Morgunblaðið - 09.11.1988, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. NÓVEMBER 1988
29
Kvenfélag Seljasóknar:
Rætt um fiárhagslegt
sjálfstæði kvenna
YFIR 200 konur sóttu firæðslu- og skemmtifiund hjá Kvenfélagi
Seljasóknar í kirkjumiðstöðinni á þriðjudag í fyrri viku þar sem
rætt var um fjármál kvenna. Þetta var mun meiri aðsókn en búist
var við og var fúndurinn fluttur úr fúndarsal inn í sjálfa kirkjuna
til að allir kæmust fyrir. Yfirskrifit fúndarins var „Fjárhagslegt
sjálfstæði kvenna“.
Til að ræða efnið bauð kvenfélag-
ið starfsmönnum Búnaðarbankans,
þeim Dóru Ingvarsdóttur, útibús-
stjóra Seljaútibús, Eddu Svavars-
dóttur, skipulagssstjóra og Elínu
Sigfúsdóttur, viðskiptafraeðingi á
fundinn. Dóra Ingvarsdóttir flutti
framsöguerindi, en síðan voru fyrir-
spumir þar sem gestir fundarins
sátu fyrir svörum. Rætt var um
vaxtamál, verðtryggingu, ábyrgð
fjárskuldbindinga, viðskiptavild í
bönkum, bankaþjónustu og fleira.
Tilgangurinn var að gera konur
meðvitaðar um stöðu þeirra í fjár-
málum fjölskyldunnar og sam-
ábyrgð hjóna og sambýlisfólks á
fjárskuldbindingum, skattamálum
og fleira. í frétt frá Kvenfélaginu
segir að dæmi séu um að konur
hafi staðið frammi fyrir því að heim-
ili þerirra væm komin að nauðung-
aruppboði án þess að þær hafi haft
vitneskju um það.
Kvenfélag Seljasóknar hefur nú
starfað á áttunda ár og félagskonur
eru um 150 að viðbættum 26 konum
sem gengu í félagið á þessum fundi.
Tilgangur félagsins er að vinna að
málefnum safnaðarins og hvers
konar öðrum menningar- og líknar-
málum og auka félagslíf í hverfinu.
Félagið hefur aðstöðu í kirkjumið-
stöð Seljasóknar og félagsfundir
eru haldnir fyrsta þriðjudag hvers
mánaðar yfir vetrartímann.
Lottósparnaður:
Mikilvægara að
tryggja eðlilega
ávöxtun sparifjár
- segir bankastjóri Verslunarbankans
„ÉG HEF litla trú á þessum lottóreikningum. Sparnaður er merki
um ráðdeildarsemi, sem á að vera andhverfan við happdrætti,“ sagði
Tryggvi Pálsson bankastjóri í Verslunarbankanum. Morgunblaðið
ieitaði álits hans á lottósparnaði, sem sagt var firá á viðskiptasíðu
blaðsins í gær. Lottósparnaður er leið sem farin hefiur verið til
dæmis í Svíþjóð til þess að auka sparnað. Lögð er ákveðin upphæð
mánaðarlega á sérstaka reikninga sem um leið eru eins konar lottó.
Sé heppnin með, er hægt að fá vinning. Tryggvi segir ekki skorta
á sparnað hér á landi, vandinn felist fremur í of miklum fjárfesting-
um. Áhugi sparifláreigenda beinist fremur að því að tryggja eðli-
lega ávöxtun, en að taka þátt í happdrætti með vextina.
Tryggvi sagði aðrar aðstæður
vera á Norðurlöndum, þar sem
lottóreikningar hafa verið í notkun
og til umræðu. Þar er sparifé skatt-
lagt og á undanförnum árum hefur
margt verið reynt þar til að örva
spamað.
í Danmörku eru um þessar
mundir miklar umræður um að taka
upp þetta spamaðarform. „Að því
marki sem fjárfestingar eru meiri
en innlendur sparnaður eru þær
fjármagnaðar með erlendu lánsfé.
