Morgunblaðið - 02.11.1989, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIB FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 1989
íslenska hljómsveitin:
Starfsárið hefst með
tónleikum í Gerðubergi
FYRSTU tónleikar íslensku
hljómsveitarinnar á níunda
starfsári verða haldnir í Menn-
ingarmiðstöðinni Gerðubergi
sunnudaginn 5. nóvember næst-
komandi og heQast kl. 16. Á
Guðmundur Emilsson.
Yfírlitssýningu á verkum
Jóns Stefánssonar í Listasafhi
íslands lýkur næstkomandi
sunnudag 5. nóvember og verð-
ur hún ekki framlengd.
efnisskránni eru þrjú tónverk:
Kristallar fyrir kammersveit
eftir Pál. P. Pálsson, Oktett í
Es-dúr op. 103 fyrir blásturs-
hljóðfæri eftir Ludwig van Beet-
hoven og Sinfóníetta op. 1 fyrir
Páll P. Pálsson
því að nokkur þúsund manns til
viðbótar sjái sýninguna áður en
henni lýkur á sunnudaginn.
Fiskiþing:
kammerhljómsveit eftir Benj-
amin Britten.
Kristallar Páls P. Pálssonar voru
samdir árið 1970. Verkið vakti
verulega athygli og þótti marka
tímamót á tónsmíðaferli Páls. í því
kristallast þær ólíku tónsmíða-
aðferðir sem tónskáld beittu og
deildu um á þessum árum, jafnt
ströng raðtækni, tilviljanastíll (ale-
atoría) sem gamla dúr/moll kerfið.
Höfundurinn, Páll P. Pálsson,
stjórnar flutningi verksins.
Oktett hins unga Beethovens
1792 þótti taka flestu fram sem
samið hafði verið af stofutónlist.
Þá er mikið sagt því á meðal ann-
arra tónskálda Vínarborgar á síðari
hluta átjándu aldar voru virtir
meistarar eins og Haydn og Mozart
sem báðir höfðu verið ötulir á sviði
stofutónlistar. Vinsældir oktettsins
ullu því að Beethoven umritaði hann
fyrir allmarga ólíka hljóðfærahópa,
m.a. fyrir sfcrengi.
Benjamin Britten var aðeins 19
ára að aldri þegar hann samdi Sin-
fóníettu op. 1 (1932). Verkið er
sannkallaður forboði glæsilegs
tónsmíðaferils Brittens; hér er ung-
ur völundur að verki sem auðheyri-
lega gjörþekkir tónsmíðatækni
gömlu meistaranna, ekki sísfc vinnu-
brögð rómantískra tónskálda og
impressjónista, og eykur óhikað við
þau bæði hvað hljómasambönd og
tónblæ varðar. Guðmundur Emils-
son stjórnar flutningi verksins.
Yfirlitssýningu Jóns
Stefánssonar að ljúka
Dansahöfúndarnir Qórir, Ingólfur Björn Sigurðsson, Lára Stefáns-
dóttir, Hany Hadaya og Sylvia Von Kospoth.
Pars pro toto-flögur
dansverk flutt í Iðnó
SYNINGIN „Pars pro toto-fjögur dansverk", verður firumsýnd í Iðnó
föstudaginn 3. nóvember. Að sýningunni standa félagar úr íslenska
dansflokknum auk fleiri.
I fréttatilkynnngu segir, að verkin
fjögur séu eftir fjóra höfunda, sem
hafi ólíkan bakgrunn. Markmið þess-
arar sýningar sé að fanga ólíka
strauma nútímadansins í sjálfstæð
verk, sern myndi heild. Fyrsta verk-
ið „Orante ’89“, við.tónlist Sofíu
Gubaidulina, er eftir Sylviu Von
Kospoth, sem kemur sérstaklega frá
Hollandi sem gestur sýningarinnar.
Annað verkið er „Laus festa“ eftir
Ingólf Björn Sigurðsson, við hljóð-
verk Páls Sveins Guðmundssonar,
þá verður flutt verkið „Vera“ eftir
Láru Stefánsdóttur við tónlist John
Speights og loks „Saga úr Eden“
eftir Hany Hadaya við tónlist frá
miðöldum, eftir Oswald Von Wolken-
stein og fleiri.
