Morgunblaðið - 11.04.1989, Síða 12

12
'MÓRdtJNBLAÐIÐ ÞRIÐ'JUÐAGUR 11. ÁPRÍL ’1989.
Til hagsbóta fyrir
láglaunafólk
eftirJóhönnu
Sigurðardóttur
Eru vaxtabæturnar sem taka á
upp samhliða húsbréfakerfi eink-
um til hagsbóta fyrir hálauna-
manninn en ekki láglaunamann-
inn?
Þessu er haldið fram af þeim sem
vilja viðhalda núverandi húsnæðis-
lánakerfi og eru í miklu andófi gegn
nýskipan húsnæðismála með því að
tekið verði upp húsbréfakerfi á ís-
landi.
Þeir sem tala gegn húsbréfum
Hafharfjörður;
Fundað um
sorpbögg-
unarstöð
Fjarðarpósturinn og Útvarp
Hafnarfjörður gangast fyrir al-
mennum borgarafundi um sorp-
böggunarstöðina í Hellnahrauni
í kvöld, þriðjudagskvöld, í kaffi-
stofu Hafharborgar. Fundurinn
hefst klukkan 20.30.
Frummælendur á fundinum
verða þau Björn Ámason, bæjar-
verkfræðingur og varaformaður
stjórnar Sorpeyðingar höfuðborgar-
svæðisins og Ásta Þorleifsdóttir,
jarðfræðingur. Fyrir svörum sitja
einnigGuðmundurÁrni Stefánsson,
bæjarstjóri, Eyjólfur Sæmundsson,
formaður heilbrigðisráðs og Jó-
hannes Kjarval, skipulagsstjóri.
Fundurinn verður í beinni útsend-
ingu á FM 91.7.
leggjast mjög lágt I sínu andófi og
hika ekki við að draga upp villandi
mynd af áhrifum húsbréfakerfisins
og slá ryki í augu fólks. Hvort það
er af fákunnáttu eða af ásettu ráði
skal hér ósagt látið. En mikilvægt
er að fólk sem á allt sitt undir að
hægt sé að koma hér upp manneskju-
legu húsnæðiskerfi láti ekki blekkj-
ast af áróðrinum.
Niðurgreiðsla vaxta til
tekju- og eignaminni
Vaxtabótakerfið er mun sveigjan-
legra en núverandi fyrirkomulag og
lagar sig auðveldlega að breytingum
I tekjum og eignum á lífshlaupinu.
Veigamest er þó að með þessu er
fyrirgreiðslu hins opinbera varðandi
niðurgreiðslu vaxta stýrt til þeirra
hópa sem mesta þörf hafa fyrir opin-
bera fyrirgreiðslu í stað þeirrar
ómarkvissu stýringar sem nú er.
Þeim 12—1.500 milljónum sem hing-
að til hefur verið varið eftir ýmsum
leiðum til vaxtaniðurgreiðslu til
fólksins er hér stýrt I einn farveg í
formi vaxtabóta sem fyrst og fremst
eru til hagsbóta þeim eigna- og tekju-
lágu í þjóðfélaginu. í fjölmiðlum hef-
ur því m.a. verið haldið fram að
vaxtabótakerfið nýtist ver einstæðu
móðurinni á lágu laununum en há-
tekjumanninum. Tökum af þessu
dæmi.
Einstæða móðirin
Andófsliðið tekur gjarnan dæmi
af einstæðri móður sem kaupir íbúð
fyrir 3—314 milljón. Spyija má hvort
og þá hvemig íbúð fæst fyrir þessa
fjárhæð. En engu að síður skal dæmi
hér tekið.
Einstæða móðirin kaupir eign sem
metin er á tæplega 3,6 milljónir
króna. Samkvæmt húsbréfakerfinu
lánar seljandi eignarinnar einstæðu
móðurinni 2,4 milljónir í eigninni til
25 ára í formi húsbréfs. Einstæða
móðirin er með 1 milljón í árstekjur.
Við Gnoðarvog
6 herb. 140 fm glæsileg sérhæð, 1. hæð, sem skiptist í
4 svefnherb., 2 samliggjandi stofur, eldhús, baðherb.
og gestasnyrtingu. Parket. Litað gler í suður. 35 fm
bílsk. Mikið útsýni. Verð 9,2 millj.
Hátún,
XZ Suðurlandsbraut 10,
IT símar21870,687808og 687828.
Smáíbúðahverfi -
einbýli/tvíbýli
Jarðhæð, hæð og ris. Á jarðhæð er m.a. góð 3ja herb.
íb. m. sérinng. og hita, en á 2.-3. hæð er vönduð 6
herb. íb. m. suðursv. Grunnfl. er u.þ.b. 80 fm. Stór og
fallegurtrjágarður. Bílskúrsplata, 32 fm. Verð 11,8 millj.
