Morgunblaðið - 20.11.1988, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ VERÖLD/HLAÐVARPININl
SUNNUDAGUR 20. NÓVEMBER
Mædur,
staðir
og gælur
Lokapistill um borgfirska
lensku frá landnámi
Nokkrir Borgnesingar hafa verið kenndir
við mæðiir sínar frekar en feður. Sá þekkt-
asti er líklegast Trausti veðurfræðingur Jóns-
^ son, hann var kallaður Trausti Öbbu. Jón
faðir Trausta er kallaður Jón Kr. og stundum
Kr-ingurinn. Jón Jónasson heitir maður sem
hér áður fyrr var kallaður Nonni Göggu Jón-
asar. Þannig var hann kenndur við móður
sína og móðir hans við foður hans. Faðir
Nonna, Jónas Þórólfsson, var hins vegar aldr-
ei kallaður annað en fullu nafni. Steini Jóru
og Stebbi Jóru eru bræður og kenndir við
Jórunni móður þeirra. Annars heitir Stebbi
Jóru fullu nafiii Stefán BorgQörð Pétursson.
Hljómsveitin
Chaplin kom
saman nýlega til
að halda upp á
10 áraafmæli
hljómsveitarinn-
ar. Þama er
Chaplin á fullri
keyrslu frá
vinstri: Höddi
Óttárs á hljóm-
borð, KW Bögg-
les syngur, Dóri
Belló á tromm-
um, ÆvarUndri
á bassa og Stjáni
á gítar. Hljóm-
sveitin Chaplin
var ein af þeim
hljómsveitum
innfæddra sem
náði hvað lengst
hvað varðar vin-
sældir og áhrif.
Frá Theodór Þórðarsyni í
BORGARNESI "sjr
Menn og konur
kennd við hús
Nokkuð er um að fólk sé kennt
við hús, bæjarnöfn eða
heimaslóðir og á það jafnt við um
konur sem karla. Tökum dæmi,
Doddi í Dal og Eyja í Dal, Ási á
holtinu, Baddi í fjörunni, Unnur í
hallanum, Ragga og Jói í Kletti.
Og Bragi í Stjörnunni, sem reynd-
ar var verslun sem heitir í dag
Húsprýðí. En það skiptir engu,
Bragi er áfram kallaður Bragi í
Stjömunni. Upp úr 1970 fluttist
til Borgarness um tíma maður að
nafni Karl. Keypti hann sér hús
og skírði það Krap. Að eigin sögn
valdi hann nafnið til að hann yrði
örugglega kallaður Karl í krap-
inu . ..
Gösli, Basli
og Drasli
Fyrir kemur að uppnefni eða
gælunafn er svo allsráðandi að
raunverulegt nafn viðkomandi
manns gleymist nærri því, a.m.k.
þurfa margir að hugsa sig um
hvað hann Gösli heitir í raun og
vem. Fleiri vita hvað bróðir hans
heitir, sem stundum hefur verið
kallaður Basli. Um tíma var þriðji
bróðirinn nefndur Drasli. Vinnufé-
lagi þeirra Gösla og Basla var um
tíma Kári Waage poppsöngvari
með meiru. Kári var lengi vel kall-
aður Böggles. Úr því minnst er á
Böggles þá má ekki gleyma einum
sem var vinnufélagi hans um tíma
og var kallaður Úði Breiðdal. Eða
poppuranum Vigga Pauta, Sveini
Beiker, Didda dasaða, Gúa
Ringsted, Undra, Dóra Belló, nú
eða Sigga Felló.
Ég læt þessari upptalningu hér
með lokið. Auðvitað hefur hér að-
eins verið stiklað á stóra og mun
fleiri viðurnefni og uppnefni eru
við lýði en þau sem hér hafa verið
nefnd og sum hver mun kræfari.
Ég vona að þessi skrif komi ekki
illa við neinn. Þessum pistli er ein-
ungis ætlað það hlutverk að berg-
mála nokkur viður- og uppnefni
liðins tíma og líðandi stundar.
