Morgunblaðið - 11.04.1989, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR Mv APRÍL 1989
13
Enn eitt kennaraverkMlið!
eftir Magnús
Þorkelsson
Enn er skollið á kennaraverkfall.
Og ekki vantar athyglina enda er
hún erfíð þessi stétt sem er sífellt
að fara í verkfall. En hvað eru þau
orðin mörg verkföllin hjá fram-
haldsskólakennurum?
V er kfallsannáll
Fyrst af öllu ber að nefna að Hið
íslenska kennarafélag fékk fyrst
verkfallsrétt í upphafí árs 1987,
ásamt öðrum félögum í Bandalagi
háskólamanna hjá ríkinu. Fram að
því voru kjörin sótt fyrir Kjaradómi
sem þótti oft erfítt hlutskipti fyrir
launamenn.
Þá um vorið var boðað verkfall
framhaldsskólakennara sem og hjá
ýmsum öðrum félþgum, t.d. náttúru-
fræðingum o.fl. Ýmis félög söfnuðu
uppsögnum féiagsmanna og voru
kjaradeilumar leiddar til lykta á út-
mánuðum árið 1987.
Þær reyndust skammgóður vermir
kjarabætumar sem fengust þá því
þær héldu þokkalega út fyrsta árið
en svo fór að halla undan.
í ársbyrjun 1988 reyndu sum fé-
lögin að þreifa fyrir sér um kjarabæt-
ur óg sömdu nokkur án aðgerða
ásamt mörgum samtökum launa-
manna. Nokkur náðu á hinn bóginn
ekki að semja áður en bráðbirgðalög
tóku gildi í apríl 1988. Þar á meðal
voru kennarar í HIK. Gengið var til
atkvæða um verkfall en sú boðun
gekk ekki eftir og því fór sem fór.
Voru þau ekki fleiri?
Þar með lýkur verkfallaannál HÍK.
Hvar em þá öll kennaraverkföllin?
Fj'öldi nemenda heldur mig fara með
ósannindi þegar ég reyndi að útskýra
að þau séu ekki fleiri. Vom ekki
verkföll veturinn 1984—5?
Veturinn þann fóm mörg samtök
launafólks í verkfall. Stærstu sam-
tökin vom BSRB, en einnig vom
prentarar með í leiðinni. Þannig lam-
aðist allt fjölmiðlahald í landinu eins
og frægt varð. Verkfallið varð mjög
hart vegna aðgerða þáverandi fíár-
málaráðherra, er hann greiddi ekki
út full mánaðarlaun.
Meðal þeirra sem fóm i verkfall
vom kennarar í Kennarasambandi
íslands sem em aðallega gmnnskóla-
kennarar. Þá vom þar húsverðir og
fleiri sem í skólum störfuðu. Hús-
verðimir vom þess valdandi að allir
skólar lokuðust og vora lokaðir um
hríð. Háskólinn fékk undanþágu eft-
ir fárra daga átök en framhaldsskól-
ar eftir u.þ.b. tvær vikur af þeim
fímm sem átökin stóðu. Þess vegna
lokuðust framhaldsskólar þá um
haustið. Það var sem sagt ekki vegna
átaka HlK.
Um vorið skarst í odda vegna
Kjaradóms en þá hafði dregist um
alllangt skeið að ganga frá skýrslu
um launakjör háskólamenntaðra
ríkisstarfsmanna. Þar sem HÍk hafði
ekki verkfallsrétt og ekki blés byr-
lega um kjarabætur að mati félags-
manna ákváðu fjölmargir kennarar
að segja upp starfi og gerðu það
með þriggja mánaða fyrirvara eins
og lög gerðu ráð fyrir. Þegar sá frest-
ur var nánast mnninn út og eftir
stóðu í raun klukkustundir af honum
þá reyndi menntamálaráðherra að
framlengja frestinn. Lögmenn kenn-
arasamtakanna töldu þá framleng-
ingu gerða með of knöppum fyrir-
vara og gengu 55% kennara þá út
og lamaðist skólahald að miklu leyti
þess vegna.
„Vonandi fer einhver
ríkisstjórn að sjá að sér
og- reyna að leysa þetta
mál þannig að aðilar
geti sætt sig við sann-
gjarna langtímalausn.“
Eftir nokkurt þóf náðust loforð
um úrbætur sem gerðu það að verk-
um að meirihluti þeirra sem sögðu
upp sneri til baka og lauk skólaárinu
þó ekki kæmu þeir allir inn aftur um
haustið.
En hvernig endar þetta?
Vissulega er ljóst að ekki verður
við unað að skólahald sé í uppnámi
nánast árlega vegna launasamninga.
