og handtók ökumanninn
fyrir ölvunarakstur.
„Lögregluþjónn. Ég held þú verð-
ir að fá að vita svolítið," sagði ungi
maðurinn, sem Lovins hafði stöðv-
að.
„Hvað er það?“ Lovins hafði ver-
ið lögregluþjónn í Delbarton í þijú
ár. A þeim tíma hafði hann heyrt
margs konar skýringar hjá drukkn-
um ökumönnum, sem reyndu að
komast hjá þeirri sólarhringsvist í
fangelsi, sem fyrirskipuð er í Vest-
ur-Virginíu við ölvunarakstri. Nú
bjóst hann við að heyra enn eina
slíka sögu til viðbótar.
„Læknisskoðun hefur leitt í Ijós,
að ég er með alnæmi."
Klukkustundu síðar skýrði Lov-
ins fangelsisvörðunum í Williamson
frá því, að maðurinn, sem þeir voru
í þann mund að setja inn, hefði
sagzt vera sjúkur af alnæmi. Þeir
hrukku við skelfingu lostnir. „Þú
ert að grínast," hrópaði einn þeirra.
Eftir mikið japl, jaml og fuður
ákváðu fangelsisverðimir að flytja
hina fangana í aðra klefa en setja
Steve Forrest einan sér í klefa. í
varúðarskyni tóku þeir burt dýnuna
úr rúmi hans.
Það kom alveg jafn mikið fát á
Jolly Smith, lögreglustjóra í Will-
iamson, þegar hann heyrði um þetta
næsta dag. Hann hafði heyrt og séð
svo margt um alnæmi í sjónvarp-
inu, að hann vissi ekki hveiju skyldi
trúa. Hann ákvað samt í öryggis-
skyni, að þeir 10 lögreglumenn, sem
voru undir hans stjóm, skyldu nota
gúmmíhanska og bera grímur fyrir
vitunum.
Bill Stratton, lögreglustjóri í
Delbarton, var ekki heldur ánægður
með það er hann þurfti að flytja
Steve Forrest til yfírheyrslu hjá lög-
reglunni. Stratton, sem sjálfur er
sannfærður um, að kynvillingar séu
„sjúkir", gætti þess vandlega að
hvorki handjáma né snerta kærða.
Þegar hann afhenti Steve sakadóm-
aranum í Delbarton, Jay J. Collins,
þá fannst honum hann „ekki vera
ömggur á meðan hann var í sama
herbergi og Steve Forrest".
Collins dómari hafði aldrei haft
mál af þessu tagi til meðferðar og
hafði því samband við yfírmann
sinn, Spike Maynard, sem ákvað
að láta Steve strax lausan. Dag-
blaðið í Williamson skýrði frá þessu
á forsíðu, en notaði aðeins upphafs-
stafí kærða í frásögn sinni. Samt
vissu auðvitað allir bæjarbúar hver
hann var.
Síðan byijaði allt slúðrið. Fólk
tók að hringja án þess að segja til
nafns, hvort heldur í lögreglustjór-
ann, bæjarstjórann eða ritstjóra
bæjarblaðsins í Williamson og segja
frá furðulegum atvikum, sem
snertu „alnæmissjúklinginn“, þar á
meðal hvemig hann af ásettu ráði
væri að reyna að sýkja allt bæjarfé-
lagið. Nokkrar af furðulegustu
sögunum áttu að hafa gerzt á
McDonalds-skyndibitastað í ná-
grenninu.
Einhvem tímann um miðjan maí
tók gestum mjög að fækka á þess-
um skyndibitastað, þar sem aðsókn
hafði fram að því verið mjög góð.
Jafnvel menn, sem þangað höfðu
komið um langt skeið til að drekka
morgunkaffíð, sáust þar ekki leng-
ur. Síðan tóku símhringingamar
við, stundum 10-15 á dag. „Við
fengum þær fréttir, að alnæmis-
sjúklingurinn ynni þar.“ Stundum
sögðu þeir, sem hrindu, til nafns. I
önnur skipti æptu þeir bara slúðrið
í símann áður en þeir skelltu sím-
tólinu á.
Barbara Lowe var í hópi þeirra,
sem unnu þama. Hún hafði aldrei
séð Steve Forrest. Nú stóð hún
sjálfa sig að því að njósna um gesti
sína og spyija sjálfa sig:„Skyldi
þetta vera hann?“ Lowe, sem var
með bami, hafði áhyggjur af fram-
tíð hins ófædda afkvæmis. Eftir að
hafa skyggnzt um á meðal gestanna
var hún vön að fara afsíðis á veit-
ingastaðnum til þess að þvo sér um
hendumar.
