Morgunblaðið - 01.12.1989, Blaðsíða 1

80 SIÐUR B/C/D
275. tbl. 77. árg._________________________________FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1989________________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Valdaránstilraun á Filippseyjum:
Barist við uppreisnar-
menn í höfuðborg’inni
Manila. Reuter.
Uppreisnarmenn innan fílippeyska hersins lögðu í gær undir sig
þrjár herbúðir í höfuðborginni, Manila, og seint í gærkvöld geisuðu
bardagar milli þeirra og hermanna hollra stjórninni. Corazon Aquino,
forseti Filippseyja, kom fram í sjónvarpi í gærkvöld og hét að bæla
niður valdaránstiiraunina en skömmu síðar var skýrt frá því, að þrjár
flugvélar hefðu ráðist á forseta'.iöllina.
Þijá orrustuflugvélar réðust í
gærkvöld á forsetahöllina í Manila
með skothríð og sprengjukasti en
talsmaður Aquino sagði, að hún
væri óhult og ekki stödd í höllinni.
Var raunar fremur talið, að nálægar
aðalstöðvar öryggissveita forsetans
hefðu átt á vera skotmarkið.
Fidel Ramos, varnarmálaráðherra
Tékkar rífa
járntjaldið
Prag. Reuter.
TÉKKNESK stjórnvöld liafa
ákveðið að rífa niður ,járntjaldið“
eða gaddavírsgirðingarnar á
landamærunum við Austurríki.
Verður hafíst handa við það án
tafar. Ladislav Adamec forsætis-
ráðherra vinnur nú að því koma
saman samsteypustjórn í Tékkó-
slóvakíu.
Filippseyja, sagði í gær, að barist
væri um Villamor-herflugvellinn þar
sem uppreisnarmenn hefðu meðal
annars komið sér fyrir og einnig kom
það fram hjá honum, að uppreisnar-
menn úr landgönguliðinu hefðu um-
kringt ríkissjónvarpsstöðina og ýms-
ar aðrar sjónvarps- og útvarpsstöðv-
ar án þess þó að ráðast til inngöngu.
Uppreisnarmenn hafa auk þessa
sest að í Fort Bonifacio-herbúðunum
og Sangley Point-flotastöðinni en
taiið er, að foringi þeirra sé Greg-
orio Honasan, fyrrverandi foringi í
hernum, sem reyndi að steypa Aqu-
ino af stóli í ágúst fyrir tveimur
árum.
Renato de Villa, yfirmaður hers-
ins, sagði í gær, að engar herdeildir
utan Manila tækju þátt í valdaránstil-
rauninni og Jaime Sin, kardináli í
höfuðborginni, skoraði á uppreisnar-
menn að leggja niður vopn og virða
réttkjörin stjórnvöld.
Míkhaíl Gorbatsjov forseti Sovétríkjanna:
Múrar tortryggni milli aust-
urs og vesturs eru að hrynja
Marcel Jansen, aðstoðartalsmaður
tékknesku stjórnarinnar, tilkynnti í
gær, að samþykkt hefði verið að fjar-
lægja gaddavírsgirðingar og aðrar
hindranir á landamærunum við Aust-
urríki og yrði bytjað á því strax.
Hann kvaðst hins vegar ekki vita
hvort það sama ætti við um landa-
mæri Tékkóslóvakíu og Vestur-
Þýskalands.
Wolfgang Meyer, talsmaður aust-
ur-þýsku stjórnarinnar, sagði í gær,
að innrás Varsjárbandalagsríkjanna
í Tékkóslóvakíu 1968 hefði verið
ófyrirgefanleg og óréttlætanleg og
gengið þvert á meginreglur alþjóða-
laga.
Róm, Washinglon, Valletta. Reuter.
MÍKHAÍL Gorbatsjov, forseti I
Sovétríkjanna, sem er í opinberri
heimsókn á Ítalíu, hvatti í gær
til, að leiðtogar Evrópuríkjanna I
kæmu saman til fúndar í Helsinki I
á næsta ári til að vega og meta
þær miklu breytingar, sem nú
eiga sér stað í álfúnni. George I
Bush Bandaríkjaforseti hélt í I
gær til fundarins við Gorbatsjov
undan Möltust.röndum og sagði
við þíið tækifæri, að þeir leið- I
togarnir myndu ekki hittast sem
ganxlir fjandmenn, heldur sem
boðendur „breytinga í framfara-
átt“.
í ræðu, sem Gorbatsjov flutti í
ráðhúsi Rómaborgar, lagði harm
til, að ráðstefna 35 þjóða um ör-
yggi og samvinnu í Evrópu, sem
halda á í Helsinki í Finnlandi 1992,
verði strax á næsta ári. „Það er
trúa mín, að þeir miklu atburðir,
sem orðið hafa á þessu ári, réttlæti
að halda ráðstefnuna strax á næsta
ári. Hvert á fætur öðru hafa sósí-
ölsku ríkin beitt sér fyrir róttækum
umbótum, lagt inn á brautir þar sem
ekki verður aftur snúið,“ sagði
Gorbatsjov án þess nefna nein nöfn
en átti augljóslega við lýðræðis-
þróunina í Póllandi, Ungverjalandi,
Austur-Þýskalandi og Tékkóslóv-
akíu. Þá segir í sameiginlegri yfir-
lýsingu Gorbatsjovs og Giulios
Andreottis, forsætisráðherra Ítalíu,
að þróunin í átt til lýðræðis valdi
því, að „tortryggnismúrarnir milli
austurs og vesturs eru að hrynja".