Erlendar lántökur hafa verið mjög
miklar hjá Dönum og hjá þeim hef-
ur verið halli á viðskiptum við út-
lönd síðastliðin 25 ár. Þess vegna
ætti að vera vilji til að auka innlend-
an spamað þar,“ sagði Tryggvi.
„Ég tel að í samanburði við út-
lönd þá sé spamaður hér mikill.
Vandamál okkar er að fjárfestingar
hafa verið meiri og oft á tíðum
hefur verulegur hluti þeirra verið
óarðbær. Fjárhagslegur spamaður,
til dæmis innlán og verðbréfaeign,
hefur farið vaxandi. Á undanförn-
um fjórum árum hafa verið sköpuð
skilyrði til þess að fólk geti ávaxtað
sitt sparifé vel og eignaupptaka
fyrri ára er að baki.
Aðalatriðið er að styðja þennan
spamað og í því efni er mikilvæg-
ara að ekki sé hróflað við láns-
kjaravísitölunni og að skref til
skattlagningar á sparifé séu stigin
varfæmislega. Sú trygging sem
felst í lánskjaravísitölunni og
skattaleg meðhöndlun spariijár er
mikilvægari en lottó.
Lánskjaravísitalan og þeir vextir
sem reiknaðir eru ofan á hana veita
öruggar upplýsingar, bæði lánveit-
endum og lántakendum, um stöð-
una á markaðnum. Ef vísitalan
verður afnumin eða ef þær verða
margar í gangi, þá er verið að búa
til lottó þar sem spumingin er hverj-
ir tapa og hve miklu þeir tapa,“
sagði Tryggvi Pálsson bankastjóri.
Lagt tíl að starfsheiti
fóstra verði lögvemdað1
Finnur Ingólfsson (F/Rvk) mælti i gær fyrir frumvarpi um lög-
verndun á starfsheiti og starfsréttindum fóstra. Sagði hann frum-
varpið hafa fengið jákvæðar umsagnir allra aðila annarra en embætt-
ismanna Reykjavíkurborgar og vitnaði í því sambandi í harðorð
ummæli Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur þá og borgarstjórann í
timaritinu Veru. Sólveig Pétursdóttir (S/Rvk) og Albert Guðmunds-
son (B/Rvk) mótmæltu þessum ummælum harðlega.
Finnur sagði tilgang lögvemdun-
arinnar vera að gefa bömum kost
á að njóta handleiðslu sérmenntaðs
fólks á dagvistarstofnunum og
stuðla að viðurkenningu á menntun
og störfum fóstra. Skilyrði fýrir því
að fá starfsréttindi ætti að vera
próf úr Fósturskóla íslands eða
sambærilegt nám erlendis. Heimilt
skuli þó að ráða ófaglærða, ef fóstr-
ur fást ekki til starfa.
Finnur sagði frumvarpið hafa
fengið jákvæðar viðtökur hjá öllum
umsagnaraðilum nema embættis-
mönnum Reykjavíkurborgar. Hann
vitnaði síðan í harðorð ummæli
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur,
fyrrverandi borgarfulltrúa Kvenna-
listans, um. embættismennina,
Davíð Oddsson borgarstjóra og
Sjálfstæðisflokkinn. Þar sagði hún
meðal annars, að embættismennim-
ir væru hollir Sjálfstæðisflokknum
og gæfu stundum yfirlýsingar eftir
pöntun frá flokknum. Spurði Finn-
ur, hvort verið gæti að umsagnimar
í þessu máli stöfuðu af andstöðu
borgarstjórans við frumvarpið.
Sólrún Pétursdóttir sagði að
Finnur hefði greinilega misskilið
hlutverk sitt í þingsölum. Hann
hefði frekar átt að bjóða sig fram
til borgarstjómar. Albert Guð-
mundsson mótmælti ummælum
Finns einnig og sagði að þau 16
ár, sem hann hefði setið fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn í borgarstjóm, hefði
hann aldrei kynnst því sem Ingi-
björg Sólrún lýsti í þessu viðtali.
Sagðist hann því efast um sann-
leiksgildi orða hennar. Albert sagð-
ist að lokum frábiðja sér ummæli
af þessu tagi, þótt Borgaraflokkur-
inn styddi frumvarpið.
