Morgunblaðið - 04.03.1989, Side 4

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. MARZ 1989
4
Reglugerð um afurðastöðvar í matjurtarækt:
Ekki ætlunin að koma
upp einokunaraðstöðu
- segir Páll Guðbrandsson formaður Landssambands kartöflubænda
„SÚ gagnrýni sem fram hefur
komið á þessari reglugerð á sér
enga stoð í raunveruleikanum. Við
erum fyrst og fremst að reyna að
koma stjóm á sölumálin til þess
að bændur geti lifað af þessari
atvinnugrein, en alls ekki er verið
að tala um að koma upp neinskon-
ar einokunaraðstöðu. Það eina
sem verið er að gera er að skapa
meiri stjórn á þessum málum bæði
gagnvart framleiðendum og neyt-
endum, og það mun leiða til lækk-
unar á vöruverði," segir Páll Guð-
brandsson, formaður Landssam-
bands kartöflubænda, en hann á
sæti í nefiid sem unnið hefur að
samningu reglugerðar um afurða-
stöðvar fyrir kartöflur, nýtt græn-
meti og sveppi.
í reglugerðardrögunum er kveðið
á um að öll sala á kartöflum, nýju
grænmeti og sveppum sé óheimil
nema í gegnum afurðastöð, sem hlot-
ið hefur starfsleyfi landbúnaðarráðu-
neytisins. Afurðastöðvar skulu hlýta
afsetningarreglum á kartöflum og
grænmeti, sem Landssamband kart-
öflubænda og Samband garðyrkju-
bænda setja og landbúnaðarráðherra
staðfestir. Gert er ráð fyrir að stofn-
uð verði sérstök samtök afurðastöðva
sem skuli skuldbinda sig til að sjá
svo um að jafnan sé nægjanlegt
framboð á 1. flokks kartöflum, græn-
meti og sveppum. Þá segir i reglu-
gerðardrögunum að afurðastöðvam-
ar hafí einar rétt á innflutningi kart-
aflna þegar innlend framleiðsla næg-
ir ekki, og uppboðsmarkaður Sölufé-
lags garðyrkjumanna fái einn að
flytja inn grænmeti og sveppi þegar
innflutningur og innlend framieiðsla
skarast að mati innflutningsnefndar.
Tólf samtök og fyrirtæki hafa
mótmælt reglugeraðardrögunum, en
þar er um að ræða Verslunarráð ís-
lands, Hagkaup, Neytendasamtökin,
Kaupmannasamtökin, dreifmgarfyr-
irtæki og einstaka framleiðendur. Á
blaðamannafundi sem þessir aðilar
boðuðu til var lögð fram greinargerð
þar sem meðal annars segir að sam-
kvæmt drögunum væri stefnt að
óviðunandi takmörkunum á við-
skiptafrelsi og samkeppni, auk þess
sem afurðastöðvamar muni óhjá-
kvæmilega hafa i för með sér hækk-
un á vöruverði.
Einokun leiðir til hærra
verðs og lakari gæða
„Með þessari reglugerð er verið
að færa sig mörg ár aftur í tímann
þegar Sölufélag garðyrkjumanna og
Grænmetisverslun landbúnaðarins
/ DAG kl. 12.00.
':r
Heimild: Veðurstofa Islands
^ (Byggt á veðurspá ki. 16.15 í gær)
VEÐUR
VEÐURHORFUR í DAG, 4. MARS
VFIRLIT I GÆR: Norðaustangola eða -kaldi víðast hvar á landinu.
Sunnanlands og vestan var léttskýjað en við norður- og austur-
ströndina voru él. Við suðausturströndina var hiti nálægt frost-
marki en um mestan hluta landsins var 4ra-10 stiga frost.
SPÁ:Austan- og norðaustanátt, hvöss á Vestfjörðum og við suður-
ströndina en annars talsvert hægari. Slydda eða rigning og 1-3
stiga hiti allra syðst á landinu en snjókoma eða él með skafrenningi
í öðrum landshlutum. Vægt frost um landið norðanvert.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA
HORFUR Á SUNNUDAG OG NIÁNUDAG:Norðaustanáu, snjókoma
og frost um norðvestanvert landið en austlæg átt í öðrum lands-
hlutum og hiti líkiega nálægt frostmarki. Snjó- eða slydduél víða
um landið.
