Morgunblaðið - 18.02.1989, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. FBBRÖAR'1989
Mokveiði á loðnu
austan við Eyjar
MOKVEIÐI er nú af loðnu rétt
austan Vestmannaeyja. Skipin
byijuðu að kasta þar i gærmorgun
og fengu ágætis loðnu. Hrogna-
fylling úr Gígju VE mældist 20%
Hornbj argsviti:
Sjónvarpið
klikkarætíðí
miðju morði
- segir Ólafiir Þ.
Jónsson vitavörður
„HÉR ERU léleg sjónvarps-
skilyrði og sjónvarpið kiikkar
ætið i miðju morði. Við höfum
engan sima en erum með tal-
stöð og heyrum i Gömlu guf-
unni,“ sagði Ólafur Þ. Jóns-
son, vitavörður á Hombjargs-
vita, f samtali við Morgun-
blaðið.
„Það hefur aldrei verið mjög
kalt í vetur en stöðug snjókoma.
Hér er allt á svarta kafi og snjó-
dýptin 1,30 metrar. Hafisinn var
hér landfastur í eina nótt og það
er skrítið hvað hann er fljótur
að koma og fara,“ sagði Ólafur
Þ. Jónsson.
Plastpok-
ar seldir
ft’á l.marz
VERÐLAGSRÁÐ hefur sam-
þykkt að Ieyfa sölu plastpoka í
verzlunum frá og með 1. marz
næstkomandi. Umsókn Kaup-
mannasamtakanna um undan-
þágu frá verðlagslögum til þess
að fá að hafa samráð um verð-
lagningu pokanna, var einnig
samþykkt. Pokarnir verða seldir
á fimm krónur. Þar af renna
tvær til kaupmannsins, tvær til
Landvemdar og ein í söluskatt
til rikisins. Minni pokar kosta
og 46 stykki f kflói. Frysting er
því hafin frá Austfjörðum og suð-
ur um á Faxaflóahafnir. Verð-
lagsráð sjávarútvegsins hefiir
samþykkt frjálsa verðlagningu á
loðnu til frystingar, beitu og
skepnufóðurs á yfirstandandi
vertíð. Ákvörðun um verðlagn-
ingu á loðnuhrognum hefur ekki
verið tekin.
Mikil veiði var á fimmtudag, en
þá tilkynntu skipin um samtals
12.680 tonna afla. Nokkuð dregur
úr afköstum við veiðamar, að skipin
takmarka farmana í einhveijum til-
fellum með tilliti til vinnslugetu í
fiystingu.
Auk þeirra skipa, sem áður er
getið, tilkynntu eftirtalin um afla á
fimmtudag: Hilmir SU 1.100,
Víkingur AK 600 og Höfrungur AK
930 til Akraness, Rauðsey AK 620
til Neskaupstaðar, Þórshamar GK
580, Kap II VE 400, Huginn VE
150, Gullberg VE 300, Þórður Jón-
asson EA 300 og Björg Jónsdóttir
ÞH 270 til Vestmannaeyja, Albert
GK 750 til Þórshafnar, Erling KE
300 og Guðrún Þorkelsdóttir SU 400
til Eskifjarðar, Sjávarborg GK 800
til ReyðarQarðar, Keflvíkingur KE
450 til Njarðvíkur, Helga II RE
1.000, Harpa RE 540, Skarðsvík SH
650 og Jón Finnsson RE 1.030 til
Seyðisflarðar.
Síðdegis í gær höfðu eftirtalin
skip tilkynnt um afla: Börkur NK
600 til Neskaupstaðar, Guðmundur
VE 800, Gígja VE 450 og Kap II
VE 640 til Vestmannaeyja, Júpíter
RE 1.300 til Reykjavíkur og á aust-
urleið voru Fífíll GK með 650 og
Björg Jónsdóttir ÞH með 500 tonn.
Morgunblaðið/Þorkell
Balasjof og Helgi skfldu jafiiir í gærkvöldi.
Margeir efstur á Fjarkamótinu:
Hannes Hlífar vann Hodgson
MARGEIR Pétursson er efstur
á Fjarkamóti Skáksambands
íslands, með 3 vinninga eftir 4
umferðir. Þrír skákmenn komu
næstir með 2*/2 vinning, þar á
meðal Hannes Hlífar Stefáns-
son sem vann breska stórmeist-
arann Hodgson i gær.