Hlýleg, íslensk jólagjöf
handa námsmönnum, vinum
og œttingjum erlendis
íslensk Álafossvœrðarvoð er góð hugmyndþegar velja skal fallega og vandaða
jólagjöf handa œttingjum ogvinum erlendis.
Notaleg jólakveðja, sem kemur sér vel, hlý, mjúk og endist lengi.
SÖLUSTAÐIR:
Álafossbúðin, Vesturgötu 2.
Islenskur heimilisiðnaður, Hafnarstræti 3.
Rammagerðin hf., Hafnarstræti 19.
Ullarhúsið, Aðalstræti 4.

Fordómar
í frystikistum
Nokkur dönsk böm vom að leika sér í bakgarði á Norðurbrú í
Kaupmannahöfii. Allt í einu sjá þau að tveir litlir negrastrákar em
að lokka Labradorhund með kjötbeini inní stigagang á húsalengj-
unni. Bömin gmnar starx að hræðileg örlög bíði hundsins á heimili
innflytjendanna á jarðhæðinni. — Og jújú, vissum við ekki: þegar
þau gægjast innum baðherbergisgluggann er negramamma að raka
öll hárin af hundinum, sem bryður alsæll og saklaus beinið sitt, á
meðan negrapabbi er að skerpa bitið á stórri frumskógasveðju.
Börnin flýta sér til húsvarðarins, sem kallar á lögregluna og hún
kemur á vettvang, rétt í tæka tíð til að afstýra slátruninni. Húsrann-
sóknin leiddi í ljós fúlla frystikistu af hár- og hauslausum hunda-
líkum.
ræktinni í eldhússkápunum. Daginn
eftir er búið til salat úr skraut-
blómunum í beðinu úti í garði, en
moldin flutt inn, blandað saman við
parkettöskuna og settar niður kart-
öflur.
Sögur af þessu tagi lýsa auðvitað
fyrst og fremst vanþekkingu á sið-
um og venjum fólksins sem þær
fjalla um. Vanþekkingu sem skapar
öryggisleysi og fæðir af sér for-
dóma. Þær era fyndnar, hláturinn
slær á óttann við hið ókunna, en
þær gera líka sitt til að viðhalda
fordómunum
Þjóðfræðideild Hafnarháskóla er
um þessar mundir að hefja um-
fangsmikla rannsókn á gróusögum
síðustu ára um flóttafólk og inn-
flytjendur til Danmerkur. Eins og
kunnugt er fer hér kynþáttahatur
vaxandi — kannski er réttara að
segja að það birtist í æ ríkara
mæli — þeim röddum Ijölgar sem
vilja vísa þessu fólki úr landi, enda
segja stjórnmálaskýrendur að fylg-
isaukning Framfaraflokksins bygg- ;
ist ekki einvörðungu á skattapólitík.
Þjóðfræðingarnir vona að með því
að sýna fólki vísindalega fram á
upprana og hlutverk gróusagnanna,
Fró Póli
Pólssyni í
KHÖFN
Gróusaga, en hefur farið svo
víða og verið sögð svo oft, að
margir Danir taka hana sem gott
og gilt dæmi um villimennsku
flóttafólks og innflytjenda af fram-
andi kynþáttum, sem streymt hafa
inní landið síðasta áratuginn og
mengað háþróaða siðmenningu
herra og frú Hansen.
Sagan er til í mörgum útgáfum.
Frystikistan er oft full af köttum
eða dúfum og í þeirri útgáfu finnst
hún oftast eftir æsilegan eltingar-
leik lögreglunnar við einhvern af
skuggalegum veiðiflokkum sem
læðast um Ráðhústorgið flestar
nætur.
Margar gróusögur um flóttafólk
og innflytjendur snúast um mis-
notkun þeirra á lúxusíbúðum sem
Félagsmálastofnun fær þeim til
umráða. Fínu parkettgólfin eru
brotin upp og yfir bálinu í stofunni
era grillaðir kjúklingar úr hænsna-