Morgunblaðið - 20.11.1988, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐEÐ MINNINGAR SUNNUDAGUR 20. NÓVEMBER 1988
Andrés Arna-
son - Kveðjuorð
Fæddur 2. mars 1926
Dáinn 5. nóvember 1988
Þegar ég hóf störf við hafnar-
gerð, ungur maður nýkominn frá
námi, kynntist ég mörgum ágætum
mönnum sem höfðu þar verkstjóm
með höndum. Þeir voru flestir tölu-
vert eldri en ég með reynslu af lífinu
og störfum sínum að baki. Þeir tóku
stráknum vel, vissu hvers þeir máttu
vænta af honum og hveiju þeir
gætu bætt við skólalærdóminn hans.
Einn þessara manna var Andrés
Amason, húsasmíðameistari, sem
nú er kvaddur. Hann vakti ekki at-
hygii á sér með hávaða eða fyrir-
gangi en vann verk sín af rólegri
yfirvegun. Reyndar held ég að fæst-
ir af starfsmönnum hans hafi fengið
beinar fyrirskipanir um hvað þeir
áttu að gera, en áður en varði var
allt liðið tekið til starfa. Hann var
oft undra fljótur að koma nýjum
verkum af stað, að því er virtist
fyrirhafnarlítið og allt vel skipulagt.
Einkum virtist honum iagið að fá
komimga menn til þess að starfa
með sér eins og um reynda menn
væri að ræða.
011 þessi einkenni Andrésar sem
manns og góðs verkmanns héldust
til æviloka. Hann var seintekinn við
kynningu og hlédrægur, allt að því
feiminn, en það breyttist með árun-
um og frekari kynnum. Seinna átti
Andrés eftir að starfa sem sjálfstæð-
ur verktaki og loks seinasta áratug-
inn við fyrirtæki sitt við framleiðslu
á gluggum og hurðum, Plast- og
málmgluggar í Hafnarfírði. Hann
var eftirsóttur til þeirra verka sem
hann starfaði að hverju sinni, vann
þau af vandvirkni og útsjónarsemi.
Óll þessi ár höfðum við Ándrés tölu-
vert samstarf og unnum hvor fyrir
annan á víxl eða sameiginlega fyrir
aðra. Auk þess unnu Andrés og syn-
ir hans við smíðar á heimiii mínu
og synir mínir unnu hjá honum í
skólaleyfum. Það fór þvi ekki hjá
því að ég kynntist Andrési betur en
mörgum öðrum. Hann var afskap-
lega bóngóður maður og þurfti jafti-
vel ekki að nefna það við hann að
rétta hjálparhönd. Að loknum venju-
legum vinnudegi var hann eitt sinn
allt í einu mættur með verkfæri í
poka og spurði hvort ekki ætti eftir
að setja í hurð hjá mér. Við hjónin
vorum þá að baksa við að lagfæra
gamalt hús sem við höfðum keypt.
Helgí Björgvinsson
rakari - Kveðjuorð
Fæddur 25. desember 1934
Dáinn 24. október 1988
Þá fyrst skiljum vér dauðann er
hann leggur hönd á einhvem sem
vér unnum.
Að hann Helgi afi sé dáinn aðeins
53 ára er ótrúlegt, eins og hann var
lífsglaður og hraustur. Hann var alla
tíð mikill sundmaður og náði mjög
góðum árangri strax á sínum yngri
árum. Hann var einn af stofnendum
sunddeildar Seifoss og gegndi for-
mennsku fyrstu 12 árin. Eftir að
hann hætti keppni hélt hann áfram
að synda sína 200 metra á hveijum
degi. En sundferðimar með afa og
ömmu voru alltaf fastur liður frá því
að ég fyrst man eftir mér.