Úrslit 4. umferðar urðu þau,
að Margeir vann Sævar Bjama-
son, Hannes vann Hodgson, Jón
L. Ámason vann Karl Þorsteins
og Þröstur Þórhallsson vann Sig-
urð Daða Sigfússon. Helgi Ólafs-
son og Baiasjof gerðu jafntefli og
einnig Tisdall og Watson. Skák
Eingoms og Björgvins Jónssonar
fór í bið.
Margeir er efstur með 3 vinn-
inga, en Helgi, Hannes og Balasj-
of komu næstir með 2V2 vinning.
Eingom var með 2 vinninga og
biðskák.
5. og 6. umferð verða tefldar
í dag og á sunnudag, og heflast
klukkan 17 báða dagana. Að sögn
Þráins Guðmundssonar forseta
Skáksambands íslands hefur mó-
tið verið mjög skemmtilegt á að
horfa, og oftast barist til þrautar
í hverri skák.
Krafa Landsbankans í fógetarétti:
Hald verði lagt á 450 miUj-
óna viðskiptakröfur OLIS
I.ANDSBANKINN hefur lagt fram kröfii hjá borgarfógetanum {
Reylqavfk um að hald verði lagt á allar útistandandi viðskiptakröfur
OLÍS og þær settar i umsjá bankans. Hér er um kröfiir upp á 450
milljónir króna að ræða. Krafan var lögð fram í gærmorgun.
Qórar krónur.
„Samkvæmt verðlagslögum er
óheimilt að hafa samráð um verð-
lagningu á vömm, en þar em einn-
ig ákvæði um að það megi gefa
undanþágu frá þessu ef það sam-
rýmist þjóðarhagsmunum. Það hafa
verið færð rök fyrir því að það
muni þjóna hagsmunum að selja
pokana; það muni draga úr notkun
þeirra og styrkja Landvemd," sagði
Georg Olafsson verðlagsstjóri.
Samkvæmt upplýsingum frá
Kaupmannasamtökunum er talið
að hérlendis séu árlega notaðar um
60 milljónir plastpoka í verzlunum.
Sala pokanna hófst í janúar, en þá
bannaði Verðlagsráð hana á gmnd-
velli verðstöðvunarlaga.
Stefán Pétursson lögfræðingur og
aðstoðarbankastjóri Landsbankans
segir að hér sé um innsetningar-
aðgerð að ræða byggða á yfírlýsingu
sem OLÍS gaf út 1985. í þeirri yfir-
lýsingu skuldbatt OLÍS sig til að
láta af hendi þessar kröfur væri
þess óskað af hálfu bankans „Það
segir sig sjálft að þetta hefur ekki
gengið eftir með góðu og því gripum
við til þessa ráðs,“ segir Stefán Pét-
ursson.
Aðspurður um af hveiju Lands-
bankinn vill fá þessar kröfur nú seg-
ir Stefán að það geti hann ekki
rætt opinberlega. Slíkt myndi vera
brot á þagnarskyldu bankans þegar
viðskiptavinur hans á í hlut.
„Það má hins vegar geta þess,
enda opinbert, að bankinn skrifaði
Olís bréf í vetur þar sem þess var
krafist að fyrirtækið stæði við gerða
samninga. Segja má að aðgerð bank-
ans nú sé framhald af því máli,“
segir Stefán.
Óli Kr. Sigurðsson eigandi OLÍS
segir mál þetta allt hið furðulegasta
og telur að eitthvað annað en við-
skiptavenjur ráði ferðinni í því. Hann
segir að hann hafi ekki verið eig-
andi OLÍS 1985 þegar fyrrgreind
yfirlýsing var gerð. Landsbankinn
hafi lagt fram kröfu sína, byggða á
yfirlýsingunni, fyrir viku.
„Málið er að ég fæ ekki greitt frá
útgerðinni og lendi því í vanskilum
í bankanum. Bankinn hefur nú frá
okkur verðtryggð skuldabréf upp á
tæpar 400 milljónir sem tryggingar
fyrir þessum ábyrgðum. Hann virð-
ist að auki vilja fá allar viðskipta-
skuldir okkar. Ef bankinn hefði
keypt skuldabréf af okkur fyrir 100
milljónir væm vanskilin úr sögunni.
