Morgunblaðið - 10.03.1989, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. MARZ 1989
9
Átt þú spariskírteini ríkissjóðs
sem eru innleysanleg núna?
Kauptu ný skírteini
með 6,8% til 7,0% ársvöxtum
í stað eldri skírteina.
Sala og innlausn fer fram í
Seðlabanka Islands.

%ss^
m
Góðan daginn!
Airamtap-
rekstur!
í greininni í Fiskifrétt-
um segir Einar Oddur:
„Á sl. 10 árum hefur i 7
ár verið taprekstur á
íslenskum sjávarútvegi.
Slíkt dregur dilk á eflir
sér. Á sama tímabili hef-
ur þessi þjóð stanslaust
safiiað skuldum erlendis.
Þessi skuldasöfiiun er
ekki að minnka, heldur
eykst hún stöðugt ár frá
ári. Á þessu ári stefiiir i
viðskiptalialla ca. 14-15
þúsund niiUjónir. Þar
með hefiir teldst að safiia
30 þúsund niilljónum í
erlendum skuldum að-
eins á þremur árum.
Margir taismenn at-
vinnulífsins hafit löngum
haldið þvi fram, að beint
samhengi sé milli tap-
reksturs framleiðslufyr-
irtækja á íslandi og
skuldasöfhunar þjódar-
innar erlendis. Eina leid-
in til að stöðva taprekst-
urinn sé að skuldasöfiiun
Bjart framundan
í grein í nýjasta tölublaði Fiskifrétta, gerir Einar Oddur Kristjáns-
son, framkvæmdastjóri Hjálms hf. á Flateyri, hina nýju sjóði ríkis-
stjórnarinnar, Atvinnutryggingarsjóð og Hlutafjársjóð, að umtals-
efni. Telur hann stjórnvöld seint deyja ráðalaus. Fyrst lánar
Atvinnutryggingarsjóður fyrir tapinu og síðan, þegar fyrirtækin
hafa tapað öllu eigin fé, leggur Hlutafjársjóður nýtt fé í hin gjald-
þrota fyrirtæki. Allt er þetta auðvitað fjármagnað með erlendum
lánum. Mega þessi snjallræði ekki gagnast okkur víðar, spyr
Einar Oddur og leggur til að stofnaður verði sérstakur Orkutrygg-
ingarsjóður til að fjármagna tap orkufyrirtækja. Ef í harðbakka
slær má svo alltaf stofna Hlutabréfasjóð orkufyrirtækja. Já, það
er bjart framundan.
erlendis sé hætt og þjóðin
miði eyðslu sína við afla-
fé. Stjómvöld haía að
sjálfeögðu engan áhuga
á þessum sjónarmiðum,
þvi tilgangur þeirra er
alls ekki að stöðva tap-
reksturinn, heldur þvert
á móti, að finna leið tíl
þess að halda honum
áfram, og með nýjustu
lagasetningu þeirra má
segja að bærilega hafi til
tekist.“
Sjóðimir
Síðan segir Einar Odd-
ur: „Það fé sem atvinnu-
vegimir hafit tapað á
undanfömum árum, það
fé er farið og notast þvi
ekki í framleiðslunni. í
staðinn þarf að £á fé að
láni, — sem sagt það
verður að fjármagna tap-
ið. Á þessu vandamáli
hafa islensk stjómvöld
sýnt mikinn og góðan
skilning. Nýverið tók
rikið erlend lán upp á
nokkra milljarða króna
til að leggja i nýjan sjóð:
Atvinnutryggingarsjóð.
Sjóðurinn heftir það hlut-
verk að lána sjávarút-
vegsfyrirtækjum, svo
þau getí haldið áfram að
tapa. Ekki er að efii góð-
an hug þeirra sem að
sjóði þessum standa. Þau
vandkvæði hafit að visu
komið upp að svo grátt
hefiir sjávarútvegurinn
verið leikinn hin seinni
ár, að fjöldi fyrirtækja
hefiir nú þegar tapað
nær öllu sínu fé, — gerist
þvi þröngt um veðin á
þeim bæjum, eins og gef-
ur að skilja. Em nú góð
ráð dýr, en til allrar ham-
ingju hafit stjómvöld ráð
undir rifi hveiju.
Fyrir nokkrum dögum
var samþykkt á Alþingi
að stofiia enn nýjan sjóð:
Hlutafjársjóð, sem ætlað
er það hlutverk að taka
erlend lán tíl þess að
leggja fram nýtt hlutafé
í gjaldþrota sjávarút-
vegsfyrirtæki. Sýnist
mér þvi framtíd sjávarút-
vegsins vera allbjört um
þessar mundir, að visu
halda fyrirtækin áfram
að tapa, en það ættí ekki
að koma að sök, að
minnsta kostí ekki ef
sjóðirair vinna vel sam-
an. Fyrst fá menn lán hjá
Atvinnutryggingarsjóði
meðan veðin em tíl, en
síðan snúa þeir sér tíl
hins sjóðsins, „Hluta-
bréCasjóðsins", og fá þar
nýtt hlutafé, verða þann-
ig aftur lánshæfir í At-
vinnutryggingarsjóði um
hrið, og þannig getur
þetta gengið koll af kolli
um ókomna tíð.“
Stofnum
Orkutrygg-
ingarsjóð
Loks segir Einar Odd-
un „En úr því búið er
að finna þessa maka-
lausu leið til bjargar
þessum volaða sjávarút-
vegi, þá spyr ég: Mega
slík sqjallræði ekki gagn-
ast oss viðar? Frá þvi
hefiu- verið sagt i §öl-
miðlum að orl'ufyrirtæki
landsins eiga við mikinn
taprekstur að striða um
þessar mundir. Allir
hljóta að sjá, að ekki geta
orkufyrirtæki endalaust
setíð uppi með tapið,
stjómvöldum ber skylda
til að Qármagna þetta
tap á einhvem hátt. Ég
legg þvi til að stofiiaður
verði „Orkutryggingar-
sjóður". Hlutverk sjóðs-
ins yrði að sjál&ögðu að
taka erlend lán til að
endurlána orkufyrir-
tækjum i landinu svo þau
geti haldið áfram að
tapa. Mikið hagræði
myndi af þessu hljótast,
eins og allir liíjótn að sjá.
Að visu gætí svo farið
eflir nokkur ár að orku-
fyrirtækin ættu litíð eig-
ið fé eftir og „Orku-
tryggingarsjóður" Ienti i
vandræðiun að lána þeim
fyrir meira tapi, en þá
er enn til ráð: Stofiia
nýjan sjóð: „Hlutabréfe-
sjóð orkufyrirtækja".
Hlutverk sjóðsins yrði að
taka eriend lán til að
leggja nýtt hlutafé í
gjaldþrota orkufyrir-
tæki, þannig er sá vandi
leystur. Og með góðri
samvinnu þessara sjóða
tryggjum við bömum
þessa lands birtu og yl
um ókomna tíð. — Já það
er bjart framundan."