Morgunblaðið - 07.10.1988, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 1988
Hugleiðingar um PRAGA 88
Frímerki
þá ekki sízt, þegar fímm rammar
eða 80 blöð voru hámarkið, eins
og á PRAGA 88. Ég sá þama
t.d. safn, þar sem rakinn var eft-
ir ffímerkjum veiðiskapur manns-
ins frá örófí alda og fram á okkar
dag. Varð það hið fróðlegasta, en
hins vegar allt of mikið efni á
hverri síðu. Hér verður sem oftast
vandratað meðalhófíð. Þama var
safn um jólin, þar sem rakin var
saga þeirra eftir frímerkjum,
umslögum, stimplum og kortum.
Kom þar m.a. fram þjóðtrú og
siðir hinna ýmsu landa í sambandi
við jólahaldið. Var þetta allt tengt
saman á hinn skemmtilegasta
hátt. Þama mátti m.a. sjá íslenzka
laufabrauðið á frímerkjum okkar
frá 1981
Þannig gæti ég talað um fjöl-
mörg önnur söfn í þessari deild,
sem vöktu óskipta athygli mína,
þótt því verði sleppt hér.
Þrír íslenzkir safnarar sýndu á
PRAGA 88. Hálfdan Helgason var
þar með safn sitt af íslenzkum
bréfspjöldum, sem lesendur munu
flestir kannast vel við, enda hefur
hann sýnt það víða, bæði hér
heima og erlendis. Þetta safn
hlaut stórt gyllt silfur. Þá sýndi
Páll H. Ásgeirsson flugsögusafn
sitt frá ámnum 1928-1945, en
það þekkja lesendur einnig mjög
vel. Safn Páis hlaut gyllt silfur,
og em það hæstu verðlaun, sem
það hefur fengið til þessa. Þá
sýndi Þór Þorsteins bókina Póst-
hús og bréfhirðingar á íslandi í
bókmenntadeild, og hlaut hann
fyrir silfrað brons.
Margt fleira varð mér að íhug-
unarefni í sambandi við PRAGA
88, en ég geymi mér það til næsta
þáttar.
um hrikalegu klettum fyrir ofan
bæinn. Söluverð þessarar arkar
verður 60 krónur, en verðgildi
frímerkisins 40 krónur. Yfírverð-
ið, 20 krónur, rennur í Prímerkja-
og póstsögusjóð. Þröstur Magnús-
son hefur teiknað þessa örk eða
hannað undir prentun, en sjálfur
Czeslaw Slania gróf hana í stálst-
ungu sem hinar fyrri arkir. Þá
er smáörkin prentuð í Hollandi.
Ekki efa ég, að þessi smáörk verð-
ur jafneftirsótt af söfnumm sem
hinar fyrri.
Ráðstefhuhöllin í Prag.
skreyttar, enda reistar á tímum
Habsborgaranna í byijun þessarar
aldar að ég ætla. Þetta hafa auð-
sæilega verið stórglæsilegar
byggingar á sínum tíma, en því
miður virðast þær í mikilli nið-
umíðslu og eins og allt hafí stað-
ið þar kyrrt um marga áratugi.
T.d. get ég ekki hrósað þeirri
hreinlætisaðstöðu, sem sýningar-
gestum var boðið upp á í aðalsýn-
ingarhöllinni.
Frímerkjasýningin dreifðist um
þijár aðalbyggingar, svo að nokk-
ur gangur var þar á milli. Þar sem
heitt var í veðri þessa daga og
rakt í lofti, vildu menn eðlilega
svitna mjög á rölti um sýningar-
svæðið, bæði úti og inni. Hafði
hitinn einnig áhrif á efnið í röm-
munum, því að sums staðar höfðu
merki og umslög dottið niður, þar
saman hefur hann dreifzt víða um
land, og eru ýmsar skýringar á
því. Þá má hér bæta því við það,
sem segir í tilkynningu póststjóm-
arinnar, að þessi fugl hefur geng-
ið undir ýmsum nöfnum meðal
almennings hér á Suðurlandi, en
öll eru þau þó af sama meiði. Sjálf-
um er mér tamast nafnið jaðraki,
en jaðraka, jaðrekja og jaðrikja
þekkjast einnig, svo að nokkur
dæmi séu nefnd. Hærra verðgildið
era 30 krónur. Á því merki sjást
hávellur, en þær era andarættar.
Hefur hávellu fækkað hér á landi
sem varpfugli, en hún er þó enn
algeng.
sem límið lét undan rakanum.
