Morgunblaðið - 13.05.1989, Blaðsíða 36

36
Hluthafar
áskast uai
ESPACE1100
Við leitum að
hluthöfum
í góðar
ferðaskútur.
BENCO
Lágmúla 7,
sími 91-84077
Toyota Hilux
EFI Extracap SR5
árgerð ’86. Nýtt plasthús á
palli, vél með beinni innspýt-
ingu, sparneytinn og kraft-
mikill. Lúxusinnrétting,
útvarp/segulb., skúffa klædd
nælon o.fl. o.fl.
Verð 1080 þús.

GMC Diesel Cargo Van
Vendura 3500
Árgerð '86.
8cyl.2.6 2ldieselvél.
Sérstaklega skemmtileg.
Bíllinn er Heavy Duty og vel
útbúinn með sjálfskiptingu,
vökvastýri, aflbremsum,
skyggniogljósáþaki.
Utvarp/segulb.
Verð980þús.
Toyota Hilux Extracap
árgerð '85. Lengri gerð 4x4.
Bíllinn er með veltigrind,
framstuðgrind, mjög upp-
hækkaður með kastlugtum,
sætum á palli, talstöð og
allskonar öðrum aukahlut-
um. Útvarp/segulb.
Glæsilegur bíll.

Vélsleðar á góðu verði
Formula MXLT ’87. Lengra
belti. 2 manna með ýmsum
aukahlutum, svo sem átta-
vita. Verð 350 þús.
Artic Cat Wildcat
árgerð '88,106 hö.
Eins og nýr. Verð 410 þús.
Upplýsingar í síma 17678
frákl. 16til20
í dag og næstu daga.

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. MAÍ 1989
Jón Högnason, skip-
sijóri - Minning
Fæddur 13. febrúar 1891
Dáinn 1. maí 1989
Tendafaðir minn Jón Högnason
fyrrv. skipstjóri lést að Hrafnistu
1. maí sl. eftir langa og gifturíka
ævi. Hann fæddist að Eystri-Sól-
heimum í Mýrdal 13. febrúar 1981
og var því 98 ára er hann lézt.
Foreldrar Jóns voru hjónin
Ragnhildur Sigurðardóttir og
Högni Jónsson bóndi að Eystri-
Sólheimum í Mýrdal. Þau hjónin
áttu fimm syni og var Jón næst
elstur. Hinir voru Sigurður bóndi
í Sólheimakoti í Mýrdal, Eyjólfur
bóndi að Suður-Hvoli í Mýrdal,
Elías verkstjóri í Reykjavík og
Sveinbjöm prestur og alþingismað-
ur að Breiðabólstað í Fljótshlíð.
Eins og nafnið bendir til var Jón
af hinni kunnu Prestahögnaætt,
Högna Sigurðssonar prests f. 11.
ágúst 1693, d. 7. júlí 1770, þekkt-
ur fyrir að eiga átta syni, er allir
urðu prestar. Það vakti mikla at-
hygli þegar faðir og synir gengu
aliir hempuklæddir til kirkju að
Breiðabólstað í Fljótshlíð.
Afi eins og ég ætíð kallaði hann
var mikill gæfumaður í sínu einka-
lífí, en hann var tvíkvæntur. Fyrri
kona afa var Stefanía Vilborg
Grímsdóttir, dóttir Gríms Sigurðs-
sonar bónda í Nikhól í Mýrdal og
Vilborgar Sigurðardóttur. Þau
giftu sig 21. maí 1921 og eignuð-
ust 6 böm. Tvær dætur dóu í frum-
bemsku en fjögur eru á lífi. Högni
skipstjóri, kona hans er Árný Guð-
munsdóttir. Þau eiga þijá syni, Jón
Vilberg, Gunnar og Sveinbjöm.
Eina dóttur eignuðust þau, Vil-
borgu, en hún lést á fyrsta ári;
Vilborg, maður hennar er Sigurður
Siguijónsson, sjómaður. Þau eiga
Fæddur 12. júlí 1918
Dáinn 6. maí 1989
Enginn veit sína ævina fyrr en
öll er, segir gamalt íslenskt mál-
tæki. Þetta flaug mér í hug þegar
mér barst sú fregn að Páll As-
geirsson væri látinn. Það er aðeins
liðin rúm vika frá því ég hafði
ávarpað hann í kveðjuhófi í kaffi-
stofu húss Orkubús Vestfjarða á
Flateyri. Tilefnið var að Páll var
að láta af störfum, eftir áratuga
langt starf sem starfsmaður raf-
veitunnar.
