Morgunblaðið - 11.04.1989, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. APRÍL 1989
9
VELKOMINÍ TESS
Sérstakur
sundfatnaður
Einnig yfirstærðir
TESS
Opið laugardag frá 10-12
NEÐST lHÐ
DUNHAGA,
S. 622230.
V nee
Notaðu það einstaka tækifæri
sem þér býðst með áskrift
að spariskírteinum ríkissjóðs.
Hringdu í síma 91-699600
og pantaðu áskrift.

//V
5^

■ ■ i
v %:
• •/*
<*.
Vs
Síðustu 3 mánuði
gaf vaxtarsjóðurinn
11,7% umfram verðtryggingu.
Ekkert innlausnargjald er
á vaxtarbréfum 2. og 3.
virka dag hvers mánaðar.
Vaxtarbréfin fást
á öllum afgreiðslustöðum
TJtvegsbanka íslands í
Reykjavík
Seltjarnarnesi
Kópavogi
Hafnarfirði
Akureyri
ísafirði
Keflavik
Siglufirði
Vestmannaeyjum
•Q
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
Ú7VEGSBANKANS
SÍÐUMÚLA 23, 108 REYKJAVÍK, SÍMI 68 80 30
Kjell-Olof Feldt, Qár-
ráðherra Svíþjóðar.
Feldt og frjálshyggjan
í Staksteinum í dag er vitnað í Econom-
ist og frásögn blaðsins af hugmyndum
sænska fjármálaráðherrans Kjell-Olofs
Feldts um aukna frjálshyggju í Svíþjóð.
Vill hann bæði lækka skatta og auka
samkeppni einkafyrirtækja við hið opin-
bera kerfi í því skyni að auka þar hagræð-
ingu og hagkvæmni og draga úr útgjöld-
um. Fyrir þá sem telja velferðarkerfið
hina endanlegu lausn á mannlegum
vanda eru þessar hugmyndir hins
sænska jafnaðarmanns næsta skelfileg-
ar. Þær eru á hinn þóginn í ætt við þær
þreytingar sem alls staðar eru að verða
í átt til meiri áhrifa markaðarins og minni
áherslu á áætlanabúskap og ríkisafskipti
— breytingar sem eiga þó lítið upp á
pallborðið sem sitja nú í ríkisstjórn ís-
lands.
Losað um
kerfið
í nýlegu heftí af breska
vikublaðinu Economist
er rætt um efhahags-
sfjórn sósialdemókrata í
Svíþjóð. Þar segir:
„Sumir hlutir ganga
upp, þótt þeir virðist
órökréttir. Lítum á
mannslíkamann; sjón-
varp breska útvarpsins
BBO, eða sænskt efna-
hagslíf. Hveijum skyldi
hafa dottið i hug, þegar
hinir alvörugefnu Svíar
hófust handa um það á
fjórða áratugnum að
koma á fót paradis fólks-
ins, að þeir yrðu einhver
ríkasta þjóð í Evrópu.
Jafiiaðarmennskan í
Sviþjóð hefur getið af sér
þjóðaríramleiðslu á
mann sem nemur 21.300
dollurum (1,1 milfjón
króna), en í Bretlandi
Thatcher er sambærileg
tala aðeins 14.100 dollar-
ar (740 þús. kr.).
Af þessum sökum hafa
tryggir vinstrisinnar,
einkum i verkaklýðs-
hreyfingunni, af því
nokkrar áhyggjur að
(jármálaráðherra sósíal-
demókrata hefur sýnt
ftjálshyggjunni áhuga.
Ráðherrann, Kjell-Olof
Feldt, ræddi það nýlega
i flokksblaðinu, að mark-
aðshagfræði hefði skilað
betri árangri um heim
allan en áætlunarbúskap-
ur:
„Hæfiii markaðsins til
að laga sig að breyting-
um og nýjum aðstæðum
og þar með skila hag-
vexti hefur stuðfað meira
að þvi að uppræta fátækt
og „arðrán hinna vinn-
andi stétta“ heldur en
