Morgunblaðið - 02.03.1989, Blaðsíða 24

24
(I i l’M ■. 13 Cíl(LAJSMIJ OÍIQM
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. MARZ 1989
Breskir afbrotaunglingar:
Verða foreldrarnir
látnir sæta ábyrgð?
St. Andrews. Frá Guðmundi Heiðari Frímannssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
TILLAGA um að breyta hegning-
arlögunum á þann veg, að for-
eldrar ungra afbrotamanna
verði látnir sæta ábyrgð vegna
afbrota þeirra, er nú til athugun-
ar í breska innanrikisráðuneyt-
inu.
Hegningarlögin ná ekki til bama
yngri en tíu ára, því að þau eru
ekki talin geta borið ábyrgð á gerð-
um sínum. Nú er til athugunar að
setja í lög, að foreldrar sæti ábyrgð
vegna afbrota bama sinna upp að
17 ára aldri og verði að svara til
saka vegna þeirra fyrir dómi.
Ástæðumar fyrir þessari breyt-
ingu em þær helstar, að afbrot
bama og unglinga eru alvarlegt
vandamál. Á síðustu fimm ámm
hefur slíkum brotum fækkað svolít-
ið, en þriðjungur allra innbrota,
þjófnaða og skemmdarverka er
unninn af bömum og unglingum á
aldrinum 10-17 ára. I nýlegri
skýrslu kemur fram, að fímm til
sex þúsund glæpir em árlega
drýgðir af börnum yngri en tíu ára.
Einnig hefur ofbeldisverkum ungl-
inga ijölgað og mikill fjöldi þessara
afbrota virðist eiga rót að rekja til
drykkjuskapar.
Foreldrar bera ekki lagalega
ábyrgð á gerðum bama sinna nú.
En dómari getur krafíst þess, að
þeir séu viðstaddir réttarhöld yfír
bömunum og hefur takmarkaða
heimild til að kreija foreldra um
greiðslu á sektum vegna afbrota
unglinga á aldrinum 10-17 ára.
Árið 1986 kröfðust dómarar þess
aðeins í rúmlega fimmtungi slíkra
mála.
Þessi breyting er liður í þeirri
áætlun Thatcher-stjómarinnar að
reyna að ráðast að rótum þess
vanda, sem glæpir unglinga era.
Stjómvöld vilja einnig efla vitund
þegnanna um eigin ábyrgð á að
halda uppi góðu þjóðfélagi.
Talsmenn lögreglunnar hafa tek-
ið þessum hugmyndum vel. Þeir
hafa varað við því, að margir þess-
ara unglinga geti auðveldlega orðið
að fullgildum glæpamönnum, ef
ekki verði tekið á vandanum strax.
John Patten aðstoðarinnanríkis-
ráðherra segir að foreldrar séu í
raun eina von þjóðfélagsins um að
efla virðingu og hlýðni við lögin hjá
bömum og unglingum. Skyldan
hvíli á þeim og þeir verði því að
sæta einhverri ábyrgð vegna af-
brota barnanna.
Stjórnarhermaður í húsarústum í borginni Nueva Concepcion í gær. Skæruliðar vinstrimanna gerðu árás
á bæinn og lögðu margar byggingar í rúst. Þrír skæruliðar og einn óbreyttur borgari týndu lífi. í
fyrrinótt gekk í gildi vopnahlé í borgarastyrjöldinni í E1 Salvador.
Einhliða vopnahlé í borg-
arastríðinu í E1 Salvador
San Salvador. Reuter.
STJÓRNARHERINN í E1 Salva-
dor lýsti á miðnætti í fyrrakvöld
yfir einhliða vopnahléi í borgara-
styijöld, sem staðið hefúr yfir í
landinu í níu ár. Vestrænir
stjórnarerindrekar sögðust í gær
óttast að enn harðari bardagar
brytust út ef tilraunir til að stilla
til friðar færu út um þúfúr.
