Morgunblaðið - 09.03.1989, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. MARZ 1989
37
Merking drengskapar
eftir Þorgeir
Þorgeirsson
Miðvikudaginn 22. febrúar skrif-
ar Helgi Hálfdanarson ádrepu til
stjómar leikstjórafélagsins vegna
þess sem hann telur ranga og var-
hugaverða notkun á lýsingarorðinu
ódrengilegur.
Hann leitar til orðabókar þeirra
Menningarsjóðs og Áma Böðvars-
sonar um merkinguna og finnur þar
nafnorðið ódrengur vel og ræki-
lega skýrt sem: hrakmenni, svikull
maður og óvandur að meðulum.
Af þessu dregur hann þá ályktun
að ódrengileg ummæli séu þau ein
sem níða saklausan mann á bak,
svíkjast aftanað honum með niðr-
andi ósannindum. Af þeirri orðskýr-
ingu leiðir hann síðan „rökfasta"
niðurstöðu sína um það að ummæli
Helga Skúlasonar, þau sem leik-
stjórafélaginu þóttu ódrengileg,
geti ekki verið nema drengskapur-
inn uppmálaður úrþví þau vom sögð
í útvarp.
Varla er það á færi annarra en
Helga Hálfdanarsonar að gera orð-
in ódrengskapur og baknag að sam-
heitum. Vissulega er þetta mál-
fræðiafrek hans mikið drengskap-
arbragð við annan deiluaðilann í
málinu sem alt þetta fjas spratt af.
En minna kærleiksverk gagnvart
Kafli féll niður
- Leiðrétting
Því miður féll niður kafli úr tón-
listargagnrýni Egils Friðleifssonar
í blaðinu í gær. Réttur á hann að
vera þannig:
Þeir félagar Þorsteinn Gauti og
Guðni hffiu leik sinn með skemmti-
legri Caprice eftir Milhaud og á
eftir fylgdi eitt af síðustu verkum
Saint-Saéns, sónata op. 167 með
síðrómantisku yfirbragði þar
sem lokakaflinn býr yfir sér-
stæðri fegurð. Þá heyrðum við
tvær gymnopedíur eftir Satie,
sem venjulega eru aðeins leiknar á
píanó, en „Solo de concours" eftir
Messager hafði ég aldrei heyrt áður.
Blaðið biðst velvirðingar á þess-
um mistökum.
BMW
FIMMAN
VEKUR ÞIG UPP
AFDRAUMI.
Einstakur bill
ffyrir
kröfuharða.
hinum aðilanum — að sumra dómi.
Ódrengskapur getur víst ekkert
heitið sem birtist í víðlesnu dag-
blaði samkvæmt nýju merkingar-
fræðinni.
Og einhverra hluta vegna hefur
enginn enn minst á þá ljósu og
óhrekjanlegu staðreynd að marg-
nefnd ummæli leikarans voru ský-
laust brot á gildandi útvarpslögum
— enda voru þau sett áðuren ljóst
varð að sérhvert orð í útvarp talað
hlýtur eðli sínu samkvæmt að vera
drengskaparorð.
Það jaðrar trúlega við guðlast í
þessu samhengi að láta eftir löngun
sinni tilað rengja málvísi meistar-
ans. En ég læt arka að auðnu með
það. Villa hans er göfug að tilgang-
inum og eðlileg.
Þannig vill nefnilega til að þeir
Menningarsjóður og Árni Böðvars-
son urðu hreint ekki fyrstir tilað
skýra orðið sem um er rætt.
Snorri bóndi í Reykholti skýrði
þetta orð í Eddu sinni. Og þaðan
held ég sé runninn almennur skiln-
ingur orðsins til þessa dags að
minstakosti. Snorri segir:
Drengir heita góðir menn og
batnandi.
Og ég trúi að svona snjöll orð-
skýring lifi alla útúrsnúninga af í
hugum flestra. Ekki síst vegna þess
að þá er líka hægurinn að vita hitt
sem af þessu leiðir:
Ódrengir heita illir menn og
versnandi.
„Það sem sagt er á
stund illinda o g af
versnandi mönnum er
margoft ódrengdleg'a
mælt en hitt sem sagt
er á g’óðri stund og- af
batnandi mönnum það
er yfirleitt drengilega
sagt.“
Þannig er klassískur skilningur
orðsins' og hann liggur vonandi til
grundvallar í yfirlýsingu leikstjóra-
félagsins um „ódrengileg" útvarps-
ummæli Helga Skúlasonar.
Enda var Helgi illur þegar hann
sagði þessi orð. Það mátti vel heyra
á röddinni. Og illir menn eru versn-
andi alveg þangaðtil þeir snúa af
þeim vegi og verða góðir menn og
batnandi.
Enda vitað að þaðsem sagt er á
stund illinda og af versnandi mönn-
um er margoft ódrengilega mælt
en hitt sem sagt er á góðri stund
og af batnandi mönnum það er yfir-
leitt drengilega sagt.
Svona er þetta nú einfalt í mínum
huga.
Hitt er svo annað mál að orðið
ódrengskapur er stundum notað á
ilskunnar stund af litlum drengskap
og verður þá merkingarlítið hversu
satt sem það kann að vera. Gæti
ekki hugsast að það hefði einmitt
hent stjórn leikstjórafélagsins í
þessu dæmi?
Hö/undur er ritböfiindur.
Lactacyd hársápan
fyrir viðkvæmt smafólkió!
Lactacyd hársápan er kjörin fyrir
viðkvæman hársvörð bama. Sam-
setning hársápunnar stuðlar að
góðri rækt hársins og vinnur gegn
húðertingu.
Húðin er í eðli sínu súr og er það
vöm hennar gegn sýklum og
sveppum. Mikilvægt er að eðlilegt
sýmstig húðarinnar raskist ekki við
þvott. Þetta þarf að hafa í huga við
val á sápu.
Flestar tegundir „venjulegrar" sápu
hafa hátt sýmstig (hátt pH-gildi,
10-11) og vinna gegn náttúrulegum
vömum húðarinnar.
Lactacyd hársápan er mild og hefur
hina góðu eiginleika Lactacyd
léttsápunnar. Lactacyd hársápan
hefur lágt pH-gildi (5,2), áþekkt
náttúmlegu pH-gildi hársvarðarins
og eflir þar með vamir hans.
í Lactacyd hársápunni em: Lacto-
serum sem gefur hársápunni lágt pH
gildi og inniheldur vítamín, steinefni
og eggjahvítuefni; lauryl súlföt sem
gera hana að virkri sápu; Lactabas
til næringar; Cocoamid MEA sem
er mýkjandi; propylenglycol sem
mýkir hárið og viðheldur raka þess;
rotvamarefni.
Lactacyd hársápan gerir hárið létt,
mjúkt og meðfærilegt.
Lactacyd hársápan fæst með og án
ilmefna í helstu stórmörkuðum og
að sjálfsögðu í næsta apóteki.
(jist-brocades