Morgunblaðið - 07.10.1988, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, PÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 1988
Bandaríkin:
Enn einn kynsjúk-
dómafaraldurinn
Getur valdið leghálskrabbameini
San Francisco. Reuter.
VEIRU, sem berst manna í milli
við kynmök og er talin vaida leg-
hálskrabbameini, verður æ oftar
vart í ungum konum í Banda-
ríkjunum og er nú orðin algeng-
ari en herpes-veiran. Kom þetta
fram hjá vísindamanni við Stan-
ford-háskólann í gær.
Gaiy Schoolnik, aðstoðarprófess-
or við læknadeild Stanford-háskóla,
sagði á ráðstefnu með fjölmiðla-
fóiki, sem §allar um tækni og
vísindi, að útbreiðslu HPV-veirunn-
ar (human papillomavirus) mætti
líkja við faraddur f Bandaríkjunum.
„ A síðasta áratug hafa tilfellin rúm-
lega sexfaldast og eru nú fleiri en
herpes-sýkingar," sagði hann.
Schoolnik sagði, að við rannsókn-
Franska bylting-
in 200 ára 1989:
Hátíðahöld
ir í San Francisco hefði komið í ljós,
að nærri 20% kvenna, sem lifa
kynlífí og eru á aldrinum 14-18
ára, væru sýkt. HPV-veiran veldur
vægri sýkingu, sem dylst gjama
sjúklingnum sjálfum, en getur síðar
valdið krabbameini f leghálsi. Kem-
ur það oftast í ljós í konum á aldrin-
um 20-29 ára. Rannsóknir í Evrópu
benda til, að þar séu allt að 17%
kvenna sýkt.
Á síðasta ári voru skráð 14.000
ný tilfelli leghálskrabbameins í
Bandaríkjunum en talið er, að þá
hafí greinst hálf milljón tilfella af
krabbameini í kynfærum í heimin-
um öllum.
„Það virðist enginn vafí leika á,
að krabbamein í kynfæram stafar
oftar en ekki af veirum, sem berast
á milli við kynmök," sagði Schooln-
ik og bætti því við, að legháls-
krabbamein væri algengast í kon-
um, sem hæfu kynmök snemma,
hefðu átt sér marga rekkjunauta
og verið með karlmönnum, sem
sýkst hefðu af kynsjúkdómum.
Reuter
Ófriður íáratug
Enn er hart barist í Afganistan og í fyrradag létust 23 og 13 slösuðust þegar langferðabifreið ók yfír
jarðsprengju. Hér eru skæraliðar að skoða leifar brynvarinnar bifreiðar skammt frá borginni Kandahar en
um hana hefur oft verið barist grimmilega í stríðinu, sem nú hefur bráðum staðið í áratug.
clllt lldBSt^ ár Sjónvarpseinvígi varaforsetaefiianna:
Quayle harðskeyttari en
demókratar höfðu vænst
Óheppilegur samjöfhuður við Kennedy forseta kom þó Quayle í slæman bobba
Omaha, Bandarflgunum. Reuter. The Daily Telegraph.
Reuter
Lloyd Bentsen (t.v.), varaforaetaefni demókrata, og Dan Quayle,
varaforsetaefhi repúblikana, takast í hendur að loknu sjónvarpsein-
París. Reuter.
FRAKKAR ætla að halda mynd-
arlega upp á 200 ára afmæli
firönsku byltingarinnar á næsta
ári. Fjölda þjóðarleiðtoga verður
boðið til veislunnar sem hefet 14.
júlí, daginn sem æstur múgur
réðst inn í Bastiiluna árið 1789.
Jack Lang, menntamálaráðherra
Frakka, sagðist vonast til þess
að hátíðarhöldin yrðu til þess að
ýta undir að mannréttindi væru
í heiðri höfð hvarvetna í heimin-
um.
Hátíðarhöldin, sem eiga að
standa yfír allt næsta ár, ná há-
marki á þjóðhátíðardegi Frakka,
Bastilludeginum, 14. júlí.
