Morgunblaðið - 07.10.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 1988
Landssamtök hjartasjúklinga fímm ára:
Lífinu er ekkí lokið þótt hjarta-
aðgerð standi fyrir dyrum
FIMM ÁR eru um þessar mundir
liðin frá þvi að Landssamtök
hjartasjúklinga voru stofouð. Fé-
lagar eru liðlega 1.300 og hafa
flestir gengist undir einhvers
konar hjartaaðgerð en einnig er
nokkuð um að ættingjar sjúklinga
gangi í samtökin. Formaður sam-
takanna er Ingólfur Viktorsson
og segir hann að um 230 manns
hafi verið á stofofondinum 8.
október 1983, mun fleiri en búist
var við. En hver er helsti tílgang-
ur með starfi þessara samtaka?
Ingólfor svarar þvi:
— Helstu markmið samtakanna
eru að annast fræðslu um hjarta-
sjúkdóma, vinna að bættri endur-
hæfíngu fyrir hjartasjúklinga, efla
og bæta aðstöðu á sjúkrahúsum til
æfinga með því að afla §ár til tækja-
kaupa, styrkja fólk til aukinnar sér-
menntunar, beita sér fyrir samvinnu
við önnur félög hjartasjúklinga og
stuðla að því að hjartasjúklingar
geti á hveijum tíma fengið upplýs-
ingar hjá sérmenntuðu fólki um öll
þau mál er snerta félagsleg og laga-
leg réttindi.
Fjáröflun
Hvemig starfar félagið að þessum
markmiðum?
— Einn stærsti þátturinn í starf-
seminni er náttúrlega §áröflun, því
allt kostar þetta peninga. Fyrstu til-
raunir okkar í þá átt voru samskot
og sala minningarkorta og var keypt
hjartasónartæki fyrir Landspítalann.
Félagsmenn standa sjálfir að þessari
fláröflun og leggja fram mikla vinnU
i því skyni. Við höfúm þrisvar verið
með sérstakan merkjasöludag og
auk minningarkortanna gefið út
jólakort en með félagsgjöldum hefur
þetta gefið af sér allmargar milljón-
ir króna.
Á þessum fimm ámm höfum við
látið af hendi rakna kringum 12
milljónir króna til tækjakaupa en
samtök eins og okkar fá öll aðflutn-
ingsgjöld eftirgefin og því má segja
að verðmæti tækja og áhalda sem
Landssamtök hjartasjúklinga hafa
gefið sé um 24 milljónir króna. Og
það eru alltaf ný verkefni framund-
an, um þessar mundir erum við að
afhenda tæki á Landspítalanum,
Reykjalundi og Borgarspítalanum
Morgunblaðið/Sverrir
Myndir eins og þessi hafo birst með reglulegu millibili í blöðum undanforin ár: Spítali faer tæki að gjöf
frá Landssamtökum hjartasjúklinga. Hér eru það fulltrúar Borgarspitalans sem tóku við hjartafiarrita
fyrir nokkrum misserum.
og það má kannski segja að um leið
og við afhendum ný tæki fáum við
ábendingar um fyrir hveiju skal
safna næst!
Ingólfur segir að hugmynd að
stofhun samtakanna hafi kviknað
sumarið 1982. Þá hélt hópur hjarta-
sjúklinga frú Önnu Cronin samsæti
til að sýna henni þakklætisvott fyrir
alla aðstoð hennar við þá sem þurft
hafa að leita til London vegna hjarta-
aðgerða gegnum árin og fagna þvi
að hún hafði verið sæmd riddara-
krossi fálkaorðunnar fyrir þau störf
sín. Létu þá nærri tvö hundruð
manns í ljós áhuga sinn á stofnun
samtaka hjartasjúklinga. Landssam-
tökin hafa nú opna skrifstofu hálfan
daginn í Hafnarhúsinu í Reykjavfk
og er Hallur Hermannsson starfs-
maður þar milli kl. 13 og 17.
Um 200 manns á ári
í aðgerð
— í samtökunum er lífsglatt og
ánægt fólk sem hefur það sameigin-
legt að hafa átt við hjartasjúkdóma
Ingólfur Viktorsson formaður Landssamtaka hjartasjúklinga (sitj-
andi), Hallur Hermannsson starfomaður og Sigurveig Halldórsdóttir
meðstjórnandi.
Afkoma iðniyrirtækja versnaði verulega 1987:
Hagnaður varð aðeins 0,6% af veltu
AFKOMA iðnfyrirtækja versn-
aði verulega á árinu 1987. Sam-
kvæmt athugun Iðnaðarbank-
ans á afkomunni varð hreinn
hagnaður aðeins 0,6% af veltu.
Heildarvelta rúmlega 20 fyrir-
tækja í athuguninni nam 3,5
milljörðum og hagnaðurinn af
þeirri upphæð var 20 miljjónir
króna. Þetta kemur fram í nýj-
asta fréttabréfi Félags
íslenskra iðnrekenda.
Árið 1986 nám hagnaður 2,7%
af veltu og hafði afkoman þá batn-
að töluvert frá árinu þar á undan.
Ef afkoma iðnfyrirtækja er skoðuð
á tímabilinu 1979 til 1986 kemur
í ljós að afkoman er engin þegar
öll árin eru tekin saman. Hagnað-
ur var á fimm árum af þessum
átta, mest 2,5% árið 1979. A þrem-
ur árum var hinsvegar tap, mest
3,8% árið 1982.
