Morgunblaðið - 03.05.1989, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 1989
Bústaðakirkja:
Tónleikar til heiðurs
verðandi biskupshj ónum
ORGANISTI Bústaðakirkju, Guðni Þ. Guðmundsson, efnir til
sérstakra tónleika í kirkjunni á morgun, uppstigningardag,
ásamt hátíðarkór kirkjunnar, hljóðfæraleikurum og einsöngv-
urum. Tónleikarnir eru haldnir til heiðurs verðandi biskups-
hjónum, firú Ebbu Sigurðardóttur og séra Ólafi Skúlasyni.
Ellefii málmblásturshljóðfæraleikarar koma fram á tónleikunum,
en þeir hafa spilað við ýmsar athafiiir í kirkjunni á liðnum árum.
„Tónleikamir eru einskonar
húrrahróp fyrir glæsilegum sigri
séra Ólafs í biskupskjöri og vill
söfnuðurinn í leiðinni votta þeim
hjónum þakklæti sitt fyrir aldar-
ijórðungs þjónustu," sagði Guðni
í samtali við Morgunblaðið, en
hann hefur séð um skipulagn-
ingu viðvíkjandi tónleikunum.
Tónleikamir hefjast með
hátiðarverki J.E.F. Hartmann,
sem hann samdi í tilefni af §ög-
ur hundruð ára afmæli Kaup-
mannahafnarháskóla. Verkið
verður flutt af ellefu málmblást-
urshljóðfæraleikurum, páku og
orgeli, sem Guðni kallar „stór-
skotalið blásara". Það tilheyrir
svona hátíðlegum stundum að
hafa lúðrablástur í upphafi og í
ofanálag hefur þetta einvalalið
blásara ákveðið að gefa alla sína
vinnu í sambandi við tónleika-
haldið.
Þá verður á tónleikunum flutt
kantanta númer 199 eftir J.S.
Bach, „Mein Herze schwimmt im
Blut“ sem er ein af þeim köntönt-
um sem Bach samdi fyrir hvem
sunnudag. Einsöngvari verður
Ingibjörg Marteinsdóttir. Að lok-
um verður flutt Missa brevis í
G-dúr eftir'Mozart, messa fyrir
kór, hljómsveit og einsöngvara
og í því verki syngja einsöng þau
Ingibjörg Marteinsdóttir sópran,
Stefanía Valgeirsdóttir alt, Einar
Öm Einarsson tenór og Eiríkur
Hreinn Helgason bassi. Alls tek-
ur tuttugu og einn hljóðfæraleik-
ari þátt í flutningi dagskrárinnar
auk fjögurra einsöngvara.
Stjómandi verður Guðni Þ. Guð-
mundsson.
Guðni segist hafa starfað með
séra Ólafi við Bústaðarkirkju í
um tólf ára skeið. Eftir tónlist-
amám í Kaupmannahöfn, leysti
hann Jón Stefánsson, organista
Langholtskirkju, af í eitt ár og
var síðan ráðinn sem organisti
Bústaðakirkju. „Ég hef lært mik-
ið af honum. Séra Ólafur er góð-
ur skipuleggjandi, ætlast til mik-
ils og vill hafa hlutina í lagi. Ég
held að óhætt sé að segja að
fáir prestar útfæri athafnir sínar
jafn fallega og séra Ólafur gerir.
Þá hefur hann alltaf verið já-
kvæður gagnvart öllum þeim
uppákomum, sem ég hef staðið
fyrir við tónlistarflutninginn og
ég vona að nýi presturinn okkar,
séra Pálmi Matthíasson, verði
jafn opinn fyrir fjölbreyttu tón-
listarvali í kirkjunni," sagði
Guðni.
Hann segir að tónleikamir séu
alls ekki kveðjutónleikar því
formlega kveðji Ólafur ekki
sóknina fyrr en 11. júní nk. og
þá hefur organistinn í Bústaða-
kirkju í hyggju að breyta út af
venju við messuna. Hann gerir
þá ráð fyrir hálftíma tónleikum
á undan messu og einsöng og
hljóðfæraleik í lokin.
Guðni vildi koma á framfæri
þakklæti til hljómlistarmanna og
söngfólks fyrir það erfiði, sem
það hefði lagt á sig á þeim tiltölu-
lega skamma tíma, sem var til
stefnu. Tónleikarnir hefjast
klukkan 17.00 í Bústaðakirkju
og eru öllum opnir. Aðgangseyr-
ir er engin.
Hátíðakór Bústaðakirkju ásamt hljóðfæraleikurum og stjórnanda, Guðna Þ. Guðmundssyni.
FREMSTIR í 100 ÁR
Jónas Hallgríms-
son og ljósvakinn
eftir Pál Bergþórsson
„íllt er til hins að vita, ad marg-
ur... var of bundinn við ímindanir
þær og eptirvæntingar, er hann var
búinn að skapa sjer sjálfur firir-
fram...“
Þessi orð standa í þýðingu Jónas-
ar Hallgrímssonar á stjömufræði
Ursins, en Jónas dáðist mikið að
þeirri bók. Mér kemur þessi setning
oft í hug, þegar fólk er hugsunar-
laust að tala um öldur ljósvakans
og ljósvakafjölmiðla.