Páll fæddist 12. júlí 1918 að
Baulhúsum í Arnarfirði. Foreldrar
hans vom þau Ásgeir Matthíasson
og Guðbjörg Kristjánsdóttir.
Systkinahópurinn var stór á
nútímamælikvarða eða alls átta
systkini. Tvíburabróðir Páls lést
um eins árs að aldri. Páll mun
hafa alist upp á Baulhúsum og
stundað þaðan sjósókn á ungl-
ingsárum sem og frá Bíldudal allt
til 17 ára aldurs. Hann bjó á Flat-
eyri í eitt ár 1941, en flutti þá til
Isaijarðar, þar sem hann giftist
eftirlifandi eiginkonu sinni, Þor-
gerði Jensdóttur, þann 6. desember
1942. Bjuggu þau á ísafirði, þar
sem hann stundaði sjómennsku, til
ársins 1949 en þá fluttu þau hjón
til Flateyrar. Páll lauk svokölluðu
minna vélanámskeiði á ísafirði árið
1944.
Þau hjón eignuðust sjö börn:
Matthías f. 1943 (lést barn að aldri
af slysförum), Sigríður f. 1944,
Sturlaugur f. 1946, Kristján f.
1947, Aðalheiður f. 1949, Pálína
f. 1951 og Matthías f. 1952.
Frá því Páll kom til Flateyrar
stundaði hann sjósókn á mb. Sjöfn
með Sölva Ásgeirssyni skipstjóra
þijú börn, Jón Kristján, Siguijón
og Steinþóru; Ragnhildur, maður
hennar er Sigurjón Stefánsson
skipstjóri, þau eiga fjögur böm,
Stefaníu, Jón, Sigrúnu og Stefán;
Grímur stýrimaður, ókvæntur. Öll
eru barnabörnin myndar- og dugn-
aðarfólk.
Tengdaforeldrar mínir bjuggu
lengst af í Vesturbænum á Ránar-
götu 8. Afi útskrifaðist úr far-
mannadeild Stýrimannaskólans
1914. Afi var stýrimaður og skip-
stjóri á togurum í 18 ár. Skipaskoð-
unarmaður hjá Skipaskoðun ríkis-
ins var hann í 22 ár, og eftir að
hann náði sjötugsaldri vann hann
í frystihúsi í 7 ár.
Heimilið á Ránargötu 8 var mik-
ið myndarheimili, þar sem hinar
fornu dyggðir voru í heiðri hafðar.
Vinnusemi og regla á öllum hlut-
um, gestrisni og góðvild mættu
öllum skyldmönnum sem öðrum.
Glaðværð ríkti á heimilinu og hefur
maðurinn minn oft minnst á hve
söngelsk móðir sín hafi verið. Eg
sá aldrei tengdamóður mína, en
systur hennar Þóra og Sigga,
sögðu mér oft hve falleg kona
Borga systir þeirra hefði verið, en
svo var hún kölluð á meðal vina.
Vilborg var manni sínum góð eigin-
kona og börnum sínum mikil móð-
ir. Afí var dugaðarforkur og aflaði
vel. Oft hafa verið andvökunætur
hjá sjómannskonunni, þegar illviðri
geisuðu á veturna og treysta varð
á Guð, að skip og áhöfn skiluðu
sér heilu í höfn.
Afi var skipstjóri a b/v Gull-
toppi í Halaveðrinu mikla 1925.
Það var 8. febrúar sem skall á
aftakaveður á Halamiðum, en þar
voru þá margir togarar að veiðum.