nokkur pólitisk afskipti
af markaðnum og tekju-
dreifingu hans.“
Ráðherrann sagði, að
það væri kominn tími til
þess að hætta að ráðast
gegn markaðshagfræð-
inni og í þvi fælist að
samþykkja eignarrétt
einstaklinga, gildi ágóða-
vonarinnar og mismun í
tekjum og ríkidæmi."
Órói meðal
krata
í Economist segir
áfram:
„Þessi orð ollu óróa
þar sem þau koma frá
fjármálaráðherra flokks,
sem hefur á stefiiuskrá
sinni að „réttur til
ákvarðana um fram-
leiðslu og telqudreif-
ingu“ sé í höndum fólks-
ins. Þótt rkið eigi Utinn
hluta af ábatasömum
fyrirtækjum í Svíþjóð
(sem starfa á fijálsum
markaði), er Feldt
áhyggjufúUur yfir af-
spymuháum sköttum og
velferðarkerfi sem hefur
axlað stærri skuldbind-
ingar en hagkerfið getur
staðið undir. Skattar eru
nú þegar 56% af lands-
framleiðslu Svía. Ef
ríkisstjómin ætlar að
standa við félagslegar
skuldbindingar sinar,
einkum að því er varðar
eftirlaun, er nauðsynlegt
að auka skattatekjur
ríkisins mikið á næstu
árum. Feldt telur að eina
leiðin sé að nýta tekjum-
ar betur.
Hann viU lækka lægsta
þrep tekjuskatts úr 50%
í 30% og hæsta jaðar-
skattinn úr 75% í 60%. í
sænskum blöðum hefur
mátt lesa, að fallist rikis-
stjómin ekki á þessar til-
lögur hóti Feldt að segja
af sér. TiUögur hans um
skattabreytingar ganga
þvert á óskir verkalýðs-
hreyfingarinnar um
snarhækkandi tefqu-
skatt, sem hún telur
prýðUegt ráð til tekju-
jöfiiunar. Feldt telur
þetta „ömurlegt" kerfi,
sem hafi neikvæð áhrif
og sé einkum slæmt af
því að það dragi úr fram-
taki manna.
Fjárveitingar til
mcnntamála, heilsugæslu ’
og félagsmála — sem
koma svo tU aUar úr
ríkis- eða sveitarsjóðum
— duga ekki lengur tíl
að fullnægja eftirspum.
Biðraðir eftír læknisað-
gerðum lengjast, þjónust-
an verður verri, kvörtun-
um neytenda fiölgar.
Þegar skattar em svo
háir að nálgast eignaupp-
töku, er ekki unnt að
skrapa saman meira fé á
þeim vettvangi. Sam-
keppni frá einkaaðUum
yrði tíl þess fallin að auka
skUvirkni hins opinbera
kerfis að mati Feldts.
Sten Andersson ut-
anrikisráðherra hefur
opinberlega lýst undrun
sinni yfir „hægrisinnuð-
imt viðhorfum" sumra
flokksbræðra sinna, án
þess þó að nefiia Feldt á
nafii. Verkalýðsforkólf-
ar em að hóa sig saman
tíl að hega baráttu gegn
breytingunum. Þannig
bendir ýmislegt tU þess
að Feldt lendi i vandræð-
um, þótt hann þyki hafa
staðið sig vel sem fiár-
málaráðherra. MikUl
fjiildi þingmanna sósial-
demókrata og fulltrúa á
landsfimdi flokksins em
opinberir starfsmenn, af
þeim sökum kami að
verða erfiðar fyrir (jár-
málaráðherrann að fá
fiokkinn tíl að fallast á
breytingar á hinu opin-
bera kerfi en breyta
I skattakerfinu."
j Electrolux
útlitsgallaða kæli- og frystiskápa
með verulegum afslætti!

VörumarkaDurinn
KRINGLUNNI SÍMI 685440
ss\er-*í iii.i