TÁKN:
Heiðskírt
Léttskýjað
Hálfskýjað
Skýjað
Alskýjað
Norðan, 4 vindstig:
Vindörin sýnir vind-
stefnu og fjaðrirnar
vindstyrk, heil fjöður
er 2 vindstig.
r r /
/ / / / Rigning
/ / /
* / *
/ * / * Slydda
/ * /
* * *
* * * * Snjókoma
* * *
10 Hitastig:
10 gráður á Celsius
ý Skúrir
*
V El
== Þoka
= Þokumóða
’, 5 Súld
CXD Mistur
—|- Skafrenningur
Þrumuveður
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12:00 ígæraðísl.tíma
Akureyri Reykjavík hm +S +6 veóur snjóél Mttskýjað
Bergen 4 akýjað
Helsinki 1 þokumóða
Kaupmannah. 6 alskýjað
Narssarssuaq +1 lóttskýjað
Nuuk +13 léttskýjað
Ósló 2 snjókoma
Stokkhólmur 2 þokumóða
Þórshöfn 3 skýjað
Algarve 18 hálfskýjað
Amsterdam 10 skýjað
Barcelona 6 þokumóða
Berlfn 13 heiðskfrt
Chicago +2 frostúði
Feneyjar 8 rignlng
Frankfurt 9 rlgning
Glasgow 7 mistur
Hamborg 4 súld
Las Palmas 21 hsiðskfrt
London 10 skýjað
Los Angeles vantar
Lúxemborg 6 skúr
Madrfd 15 léttskýjað
Malaga 20 hálfskýjað
Mallorca 21 lóttskýjað
Montreal +18 léttskýjað
New York 2 8kýjað
Orlando 18 þrumuveður
Parfs 10 skýjað
Róm 16 skýjað
San Diego 11 rigning
Vfn 7 rignlng
Washington 2 alskýjað
Wlnnipeg +27 léttskýjað
voru með einokun," segir Jóhannes
Gunnarsson, formaður Neytenda-
samtakanna. „Reynsla neytenda af
þeirri einokun var með þeim hætti
að við erum sannfærðir um að það
er vart til sá neytandi í landinu sem
óskar eftir að sú saga endurtaki sig.
Einokun mun leiða til verðhækkunar
á vörunni og lakari gæða, en það
er megineinkenni þar sem einokun
ræður ríkjum. Þá gagnrýnum við að
Landssamband Kartöflubænda vilji
koma á afsetningarreglum, og minn-
um á að slíkar reglur voru við líði
þegar Grænmetisverslun landbúnað-
arins var og hét. Það eína sem þær
gerðu þá fyrir neytendur var að
skaffa þeim slæma vöru. Þetta mun
því draga úr vörugæðum og einnig
leiða til kvóta í kartöflurækt. Varð-
andi hugmyndir um einkaleyfi á inn-
flutningi kartaflna þegar innlendar
kartöflur eru ekki fyrir hendi, þá
teljum við að það muni leiða til þess
að neytendur verða að borða dýrari
og hugsanlega lakari vöru. Þarna eru
því neytendasjónarmiðin enn einu
sinni gjörsamlega sniðgengin."
Óeðlilegt og mikill óþarfi
„Reglugerðina um afurðastöðvar
á að setja undir því yfírskini að eitt-
hvað kerfi þurfi að vera til að endur-
greiða söluskatt af þessari fram-
leiðslu sem um ræðir, en ég tel að
einfaldasta leiðin til þess væri að
endurgreiða bændum beint sam-
kvæmt nótum sem þeir framvísa um
sölu á sinum afurðum," segir Vil-
hjálmur Egilsson, framkvæmdastjóri
Verslunarráðs íslands. „Ef markmið-
ið með því að setja þetta dreifingar-
kerfi upp eingöngu í kringum þessa
endurgreiðslu þá tel ég það bæði
óeðlilegt og mikinn óþarfa. Spurn-
ingin er einfaldlega af hvetju fram-
leiðendur mega ekki selja beint til
verslana ef þeir kjósa það? Þá þýða
afsetningarreglumar að Landssam-
band kartöflubænda og Samband
garðyrkjubænda fá að ákveða hver
fær að selja hveijum hvað, þannig
að viðskiptasambönd sem komin eru
á milli framleiðenda og seljenda
verða rofin, og sá möguleiki verður
fyrir hendi að einhver þriðji aðili
geti ráðskast með þau, sem er mjög
óeðlilegt."
