Morgunblaðið - 30.06.1988, Page 31

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1988
31
Samskiptaleiðir IADS
TAC
ESD
Varnarmálaskrifstofa
utanríkisráðuneytisins
Ratsjárstofnun
Aðalverktaki
Þróunarfélagið
Artek
Tölvumyndir
VKS
Samskiptaleiðir IADS sjást á þessu körti. TAC er Tactical Air
Command og ESD er Electronic System Division.
sú tæknilega kunnátta sem er for-
senda þess að íslendingar geti tekið
að sér verkið.
„Það má ætla að sá kostur hafi
verið skoðaður, eða verði skoðaður,
að hið nýja fyrirtæki taki ekki
íslensk hugbúnaðarfyrirtæki inn
sem hluthafa. Þess í stað verði
stofnað félag sem reynir fram að
þeim tíma sem viðhaldið hefst að
ráða til sín mannskap sem býr yfir
þeirri þekkingu og reynslu sem
IADS viðhaldið krefst.“ segir Frið-
rik. „í okkar augum þýddi það að
nauðsynlegt yrði fyrir hið nýja félag
að stela lykilmönnum úr íslenskum
hugbúnaðarfyrirtækjum sem við
getum að sjálfsögðu aldrei sam-
þykkt."
Mikil lyftistöng fyrir tölvu-
starfsemina
í greinargerð sem Arnþór Þórð-
arson hjá Félagi íslenskra iðnrek-
enda gerði skömmu fyrir síðustu
áramót og fjallar um ratsjárstöðvar
á íslandi er rætt um IADS. í máli
hans kom fram að alls hefðu um
70-80 erlend stórfyrirtæki sýnt því
áhuga að gerast aðalverktakar við
IADS. Vegna þess hversu verkið
er stórt og sérhæft er ekki um að
ræða að íslensk fyrirtæki komi til
greina sem aðalverktakar. „Hins-
vegar eru margir verkþættir þess
eðlis að þeir henta vel íslenskum
fyrirtækjum sem undirverktökum.
Helstu verk sem þar koma til greina
eru uppsetning á tölvum, fjarskipta-
tækjum og öðrum tækjabúnaði,
prófanir á búnaðinum, viðhald bún-
aðarins, hönnun ýmissa smærri
kerfishluta og eininga. . .“ segir
Arnþór.
I máli hans kemur einnig fram
að i þessu ratsjárkerfi verði auðvit-
að beitt nýjustu tækni og að þátt-
Það er einkum frá ratsjárstöðvunum sem upplýsíngar berast til IADS..
AWACS-vélar munu senda upplýsingar í IADS kerfið.
taka íslenskra fyrirtækja verði því
án efa til að stórefla færni og þekk-
ingu á rafeinda- og tölvusviði og
geti þannig orðið mikil lyftistöng
fyrir þessa starfsemi í landinu.
Innan við 10 aðilar bjóða í
verkið
Morgunblaðið ræddi við Amþór
Þórðarson um þetta mál og segir
hann að lokafundur með útboðsaðil-
um verði 8. júlí og eftir hann verði
útboðsgögn lögð fram. Fjöldi þeirra
70-80 aðila sem í upphafi höfðu
áhuga á útboðinu heftir helst úr
lestinni og telur Arnþór að innan
við 10 aðilar taki þátt í sjálfu út-
boðinu en þar er í mörgum tilvikum
um að ræða tvö eða fleiri fyrirtæki
sem ætla að bjóða saman í verkið.
Amþór vissi ekki til þess að ís-
lendingar hefðu myndað fleiri sam-
steypur en ISC, a.m.k. ekki hvað
hugbúnaðarvinnuna varðar. Á
sínum tíma gerði F.I.I. lista sem á
voru nöfn 24. íslenskra fyrirtækja
sem til greina gætu komið vegna
heildarverksins og störfuðu 7 af
þeim á sviði hugbúnaðar.