Ljósvaki var lengi talinn hugsan-
leg skýring á því hvemig ljós og
aðrar rafsegulbylgjur berast. Skýr-
ingin reyndist ekki aðeins óþörf,
heldur beinlínis röng. En jafnvel
sumir sem vita þetta, halda því fram,
að þetta nýyrði Jónasar Hallgríms-
sonar, ljósvaki, sé svo fallegt, að því
þurfi að halda á lofti honum til heið-
urs, þó að með því sé sannleikanum
„En við skulum láta
snilldarorð Jónasar,
ljósvaka, standa sem
heiti á hugmynd, sem
reyndist ekki rétt. Það
var ekki hans sök.“
hallað. Þetta er undarlegur hugsana-
gangur og mjög fjarlægur þeirri
stefnu, sem Jónas orðaði í setning-
unni í upphafí þessa greinarstúfs.
Hann var mjög snjall náttúrufræð-
ingur og kröfuharður um að hafa
það sem sannast reynist. Um leið
og hann nefndi ljósvakann í þessari
þýðingu gat hann þess að deilt væri
um tilvist þess fyrirbæris, að það
yrði að „fela náttúruspekíngunum á
vald ad skjera úr því vafamáli."
Rúmum 70 árum eftir lát Jónasar
lllllllll
lllllllll

Möppuhillur fyrir skrifstofur, bókahillur fyrir
heimili, spónlagt með - eik - beyki, teak -
fura og hvrtar með beykikanti.
Páll Bergþórsson
var svo þessi úrskurður kveðinn
upp. Það gerði „náttúruspekíngur-
inn“ Einstein. Hugmyndin um ljós-
vakann hefur síðan ekki verið annað
en haldlaus ímyndun, sem heyrir
sögunni til. Þess vegna er í rauninni
verið að villa heimildir á Jónasi
Hallgrímssyni með því að tengja
þessa falskenningu við hann, svo
skýran fyrirvara sem hann gerði um
hana.
Annað mál er svo það, að það er
ekki í anda þess skýrleika, sem Jón-
as tamdi sér, að búa til svo langt
og klasturslegt orð sem ljósvakamið-
ill eða ljósvakafjölmiðill, sérstaklega
af því, að oft er þörf á að mynda
samsett orð af þessum samsetningi,
til dæmis „ljósvakafjölmiðlalaga-
nefnd“. í huga flestra er „útvarp"
nú orðið sámheiti um hljóðvarp og
sjónvarp. Þannig ná úrvarpslög yfir
bæði þessi fyrirbæri. Meira að segja
mætti stytta orðið enn meira og tala
um „blöð og vörp“ í staðinn fyrir
prentmiðla og ljósvakafjölmiðla, svo
að getið sé skemmtilegrar tillögu
Gísla Jónssonar. En við skulum láta
snilldarorð Jónasar, Ijósvaka, standa
sem heiti á hugmynd, sem reyndist
ekki rétt. Það var ekki hans sök.
Það þarf ekki að heiðra Jónas á
fölskum forsendum. Það hefði verið
honum síst að skapi.
Höfundiir er veðurfræðinfrur.
Laugarneskirkja:
Uppstign-
ingardag-
ur — dagur
aldraðra
Á uppstigningardag, 4. maí, verð-
ur haldin hátíð í Laugameskirkju
með tvennu móti. Kl. 14.00 vecður
guðsþjónusta. Þá prédikar Þorsteinn
Olafsson fyrrum yfirkennari í Lau-
garnesskólanum og kirkjukórinn
syngur. Eftir guðsþjónustuna verður
kaffi í safnaðarheimilinu í boði sókn-
amefndarinnar.
Um kvöldið kl.
20.30 verður
kirkjukvöld með
fjölbreyttri tón-
list. Kirlqukórinn
flytur negra-
sálma o.fl. Þröst-
ur Eiríksson org-
anisti leikur org- . .
elverk. Sr. Bem- Laugarneskirlya
harður Guð mundsson fréttastjóri
þjóðkirkjunnar ræðir ýmsa þætti
mannlífsins milli tónlistaratriða.
Hann mun m.a. ræða málefni negra,
um negrasálma og tilbeiðsluna í
þeim.
Þetta verður með síðustu samkom-
unum í Laugameskirkju á þessu vori,
því þriðjudaginn eftir hvítasunnu, 16.
maí, verður kirkjunni lokað vegna
viðgerða. í fyrrasumar var kirkjan
lagfærð að utan en í sumar verður
hún máluð að innan, kirkjubekkir
lakkaðir, settar steinflísar á gólf og
margt fleira gert til að fegra hana.
Allt þetta á að vera búið 1. septem-
ber þegar vetrarstarfið hefst að nýju,
en í haust verður 40 ára afmæli
Laugameskirkju og verður þess
minnst með ýmsu móti.
Jón D. Hróbjartsson, i
sóknarprestur.