Bush Bandaríkjaforseti sagði á
fréttamannafundi í gær, áður en
hann hélt af stað til fundarins við
Gorbatsjov á morgun og á sunnu-
dag, að þeim leiðtogunum hefði
gefist „sögulegt tækifæri". „Með
fundinum geta orðið þáttaskil. Við
horfumst í augu við þróun, sem er
full af fyrirheitum, sjáum fyrir okk-
ur Evrópu, sem er svo sannarlega
fijáls,“ sagði Bush og lagði áherslu
á, að hann vildi taka höndum sam-
an við Gorbatsjov og treysta sam-
skiptin við Sovétríkin.
Leiðtogafiindur stórveldanna:
Malta vill nýta
sér athyglina
Valletta. Frá Öanu Bjarnadóttur, fréttaritara Morguublaðsius.
KOMU leiðtoga stórveldanna er beðið með mikilli eftirvæntingu hér
á Möltu. Þeir koma til eyjarinnar í dag, föstudag. Beitiskipin Belknap
hið bandaríska og Slava hið sovéska, þar sem þeir ræðast við yfir
helgina, hafa legið skammt fyrir utan fiskiþorpið Marsazlokk í
nokkra daga. Þorpið er 11 km frá höfúðborginni Valletta. Ibúar
landsins, ferða- og fréttamenn gera sér nú ferð þangað til að sjá
skipin en sölumaður við höfnina var þó óánægður. Hann sagði að
lögreglan hefði tilkynnt sér að hann mætti ekki hafa opið um helgina.
George Bush, Bandaríkjaforseti,
kemur fyrir hádegi. Míkhaíl Gorb-
atsjov, forseti Sovétríkjanna, hittir
Jóhannes Pál II páfa að máii í
Vatíkaninu i dag áður en hann
heldur til Möltu. Þegar hefur verið
flogið með bifreiðir fyrir leiðtogana
til landsins.
Eddie Fenech Adami, forsætis-
ráðherra Möltu, á fund með báðum
leiðtogunum. Hann sagðist vera
hreykinn af að þeir hefðu kosið að
hittast á Möltu, það væri viður-
kenning á utanríkisstefnu ríkis-
MALTA
BUSH -GORBACHEV
2-3. XII. 1989
Möltustjórn lætur einskis ófreistað við að gera fúndinn sem eftir-
minnilegastan og er frímerkjaútgáfa ekki undanskilin.
stjórnar sinnar. „Ég mun nota
tækifærið til að ræða um tvíhliða
samskipti þjóðanna við þá og stöð-
una í alþjóðamálum," sagði hann á
blaðamannafundi í gær.
Ráðamenn þjóðarinnar segja að
leiðtogafundurinn sé einstakt tæki-
færi til að kynna Möltu. íbúar
hennar eru 350.000. Michael Ref-
alo, ferðamálaráðherra, sagði í
samtali við Morgunblaðið að liann
hefði óskað eftir að upplýsinga
yrði leitað hjá þeim er sáu um
skipulag leiðtogafundarins á ís-
landi. „Jón Hákon Magnússon kom
hingað, sá og heyrði hvað við æt-
luðum að gera og sagði að við
sæjum þegar fyrir öllu og meiru
til.“ Ráðherrann verður á ferðaráð-
stefnu í London yfir helgina. „Við
höfðum þegar ákveðið að leggja
áherslu á Möltu sem ráðstefnuland
þar,“ sagði hann. „Fundur Bush
og Gorbatsjovs sýnir að landið er
ákjósanlegur fundarstaður. Hann
beinir athygli ósjálfrátt að okkur
en við verðum að nýta hana sem
besl og byggja á henni."
Fánar stóiveldanna og Möltu
blakta víða á eyjunni og úti-
skemmtanir með lúðraþyt og söng
eru í Valletta alla þessa viku. Ráð-
stefnusetri iandsins hefur verið
breytt í fréttamiðstöð með nærri
200 fjarskiptatækjum og hjálp-
sömu starfsfólki. Skátar fara í
sendiferðir og viðskiptafulltrúar
kynna landið. Mölturiddarar reistu
bygginguna 1574 og ráku sjúkra-
hús í henni þangað til þeir gáfust
upp fyrir her Napoleons 1798 og
yfirgáfu eyjuna. Byggingin var
gerð upp og breytt í ráðstefnusetur
fyrir 10 árum. Fréttamenn úr Hvíta
húsinu hafa starfsaðstöðu þar en
sovéskir fréttamenn halda til á
skemmtiferðaskipi.