EIGNAMIÐUININ
2 77 11
P_ INGHQLTSSTRÆTI 3
Svcrrir Kristinsson, sölustjóri - Þorleifur Guðmundsson, sölum.
Þórólfur Halldórsson, lögfr.-Unnsteinn Beck, hrl., sími 12320
Að teknu tilliti til vaxtabóta greið-
ir þessi einstæða móðir í vexti eftir
skatt fyrsta helming lánstímans, þ.e.
fyrstu 12—13 árin, á bilinu 2—3% I
raunvexti af láninu. Það er það sem
máli skiptir þegar borin er saman
greiðsiubyrði láglaunafólks og
hálaunafólks í vaxtabyrðinni. Að
meðaltali eru vextir þessarar ein-
stæðu móður fyrsta helming lánstí-
mans (þ.e. fyrstu 12—13 árin) að
jafnaði 143 þúsund krónur á ári.
Greiðslubyrði vegna vaxta og af-
borgana verður þó lægri vegna út-
greiddra vaxtabóta. Að meðaltali
verður greiðslubyrðin fyrstu 5 árin
um 93 þús. á ári að teknu tilliti til
vaxtabóta eða um 10% af tekjum
einstæðu móðurinnar. Raunvextir
hennar að teknu tilliti til vaxtabóta
eftir skatt fara á fyrstu 12—13 árum
lánstímans aldrei yfir 2—3%.
Hátekjumaðurinn
Þá er það hátekjumaðurinn sem
Jóhanna Sigurðardóttir
kaupir sér eign sem kostar tæpar 9
milljónir króna. Seljandi fasteignar-
innar lánar honum tæpar 5,9 milljón-
ir. Árstekjur hans eru 2 og 14 milljón.
Meðalvaxtabyrði hans verður fyrsta
helming lánstímans (þ.e. fyrstu
12—13 árin) að meðaltali 357 þúsund
krónur á ári. Raunvextir sem hann
greiðir að teknu tilliti til vaxta-
bóta og eftir skatt eru á bilinu
4—5% samanborið við 2—3% raun-
„ Aö teknu tilliti til
vaxtabóta greiðir þessi
einstæða móðir í vexti
eftir skatt fyrsta helm-
ing lánstímans, þ.e.
fyrstu 12—13 árin, á
bilinu 2—3% í raunvexti
af láninu. Það er það
sem máli skiptir þegar
borin er saman
greiðslubyrði láglauna-
fólks og hálaunafólks í
vaxtabyrðinni.“
vexti lágtekjumannsins í dæminu
á undan.
Vaxtabyrðin
Andófshópurinn sem vill viðhalda
núgildandi kerfi en ekki koma á ný-
skipan húsnæðismála hefur einnig
haldið því fram að vaxtabyrði al-
mennt þyngist í húsbréfakerfi sam-
anborið við núgildandi kerfi. Því
verða gerð skil í næstu grein.
Höfundur er félagsmálaráðherra.
Síðasta grein ráðherrans um hús-
bréfakerfíð birtist í Morgunbiað-
inu á morgun.
Heimsmeistaræin-
vígið í skák 1972
Athugasemdir vegna uppriflunar í sjónvarpsþætti
eftirEddu
Þráins dóttur
Eftir að hafa horft á þáttinn „Á
því herrans ári 1972“ þann 4. apríl
1989 get ég ekki látið hjá líða að
koma með athugasemdir varðandi
þáttinn og hvemig tekið var á málum
þar varðandi heimsmeistaraeinvígið.
Það er undarleg meðferð stjóm-
enda þáttarins að láta eins og heims-
meistaraeinvígið hafi dottið af himn-
um ofan í fang Guðmundar Þórarins-
sonar, því það virðist ekki mega
minnast á þann mann sem átti hug-
myndina og uppástunguna um ein-
vígið, Freystein Þorbergsson.
Freysteinn sat Alþjóðaþing FIDE
á þessum tíma og stakk upp á ís-
landi sem einvígisstað. Það var hann
sem skrifaði margar greinar til að
hvetja íslendinga til að halda ein-
vígið og skapa þar með áhuga manna
hér heima. Það var hann sem fór
utan á eigin vegum til að kanna
hvað tilboð íslands þyrfti að vera
hátt til að íslendingar yrðu öruggir
með að fá það og það var hann sem
fór með tilboð fslendinga út og skrif-
aði undir samninginn fyrir hönd ís-
lenska skáksambandsins. Ef enginn
hefði átt frumkvæðið að einvíginu
hefði heldur ekkert einvígi orðið hér,
svo einfalt mál er það.