í athugun Iðnaðarbankans kem-
ur greinilega í ljós að meginástæð-
an fyrir versnandi afkomu á
síðasta ári er mikil hækkun launa-
kostnaðar. Þessi kostnaður hækk-
aði úr 25,7% af veltu árið 1986 í
28,8% af veltu í fyrra. Hækkunin
er því 12% umfram veltubreyting-
ar. Gætir hér áhrifa mikillar
þennslu á vinnumarkaði á síðasta
ári.
Önnur vegamikil ástæða fyrir
vemandi afkomu var hækkun Qár-
magnskostnaðar. Á móti þessu
tvennu kemur svo aftur hlutfalls-
leg lækkun hráefniskostnaðar.
Vemandi afkoma hafði veruleg
áhrif á flárhagsstöðu iðnfyrirtækj-
anna sem athugunin náði til. Hún
minnkaði úr 37,1% árið 1986 í 33%
í fyrra.
að stríða en hefur fengið lækningu
að miklu eða öllu leyti og hafa marg-
ir náð fyrri kröftum og getað snúið
aftur til starfa sinna. Á hveiju ári
gangast kringum 200 manns undir
hjartaaðgerð af einhveiju tagi hér-
lendis eða erlendis og ef ekki væri
hægt að hjálpa þessu fólki væri það
nú í hjólastóium, rúmliggjandi eða
hreinlega dáið. Þessi hópur vill á
allan hátt sem hægt er létta sjúkling-
um gönguna gegnum þennan feril.
Hvemig er það helst hægt?
— Við getum tekið sem dæmi
mann sem fær að vita það eftir rann-
sókn hjá lækni að hann þurfi að
gangast undir aðgerð. lieknirinn
segir honum það sem hann þarf að
vita um aðgerðina sjálfa og það sem
henni tengist og víða, t.d. á Land-
spítalanum, er fólki sagt frá þessum
samtökum okkar og því bent á að
hjá okkur geti það einnig fengið
ýmsar upplýsingar. Fólk getur þá
komið á skrifstofuna eða hringt
þangað og spjallað við starfsmann
okkar eða aðra sem hafa gengist
undir aðgerð. Það er mikils virði
fyrir sjúklinga að geta þannig feng-
ið ýmsar upplýsingar og ráðlegging-
ar hjá þeim sem þekkja þetta af eig-
in raun og við reynum að uppörva
fólk og benda því á að lífinu sé alls
ekkert lokið þó svona nokkuð standi
fyrir dyrum.
Á síðustu árum hafa nefnilega átt
sér stað ótrúlega miklar framfarir
varðandi alla hjartasjúkdóma, þekk-
ingu læknanna fleygir fram og
tækniframfarir hafa gert alls konar
rannsóknir og aðgerðir mögulegar
sem óhugsandi voru fyrir fáum
árum.
Hefor það breytt miklu að nú eru
hjartaaðgerðir einnig framkvæmdar
hérlendis?
— Það er vissulega mikill kostur
fyrir sjúklinga að losna við erfitt og
dýrt ferðalag til útlanda því þótt
tryggingar greiði kostnað sjúklings
er eiginlega nauðsynlegt að hann
hafi mann með sér og ferðin sjálf
er álag bæði út og heim. En Lands-
pítalinn annar ekki öllum aðgerðum
og því þarf enn um sinn að senda
fólk út. Flestir fara á Brompton-
sjúkrahúsið í London en sumir fara
til Bandaríkjanna ef þeir kjósa það
af einhveijum ástæðum og verða þá
sjálfir að greiða nokkuð fyrir það
því það er mun dýrara en í London.
Aukin endurhæfing
Auk fjáröflunarstarfsins eru
firæðslufundir fastir liðir og eru
Iæknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkra-
þjálfarar og aðrir fengnir til að halda
erindi. Laugardaginn 8. október
verður sérstakur afinælisfundur á
Hótel Sögu og hefet hann kl. 14.
Verður þar boðið upp á skemmtidag-
skrá og kaffi og meðlæti. En hvað
er síðan helst framundan hjá Lands-
samtökum hjartasjúklinga?
— Undanfarin misseri höfum við
rætt mikið um þörf á nýrri endur-
hæfingarstöð fyrir hjarta- og
lungnasjúklinga enda er endurhæf-
ing mjög mikilsverður þáttur í bata
þeirra. Eins og er komast um 250
manns að árlega á endurhæfingar-
stöðvum en talin er þörf fyrir allt
að helmingi fleiri lými. Við höfum
rætt við fjölda aðila er starfa að
þessum málum bæði frá öðrum
líknarfélögum og frá sjúkrahúsunum
í Reykjavík og stóðum að stofnun
14 manna nefhdar til að fjalla um
möguleika á bættri endurhæfingar-
þjónustu.
Ýmsar hugmyndir eru til skoðun-
ar í þessu sambandi og vona ég að
með sameinuðu átaki takist að bæta
þama úr á næstu mánuðum segir
Ingólfur Viktorsson að lokum.
SJALFSTÆÐISMENN
Dregið 8. október.
Happdrætti Sjálfstæðisflokksins.