Mintie Blackbum, sem var kona
á sjötugsaldri, ákvað að taka málið
í sínar hendur. „Til minna kæru
vina í Pike, Mingo og annars staðar
í nágrenninu," sagði í bréfí Mintie,
sem birtist í bæjarblaðinu. „Ég fyllt-
ist hryggð er ég heyrði þá sögu,
að einhver, sem starfaði við McDon-
alds-skyndibitastaðinn væri með
alnæmi. En kæru vinir, þessu er
ekki þannig farið. Enginn með al-
næmi vinnur þar né hefur nokkru
sinni unnið þar. Ég hef sjálf unnið
við þennan skyndibitastað frá því á
árinu 1985, svo að ég veit hvað ég
er að segja. Forðist því ekki staðinn
af ótta við alnæmi, heldur haldið
áfram að líta inn til okkar."
En sögumar héldu áfram að
breiðast út og nú til annarra mat-
sölustaða meðfram þjóðveginum og
áfram til stórmarkaða í nágrenninu.
Einn morguninn, þegar Jack Black-
bum, verzlunarstjóri í einni stærstu
matvöruverzluninni, var að byija
sína fyrstu eftirlitsferð um verzlun-
ina gekk til hans ungur, ljóshærður
maður og kvaðst vilja fá að tala
við hann einslega. „Ég heyrði það,
að þú hygðist senda lögregluna á
mig,“ sagði ungi maðurinn, sem var
enginn annar en Steve Forrest.
„Fyrir hvað,“ spurði Blackbum,
sem hafði aldrei séð hann áður.
„Fyrir að hafa þennan sjúkdóm,
alnæmi." Síðan skýrði Steve frá
því, að einhveijir, ef til vill hans
eigin ættingjar, hefðu ranglega
sakað hann um að sleikja matvör-
ur, sem voru til sölu í verzluninni.
Blackbum hafði heyrt þessar
sögur, en af 14 ára reynslu sem
verzlunarstjóri í þessum stórmark-
aði vissi hann, að hann myndi ekki
gera annað ef hann hlypi eftir öllum
þeim sögum, sem bomar voru á
borð fyrir hann. „Þú hefur ekki
gert neitt af þér til þess að kæra
þig fyrir," sagði hann við Steve. „Þú
yrðir að bijóta lögin til þess að við
fæmm að gera eitthvað."
Þeir röbbuðu saman svolitla
stund. Síðan kvaddi Blackbum
hann og sneri sér að starfi sínu.
En Blackbum, sem er kirkjurækinn
maður, trúir því, að alnæmi sé sönn-
un um vanþóknun Guðs á kynvill-
ingum. Engu að síður fann
Blackbum til samúðar með Steve
er hann horfði á þennan unga mann
ganga fram hjá búðarkörfunum og
út um dymar.
Bæj arstj órinn
Þegar kom fram á mitt sumar
varð það sífellt meiri og meiri örð-
ugleikum háð fyrir Steve að fara
úr húsi. Á ölkrám stóð fólk upp og
skipti um sæti til að forðast hann.
Þá sjaldan, sem hann vogaði sér
að leggja leið sína á skyndibita-
staði, reyndi hann að komast hjá
því að til hans sæist með því að
aka upp að afgreiðslulúgum, þar
sem þær voru fyrir hendi. Sjálfur
sat hann í baksæti bflsins, en lét
einhvem annan úr hópi sinna nán-
ustu aka bflnum.
Einn heitan dag í júlí taldi Liz,
systir Steves, hann á að koma með
henni, manni hennar og bömum í
sund í sundlaug bæjarins. Þau
breiddu út strandhandklæði og
stukku síðan út í sundlaugina, en
uppgötvuðu þá, að eithvað var ekki
eins og það átti að vera.
„Það er eitthvað að,“ hvíslaði
systir Steves, þegar þau sáu á eftir
yfírverðinum inn í sundlaugarhúsið.
Ekki voru liðnar nema nokkrar
mínútur unz allar símalínur voru
hvítglóandi alls staðar í bænum.
Framhaldsskólakennarinn Dick
Roddy, sem var jafnframt sund-
laugarforstjóri, var að mála anddyr-
ið á húsi sínu þegar síminn hringdi.
Roddy hlustaði af athygli, en
hringdi síðan í Sam Kapourales,
bæjarstjóra, sem var önnum kafínn
við að afgreiða lyf í lyQaverzlun
bæjarins.
„Alnæmissjúklingurinn er í sund-
lauginni," sagði Roddy. „Hvað á ég
að gera?“
Kapourales er 52 ára viðfelldinn
maður. Auk þess að vera bæjar-
stjóri er hann lyfsalinn í bænum.