Það var að tillögu Bandaríkja-
stjómar að stjómarherinn í E1
Salvador ákvað að hætta aðgerðum
Eyðing regnskóga í Brasilíu:
Bíindarílxjastjóni sökuð rnn íhlutun
í innanríkismál Brasilíumanna
Sao Paulo. Reuter.
JOSE Samey, forseti Brasilíu, gagnrýndi á þriðjudag Alþjóðaban-
kann og Bandaríkjastjóm fyrir íhlutun í innanríkismál Brasiliu vegna
afskipta þeirra af umhverfismálum í landinu, einkum eyðingu Amaz-
on-regnskóganna. Forsetinn hafði rætt við James Baker, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, í Japan og að sögn brasilískra blaða var
hart deilt I þeim viðræðum.
„Brasilíumenn sjálfir eiga að sjá
um að vernda náttúm sína. Við
getum ekki liðið neins konar íhlutun
annarra ríiqa í innanríkismál okk-
ar,“ sagði Jose Samey, er hann kom
til Brasilíu frá Japan, þar sem hann
var viðstaddur útför Híróhítós Jap-
anskeisara.
Dagblöð í Brasilíu skýrðu frá því
að hart hefði verið deilt i viðræðum
Sameys og Bakers í Japan og for-
setinn hefði hafnað tilboði Bakers
um að skuldir Brasilíumanna yrðu
felldar niður hæfu þeir skipulegar
aðgerðir til vemdar náttúmnni.
Samey sagði við fréttamenn í Bras-
ilíu að í hönd færi erfítt tímabil í
samskiptum Brasilíumanna og
Bandaríkjamanna. Forsetinn gagn-
rýndi einnig Alþjóðabankann, sem
hefur dregið að veita Brasilíumönn-
um lán til að reisa orkuver, en nátt-
úmverndarsinnar hafa barist gegn
því að Brasilíumenn fái lánið vegna
ótta um að það geri þeim kleift að
reisa stíflur í Amazon-fljótinu.
Hann kvaðst undrandi á því að
Brasilíumenn væm gagnrýndir er-
lendis fyrir náttúmspjöll og sagði
að iðnvæddu ríkin ættu sök á mun
alvarlegri náttúmspjöllum en Bras-
ilíumenn.
í fyrrinótt. Er talið að þar með sé
rutt úr vegi helztu hindrun fyrir
friðarviðræðum við skæmíiða
vinstrimanna. Gífurlega harðir bar-
dagar vom háðir á þriðjudag allt
þar til vopnahléð gekk í gildi. Er-
lendir stjómarerindrekar sögðu í
gær að svo virtist sem stjómar-
herinn væri að missa tökin á þjóð-
inni og sögðust þeir óttast að enn
meira blóðbað hæfist ef ekki yrði
samið um frið. Talið er að um
70.000 manns hafí týnt lífi í borg-
arastyrjöldinni í E1 Salvador.
Talsmenn skæmliða sögðu í gær
að þeir settust ekki að samninga-
borði fyrr en samkomulag hefði
tekizt um fyrirkomulag vopnahlés-
ins.
Talið er að nýjar kröfur skæm-
liða muni torvelda friðarsamninga.
Þeir sögðust í gær reiðubúnir að
bjóða fram við forsetakosningar ef
þeim yrði frestað þar til í septem-
ber, en þær eru fyrirhugaðar 19.
marz. Einnig kröfðust þeir þess að
fækkað yrði í stjórnarhernum úr
56.000 mönnum í 12.000, eða í
sama ijölda hermanna og áður en
borgarastríðið braust út.
Ennfremur kröfðust skæruliðar
þess að friðarviðræður fæm fram
í San Salvador, höfuðborg E1
Salvador, en ekki í Guatemala, eins
og Jose Napoleon Duarte, forseti,
hefur lagt til.
Marshalleyjar:
Vegabréfá
boðstólum
Míyuro. Reuter.
NÝ LÖG á Marshalleyjum í Kyrra-
hafinu heimila útlendingum að
kaupa vegabréf af ríkisstjórn
landsins og þurfa þeir að greiða
fyrir það 250.000 dollara, um 12,7
miHjónir ísl. krónur.