í veðri þessu fórust tveir togarar,
til ársins 1952, en það ár hóf hann
störf sem vélgæslumaður hjá Raf-
veitu Flateyrar. Rafmagn rafveit-
unnar var framleitt með keyrslu
dieselvéla í þann tíma og voru
gengnar vaktir við keyrslu vél-
anna. Rafmagn var rofið á kvöld-
in, nema þegar eitthvað mikið stóð
til, svo sem við komu skipa, dans-
leiki og samkomur að ekki sé talað
um þegar vaka þurfti yfir sængur-
konum. Húsnæði rafveitunnar var
oft líkast félagsmiðstöð, þar sem
menn komu saman og tóku spil
og röbbuðu um það sem efst var
á baugi á hveijum tíma. Páil tal-
aði um að lesa hafi mátt neyslu-
munstur Flateyringa eftir álagi
vélanna, t.d. þurfti mikla orku til
að sjóða kjötmeti en mun minni
við soðningu fiskmetis. Vélgæslu-
mennirnir voru þannig innst í
hringiðu mannlífsins á staðnum.
Við yfirtöku Rafmagnsveitna
ríkisins á Rafveitu Flateyrar og
síðar stofnun Orkubús Vestfjarða
varð Páll starfsmaður þessara fyr-
irtækja. Eins og ég gat um í upp-
hafi héldu samstarfsmenn Páls
kveðjusamsæti honum til heiðurs
þegar hann lét af störfum þann
28. apríl sl. Þar voru samankomn-
ir margir af samstarfsmönnum
Páls til að kveðja hann. Engum
hygg ég hafi boðið í grun að svo
stutt væri til hinstu kveðjustundar
Páls, sem raun bar vitni. Starfs-
menn Orkubús Vestíjarða starfa
oft við erfið skilyrði og álag á þá
tíðum mest þegar veður eru verst
og ýmsar voru sögurnar sem Páll
kunni af svaðil- og erfiðleikaförum.
Hygg ég að á slíkum stundum
hafí menn hrist sig saman og oft-
lega bundist sterkari böndum en
annars hefði orðið.
með samtals 68 menn um borð og
er þetta mesta og mannskæðasta
sjóslys íslandssögunnar.
En svo barði sorgin að dyrum,
Vilborg lést 16. febrúar 1942 að-
eins 52 ára að aldri.
Mikill harmur var kveðinn að
afa og börnunum, en þau studdu
hvert annað og héldu heimili sam-
an uns þau stofnuðu sitt eigið
heimili. Það var ekki laust við, að
ég kviði því svolítið að hitta
tengdafólk mitt, en það voru
óþarfa áhyggjur, því að afi tók vel
á móti mér, glettinn og spaugsam-
ur og systkinin alúðleg. Fyrir þetta
vil ég þakka. Það var mikið lífslán
að tengjast þessu góða fólki.
Ég minnist þess þegar við Högni
misstum Vilborgu litlu dóttur okk-
ar eftir mikil veikindi. Ég var ein
heima, Högni úti á sjó, en Dísa
systir mín kom til mín. Hún hringdi
í afa á þessari erfiðu stundu. Hann
kom að vörmu spori og signdi yfír
litlu telpuna um leið og hann sagði
þessi fallegu orð: „Amma tekur á
móti þér“. Það er trú mín að þær
nöfnurnar hafi tekið á móti honum
með opinn faðminn á eilífðar-
ströndinni ásamt öðrum ástvinum.
Seinni kona afa var Karitas
Grímsdóttir, f. 26. janúar 1897 d.
17. desember 1985. Karitas var
mikil myndarkona. Þau studdu
hvort annað í ellinni. Heimili þeirra
í Miðtúni 21 var opið börnum og
bamabörnum og þangað var gott
að koma. Afi hélt fullrí rænu til
hins síðasta, og bað að heilsa öllum
snum vinum og ættingjum.
Far þú í friði, friður Guðs þig
blessi, hafðu þökk fyrir allt og allt.
Ámý Guðmundsdóttir
Til þess að skrifa þakkar- og
minningargrein um Jón Högnason
skipstjóra þarf betri rithöfund en
undirritaðan.
Ég var háseti með honum á tog-
aranum Gulltoppi í Halaveðrinu
7. og 8. febrúar 1925. Frásagnir
af Halaveðrinu hafa nú verið
Fyrir mér var Páll Ásgeirsson
sú manngerð sem ekki lá á skoðun
sinni um hlutina og oft tók hann
skemmtilega hressilega til orða.