Jacques Chirac, borgarsljóri
Parísar, hefur gagnrýnt að á sama
degi verði haldin ráðstefna vest-
rænna iðnríkja í París. Sagt er að
Chirac hafí ráðlagt Parísarbúum
að yfírgefa höfuðborgina dagana
13.-16 júlí því öryggisráðstafanir
verði fyrirferðarmiklar.
Hátíðarhöldin hefjast 1. janúar
þegar blöðram verður sleppt í öllum
helstu borgum Frakklands en aðal-
hátíðarhöldin fara fram á tímabilinu
maí til september. Við höll Loðvíks
16. verður sett á svið þingmanna-
ganga en fyrir 200 áram kallaði
konungur þingmenn til sín að heyra
um vaxandi óánægju þegnanna. Þá
heldur franski rokktónlistarmaður-
inn Jean-Michel Jarre tónleika á
Concorde-torgi, þar sem Loðvík 16.
og Marie-Antoinette voru háls-
höggvin.
Pólland:
Samstaða er
stórhættuleg
Varsjá. Reuter.
PÓLSKI kommúnistaflokkurinn
hefur útilokað, að viðræðumar
við Samstöðumenn síðar í mán-
uðinum leiði til þess, að samtök-
in verði leyfð á ný.
Segir frá þessu í leynilegri
flokksskýrslu, sem send var flokks-
formönnum vítt og breitt um landið
26. september sl. Er hún nú komin
í hendur Samstöðumanna en þar
kemur fram, að flokknum stafí
ekki meira hætta af öðru en endur-
reisn óháðu verkalýðsfélaganna.
Sagði þar ennfremur, að besta
ráðið væri að „draga stuðnings-
menn Samstöðu inn í opinberu
verkalýðsfélögin og svæfa og
bræða inn í opinbera verklýðskerf-
ið“.
STUÐNINGSMENN þeirra Dans
Quayles, varaforsetaefíiis repú-
blikana, og Lloyds Bentsens,
varaforsetaefíiis demókrata,
voru almennt ánægðir með
frammistöðu sinna manna í sjón-
varpskappræðunum sem fram
fóru á miðvikudagskvöld. Skoð-
anakannanir að undanfömu hafa
sýnt að mun fleiri kjósendur tejja
Bentsen hæfan til að gegna for-
setaembættinu komi eitthvað
fyrir sjálfan forsetann, en von
repúblikana var sú að Quayle
tækist að auka trú almennings á
pólitískri reynslu hans og hæfhi.
Virðist þeim hafa orðið að ósk
sinni enda þótt Bentsen stæði sig
betur að flestra áliti í kappræð-
nnnm þar sem orðaskipti urðu
stundum mjög hvöss.
Flestir stjómmálaskýrendur álíta
að Quayle hafí orðið illa á í mess-
unni er hann ræddi um pólitíska
reynslu sína og sagðist hafa jafn-
langa reynslu af þingstörfum og
John Kennedy er hann var kosinn
forseti 1960. f fyrsta lagi er þetta
ekki rétt; Kennedy hafði setið tveim
áram lengur á þingi en Quayle. í
öðra lagi neytti Bentsen færis og
sagði:„01dungadeildarþingmaður,
ég þekkti Jack Kennedy. Ég sat á
þingi með Jack Kennedy. Hann var
vinur minn.“ Stutt þögn. „Öldunga-
deildarþingmaður, þú ert enginn
Jack Kennedy!" í salnum voru jafn
margir stuðningsmenn úr liði
beggja frambjóðenda og var eftir-
tektarvert að sumir stuðnings-
manna Quayles tóku undir með
demókrötum sem fögnuðu ummæl-
um Bentsens ákaft. Athugasemd
Bentsens virtist slá Quayle út af
laginu.
Hinn vafasami mannjöfnuður
Quayles fór fram seint í kappræð-
unum en lengst af sótti hann hart
fram og fyrst og fremst að Michael
Dukakis, forsetaframbjóðanda
demókrata og ríkistjóra Massac-
husetts er ekki var viðstaddur.