Opnar mögnleika á
endurgreiðslu söluskatts
„Við tökum þátt í þessu fyrst og
fremst til þess að opna möguleika á
því að söluskattur af grænmeti fáist
endurgreiddur, og því að innflutning-
ur á grænmeti skaði ekki innlenda
framleiðslu," segir Bjami Helgason,
formaður Sambands garðyrkju-
bænda. „Það hefur aldrei hvarflað
að okkur að koma á neinni einokun
varðandi dreifíngu grænmetis, en nú
þegar dreifa 5-6 aðrir aðilar en Sölu-
félag garðyrkjumanna grænmeti, og
á ég ekki von á að það verði nokkur
breyting á því. Varðandi það sem
segir um einkarétt uppboðsmarkaðar
Sölufélagsins á innflutningi græn-
metis þegar innlend framleiðsla næg-
ir ekki, þá er þar um að ræða viku
eða hálfan mánuð á hveiju ári, og á
uppboðsmarkaðinum geta síðan allir
keypt þessa vöm til dreifingar. Inn-
flutningur á grænmeti hefur skaðað
innlenda framleiðslu og við viljum
koma í veg fyrir það.“
• •
Olduselsskóli:
Árshátíðin
fór vel fram
Vegna frétta í rikisútvarpinu
um árshátið Ölduselsskóla
hefiir Morgunblaðinu borist
eftirfarandi athugasemd. Hún
er undirrituð af hópi kennara
við skólann ásamt formanni
nemendaráðs.
„Af gefnu tilefni viljum við
starfsfólk Ölduselsskóla koma
því á framfæri að árshátíð Öld-
uselsskóla fór í alla staði hið
besta fram. Um 300 nemendur
voru á skemmtuninni ásamt
stórum hluta starfsfólks.
Ekki var haft vín um hönd.
Aðeins einum nemenda með einn
bjór var vísað frá.
Um 50 nemendur voru á
skólalóðinni, þegar fréttamaður
var þar og er ekki vitað úr hvaða
skólum þeir voru, en algengt er
að unglingar úr öðrum skólum
og öðrum hverfum hópist saman
fyrir utan skóla að afloknum
árshátíðum og þá gjarnan í þeim
tilgangi að koma af stað ein-
hvetjum ólátum, sem ekki urðu
í þetta skiptið.
Við lýsum vanþóknun okkar
á vinnubrögðum fréttamanns
ríkisútvarpsins, sem af einhveij-
um dularfullum ástæðum var
staddur fyrir utan skólann.
Okkur er spum: Hefur ríkisút-
varpið tekið upp næturvaktir við
skóla borgarinnar að afloknum
árshátíðum?
Var tilgangurinn kannski sá
að sverta nemendur og starfslið
Ölduselsskóla?"
Guðmundur Hansson
verslunarmaður látinn
Guðmundur Hansson, verslunar-
maður, lést í gær, föstudaginn
3. mars. Hann fæddist á Suður-
eyri við Súgandaflörð 17. júní
1920, sonur hjónanna Hans
Kristjánssonar frá Suðureyri,
stofiianda Sjóklæðagerðarinnar,
og Maríu Helgu Guðmundsdóttur
frá Gelti við SúgandaQörð.
Guðmundur stundaði nám við
Verslunarskólann í Reykjavík.
Hann starfaði um árabil við Gólf-
teppagerðina hf. í Reykjavík og rak
það fyrirtæki. Undanfarin ár starf-
aði Guðmundur á alþjóðasviði
Landsbankans. Hann hefur frá upp-
hafi starfað fyrir Bústaðakirkju og
Bústaðasöfnuð og tekið þátt í öllum
þáttum þess starfs, m.a. átt sæti í
sóknarnefnd og bræðrafélagi. Guð-
mundur tók einnig virkan þátt í
starfi Sjálfstæðisflokksins.
Eftirlifandi kona hans er Sigríður
Guðmundur Hansson
Axelsdóttir. Böm þeirra em fjögur,
Jón Steinar, Gunnar Sverrir, Maríá
Helga, og Anna Sigríður.