Heyrði ég sagt, að gætt hefði
óánægju með þetta í röðum um-
boðsmanna. Þetta mun svo hafa
verið lagfært hveiju sinni, þegar
það kom í ljós. En þetta er nú
vandamál, sem fylgir flestum
frímerkjasýningum. Eg sá einmitt
svipaða sjón í römmum á FIN-
LANDIU 88.
Mestur hluti sýningarefnisins,
sem var í um 4.500 römmum, var
í þeirri byggingu, sem sést á
mynd þeirri, sem fylgir þessum
þætti. Nefnist hún Ráðstefnuhöll-
in. Þar var heiðursdeildin, deild
dómara og annarra, sem sýndu
utan samkeppni. Þá var sjálf sam-
keppnisdeildin, bæði í hefðbund-
inni frímerkjasöfnun og póstsögu-
legu efni, í þessu húsi og ýmislegt
fleira, sem hér verður ekki rakið
nánar. Satt bezt að segja, er nær
ógemingur að komast yfír allt
sýningarefni á þessum alheims-
sýningum, svo að vel sé, á fáum
dögum. Hér fór því fyrir mér, eins
og svo oft áður, að ég valdi það
fyrst úr, sem ég hafði mestan hug
á að skoða, og leit svo á annað
síðar, eftir því sem tími gafst til.
Býst ég við, að flestum söfnuram
sé líkt farið og mér í þessum efn-
um. Þá verður þvi og ekki heldur
neitað, að oft má sjá sama efnið
eða svipað frá einni sýningu til
annarrar, svo að þar geta þeir
farið fljótt yfir sögu, sem heim-
sótt hafa margar sýningar á liðn-
um árum.
Í því húsi, sem kallast Brassels
pavilion, var komið fyrir öllu því
efni, sem snerti flugfrímerkja-
söfnun. Eins vora þar unglinga-
söfíi. í þriðja húsinu, sem nefnt
er Vetrarleikvangur, mátti svo Iíta
mikinn fjölda mótíf- eða þema-
saftia. Ég kom nokkrum sinnum
inn í þetta hús, og var alltaf mik-
il ös þar eins og raunar alls stað-
ar. Er það sízt að undra, því að
þetta söfnunarsvið höfðar öragg-
lega til margra og ekkert síður
til þeirra, sem hafa annars tak-
markaðan áhuga á frímerkjasöfn-
un almennt, t.d. eftir löndum. Ég
heillaðist sjálfur af mörgum söfn-
um og dáðist oft að þeirri hug-
kvæmni og smekkvísi, sem þar
kom fram. Ég merkti t.d. við safn
frá Sviss um hestinn og not
mannsins af honum um aldir, enda
var það bæði fallegt og því snyrti-
lega fyrir komið og hvergi of hlað-
ið á blöðunum. Hið síðastnefnda
vill sem sé oft brenna við hjá söfn-
uram, sem telja sigþurfa að koma
miklu efni að á hveiju blaði og
Dagur frímerkisins
9. okt. nk.
Eins og undanfarin ár gefur
Póst- og símamálastjómin út smá-
örk eða blokk með einu frímerki
þennan dag. Þessar smáarkir hafa
vakið verðskuldaða athygli safn-
ara. Myndefni þessarar arkar er
sem tveggja hinna fyrri sótt í
ferðabók Pau 1 Gaimards. Er það
bærinn á Núpsstað í Fljótshverfí,
eins og hann leit út árið 1836 í
augum Auguste Mayers með hin-
Jón Aðalsteinn Jónsson
í síðasta frímerkjaþætti, 20.
ágúst sl., var sagt nokkuð frá
alheimsfrímerkjasýningu þeirri,
sem þá stóð fyrir dyram í Tékkó-
slóvakíu. Raunar varð sumt í frá-
sögninni fremur stuttaralegt,
enda höfðu skipuleggjendur sýn-
ingarinnar verið sparir á upplýs-
ingar til umboðsmannsins hér
heima, hvað þá til annarra. Virð-
ist hér sem víða annars staðar
gæta þeirra þyngsla og innilokun-
ar, sem einkennir hið austræna
stjómarfar. Skyldu menn þó ætla,
að þeir hefðu veralegan hug á að
kynna hið fagra land sitt og fal-
legu höfuðborg og laða þannig
að sem flesta ferðamenn með hinn
harða gjaldeyri, sem þá hungrar
vissulega í. Þetta á þá ekkert síður
við um frímerkjasafnara úr víðri
veröldu en aðra ferðalanga. Hér
á eftir verður sagt nokkuð frá
hinni miklu frímerkjasýningu, en
ég gat þess síðast, að ég hefði í
hyggju að skreppa til Pragar. Sú
för var farin, og nú koma nokkrar
hugleiðingar um sjálfa sýninguna
og annað, sem henni tengdist.