Frumvarp um breytt húsnæðislánakerfí:
Fjármagnsflutning-
ur til höfuðborg-
arinnar stöðvaður
I gær var frumvarp til laga
um breytingu á lögum um Hús-
næðisstofúun ríkisins til fyrstu
umræðu i neðri deild. Fyrsti
flutningsmaður, Matthías
Bjarnason (S/Vf), sagði að meg-
inefini þess væri, að útlán Bygg-
ingarsjóðs skiptust milli kjör-
dæma á sama hátt og greitt er
til lífeyrissjóðanna, sem kaupa
skuldabréf af Húsnæðisstofiiun.
Skyldusparnaður
búvöruft’amleiðenda
Framleiðslugjald verði fellt niður
Egill Jónsson (S/Al) mælti fyrir tveimur firumvörpum um land-
búnaðarmál í efri deild Alþingis í gær. Fjallar annað um breytingar
á lögum um Stofidánadeild landbúnaðarins en hitt um greiðslur til
framleiðenda sauðQárafúrða.
í frumvarpinu um Stofnlánadeild
er meðal annars gert ráð fyrir því
að framleiðslugjald verði fellt niður
sem tekjustofn deildarinnar en bú-
vöruframleiðendur verði skyldaðir
til að greiða 2% af söluverði afurða
sinna inn á stofnfjárreikninga hjá
Stofnlánadeild. Það fé verði síðan
notað til greiðslu á fjármagnskostn-
aði af lánum eigenda reikninganna
hjá deildinni.
í greinargerð með frumvarpinu
segir, að niðurfelling framleiðslu-
gjaldsins þýði auknar tekjur til
framleiðenda, en lögbundinn spam-
aður á stofnijárreikningum muni
auðvelda bændum að standa í skil-
um við Stofnlánadeildina. Egill
flutti þetta frumvarp á síðasta
þingi, en það hlaut ekki afgreiðslu
þá.
Hitt frumvarpið, sem Egill mælti
fyrir, var einnig flutt á síðasta
þingi. Var því þá vísað til ríkis-
stjómarinnar, þar sem það náði
ekki fram að ganga. Frumvarpið
felur í sér þá breytingu á lögum
um framleiðslu, verðlagningu og
sölu á búvörum, að sérákvæði um
gjalddaga og greiðslur fyrir sauð-
fjárafurðir verði felld niður. í grein-
argerð með frumvarpinu kemur
fram, að tilgangur breytingarinnar
sé að tryggja greiðslur til framleið-
enda sauðfjárafurða með markviss-
ari hætti en nú er gert.
Núverandi húsnæðislánakerfí
hefði haft i för með sér mikinn
tilflutning fjármagns til höfúð-
borgarsvæðisins.
í máli Matthíasar kom ennfremur
fram, að gert væri ráð fyrir því í
frumvarpinu, að Byggingarsjóð
skyldi ávaxta í peningastofnunum
víðs vegar um land. Breytingamar
hefðu einnig í för með sér, að lána
mætti fyrirtækjum til byggingar
leiguhúsnæðis fyrir starfsmenn
sína.
Matthías sagði að lokum, að
landsbyggðin ætti i vök að veijast
og byggingarframkvæmdir þar
hefðu dregist mjög saman. Breyt-
ingin væri þýðingarmikið hags-
munamál íbúa landsbyggðarinnar
og auk þess væri til mikils að draga
úr þenslu á höfuðborgarsvæðinu.
Margir þingmenn tóku til máls
og lýstu flestir yfir stuðningi við
meginmarkmið frumvarpsins. Þó
voru gerðar nokkrar athugasemdir
við ýmis framkvæmdaratriði.'
