Morgunblaðið - 02.11.1989, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
250. tbl. 77. árg.
FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 1989
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Nicaragua:
Stjórn sandinista
aflýsir vopnahléi
Managua, Washington, Tegucigalpa. Reuter.
STJORN sandinista í Nicaragua aflýsti í gær vopnahléi sem staðið
hefur í 19 mánuði í stríði stjórnvalda og kontra-skæruliða er njóta
stuðnings Bandaríkjanna. Daniel Ortega forseti bar því við að skæru-
liðar hefðu fellt yfir 40 manns í árásum undanfarna tíu daga og
stjórnvöldum bæri skylda til að verja líf landsmanna. Bandaríkja-
menn fordæmdu ákvörðun sandinista en sögðust myndu bíða átekta
þar til í ljós kæmi hve umfangsmikill hernaðurinn yrði. Talsmenn
kontra-skæruliða liafa vísað ásökunum sandinista um aukinn hernað
á bug og halda því fram að markmið Ortega sé að gera frjálsar
forsetakosningar, sem fyrirhugaðar eru í Nicaragua í febrúar nk.,
óframkvæmanlegar. Nýlegar skoðanakannanir gefa til kynna að
frambjóðandi stjórnarandstæðinga, Violeta Chamorro, muni sigra.
Skilyrði sandinista fyrir því að
vopnahlé heljist á ný ei*u þau að
kontra-skæruliðar hætti ölium
hernaðaraðgerðum og leysi upp
sveitir sínar auk þess sem Banda-
ríkjastjórn gefi kontrana upp á bát-
inn. Bandaríkjastjórn hefur stutt
skæruliðana með fé, lyfjum og öðr-
um búnaði en vopnasendingum var
hætt á síðasta ári.
Öldungadeild Bandaríkjaþings
fordæmdi í gær ákvörðun sandin-
ista og sagði hana skýlaust brot á
fyrri loforðum þeirra. I ágúst náðist
samkomulag á fundi leiðtoga fimm
Mið-Ameríkuríkja þar sem kveðið
var á um frjálsar kosningar í Nic-
aragua og sakaruppgjöf til handa
skæruliðum gegn því að þeir af-
vopnuðust fyrir fimmta desember
nk. Skæruliðarnir hafa krafist auk-
innar tryggingar fyrir því að stjórn-
völd bijóti ekki gegn skilmálunum.
Forysta skæruliða, sem hefur aðset-
ur í nágrannaríkinu Honduras
ásamt tugþúsundum kontraliða og
skylduliði þeirra, skipaði í gær
4.000 liðsmönnum sínum í Nic-
aragua að halda vopnahléið einhliða
en veija sig yrði á þá ráðist. Jafn-
framt hvöttu leiðtogarnir önnur
Mið-Ameríkuríki til að telja sandin-
istum hughvarf.
Marlin Fitzwater, talsmaður
Bandaríkjastjórnar, sagði ljóst að
minniháttar átök hefðu orðið milli
stjórnarheija og kontraskæruliða
en þau gætu ekki réttlætt stefnu-
breytingu sandinista. Talið er að
George Bush forseti sé nú milli
steins og sleggju þar sem herskáir
andstæðingar sandinista í Banda-
ríkjunum krefjast þess að skærulið-
um verði þegar í stað send vopn
svo að þeim verði ekki útrýmt af
vel búnum sandinista-hermönnum.
Þeir ráða yfir gnægð fullkominna,
sovéskra vopna. Ortega gæti hins
vegar notað vopnasendingar sem
átyllu og aflýst forsetakosningun-
um.
Nixon íKína
Reuter
Richard Nixon, fyrrverandi forseti Bandaríkjanna, spjallar við verkamann í Peking. Nixon er nú á sex
daga ferðalagi um Kína. í ræðu sem hann hélt í gær í boði hjá Yang Shangkun forseta gagnrýndi hann
harkalega kínverska ráðamenn fyrir blóðugt ofbeldi gegn námsmönnum í júní sl. Forsetinn fyrrverandi, sem
í forsetatíð sinni kom á tengslum við Kína eftir tveggja áratuga kulda í samskiptum landanna, sagði að
Kínastjórn hefði hrapað í áliti í Bandaríkjunum. „Verða pólitísk undirokun og herlög ævinlega við lýði í
Kína?“ spurði Nixon gestgjafa sína.
Egon Krenz hyllir stefiiu Gorbatsjovs í Moskvu:
Austur-Þjóðveijar halda
á brott þúsundum saman
Moskvu, Prag, Austur-Berlín. Reuter.