Þrátt fyrir að hann væri ekki full-
komlega heilsuhraustur veigraði
hann sér ekki við að takast á við
verkefni sem voru honum í raun
ofraun. Hjálplegur var hann mörg-
um við viðgerðir bíla og áhalda
enda hagleiksmaður, eins og ýmis
líkön og hlutir sem hann smíðaði
bera vitni um. Sem unglingur kom
ég oft inn á heimili þeirra hjóna
og líkaði vel. Minnisstætt er mér
þegar ég sem barn var að virða
fyrir mér snjóþrúgurnar hans Palla
á Rafstöðinni, að ekki sé talað um
módelsmíðina hans.
Páll Ásgeirsson verður jarðs-
unginn í dag frá ísafjarðarkapellu.
Fyrir hönd Orkubús Vestfjarða vil
ég þakka honum fyrir heilladijúg
störf á liðnum árum. Eiginkonu,
bömum og öðmm aðstandendum
votta ég dýpstu samúð.
Eiríkur F. Greipsson,
formaður stjórnar OV.
Mig langar að minnast í fáum
orðum tengdaföður míns, Páls Ás-
geirssonar, sem nú er horfínn allt
of fljótt. Af hveiju hann, hann sem
alltaf var svo kátur og hress, og
alltaf tilbúinn að hjálpa öllum sem
þess þurftu með, ég held það hafi
verið alveg sama hvað ég og mín
fjölskylda hefði beðið hann um,
hann hefði græjað það strax eins
og hann sagði svo oft, „við græjum
þetta bara“.
Mér er minnistætt er við fluttum
inn I húsið okkar, þá vantaði allar
innréttingar. Ég var eitthvað að
tala um að ég hefði ekkert til að
setja fötin í. Þá var ekkert mál að
útbúa smá hengi og hillur. Og það
var gert. Það var allt svo auðvelt
og sjálfsagt hjá honum 'Palla
mínum. Páll var giftur góðri konu,
Þorgerði Jensdóttur, sem nú hefur
misst mikið.
Elsku Gerða mín, ég bið guð að
skráðar í bækur en lifa enn meðal
eldri manna og munu ekki gleym-
ast. Þarna fór saman ofsa storm-
ur, snjókoma, ísing og mikið frost
og mikið hafrót, þannig að skipið
okkar Gulltoppur klauf öldutopp-
ana og fór ofaní öldudalina klukk-
utímum saman og var stórkostlegt
að fylgjast með hvemig skipið lyft-
ist á næsta sjó og var gott sjóskip.
En allt í einum kom einn mikill
brotsjór frá stjómborða og braut
niður allt sem hægt var að bijóta,
meðal annars nokkuð af stjórn-
klefa skipsins og fyllti skipstjóraí-
búð af sjó og hálffyllti hásetaíbúð-
ir, sjórinn lagði skipið á bakborðs-
hlið og við það kastaðist farmur
skipsins, saltfiskur og kol, allur út
í bakborðshlið skipsins og þannig
lá skipið okkar í hálfa klukkustund
eða lengur þar til skipshöfninni
tókst að fara niður í lestar og
kolabox og færa til farminn.
Skipstjóri okkar Jón Högnason
sem var mikill og aðgætinn sjó-
maður, stóð að stjórn skipsins í
þessum átökum ásamt öðram
stjómarmönnum sem áttu stóran
styrkja þig og alla ástvini.
Megi elsku tengdafaðir fara í
friði og friður guðs blessi hann.
Legg ég nú bæði líf og önd,
Ijúfi Jesús, í þína hönd.
Síðast þegar ég sofna fer,
sitji guðs englar yfir mér.
(H. Pétursson)
Guðmundína Hallgrímsdóttir
Hann elsku afí minn er horfínn,
sem ég á afar erfitt með að trúa.
Hann veitti mér svo mikinn kær-
leik og ástúð. Hann var besti mað-
ur sem hægt er að kynnast, alltaf
tilbúinn að gera allt fyrir alla og
hjálpa manni ef eitthvað bjátaði á.
Þegar ég var ekki hjá afa og
ömmu á Grandarstígnum á Flat-
eyri hringdi hann í hverri viku, til
þess að athuga hvernig ég hefði
það. Fyrir mér var hann kletturinn
í hafinu, alltaf tryggur og traustur
og alltaf hægt að leita til í raun.
Margar yndislegar stundir átti
ég með afa og ömmu, bæði fyrir
vestan og einnig í sumarfríum víðs
vegar um landið og erlendis. Afi
var mjög fróður og sagði skemmti-
lega frá.
Páll Asgeirsson,
Flateyri - Minning