Kristin Einarsdóttir (Kvl/Rvk)
taldi til dæmis að með breytingunni
yrði húsnæðislánakerfið enn flókn-
ara en það er og því fylgdi meiri
skriffínska og Hreggviður Jóns-
son (B/Rn) sagðist óttast, að breyt-
ingin hefði í för með sér að fólk
yrði bundið átthagafjötrum. Taldi
hann að hugmyndir Borgaraflokks- 4
ins um Húsnæðisbanka væru betri
og réttlátari aðferð til að ná mark-
miði frumvarpsins. Jón Sæmundur
Siguijónsson (A/Nv) vísaði því á
bug, að frumvarpið legði átthaga-
fjötra á fólk, því þar væri gert ráð
fyrir því, að skipting útlána milli
kjördæma miðaðist við búsetu um-
sækjenda.
STUTTAR ÞINGFRETTIR
Beiðnir um skýrslur
Birgir ísleifúr Gunnarsson
(S/Rvk) og fleiri þingmenn Sjálf-
stæðisflokks hafa lagt fram beiðni
til menntamálaráðherra um
skýrslu um undirbúning og efni
aðalnámskrár fyrir grunnskóla.
Skýrslan komi til umræðu í Sam-
einuðu þingi.
Pálmi Jónsson (S/Nv) hefur
óskað eftir skýrslu frá forsætis-
ráðherra um starfsemi Þróunarfé-
lags íslands hf. Skýrslan tíundi
ársreikninga félagsins, hve miklu
fé félagið hafi varið til að örva
nýsköpun í atvinnulífi og hvaða
fyrirtæki hafi hlotið fyrirgreiðslu
frá félaginu. Skýrslan komi til
umræðu í Sameinuðu þingi.
Þórhildur Þorleifsdóttir
(Kvl/Rvk) og fleiri þingmenn
hafa óskað eftir skýrslu frá
menntamálaráðherra um stöðu
list- og verkmenntagreina, heimil-
isfræða og íþróttakennslu í skól-
um landsins og menntun kennara
í þessum greinum. Skýrslan komi
til umræðu í Sameinuðu þingi.
Tillögur til
þingsályktunar
Skúli Alexandersson (Abl/Vl)
flytur tillögu til þingsályktunar
um áætlun um vegaframkvæmdir
á Vesturlandi umfram þá
langtímaáætlun sem er í gildi.
Áætlunin miðist við uppbyggingu
vega með bundnu slitlagi á næstu
sex árum í Borgarfirði, á Mýrum,
Snæfellsnesi og Dölum þar sem
umferð er komin yfir 100 bíla
meðaltals dagsumferð á ári.
Ingi Björn Albertsson (B/Vl)
flytur ásamt fleiri þingmönnum
tillögu til þingsályktunar um
rannsókn á tíðni og umfangi kyn-
ferðislegrar misnotkunar á böm-
um. Starfshópur, sem sinni þeirri
rannsókn, geri jafnframt tillögur
um samræmdar aðgerðir til að
spoma gegn slíku atferii.
Sami þingmaður flytur tillögu
um aðgerðir til að koma í veg
fyrir innflutning á vömm á fölsuð-
um upprunaskírteinum. Tillagan
kveður á um skipun nefndar til
að kanna leiðir og gera tillögur í
þessu efni.
Sami þingmaður flytur einnig
tillögu til þingsályktunar, sem
felur í sér áskomn til mennta-
málaráðherra um að „fella brott
síðasta málslið 2. málsgreinar 6.
greinar reglugerðar nr. 70/1986
um útvarp samkvæmt tímabundn-
um leyfum, þannig að kynning
og endursögn þular þurfi ekki að
fylgja efni sem dreift er viðstöðu-
laust um gervihnött og sýnir at-
burði sem gerast í sömu andrá“.
Asgeir Hannes Eiriksson
(B/Rvk) hefur lagt fram tillögu
til þingsályktunar sem felur í sér
áskomun Alþingis til heilbrigðis-
ráðherra, þessefnis, að hann
„undirbúi nauðsynlegar ráðstaf-
anir til að koma í veg fyrir inn-
flutning eða framleiðslu, sölu og
dreifingu hér á landi á pillum eða
öðm efni og búnaði til að eyða
fóstri i móðurkviði, nema um sé
að ræða viðurkenndan búnað fyr-
ir sjúkrahús þar sem aðgerðir fara
fram undir læknishendi".