Dansarar í sýningunni eru Auður
Bjarnadóttir, Birgitta Heide, Friðrik
Thorarensen, Björgvin Friðriksson,
Helga Bernhard, Hany Hadaya,
Guðmunda Jóhannesdóttir, Katrín
Þórarinsdóttir, Ingólfur Bjöm Sig-
urðsson, Lilja Ingvarsdóttir, Lára
Stefánsdóttir, Margrét Gísladóttir
og Ólafía Bjarnleifsdóttir. Einnig
koma fram Árni Pétur Guðjónsson,
leikari og hljóðfæraleikaramir Jón
Aðalsteinn Þorgeirsson, Richard
Kom og Óskar Ingólfsson.
Hönnun búninga og leikmynda er
í höndum Ragnhildar Stefánsdóttur
og Friðriks Weisshappel, Önnu Þ.
Guðjónsdótturj Ásdísar Guðjóns-
dóttur og Ólafar Ingólfsdóttur.
'Sveinn Benediktsson hannaði lýs-
ingu og framkvæmdastjóri sýningar-
innar er Bryndís Halldórsdóttir.
Sýningar verða alls tíu og lýkur
þeim 25. nóvember.
Fjórfalt dýrara að sækja grá-
lúðuna að austan en vestan
Listasafn íslands er opið alla
daga, nema mánudaga klukkan
11-17 og er veitingastofa safnsins
opin á sama tíma. Aðgangur er
ókeypis. Leiðsögn um sýninguna
fer fram í fylgd sérfræðings
sunnudaginn 5. nóvember klukkan
15.
Sýningin á verkum Jóns Stef-
ánssonar hefur vakið mikla at-
hygli og fáar sýningar Listasafns-
ins hafa hlotið jafn mikla aðsókn.
Nú hafa um 20 þúsund manns séð
sýninguna. Miðað við venjulega
aðsókn að sýningum má búast við
OLÍUKOSTNAÐUR við grá-
lúðuveiðar frá AusfcQörðum er
fjórfalt meiri, en við veiðar frá
VestQörðum, sé miðað við sömu
afíaheimildir og siglingu frá
heimahöfn á miðin og til baka.
Fjóra sólarhinga tekur sigling
fram og til baka frá Austfjörðum
en sólarhring að vestan. Þetta
er niðurstaða fjórðungsþings
fískideildanna á VestQörðum.
Miðað er við aflaheimildir 11
togara upp á 4.886 tonn. 846.000
lítra af olíu, sem kosta 10,6 millj-
ónir króna, krefst sókn á grá-
lúðumiðin að austan, en 216.000
lítra fyrir 2,6 milljónir sé sótt
að vestan.
Þessar upplýsingar voru lagðar
fram á Fiskiþingi, sem nú stendur
yfir og í samþykkt Vestfirðinganna
segir svo: „Oft hefur verið fullyrt
á undanfömum árum að kvóta-
kerfi í sjávarútvegi sé þjóðhags-
lega hagkvæmt. Útdeiling grá-
lúðukvóta fyrir árið 1989 afsannar
þessa fullyrðingu. Veiðum, sem
Vestfirðingar, Norðlendingar og
nokkrir Vestlendingar höfðu
stundað í áraraðir, var útdeilt til
allra landsmanna," segir í saman-
tekt Vestfirðinganna. Síðan ertek-
ið dæmi um aukin útgjöld við að
sækja grálúðuaflann eftir útdeil-
inguna og reiknaður olíukostnaður
Austfjarðatogara á hvert veitt grá-
lúðukíló annars vegar og hins veg-
ar sambærilegur kostnaður togara,
væru þeir gerðir út frá Vestfjörð-
um með sömu aflaheimildir. Tekn-
ir eru inn í dæmið 11 togarar af
Austfjörðum, en aflaheimildir
þeirra í grálúðu á þessu ári námu
4.866 tonnum. Grálúðuafli þeirra
árið áður var 691 tonn. Olíukostn-
aður Austfjarðatogaranna á hvert
veitt kíló er 2,17 krónur á kíló en
V estfj arðatogaranna 54 aurar.
Olíukostnaðurinn samkvæmt
þessu er fjórum sinnum meiri við
veiðar togaranna að austan en
væru þeir gerðir út að vestan. Þá
benda Vestfirðingar á annan
kostnað, svo sem veiðarfæri og
segja að út frá þessu dæmi megi
síðan álykta hve mikið það kostaði
Vestfirðinga að sækja karfa suður
og austur fyrir land.
í ljósi þessa leggja Vestfirðingar
til að tekin verði upp svæðaskipt-
ing fyrir grálúðuveiðar í sóknar-
marki fyrir komandi ár. Verði
svæðin austur- og vestursvæði,
skorin um Reykjanesvita og Rauð-
anúp og verði sóknarmarksheim-
ildir mismunandi eftir svæðum í
samræmi við aflareynslu fyrri ára.