Tímunum saman sátum við afi og
réðum krossgátur, spiiuðum rommý
og spjölluðum saman. Ég man vel
ferð sem við tvö fómm einu sinni
saman á skíði í Bláfjöll, þá var hann
ekki að sýna kunnáttu sína mikið í
fyrstu heldur stakk hann af hinu-
megin á fyallið og skoðaði útsýnið.
Þannig var afi, hann naut þess að
vera úti og var golf eitt af hans aðalá-
hugamálum. Hann var mjög opinn
fyrir því sem maður var að gera og
fylgdist grannt með þvi hvemig mér
gekk í skólanum.
Síðustu samverustundir okkar
voru þegar hann kom í heimsókn til
okkar tveimur dögum áður en hann
dó, og þá var endanlega ákveðið að
hann og amma kæmu með okkur til
Bandaríkjanna næsta sumar, og ég
veit að hann verður í hugum okkar
allra í þeirri ferð.
Elsku amma, pabbi, Ella, Göbbi
og Tryggvi, Guð gefi ykkur styrk í
þessari miklu sorg.
Blessuð sé minning afa.
Kallið er kornið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinimir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem)
Unnur Gunnarsdóttir
Ragnar Kjartansson
— Kveðjuorð
Fæddur 17. ágúst 1923
Dáinn 26. október 1988
Þegar hugmyndin að stofnun Ný-
listasafiisins kom fram í október
1976 þá var hún mikið rædd á vinnu-
stofu Ragnars Kjartanssonar og kom
þá strax í ljós mikill áhugi hans á
að styðja þessa hugmynd svo hún
yrði að raunveruleika. Þótt Ragnar
væri „raunsæismaður" í myndlist þá
fylgdist hann grannt með því sem
yngsta fólkið var að gera og var
reyndar hvatamaður að þvi að kynna
verk þess opinberlega, samanber
Útisýniogamar á Skólavörðuholti á
sínum tíma og hafði ákafiega gaman
af að rifja upp ýmis skemmtileg at-
vik sem þeim tengdust. Þar var hann
aðiii að nokkurs konar hallarbyltingu
í myndlist þjóðarinnar þegar lista-
mennimir komu fram með upphaf
nýrrar stefnu, hugmyndalistarinnar,
en fram að þeim tíma hafði högg-
myndin verið homreka á sýningum
sem undirmáls- eða jaðarlist, sett upp
þegar málverkið hafði fengið sitt
sviðsljós.
Og daginn eftir minnti hann að ein-
hveiju væri ólokið úti í homi í borð-
stofunni. Og hann kom oftar. Ég
veit það vom fleiri sem hann aðstoð-
aði svona óumbeðið. Hann var ekki
sínkur á tíma sinn og vafalaust hef-
ur hann líka vorkennt mér klambrið
þegar ég var að smíða sjálfur. Þá
brosti hann stundum en sagði fátt
og tók svo til hendinni.
Við ræddum oft um hin margvís-
legustu málefni. Andrés var bæði
vel að sér og glöggur, hafði næmt
og sérstakt skopskyn og einstakt lag
á að sjá hlutina frá nýju og óvenju-
legu sjónarhomi, oft blandið kímni.
Sérstakt hugðarefni hans var heima-
byggðin, Vík í Mýrdal, og bar hann
velferð sveitarinnar „heima" mjög
fyrir bijósti, sérstaklega allt sem
gæti stuðlað að útræði og útgerð
úr Mýrdalnum. Hafði hann ýmsar
hugmyndir uppi í þeim efnum og fór
ekki alltaf troðnar slóðir. Það var
gaman að fara austur með Andrési,
hann varð allur léttari í spori og
strákslegri þegar hann var kominn
á æskuslóðimar. Og viðmót heima-
manna við hann bar því vitni hvem
mann þeir vissu að hann geymdi.
Góður maður er genginn. Það er
sjónarsviptir að Andrési. Við munum
sakna meistarans eins og við §öl-
skyldan nefndum þennan heimilisvin
okkar gjaman. En minningin mun
lifa um góðan dreng í bestu merk-
ingu þess orðs.