Hann hafði ekki þurft að ráða fram
úr neinum teljandi vandræðum þau
tæpu 8 ár, sem hann hafði gegnt
embætti bæjarstjóra. Fyrir utan
flóðin, sem komu á hveiju ári, var
það erfíðasta viðfangsefni hans
hvemig losna mætti við sorpið í
bænum. Hann hafði þó líka heyrt
þær kviksögur, sem voru á kreiki.
Hann hafði meira að segja heyrt,
, að „alnæmissjúklingurinn" væri
með opin sár, sem blæddi úr. Enda
þótt hann vildi umfram allt koma
í veg fyrir alla skyndihræðslu hjá
almenningi varð samt að hyggja
að því m. a., að það voru böm í
sundlauginni.
„Segðu fólki, að það sé einhver
bilun í tækjabúnaðinum," sagði
Kapourales. „Láttu síðan loka sund-
lauginni með hægð.“
Ákvörðun Kapourales varð til
þess að koma af stað heitum um-
ræðum alls staðar í ríkinu á næstu
dögum. Heilbrigðisyfírvöld héldu
því fram, að hann hefði „gengið of
langt í aðgerðum sínum“ og sem
lyfjafræðingur hefði hann átt að
vita það, að alnæmi berst ekki á
milli fólks við venjulega snertingu
og að klór í sundlaug drepur veir-
una. Blaðið Charleston Gazette
sagði hann „fáfróðan" og ýms utan-
bæjarblöð og útvarpsstöðvar lýstu
bæjarbúum í heild sem „fáfróðum
sveitamönnum".
Það var þó útilokað fyrir Kapo-
urales að hafa hugboð um þær
deilur, sem í vændum vora, er hann
gaf fyrirmæli um að láta skrúbba
alla laugina hátt og lágt. Áður en
hún var opnuð á ný vora verka-
menn fengnir til þess að hreinsa
dýfíngabrettið, gangbrautimar,
stólana og klefaherbergið og sagt
að nota 12 til 16 sinnum meira
magn af klór en venjulegt er.
Morguninn eftir kom Kapourales
kl. 7 í lyfjaverzlunina eins og venju-
lega, en í stað þess að taka til við
að afgreiða lyfjapantanir gekk hann
þvert yfír götuna til þess að hitta
Wally Warden, ritstjóra bæjarblaðs-
ins Williamson Daily News.
Ritstjórinn
Warden var að drekka aðra
flösku sína af Diet 7Up þennan
morgun er bæjarstjórinn kom. Hann
varð ekki hissa við komu Kapoura-
les, því að bæjarstjórinn var vanur
að koma á morgnana til þess að
spjalla við hann. Að þessu sinni var
þó enginn tími til þess að rabba
saman, því að bæjarstjórinn sagði
umbúðalaust: „Ég lét loka sund-
lauginni. Erað þið famir að skrifa
eitthvað um það?“
Á meðan Warden, sem búið hafði
í Williamson mestan hluta ævinnar,
hlustaði á Kapourales lýsa því, sem
gerzt hafði við sundlaugina, hugs-
aði hann með sjálfum sér: „Fólk á
eftir að ganga af göflunum." Rit-
stjórinn vissi sem var, að bæjarbúar
áttu nógu erfítt með að sætta sig
við kynnvillinga og enn ver við þann
banvæna sjúkdóm, sem sumir
þeirra vora haldnir. Hann varð að
gæta þess vandlega að vekja ekki
upp almennt móðufsýkisæði.
Þegar bæjarstjórinn hafði lokið
frásögn sinni sneri Warden sér að
blaðamanninum Cindy Walters,
sem einnig hafði hlýtt á Kapourales
og sagði: „Skrifa þú um málið.“
Tveimur tímum seinna, þegar frá-
sögn hennar var tilbúin, gekk hann
rækilega úr skugga um, að hvergi
væri minnzt á nafn alnæmissjúkl-
ingsins („Ég sá engan tilgang í
því“) og jafnframt, að getið væri
þess álits bandarískra heilbrigðis-
yfírvalda, að alnæmi gæti ekki
smitazt við „venjulega, almenna
snertingu" eða í sundlaugum. En
þrátt fyrir þessar aðvaranir vissi
Warden nákvæmlega hvar hann
myndi birta fréttina: Efst á forsíð-
unnni með fyrirsögn á 60 punkta
letri yfír þvera síðuna.
Eftir það átti hvert einasta meiri
háttar blað og sjónvarpsstöð í Vest-
ur-Virginíu — og í Bandaríkjunum
öllum — eftir að segja frá frétt-
inni. Blað Wardens sjálfs flutti
næstum daglega í heila viku fréttir
og frásagnir af atburðinum, þar á
meðal grein eftir ritstjórann sjálfan,