Vestfirðingar telja að grálúðuút-
hlutun fyrir þetta ár hafi leitt til
mikillar mismununar. Því til sönn-
unar benda þeir á að aflaheimildir
Sunnlendinga í ár séu meira en
fjórfalt meiri en afli þeirra árið
1988 og heimildir Austfírðinga
rúmlega tvöfalt meiri en aflinn. Á
sama hátt séu aflheimildir Reyk-
nesinga skertar um fjórðung og
heimildir Vestfirðinga og Norður-
lands vestra um 14%.
Líkur á viðræðum um
nýtt álver hafa aukist
Jón Sigurðsson, iðnaðarráðherra:
JÓN Sigurðsson, iðnaðarráðherra, átti fíind með helstu ráða-
mönnum Alusuisse, í Zurich í Sviss í gær, þar sem hann ræddi
við þá um möguleikana á stækkun álversins í Straumsvík. Hann
sagði í samtali við Morgunblaðið í gær að á daginn hefði komið
að athugun þessa máls tæki lengri tíma, en ætlað hefði verið,
en fyrir lægi að aðilamir þrír í Atlantalhópnum, Alusuisse,
sænska fyrirtækið Gránges Aluminium og hollenska fyrirtækið
Alumined Beheer ætluðu að halda áfram viðræðum um sam-
starf, þótt að tvö síðastnefndu fyrirtækin vildu jalhframt taka á
ný til skoðunar byggingu á nýju álveri, án samstarfs við Alusuisse.
„Lfkurnar á viðræðum um nýtfc
álver, en ekki stækkun í
Straumsvík hafa frekar aukist en
minnkað. En ég tek það fram að
allir þrír aðilarnir að Atlantal-
hópnum halda áfram málinu.
Þetta dregst á langinn vegna
þess að félögin þrjú fundu ekki
sameiginlega niðurstöðu um
kostnaðáætlun vegna tengingar
stækkunarinnar við ÍSAL. Það
hefur komið í ljós að aðilunum
finnst að sú hagkvæmni, sem
þeir væntu af samrekstri og teng-
inu við aðstöðuna sem fyrir er,
hafi ekki reynst sú sem þeir hafi
ætlað,“ sagði iðnaðarráðherra.
Ráðherra var spurður hvort hann
teldi að afstaða Svíanna og Hol-
lendinganna mótaðist af því að
þeir væru að reyna að fá Alusu-
isse til þess að verðleggja þá að-
stöðu sem fyrir er í Straumsvík
ódýrar: „Ég ætla ekkert að full-
yrða um það, en það er auðvitað
partur af málinu. Ég held þó að
aðalskýringin sé sú að menn séu
ekki sáttir við áætlanir um kostn-
að við nauðsynlegar viðbótar-
framkvæmdir og fyrirkomulag,
sem Alusuisse kynnti hinum aðil-
unum nýverið á fundinum í Amst-
erdam,“ sagði Jón.
Iðnaðarráðherra sagði að næsti
fundur Atlantalhópsins hefði ver-
ið ákveðinn þann 4. desember
næstkomandi. „Upp úr þeim
fundi mun ég knýja á um að fram
komi ný yfirlýsing um vilja til
framhaldsviðræðna, með eigin-
lega samninga fyrir augum,“
sagði ráðherra. Hann sagðist ráð-
gera á næstu vikum að hitta
hvern aðila fyrir sig, til þess að
geta metið það sjálfur hvemig
hver og einn stæði að þessum
viðræðum. í næstu viku yrði hann
á fundi með Aronson, forstjóra
Granges í Stokkhólmi og hann
ætti von á því að fulltrúar Alum-
ined Beheer kæmu til íslands upp
úr 20. þessa mánaðar.
Grálúðuafli og veiðiheimildir skipa eftir landshlutum.
1986—1988 er afli og 1989 veiðiheimildir.
1986 1987 1988 1989 88-89 +/- %
Suðurland 1.137 1.346 1.135 4.592 +3.457 304
Reykjanes 7.268 10.587 14.672 10.989 -3.683 25
Vesturland 2.409 2.636 3.138 3.390 + 252 8
Vestfirðir 7.466 9.882 10.470 9.005 -1.465 14
Norðurland v. 3.597 6.475 5.840 5.018 - 822’ 14
Norðurland e. 6.371 10.052 10.968 11.968 + 460 4
Austfirðir Samtals: 2.510 30.546 2.815 43.793 2.258 48.481 5.534 49.956 +3.276 145