Ekki veit ég hvaða hvatir liggja
að baki hjá þeim mönnum sem standa
svona að verki, það skyldu þó ekki
vera sömu hvatir og þegar Guðmund-
ur Þórarinsson meinaði Freysteini
að koma á fund á Hótel Sögu forð-
um. Freysteinn ákvað að fara með
bréf, rétt fyrir fundinn, til að skýra
frá gangi mála. Ég fór með honum
og beið í anddyrinu meðan Frey-
steinn skrapp upp. Þá koma Guð-
mundur Þórarinsson og maður með
honum sem ég þekkti ekki þá, en
þóttist þekkja síðar á mynd í blöðun-
um að væri Eiríkur Tómasson lög-
fræðingur. Það verður að stoppa
manninn, af segir maðurinn, hugs-
aðu þér, hann getur orðið þjóðhetja,
dýrlingur ef hann fær að halda svona
áfram. Blessaður vertu, það verður
gert, það verður gert, endurtók Guð-
mundur.
Þegar við Freysteinn gengum út
í bfl, sagði ég honum hvað ég hafði
Edda Þráinsdóttir
heyrt og séð. Þetta er nú eitt af því
sem við íslendingar þurfum að bæta,
segir hann, þennan smáborgara-
hugsunarhátt og öfund sem tröllríður
húsum hér. Að fá einvígið hingað
er einmitt spor í þá átt. Ég brosti
með sjálfri mér, alltaf er Freysteinn
sjálfum sér samkvæmur hugsa ég
með mér og læði hendi minni í lófa
hans og þrýsti þéttingsfast, vildi með
því sýna honum hve innilega vænt
mér þætti um hann og hve stolt ég
var af honum.
Þegar Guðmundur Þórarinsson
var að því spurður í þættinum hvað
hefði orðið til að bjarga einvígismál-
unum þegar Fisher var ekki mættur
til leiks, sagði Guðmundur meðal
annars að sumir teldu að skáksam-
bandsmenn hefðu bjargað málunum,
aðrir að Slater hefði gert það og svo
rúsínan í pylsuendanum að líklega
hefði misskilningur milli hans og
Spasskys orðið til þess að bjarga ein-
víginu.
Samkvæmt gögnum sem ég hef
undir höndum voru það tveir Banda-
ríkjamenn sem stungu upp á því við
Freystein að hann tæki einkaflugvél
til Bandaríkjanna til að freista þess
að fá Fisher til að koma. Sigurður
Magnússon þáverandi blaðafulltrúi
Flugleiða útvegaði vél og farareyri
og sagði við Freystein að ef hann
kæmi með Fisher til baka þyrfti hann
ekki að borga flugið, en auðvitað
þurfti Freysteinn að borga allt annað
eins og flestar þær ferðir sem hann
fór í í sambandi við einvígið. Dr.
Euwe, sem var viðstaddur þegar
þetta var, sagði við Freystein að
skáksambandið myndi launa honum
ríkulega ef hann kæmi með Fisher
til baka, en dr. Euwe þekkti ekki
stjórn Islenska skáksambandsins.
Þegar Freysteinn kom til baka
tveimur dögum síðar með sömu vél
og Fisher sem auðvitað var vandlega
gætt í nefndum þætti að minnast
ekki á, stóð Sigurður Magnússon við
loforð sitt.
Ekki ætla ég að dæma um það,
hvort misskilningur Guðmundar og
Spasskys varð til þess að bjarga ein-
víginu á þessum tíma, til þess er
mér málið of skylt, en heilbrigð skyn-
semi mín segir mér að ekkert einvígi
hefði orðið án Fishers.
Sú neikvæða umfjöllun sem við-
•höfð var í þættinum um Fisher og
endurspeglar Þá framkomu sem við-
höfð var gagnvart honum hér á
sínum tíma, hlýtur að vekja þá spurn-
ingu hvort einmitt þetta hafi ekki
orðið til þess að Fisher hætti að
tefla. Ýmsir erlendir skákmeistarar,
sem voru á móti Fisher á sínum tíma,
hafa síðar kunnað að meta þá bylt-
ingu sem hann kom á í sambandi
við aðbúnað og kjör skákmanna. Hér
heima virðist sem að minnsta kosti
þessir þáttargerðarmenn séu enn í
sama sparðatíningnum og skítkast-
inu.
Örfáum dögum áður en Freysteinn
dó, sátum við við eldhúsborðið heima
og ræddum málin. Þá sagði Frey-
steinn: Framtaks míns í einvígismál-
unum verður ekki minnst fyrr en ég
er löngu dauður og ekki bara ég,
heldur allir öfundarmenn mínir líka.
Mér sýnist að þessi framtíðarspá
Freysteins muni rætast. Ég get ekki
látið hjá líða að gagnrýna Ríkissjón-
varpið, sem státar af því að vera
sjónvarp allra landsmanna, að það
skuli taka þátt í slíkri rangtúlkun á
staðreyndum sögunnar og að óvan-
daðir þáttagerðarmenn skuli geta
unnið slík óhæfuverk í skjóli þess.
Höfúndur er bankastarfsmaður.