Morgunblaðið - 01.11.1989, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. NOVEMBER 1989
17
Um skattlagningu námsbóka
eftir Þóru Elíu
Björnsson
Á nýafstöðu bókaþingi varpaði
Svavar Gestsson menntamálaráð-
herra fram þessari spurningu:
„Hvernig eflum við bókmenningu
þjóðarinnar?" Ekki kvaðst hann
einn og sjálfur hafa viðhlítandi svör
við þessu, enda væri það verkefni
margra og yrði seint til fullnustu
svarað. Þó nefndi hann þrennt sem
ráðuneyti hans gæti stuðlað að:
— að hvetja skólanemendur til að
lesa og lesa og lesa svo þeir
kynntust heimi bókarinnar.
— að efla bókasöfn, bæði almenn
og skólabókasöfn svo þau geti
orðið að lifandi veruleika og
— að bæta afstöðu rithöfunda til
að skrifa bækur og koma þeim
út.
Svona viljum við að menntamála-
ráðherrar séu.
Og öll viljum við vera með í að
ná þessum markmiðum, þetta er
ekki einkamál ráðuneytisins heldur
allra hagur.
Við viljum líka að stutt sé við
bókaútgáfu, ekki síst námsbóka-
útgáfu, með því að felldur verði
niður væntanlegur virðisaukaskatt-
ur á bókum. Það er ljóst að aukning
bóklesturs og efling skólabókasafna
verður ekki að raunveruleika með
þeirri skattheimtu sem nú hvílir á
bókum.
Okkur kennurum þykir gott að
ýtt sé undir lestur, bæði nemenda
og annarra. Mörgum þykir nóg um
samkeppni gróðastefnuafþreying-
armiðla sem að margra áliti saxa
linnulítið á dómgreind, ímyndunar-
afl, mannúð og innsæi neytenda
(þolenda). Þær raddir hafa heyrst
sem vilja tengja vaxandi ofbeldisár-
áttu unglinga of miklu myndbanda-
og sjónvarpsglápi. Þótt segja megi
að ekki séu allar bækur siðbætandi
þarf varla að taka fram að þar er
um öðru vísi neyslu að ræða, ann-
ars konar reynsiu og annars kpnar
innrætingu.
Margt hefur verið skrifað um
námsbækur (og námsbókaskort) en
ekki síður um verðlag á þeim bókum
sem nemendum hefur verið ætlað
að kaupa en þar bera framhalds-
skólanemendur þungan bagga. Á
nær hverju hausti gera blöðin
skyndikönnun á námsbókakaupum
og eru upphæðirnar geigvænlegar
og hreint út sagt ósanngjarnar.
Stundum fylgir þessum könnun-
um sundurliðun á verði bókanna og
alltaf stingur það í augu að ríkið
skuli taka '/i í sinn hlut. Oft hefur
ve.rið reynt að hagga við þessari
bjánalegu skattheimtu en reynst
erfiður róður. Helst hefur verið að
heyra að þetta yrði tekið til athug-
unat- og leiðréttingar um leið og
virðisaukaskatturinn kæmi. 'Og
hvað fá Islendingar, læsir og ólæs-
ir, að heyra um virðisaukaskattinn?
Jú, að hann skuli lagður á bækur,
allar bækur, skólabækur svo sem
aðrar bækur, einnig á kaup bóka-
Þóra Elfa Björnsson
„Og hvað fá íslending-
ar, læsir og ólæsir, að
heyra um virðisauka-
skattinn? Jú, að hann
skuli lagður á bækur,
allar bækur, skóla-
bækur svo sem aðrar
bækur, einnig á kaup
bókasafna á bókum.
Hver hefði trúað þess-
ari vitleysu?“
safna á bókum. Hver hefði trúað
þessari vitleysu?
í spánýjum lögum um framhalds-
skóla stendui' m.a. í 2. gr.: Hlut-
verk framhaldsskóla er að búa nem-
KJARABOT
nóvembermánadar
Vönduð þýsk leikgrind
110x72 cm á aðeins
kr. 5.500,-
ALLT FYRIR BORNIN
Klapparstíg 27
Sími 19910
endur undir líf og starf í lýðræðis-
samfélagi með því að skapa skilyrði
til náms og þroska við allra hæfi.
Ennfremur í 29. grein:
í öllum framhaldsskólum skal
vera bókasafn. Hlutverk þess er að
vera upplýsingamiðstöð fyrir nem'-
endur og kennara. Það skal búið
bókum og nýsigögnum auk annars
safnkosts sem tengist kennslu-
greinum skólans.
Ég vil einnig minna á að í Skóla-
stefnu Kennarasambands íslands
segir:
Vandað og fjölbreytt námsefni
er undirstöðuatriði í skólastarfinu.
(Bls. 48.)
Margar brautir framhaldsskóla-
námsins búa við nokkuð góðan
námsbókakost en því miður er
ástandið ekki alls staðar jafn gott.