Talsmenn ríkisstjómarinnar sögðu
að tilboðið væri aðallega ætlað fjár-
festingaraðilum í Asíu og væri það
hugsað sem tekjuöflunarleið fyrir
ríkissjóð.
Einn þingmanna landsins, sem
andvígur var fyrirhugaðri sölu, sagði
að verðlagningin myndi ekki aftra
hryðjuverkamönnum frá því að festa
kaup á vegabréfum.
Minnkandi flotaumsvif Sovétmanna á Atlantshafi:
Eáða yfir langdrægari ger-
eyðingarvopnum en áður
Fifling Norðurflotans undrunarefni, segir yfirmaður varnarliðsins
SAMKVÆMT upplýsingum, sem leyniþjónusta breska flotans hefúr
aflað, hafa flotaumsvif Sovétmanna á Atlantshafi farið minnkandi
á undanfömum þremur ámm, _að því er segir í frétt breska dag-
blaðsins The Daily Telegraph. Ónefndir heimildarmenn innan leyni-
þjónustunnar segja að ekki sé hlaupið að þvi að finna skýringar á
þessari þróun en benda á að kafbátar Sovétmanna séu nú vopnaðir
langdrægari kjamorkueldflaugum en áður sem geri það að verkum
að að þeir þurfi síður að sigla inn á Atlantshaf til að ná til hugsan-
legra skotmarka I Bandaríkjunum. Eric McVadon, flotaforingi og
yfirmaður vamarliðsins á íslandi, sagði í samtali við Morgunblaðið
að lítillega hefði dregið úr ferðum sovéskra kafbáta og flugvéla hér
við land og kvaðst taka undir þá skoðun að Sovétmenn þyrftu ekki
að senda kafbáta sína inn á Atlantshaf í sama mæli og áður þar eð
þeir réðu yfir öflugri vopnabúnaði.
í frétt breska dagblaðsins segir kjamorkueldflaugum yfír Atlants-
að sovéskir kafbátar af „Delta“ og hafíð frá Barentshafí og hafsvæð-
„Typhoon“-gerð geti nú skotið um austur af íslandi. Heimildar-
menn blaðsins segja að einnig komi
til greina að dregið hafi verið úr
umsvifum flotans á Atlantshafi í
spamaðarskyni og vitna í því sam-
hengi til umbóta þeirra sem Míkhaíl
S. Gorbatsjov, aðalritari sovéska
kommúnistaflokksins, hefur boðað
í Sovétríkjunum. Á hinn bóginn er
bent á að þessi skýring sé ekki
fulinægjandi og er í fréttinni bent
á umtalsverða uppbyggingu Norð-
urflota Sovétmanna að undanfömu.
Nýjum tundurspilli af Sovre-
menníj-gerð hafi verið hleypt af
stokkúnum á ári hveiju auk þess
sem Sovétmenn ráði nú yfír kjam-
orkuknúnum orrastubeitiskipum af
Sovéskur kafbátur af „Typhoon“-gerð. Kafbáturinn er kjarnorku-
knúinn og búinn eldflaugum sem draga um 9.000 kílómetra.
Kírov-gerð og hraðskreiðum
„Alfa“-kafbátum, sem einnig em
kjamorkuknúnir.
Eric McVadon, yfirmaður vam-
arliðsins, sagði greinilegt að dregið
hefði lítillega úr kafbátaferðum í
nágrenni landsins. „Ég tel að skýr-
ingin sé a.m.k. að hluta til sú að
Sovétmenn þurfa ekki lengur að
senda kafbáta sína framhjá Islandi
inn á vestanvert Atlantshaf í sama
mæli og áður vegna þess að þeir
em nú búnir langdrægari eldflaug-
um sem draga alla leið til Norður-
Ameríku,“ sagði McVadon. „Við
höfum hins vegar af því áhyggjur
að á þessum tíma hafa Sovétmenn
aukið styrk Norðurflotans til
muna,“ sagði hann og benti á að
nýtt flugmóðurskip og ormstubeiti-