Ég og fjölskylda mín vottum ætt-
ingjum og tengdafólki innilegustu
samúð við fráfall hans.
Halldór Hannesson
Rakel Pálmadótt-
ir — Kveðjuorð
Fædd 8. október 1979
Dáin 6. nóvember 1988
Yndi varstu og eftiriæti
allra þinna
Sárt ég okkar sakna kynna.
Gott þú vildir gera flestum,
græða sárin,
þreytta hugga, þerra tárin.
Við leiðið þitt í litlum garði
liggja feigar
vonir sem að vom fleygar.
(Sv. Har.)
Við sitjum hljóð og hiygg, mátt-
vana af sorg og skiljum ekki, skilj-
um ekki. „Mamma, mamma, hún
Rakel er eins og dáin, hún svarar
okkur ekki.“ Dóttir mín kom hlaup-
andi inn, hágrátandi með þessi orð
á vörunum. Þær höfðu verið úti að
hjóla nokkrar saman, eins og svo
oft áður, og Rakel dottið það illa
að hún missti meðvitund. Hún
komst fljótt undir læknishendur og
engan grunaði annað en að hún
myndi jafna sig og slást í hópinn á
nýjan leik von bráðar, þessi hrausta
og tápmikla hnáta.
í vikutíma barðist litla hjartað í
bijóstinu fyrir lífi og allir báðu og
vonuðu að kraftaverkið gerðist.
Allt kom fyrir ekki, baminu varð
ekki hugað líf.
Hvers vegna var þessi lífsglaða
stúlka hrifin á brott úr þessu jarðlífí
svo sviplega? Við viljum svör en
stöndum uppi tómhent og leiðum
hugann að magnleysi mannsins
gagnvart þeim öflum sem honum
tekst aldrei að beisla.
Ég varð þeirrar ánægju aðnjót-
andi að taka á móti þessari fjör-
miklu stúlku er hún hóf skólagöngu
sína ásamt sjö skólasystkinum. Eft-
irvæntinging skein úr andlitunum
og óþreyjan eftir að fá að takast á
við námsefnið og ábyrgðina, sem
fylgdi því að byija í skóla, var mik-
il. Þessir ungu nemendur höfðu
ákveðnar skoðanir á skólanum,
strax á fyrsta degi. Þetta var þeirra
framtíðarvinnustaður og þama
skyldi vera nóg að gera.
Alltaf mætti manni gáskafull
hnáta þar sem Rakel var og stutt
var í einlæga brosið hennar, sem
lýsti upp allt andlitið. Hún varð líka
vinsæl meðal skólasystkina, sem
núna sitja með spum i augum og
syrgja sárt horfna vinkonu.
Ekki lét hún Rakel mín sig vanta
verkefnin, dugnaðurinn var henni í
blóð borinn. Hún var vön að koma
færandi hendi á kennarastofuna úr
morgunkaffínu með mjólk og með-
læti handa kennurunum með kaff-
inu. Ekki var það fyrir það að henni
hafi verið fengið þetta hlutverk sér-
staklega, öðra nær, hún fann sér
einfaldlega þama eitt verkefnið
enn, sem hana langaði að inna af
hendi og skilaði því af skyldu-
rækni, tilbúin að rétta hjálparhönd
hvenær sem tækifæri gafst.