Ég vil benda á að við eigum 800
milljónir í eignum umfram skuldir,"
segir Óli Kr. Sigurðsson.
Óli segir að hann hafi ekki enn
leitað skýringa hjá bankanum á
þessari aðgerð nú. Málið sé komið
í hendur lögfræðinga hans.
Lúðan fór á
600 krónur
LÚÐA seldist á metverði á Fisk-
markaði Suðurnesja i gær. Feng-
ust mest 600 krónur fyrir kflóið.
Á fiskmarkaðnum i Hafnarfirði
fékkst einnig ny'ög gott verð fyrir
lúðuna, 565 krónur.
Starfsmenn fískmarkaða segja að
skort hafi lúðu undanfarið og sá fisk-
ur sem selst á þessu háa verði sé
allur afbragðs góður línufiskur. Það
var fiskvinnslufyrirtækið Vogar hf.
í Vogum sem keypti lúðuna á met-
verði í gær, 50 kfló á Suðumesjum,
eitthvað minna í Hafnarfirði.
Sjá fiskmarkaðinn á bls. 26.
Arekstrar í
úthverftun
NOKKRIR árekstrar urðu í höf-
uðborginni í gær, líkt og aðra
daga i ófáerðinni undanfarið. FFH
urðu þó meiðsli á fólki.
Samkvæmt upplýsingum lögreglu
gekk umferð þokkalega í gær, en
var þung sem ávallt á föstudögum.
í úthverfum lenda ökumenn stund-
um í erfíðleikum vegna ófærðar. Þar
er einnig algengt að smáárekstrar
verði, þegar menn mætast á þröng-
um götum með skafla á báðar hliðar.
Þyngd umbúðanna reikn-
uð með í verðinu á skinku
AÐEINS tveir framleiðendur skinku hérlendis, Ali og íslenzkt-
franskt eldhús, hafa fylgt þeirri reglu að verðleggja skinkuna eft-
ir nettóþyngd. Flestar tegundir skinku eru vigtaðar með umbúðun-
um, þannig að í raun borga menn jafnhátt kflóverð fyrir plastum-
búðimar og skinkuna, en þær geta verið allt að 12% af heildar-
þyngd skinkubréfs. Samkvæmt lögum um lausaflárkaup frá 1922
ber að selja vöru eftir nettóþyngd, og er þetta þvf ólögmætt, að
sögn Jóhannesar Gunnarssonar hjá Verðlagsstofiiun.
I könnun, sem Verðlagsstofnun
hefur gert í samvinnu við Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins,
kemur fram að í framleiðslu á
fslenzkri skinku er ýmsu ábóta-
vant, til dæmis er vatnsmagn oft
óeðlilega mikið í skinkunni og í
svokallaðri lúxusskinku er of mikil
fita í sumum tilfellum. „Á mark-
aðnum er fitumagnið í lúxusskinku
oft meira en vöðvamagnið. Það er
varla hægt að kalla þetta lúxus,"
sagði Guðjón Þorkelsson, mat-
vælafræðingur hjá RALA, á blaða-
mannafundi í gær. „Aðrir selja
mjög dýra og fína vöðva og læri
sem raftaskinku, en þar hefur
greinilega verið bætt við mjög
miklu vatni líka.“ Guðjón sagði að
mörg dæmi væru þess að vatns-
magn í skinkunni væri upp undir
80%, en allt yfir 65-70% væri óeðli-
lega mikið samkvæmt erlendum
stöðlum. Þá væri fita f í mörgum
skinkutegundum yfír 15%.
„Það er löngu kominn tími til
að setja reglur um þessi mál,“
sagði Guðjón. „Við erum að reyna
að koma út landbúnaðarframleiðsl-
unni með ýmsum hætti, og þáttur
í því er að koma gæðunum í lag.
Annað, sem að okkur snýr, og er
eiginlega mesta áfallið í þessari
könnun, er gífurlegur verðmunur
á íslenzkri skinku og danskri. Það
þarf að leita skýringa á þessu."
Guðjón sagði að frumkvæði
Verðlagsstofnunar hefði þegar
komið hreyfingu á þessi mál og
unnið væri að því að bæta úr.
„Það eru kjötiðnaðarmennimir
sjálfir, sem hafa mestan áhuga á
að koma þessu í lag,“ sagði Guðjón.
Sjá niðurstöður úr könnun
Verðlagsstofiiunar á bls. 27.