í nýlegri könnun á námsgögnum í
iðngreinum (Staða verkmenntunar
á íslandi, Iðnfræðsluráð 1989) kém-
ur í ljós að í 89 af 226 áföngum
eru engin eða ófullnægjandi
kennslugögn. Þetta eru tæp 40%
áfanganna. Þar er notast við fjöl-
rit, ljósrit, handrit kennara og ýmis-
legt þess háttar bjargræði. Ýmis
ljón eru á veginum að útgáfu
kennsluefnis hér á landi eða eins
og segir í Um innra starf fram-
haldskóla (bls. 18): „Námsefnisgerð
fyrir framhaldsskóla hér á landi
verður alltaf erfiðleikum bundin.
Ástæðan er sú að upplög flestra
kennslubóka eru það lítil að útgáfan
ber sig ekki fjárhagslega. Sam-
kvæmt þeim skilgreiningum sem
notaðar eru á hinum Norðurlöndun-
um þá eru flestar greinar hér það
fámennar að annars staðar væri
litið á útgáfur kennsluefnis í þeim
sem sérstakt vandamál."
Ekki lagast þetta vandamál þeg-
ar ríkið leggst á með þunga skatt-
heimtu.
Ef litið et' til annarra þjóða kem-
ur í ljós að skattheimta af bókumm
er hér hin hæsta í Vestur-Evrópu.
í 5 ríkjum er skattur enginn, í 7
löndum er hann frá 3—7%. Svíar
eru nærri okkur, með 23,46%, en á
móti kemur að þar þurfa fratn-
haldsskólanemendur ekki að greiða
fyrir sín námsgögn.
Okkur, sem eigum að búa nem-
endur undir lífið og framtíðarstarfið
með því að halda að þeim vönduðu
og fjölbreyttu námsefni, þykir
skattheimta á námsbókum alls ekki
við hæfi.Þess vegna er krafa okkar:
Engan virðisaukaskatt á bækur.
Höfundur er
framhnldsskólakennari og í stjórn
Kennarasambands íslands.
.000
#
fyrir örbylg juofn
Við fengum sendingu af þessum vandaða örbylgjuofni frá TOSHIBA á einstak-
lega hagstæðu verði, kr. 28.400,- stgr. Verð áður kr. 35.900,-.
Ofninn er búinn „Surfa Touch“ stillibúnaði,
það nýjasta frá Toshiba.
9 mismunandi hitastillingar
99 mínútna kiukka. 1 sek. nákvæmni.
Ofninn er stór að innan, 27 lítra, sem tryggir
að þú getur matreitt læri fyrir fjölskylduna.-
Stór snúningsdiskur gefur jafnari hitun (ofninn
má nota án disksins).
650 watta orka.
Mál: H. 35,5 - b. 45,5 - d. 49,5.
íslenskar leiðbeiningar og meira en 50 upp-
skriftir fylgja.
Og síðast en ekki síst, er þér boðið á mat-
reiðslunámskeið hjá Dröfn H. Farestveit, hús-
stjórnarkennara, án endurgjalds. Aðeins 10
eigendur á hverju námskeiði. íslensk nám-
skeiðsgögn fylgja.
Vertu velkomin í hóp ánægðra eigenda
Toshiba örbylgjuofna.
Við bjóðum þennan vinsæla ofn með 5.000,- króna útborgun og síðan 3.000,-
króna afborgun á mánuði.
Við fengum takmarkað magn
á þessu hagstaeða verði.
Einar Farestveit&Co.hf.
BORGARTUN 28, SÍMAR: (91) 16995 OG 622900 - NÆG BÍLASTÆPI
BÆJARinS
BESTI
FISKUR
Við leggjum metnað okkar í að veita lipra oggóða þjónustu, og að afla
besta hráefnis sem býðst hverju sinni. Það er því sönn ánægja að geta nú boðið sælkerarétti
okkar á sérstöku kynniaqatverði næstu þrjár vikumar:
I HJARTA
BORGARIHHAR
Dagana 30. -5. nóu
• Smokkpskur með
tómatkjöti og hvíttauks-
Lambalundir
í hunangssósu.
Djúpsteiktur banani með
súkkulaðisósu og uanillu-
ís.
Kafft og konfekt
Aðeins kr. 1.490,-
Dagana 6.-12. nóu.
Sjáuarréttasúpa með
íslensku sjávarsælgæti.
fluítuínssoðin ýsa og
steinbíturað hætti
matreiðslumannsins.
Irish coffee ostakaka.
Kafp og konfekt
Aðeins kr. 1.490.-
Dagana 13.-19. nóu.
Laxa-, lúðu-, og
kryddjurtakæfa með
kauíarsósu.
Pönnusteiktur karp með
möndlum og vínberjum í
sherrysósu.
Súkkulaðimús með
rjóma.
Kafp og konfekt.
Aðeins kr. 1.490,-