Hvert reiðarslagið á fætur öðra
hefur dunið yfir okkar litla sam-
félag á þessu hausti. Stór skörð
Kveðjuorð:
Isleiíur Einarsson
Það kom mér reyndar dálítið á
óvart þegar ég frétti að ísleifur
hefði látist skyndilega. Þó vissi ég
að hann átti við vanheilsu að stríða
í nokkur ár. Hann var um áttrætt
er hann lést, en þar aldurinn vel til
hinstu stundar. ísleifur var fæddur
og uppalinn á bænum Strandar-
hjáleigu í Vestur-Landeyjum. Faðir
hans dó frá ungum bömum, jafnvel
frá yngsta bami sínu, ófæddu, en
það var drengur. Kona hans, Ólöf
Bjamadóttir, hafði það erfíða starf
að annast uppeldi bamanna og
halda búrekstrinum áfram. Það kom
í hlut ísleifs sem var meðal hinna
eldri bama hjónanna að taka
snemma við ábyrgðarstörfum heima
við. Öll komust bömin upp. Einn
bræðranna, Bjami, lést fyrir nokkr-
um áram. Snemma kom í ljós að
Isleifur var mjög verklaginn maður.
Snemma á árunum þeim byggði
hann steinsteypuhús í Strandarhjá-
leigu og í höndum hans léku pípu-
og raflagnir, þó ekki hefði hann
lært þessi handverk. Hann raflýsti
hjá sér áður en rafmagnið var lagt
um sveitina. Kom sú orka frá vindr-
afstöð. Hann og móðir hans bjuggu
í Strandarhjáleigu til ársins 1959,
en það ár lést Ólöf, móðir hans.
Hann bjó áfram þar ásamt uppeldis-
systur sinni, en hún lést fyrir nokkr-
um árum. Hin síðustu árin var hann
þar einn á bænum. Var þá hundur-
inn Snati hans tryggi fylginautur.
Þegar ég kom aftur til íslands árið
1986 eftir rúmlega 20 ára ijarvera
var það eitt hið fyrsta verk mitt að
Ragnar Kjartansson var einn af
stofnfélögum Nýlistasafnsins og
þremur árum síðar gaf hann til safns-
ins yfir 50 titla; skúlptúr, hreyfíverk,
bækur og bókverk, grafík, málverk
og kort, allt eftir Dieter Roth og
árítað af höfundi „Til vinar míns“,
„Með bestu kveðjum o.s.frv. 1982
var ákveðið að sýna þessa gjöf í safn-
inu og var Ragnar mjög ánægður
yfír því. Haft var samband við Diet-
er Roth og hann beðinn um ráðgjöf
og upplýsingar sem og hann varð
fúslega við en bætti um betur og
sendi safninu marga kassa fulla af
bókverkum, skáldverkum, grafík-
myndum, hljómplötum o.fl. Sýningin
varð þvf mjög fjölbreytt og umfangs-
mikil og vakti verðskuldaða athygli.
Aðstandendur Nýlistasafiisins eru
margir hveijir nemendur og vinir
Ragnars Kjartanssonar og eru hon-
um þakklátir fyrir stuðning og hvatn-
ingu og þann sóma sem hann sýndi
safninu.
Félagar í Nýlistasafninu
fara austur til að heimsækja ísleif
í Strandarhjáleigu. Hann leit þá út
eins og í gamla daga, en að vísu
vora hreyfingar hans orðnar dálítið
stirðari og hann orðinn vinnulúinn
og svolítið boginn. Búsmalinn var
þá orðinn lítill, aðeins fáeinar kindur
og hross. Og svo frétti ég síðar að
hann hefði misst hundinn sinn und-
ir bíl.
Það frétti ég síðast af hinum látna
vini mínum; Isleifi, að hann hefði
verið orðinn mjög veikur. Læknir
hafði vitjað hans og boðað komu
sína næsta dag, 14. október. Þá
lést hann. Útför ísleifs fór fram frá
Akureyjarkirkju 22. október að við-
stöddu fjölmenni. Þeim fer fækk-
andi sveitungum mínum og vinum,
sem ég þekkti fyrr á áram. Óvíst
er að hægt sé að fylia í skörðin.
Skarðið við fráfall ísleifs er áreiðan-
lega mjög erfítt að fylla.
Megi góður Guð styrkja ættingja,
vini og nágranna Isleifs heitins.
Blessuð sé minning góðs manns.
Herbert N. Beck,
Moberly, Missouri, USA.