„Það hefur verið mikill áhugi
meðal íslenskra fyrirtækja á að fá
að vinna við þetta verk og varnar-
málaskrifstofan á heiður skilið fyrir
að hafa barist fyrir þátttöku okkar
í þessu verki.“ segir Amþór. „Þátt-
taka okkar í verkum á vegum
NATO hefur hingað til verið nær
eingöngu í gegnum íslenska aðal-
verktaka en þetta er nýtt að því
leyti að fyrirtæki fá verkefni án
milligöngu þeirra og varnarmála-
skrifstofan hefur staðið sig vel í að
vekja athygli NATO á því að hér á
landi séu hæf fyrirtæki sem geta
tekið þessa vinnu að sér.“
Verulegt gagu af IADS
Þótt IADS sé einkum komið á
fót vegna starfsemi NATO hér á
landi og í þágu varna iandsins er
verulegt gagn sem íslendingar geta
almennt haft af kerfinu. Til að
mynda verður það tengt Flugmála-
stjóm og gerir hana betur í stakk
búna að fylgjast með flugumferð
um eða við landið. Auk þess er
ekkert því til fyrirstöðu að Land-
helgisgæslan hafi not af þessu kerfi
til að fylgjast með skipaumferð inn-
an íslensku efnahagslögsögunnar.
Þorsteinn Ingólfsson skrifstofu-
stjóri varnarmálaskrifstofunni segir
að not íslendinga af IADS kerfínu
séu tvíþætt: „Annarsvegar er kerfið
mjög mikilvægt fyrir varnir lands-
ins þar sem það stækkar mjög
svæðið til eftirlits við flugumferð.
Auk þess mun það stækka mjög
eftirlitsvæði íslensku flugumferðar-
stjómarinnar þar sem öll merki frá
því fara sjálfkrafa inn á kerfí flug-
umferðarstjómar sem er gífurlega
mikilvægt atriði.“ segir Þorsteinn.
Um hugsanleg not Landhelgis-
gæslunnar af kerfinu segir Þor-
steinn að ratsjárstöðvarnar séu í
eðli sínu flugratsjárstöðvar en rætt
hafi verið um að koma upp skiparat-
sjám á nyrstu stöðvunum sem þá
gætu nýst Gæslunni. Ekkert hefúr
hinsvegar verið ákveðið um slíkt
og er það enn í deiglunni.
Þorsteinn veit ekki til að önnur
íslensk hugbúnaðarfyrirtæki en ISC
hafi myndað með sér samsteypu
um störf við kerfið sem undirverk-
takar. „Það á eftir að semja um
viðhald og rekstur á þessu kerfi og
þar er kemur til álita að íslenskir
aðilar taki alfarið að sér þá vinnu.“
segir hann.
Morgunblaðið/Garðar Rúnar
Við setningu fundarins. Börn frá Egilsstöðum gengu í salinn með íslenska fánann og fána Rauða krossins.
mMs
125.
Morgunblaðið/Garðar Rúnar
Guðjón Magnússon formaður
Rauða krossins setur fundinn.
Morgunblaðið/Garðar Rúnar
Jón Sigurðsson dómsmálaráð-
herra.