Quayle hamraði á því að Dukakis
væri róttækur vinstrisinni er vildi
leysa öll vandamál með skatta-
vígi þeirra á miðvikudagskvöld.
hækkunum, veikja vamarbúnað
landsins og hefði einfeldningslegar
skoðanir á utanríkismálum. Quayle
ræddi lítt hæfíleika og skoðanir
Bentsens en sagðist búa yfír meiri
reynslu af utanríkis- og vamarmál-
um en forsetaframbjóðandi demó-
krata. Quayle sagði forseta verða
að kunna nokkur skil á tæknilegum
atriðum vamarmála þegar samið
væri um afvopnun. Hann benti einn-
ig á að sjálfur hefði hann átt fundi
með erlendum leiðtogum á borð við
Margaret Thatcher og Helmut
Kohl. „Ég þekki þau og þau þekkja
mig.“
Bentsen sagði kappræðuna snú-
ast um hæfni sína og Quayles til
að setjast í forsetastó! ef eitthvað
gerði ríkjandi forseta ókleift að
gegna embættinu. „Við verðum að
geta axlað þá byrði og enginn vafí
má ríkja um hæfni okkar til þess,“
sagði Bentsen. Demókratar hafa
slegið óspart á þá strengi að Qua-
yle hafí lítil afrek unnið í þinginu
og jafnframt hafa verið dregnar
fram í dagsljósið miður heppilegar
staðreyndir um herþjónustu fram-
bjóðandans og skólagöngu.
Bentsen gagmýndi efnahags-
stefnu Reaganstjómarinnar, ekki
síst gífurlegan fjárlagahalla. „Ef
þið leyfðuð mér að skrifa undir 200
milljarða dala innistæðulausa tékka
á hveiju ári þá gæti ég líka veitt
ykkur falska velmegun," sagði
ur lagt til að vissum deilumálum
Bandarikjamanna og Sovét-
manna verði skotið fyrir nýjan
alþjóðadómstól. í tillögunum er
gert ráð fyrir að báðar þjóðirnar
samþykki að sæta niðurstöðum
dómstólsins, segir í frétt New
York Times.
Ráðamenn í Moskvu og öldunga-
deild Bandaríkjaþings eiga eftir að
hann. Bentsen hét því að demó-
kratar myndu vinna bandarískum
landbúnaðarafurðum nýja markaði.
Hann sakaði sljóm repúblikana um
að sinna ekki viðskiptamálum sem
skyldi og vanrækja að gæta banda-
rískra hagsmuna með þeim afleið-
ingum að atvinnutækifæri hefðu
farið forgörðum. í svari sínu minnti
Quayle á komsölubann sem demó-
kratinn Carter fyrirskipaði í forset-
atíð sinni til að refsa Sovétmönnum
fyrir innrásina í Afganistan. Fleiri
slíkar aðgerðir myndu ekki verða
til að vinna markaði fyrir banda-
rískar afurðir. Hann sagði Banda-
ríkin hafa endurheimt samkeppnis-
hæfni sína á erlendum mörkuðum.
„Núna framleiðum við Honda-bfla,
við flyljum þá einnig út og aðrar
þjóðir öfunda okkur," sagði Quayle.
Quayle sagði Dukakis vilja hætta
allri aðstoð við kontra-skæraliða í
Nicaragua enda þótt Sovétmenn
héldu áfram að hervæða ríkisstjóm
Sandinista. Bentsen sagðist viður-
kenna að hann hefði aðrar skoðanir
en Dukakis á nokkrum mikilvægum
málum og sjálfur sagðist hann vilja
styðja kontrana. Hann bætti því við
að hann styddi einnig fríðsamlegar
aðgerðir til að stuðla að lýðræði í
Nicaragua.
samþykkja tillögumar. Úrskurðir
dómstólsins yrðu bindandi í deilum
ríkjanna um vissa sáttmála eða í
málum þar sem lögsaga nær nú
ekki yfír annan hvom eða báða
aðilana.
Tillögur Bandaríkjastjómar
koma tveimur áram eftir að Banda-
ríkjamenn neituðu að viðurkenna
lögsögu alþjóðadómstólsins í Haag
þegar þeir áttu í deilum við ríkis-
stjóm Nicaragua.
Bandaríkin:
Nýr alþjóðadómstóll?
Los Angeles. Reuter.
BANDARÍSKA ríkisstjórnin hef-