EGON Krenz, leiðtogi austur-
þýska kommúnistaflokksins,
kveðst vera hlynntur umbóta-
stefnu Míkhaíls Gorbatsjovs, for-
seta Sovétríkjanna, og neitar því
að hafa nokkru sinni verið
harðlínumaður. Á blaðamanna-
fúndi sagðist hann samþykkur
mótmælum hundruða þúsunda
Austur-Þjóðveija að undanförnu
og taldi þau vita á gott eitt. Bann,
Rúblan á
niðurleið
Sovéskur herlög-
reglumaður sést hér
gæta dyra Vneshek-
onombank í Moskvu í
gærmorgun. Þá tók
gildi nýtt gengi rúbl-
unnar sem áður hafði
verið skráð öllu hærra
en Bandaríkjadollar.
Nýja verðið á rúblunni
er aðeins tíundi hluti
hins gamla. Á svarta
markaðnum er erlendi
gjaldeyririnn þó mun
dýrari enda vilja
margir versla í doll-
arabúðunum sem ekki
taka við rúblum og
hafa eftirsóttar
neysluvörur á boðstól-
um. Vörur eins og
kaffi, sykur og sápa
eru nú skammtaðar í
Moskvu.
Reuter
sem austur-þýsk sljórnvöld settu
við ferðalögum til Tékkósló-
vakíu, rann út á miðnætti í fyrri-
nótt og að sögn breska útvarps-
ins BBC í gærkvöld fóru allt að
6.000 manns yfir landamærin
næstu klukkustundirnar i von um
að komast til vesturs.
Er fréttamenn ræddu við fólkið
kom fram að það treysti ekki nýju
valdhöfunum; þeir væru í engu frá-
brugðnir þeim gömlu. Um 500
Austur-Þjóðveijar hafa sest að í
vestur-þýska sendiráðinu í Prag.
Tugþúsundir manna komu saman á
götum úti í Neu Brandenburg,
Freital og fleiri austur-þýskum
borgum í gærkvöldi og kröfðust
umbóta.
Krenz kom í gær heim frá
Moskvu úr sinni fyrstu utanför og
staldraði við í Póllandi til viðræðna
við þarlenda ráðamenn. Á blaða-
mannafundi sagði hann meðal ann-
ars að fjöldamótmælin í Austur-
Þýskalandi væru til marks um að
fólkið vildi betri sósíalisma. Hann
þverneitaði að hann væri harðlínu-
maður á borð við fyrirrennarann,
Erich Honecker, og kvaðst ætla að
beita sér fyrir sams konar umbótum
í Austur-Þýskalandi og Gorbatsjov
í Sovétríkjunum.
Talsmaður austur-þýska inn-
anríkisráðuneytisins sagði í gær,
að verið væri að endurskoða bannið
við starfsemi Nýs vettvangs, helstu
samtaka austur-þýskra stjórnar-
andstæðinga, en það hefur verið ein
aðalkrafa þeirra sem mótmælt hafa
stjórnarfarinu í landinu að undan-
förnu. Þá er einnig talið víst, að
Hárry Tisch, formaður austur-
þýská alþýðusambandsins, segi af
sér á næstu dögum og missi einnig
sæti sitt í stjórnmálaráðinu.
Barentshaf:
Gert ráð fyrir erfið-
um kvótaviðræðum
FULLTRÚAR norskra og sov-
éskra stjórnvalda munu hittast í
þessum mánuði til að ræða um
skiptingu þorskkvótans í Bar-
entshafi á næsta ári og er óhætt
að segja, að fæstir hlakki til fúnd-
arins. Fiskstofnarnir hafa ger-
samlega hrunið og það er erfitt
að skipta því, sem ekkert er.
Gunnar Kjönnöy, ráðuneytisstjóri
í norska sjávarútvegsráðuneytinu,
sagði nú í vikunni, að fundirnir með
Sovétmönnum yrðu erfiðir én vísaði
jafnframt á bug hugmyndum um,
að engar veiðar yrðu leyfðar í Bar-
entshafi í nokkur ár. Sagði hann,
að ástandið í Norður-Noregi og
Finnmörku sérstaklega Ieyfði það
ekki.
Stórþingsmaðurinn Anders Aune
sagði fyrir nokkrum dögum, að
stjórnvöld hefðu stundum heimilað
allt að fjórum sinnum meiri kvóta
en fiskifræðingar hefðu lagt til og
dagblaðið Aftenposten segist einnig
hafa undir höndum'svipaðar upplýs-
ingar.
Sjá „Fólksflótti og félagsleg
á bls. 23.
Dýrmætur
Strindberg
Stokkhólmi. Reuter.
MÁLVERK eftir sænska leik-
ritaskáldið August Strind-
berg seldist fyrir metverð á
uppboði í gær. Greiddar voru
sem svarar 152 milljónuni
ísl. kr. fyrir málverkið sem
er met fyrir norrænt verk.
Strindberg er þekktastur
fyrir leikrit sín, þ. á m. Fröken
Júlíu og Föðurinn og er skammt
síðan honum var skipað á bekk
með sænskum öndvegismálur-
um. Verkið sem seldist fyrir svo
hátt verð í 'gær heitir „Viti 11“
og var málað árið 1901.