Ég hélt ásamt konu minni til
Tékkóslóvakíu mánudaginn 29.
ágúst sl., en þá hafði PRAGA 88
staðið í nokkra daga. Við voram
í Prag á miðjum degi og komum
okkur vel fyrir á hóteli, sem stend-
ur næstum á bökkum Moldár.
Næsta dag fór ég á sýninguna
ásamt umboðsmanni okkar, Guð-
mundi Ámasyni. Á sýningarsvæð-
inu, sem neftiist Menningargarð-
urinn og er mjög stórt, era marg-
ar sýningarhallir, fagurlega
Ný frímerki frá
póststjórninni
Hinn 21. september gaf Póst-
og símamálastofnunin út tvö
fuglafrímerki. Á ég von á, að þau
þyki bæði falleg. Þröstur Magnús-
son hefur teiknað þau af mikilli
snilld eins og öll önnur fugla-
merki okkar á liðnum áram. Þá
era þau prentuð í Sviss sem hin
fyrri merki í þessum flokki. Á
lægra verðgildinu, 5 krónum, er
teikning af jaðrakan, sem er vað-
fugl. Fyrir nokkram áratugum
vora varpstöðvar hans aðeins á
vestanverðu Suðurlandi, en smám
Veturinn kominn
í Bjarnarfjörðinn
Morgunblaðið/SHÞ
Það er kuldalegt að líta yfir Bjarnarfjörð, en á myndinni sjást bæirnir Klúka, Bakki, Oddi og Baldurs-
hagi. Sjá má hvernig heiti lækurinn, sem rennur fram hjá Klúkuskóla, heldur auðu svæði neðan við
sundlaugina.
Laugarhóli.
VETURINN hellti sér yfir Bjarn-
arfjörð og nágrenni, laugardags-
eftirmiðdaginn 24. september. Á
sunnudaginn var orðið alhvítt hér
um slóðir og erfitt að leita að fé,
en seinni leitir standa nú yfir hér
á svæðinu og hafa heimtur verið
nokkuð góðar. Réttir voru hér
laugardaginn 17. september og
var þá réttað í Skarðsrétt og
fleiri réttum í Strandasýslu. Var
þetta almennt fyrsta smala-
mennskan á öræfúm, eða afrétt
hér um slóðir. Hafði slátrun haf-
ist á Hólmavík, miðvikudaginn 14.
september, en þá var slátrað þeim
lömbum er smalast höfðu í heima-
högum.
Smalamennska hefír þannig stað-
ið yfir hér tæpan hálfan mánuð og
heimtur verið nokkuð góðar. Meðal
annars hafði féð sótt nokkuð heim
vegna mikilla rigninga og nokkurs
kulda. Vora ár hér um slóðir í mikl-
um vexti, en það er ekki fyrr en
núna á laugardaginn 17. að kuldi
verður svo mikill að það tekur að
snjóa. Er nú jörð alhvít í byggð og
enn meiri snjór á hálendi. Vora þó
nokkuð góð leitarskilyrði á laugar-
dag fram á kvöld áður en tók að
snjóa. Sunnudagurinn var mun erfið-
ari, þar sem bæði var landið orðið
alhvítt og gerði einnig nokkur dimm
él. Þykir mönnum vetur konungur
koma snöggt og harkalega að þessu
sinni.
Á réttardaginn, þann 17. septem-
ber, var mikið vatnsveður og rigndi
allan daginn. Voru bæði menn og
skepnur holdvot, er féð var rekið
heim, eða flutt á annan hátt frá
réttinni. Reyndu menn samt að fínna
sér skjól til að snæða hádegisverð í
réttinni, en það er fastur vani að
mönnum sé færður matur að heiman
í réttina, þegar þeir koma með safn-
ið á réttardag.
Þá var ekki svo langt síðan að
hér hafði verið svo mikil úrkoma að
allar ár flæddu um tún og engi í
Bjamarfirði. Urðu þá meðal annars
skemmdir á eyram Bjamarfjarðarár
hjá Skarði, en þar tók áin um metra
breiða spildu af landinu á löngum
kafla. Var þetta síðustu helgina í
ágúst, er flóð og skriðuföll gengu
hér norður um allar Strandir.
- SHÞ