En spyrja má einnig hveiju þetta
sæti og sýnist víst sitt hveijum.
Kennarar velta því fyrir sér hvort
ætlunin sé að hafa heilbrigt skóla-
starf í landinu? Um þriðjungur þeirra
sem starfa í framhaldsskólum er rétt-
indalaus og munar þar miklu milli
landshluta. Myndi heilbrigðisráð-
herra sætta sig við slíka stöðu meðal
lækna hjá ríkinu?
Nú í haust er talað um að opna
framhaldsskólakerfið upp á gátt og
nánast sagt að öllum verði hleypt
þar inn. Ekki bólar á svöram við því
hvort undirbúa eigi skólana og
starfsfólk þeirra við þessu ástandi.
Ég tala nú ekki um hvort skólahald
megi kosta meira fyrir vikið. Á sama
tíma er talað um að efla móðurmáls-
kennslu og gera skoðanakönnun um
stefnu í skólamálum. Sú stefna virð-
ist mega fela allt það í sér sem ekki
kostar peninga. Fyrir almennt starfs-
fólk í skólum sýnist mönnum staðan
ærið kyndug og þversagnakennd!
Þá má benda á viljaleysi ríkisins
við að standa við gefin loforð í samn-
ingum. Hér er talað um hluti eins
og bókanir með samningum og fyrir-
heit um úrbætur m.a. aðrar en launa-
legar. Þessi atriði hafa ekki fengist
rædd í heild milli þess að samningar
renna út
Annað sem má benda á er það að
ríkisstjómir virðast láta hluti koma
aftan að sér. Menn spyija hvort ekki
hafí verið ljóst með löngum fyrirvara
að tiltekin bráðabirgðalög myndu
renna út nú í febrúar og að það
hafí vart þurft að koma á óvart að
launasamtök ætluðu varla að biðja
um framlengingu á þeim. Því hefði
þurft að hefla markvissar umræður
um hvað við tæki löngu fyrir 15.
febrúar þannig að línur hefðu verið
skýrar miklu fyrr.
Vonandi fer einhver ríkisstjóm að
sjá að sér og reyna að leysa þetta
mál þannig að aðilar geti sætt sig
við sanngjama langtímalausn.
Höfundur er framhaldsskólakenn-
ari ogkennari við kennaramennt-
unardeild Háskóla íslands.
Með Sögu á Sólarströnd.
Gististaðir okkaj hafa slegið í
gegn meðal Islendinga.
COSTADaS
Gististaðir Sögu á Costa del
Sol eru allir fyrsta flokks og
standast kröfur íslendinga.
Góð staðsetning, góð þjónusta
og góður aðbúnaður. Miídð
úrval og allir
finna eitthvað
við sitt hæfi.
Af sláttarkort
Sögu kemur sér
vel' á Torremolinos og gildir á
miklum fjölda veitingastaða og
verslana víðsvegar
um borgina.
Bama- og unglingaklúbbar
eru starfræktir á Principito Sol
og Sunset Beach Club. Par er
fjölbreytt dagskrá frá morgni til
kvölds. Auk þess er sérstakur
fararstjóri sem sér til þess að
Söguhnokkar hafi nóg fyrir
stafni.
Hinum fullorðnu býðst að
sjálfsögðu einnig frábær aðstaða
til íþróttaiðkana og afþreyingar.
Golf, tennis, badminton eða
vatnaíþróttir og þegar skyggja
tekur, fjölbreytt
skemmtidagskrá
við allra hæfi.
Þeir sem vilja láta sólina skína
á skrokkinn geta stundað
strandlífið af hjartans lyst á
bestu baðströndum Evrópu.
„Flug og Bíll". Á Spáni
geturðu einnig fundið fram-
andi heim sem lætur engan
ósnortinn. Við bjóðum bíla-
leigubíla á góðum kjörum.
Kynnisferðir okkar þykja með
þeim bestu sem bjóðast. Nefna
má Gíbraltar, Cordoba, Gran-
ada, Sevilla auk ferða til Afríku.
Hjá Sögu starfa aðeins þaul-
reyndir leiðsögumenn. Jakobína
Davíðsdóttir, Sigurdór Sigur-
dórsson, Sigríður Stephensen
og Þómnn Sigurðardóttir eru
Sögufarþegum að góðu kunn.
Gott verð á gæðaferð, 51.000
kr. (2 vikur, 4 í íbúð).
Athugið. Söguafsláttur gildir
til 1. maí.
Eitt símtal og þú getur bókað j
---------góða ferð!-------
91—62 40 40
FERDASKRIFSTOFAN
Suðurgötu 7
S.624040