það sem fyrst verður hafist handa
um. Áfram var haldið samstarfi
Rauða krossfélaga Norðurlanda í
þróunarstarfi í Mið-Ameríku. Þar er
unnið að uppbyggingarstarfí Rauða
krossfélaga í Honduras, E1 Salvador,
Nicaracua og Costa Rica. Á árinu
sendi félagið alls 42,375 tonn af fatn-
aði til þróunarlanda. Stærsta send-
ingin, 15 tonn, fór til Wollo-héraðs
í Eþíópíu. Verkefni innanlandsdeildar
voru einnig margvísleg á árinu. Fé-
lagið hélt námskeið fyrir almenning
um aðhlynningu aldraðra og sjúkra
í heimahúsum. Þar héldu læknar
fyrirlestra um öldrun og hjúkrunar-
fræðingar leiðbeindu um meðferð
lyfja í heimahúsum, næringarfræði,
athuganir á líkamlegum og andleg-
um þörfum, skyndihjálp og hvernig
koma eigi í veg fyrir slys í heimahús-
um. Kennslubók og vinnubók í
skyndihjálp voru gefnar út á árinu
og hafíst var handa við að vinna
kennsluleiðbeiningar við efnið. Leið-
beiningamámskeið fyrir hjúkrunar-
fræðinga var haldið og tvö sjúkra-
flutninganámskeið í samvinnu við
Borgarspítalann. Unnið var að því
að komast að hagkvæmum samning-
um við innkaup á sjúkrabifreiðum
og í framhaldi af þvi endumýjuðu
10 deildir félagsins sjúkrabifreiðir
sínar. Félagið tók þátt í samstarfi
Rauða krossfélaganna á Norðurlönd-
um um alnæmismál og leiddi sú þátt-
taka meðal annars til komu Richards
H. Rectors, alnæmissjúklings, til ís-
lands. Markmið þessa samstarfs er
að veita stuðning gegn alnæmisvand-
anum hér heima, ennfremur var
fylgst með störfum Rauða kross-
félaga í Evrópu varðandi alnæmi.
Sérstakur gestur þessa aðalfundar
var Jón Sigurðsson, dómsmálaráð-
herra, og flutti hann erindi um sam-
félagsþróun á íslandi næstu 20 árin.
Hann sagði að mannfjöldaspár gerðu
ráð fyrir um 260—280 þúsund manns
eftir 20 ár, fólki á starfsaldri og fólki
75 ára og eldra fjölgar því verulega
á næstu 25 ámm. Þess vegna þyrfti
að fara að búa í haginn og líta á
jákvæðu hliðamar, koma í veg fyrir
félagslega einangrun og iðjuleysi
aldraðra. I dag væri skortur á heima-
þjónustu við aldraða ein af aðalá-
stæðum fyrir mikilli ásókn í stofn-
anapláss. Ríki og sveitarfélög þurfa
að stuðla að mótun hollari lífshátta.
Hollir lífshættir væri besta forvömin
gegn reykingum og neyslu áfengis
og eiturlyfja. Tíu prósent dauðsfalla
væri vegna slysa en hílslys verða
færri og minni með aukinni notkun
bílbelta og setja ætti markmið um
að reyna að fækka dauðsföllum
vegna slysa um helming. Nú væm 5
milljónir á fjárlögum til upplýsinga-
herferðar þess efnis. Jón sagði að
aðalmarkmið heilbrigðisyfirvalda
væri að allir ættu kost á ódýrri heil-
brigðisþjónustu. Hugmyndir um
markaðslausnir í þeim efnum væm
ekki á rökum reistar. Einkarekstur
heilbrigðisþjónustu væri óhagkvæm-
ari en ríkisrekstur en hlúa þyrfti að
frjálsum félagasamtökum.
Það var Rauða krossdeild Fljóts-
dalshéraðs og Borgarfjarðar eystri
sem sá um alla framkvæmd þessa
aðalfundar í samvinnu við stjóm og
framkvæmdastjóm Rauða kross ís-
lands. Formaður þeirrar deildar er
Þorsteinn Gústafsson, Egilsstöðum,
og flutti hann ávarp við setningu
fundarins. Guðjón Magnússon var
endurkjörinn formaður Rauða kross
íslands og með honum í stjóm em
Bjöm Friðfinnsson, Guðjón Einars-
son, Gunnhildur Sigurðardóttir,
Anna Þrúður Þorkelsdóttir, Arin-
bjöm Kolbeinsson, Bjami Árthúrs-
son, Guðrún Holt og Þórir Sigur-
bjömsson. - Garðar Rúnar