Morgunblaðið - 01.12.1989, Blaðsíða 28

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1989
28
*
Asgerður Guðmunds■
dóttir — Minning
Fædd 27. maí 1899
Dáin 24. nóvember 1989
Elsku amma er dáin.
Þegar maður fær svona sorgar-
fréttir þá fyllist hugurinn af minn-
ingum.
Amma var alltaf svo góð og allt-
af var stutt í grínið hjá henni. Hún
gat svo oft sagt skemmtilega frá
hlutunum, þannig að maður veltist
um af hlátri. Hún sagði manni
margar sögur sem hún kunni utan
að og gott var að skríða upp í hlýtt
bólið hennar og hlusta á. Eg man
þegar ég var lítil og kom þá oft til
hennar á Háteigsveginn. Eitt sinn
vantaði mig skóflu í sandkassann,
þá gerði hún sér lítið fyrir og tók
sög og spýtu og bjó til lítinn spaða
handa mér. Þetta fannst mér alveg
stórkostlegt og skildi ekki hvernig
hún gat þetta.
Hún var mikil listakona í sér og
var búin að sauma og pijóna mikið
um ævina. Allt fram á síðasta dag
var hún að ptjóna sjöl úr eingirni
sem voru á við listaverk. Hjá henni
lærði ég að prjóna sem lítil stelpa
og alltaf var hún jafn róleg þó ég
væri alltaf að gera einhveija vit-
leysu. Amma var frá Múlakoti í
Fljótshlíð og hún bar alltaf sterkar
tiifinningar þangað. Hún saumaði
út nokkrar myndir og sótti fyrir-
myndirnar í Fljótshlíðina og Þórs-
mörkina en þangað fór hún oft á
hestum þegar hún var ung stúlka.
Amma var alltaf svo fín. Hún
hafði svo gaman af því að vera í
fínum fötum og punta sig. Eg sagði
stundum þegar hún kom í heimsókn
að hún væri eins og drottning þeg-
ar hún var með fína hattinn sinn
og þá brosti hún svo blítt.
Minning:
Fæddur 23. janúar 1908
Dáinn 23. nóvember 1989
I dag verður til moldar borinn
frá Fríkirkjunni í Hafnarfirði Jón
Magnússon, tæknifræðingur og
fyrrverandi forstjóri Rafgeyma hf.,
Arnarhrauni 47, Hafnarfírði. Mér
er það bæði ijúft og skylt að minn-
ast tengdaföður míns og frænda
með nokkrum orðum.
Jón Magnússon var fæddur á Bæ
á Selströnd 23. janúar 1908. For-
eldrar hennar voru hjónin Magnús
Magnússon, trésmiður og bóndi, og
Anna Eymundsdóttir, er stundaði
um áratugaskeið ljósmóðurstörf á
Hólmavík og í sveitinni þar í kring.
Magnús átti ættir sínar að rekja til
Strandamanna og var hann hálf-
bróðir Stefáns frá Hvítadal, en
rætur Önnu lágu norður yfir heiðar
því Eymundur Guðbrandsson, faðir
Ónnu, var sonur Guðbrands Hall-
dórssonar frá Syðribrekkum á
Langanesi og konu hans, Margrétar
Jónsdóttur frá Yopnafirði. Ég nefni
Guðbrand þennan hér vegna þess
að ættir okkar tengdaföður míns
liggja saman í þeim manni. Amma
mín, Hólmfríður, var dóttir Guð-
brandar bróður Eymundar afa Jóns.
Eymundur var bóndi og hreppstjóri
á Bæ á Selströnd og hét kona hans
Guðbjörg Torfadóttir frá Kleifum.
Systkini Jóns voru: Tryggvi,
teiknari og listmálari, f. 6. júní
1900, d. 1960. Kona Tryggva var
Sigrún Sigurðardóttir, listmálari frá
Akureyri; Eiínborg, saumakona og
fyrrv. starfsmaður við Þjóðleik-
húsið, f. 31. maí 1903, d. 1987;
Sigrún, f. 26. febrúar 1906, d.
1967. Maður hennar var Albert
Kindt, verkfræðingur í Kaup-
Þegar ég var fjórtán ára fórum
við amma til Ameríku að heim-
sækja Stellu stjúpdóttur ömmu. Það
var mjög skemmtilegt að fara með
henni. Mér er það minnisstætt þeg-
ar við komum út til Kennedy-flug-
vallar að allt var svo stórt og fram-
andi og við einar á ferð. Við þurft-
um að bíða í einhveijar klukku-
stundir og vissum ekkert hvert við
áttum að fara í þessari stóru bygg-
ingu. Þá var það hún amma sem
tók af skarið, vatt sér að manni og
að lokum gat hún gert sig skiljan-
lega þannig að hægt var að vísa
okkur leiðina í næstu flugvél og
okkur tókst að komast á leiðar-
enda. Við áttum þarna þijár mjög
skemmtilegar vikur saman sem ég
mun aldrei gleyma.
Amma varð mikið veik fyrir níu
árum. Það var hreint ótrúlegt hvað
hún var dugleg og var tvisvar búin
að bijóta sig eftir áfallið en alltaf
náði hún sér aftur. Það sýnir nú
hvað hún amma var sterk og dug-
leg.
Elsku amma er farin frá okkur
og söknuðurinn situr eftir. Við eig-
um eftir að hittast aftur og þá get-
um við hlegið saman á ný. Guð
varðveiti hana og minningu hennar
að eilífu og styrki pabba, mömmu
og alla ástvini hennar.
Guðrún Guðmundsdóttir
Okkur langar að minnast elsku
ömmu okkar, Ásgerðar Guðmunds-
dóttur, sem lést 24. nóvember sl.
níræð að aldri. Hún var fædd 27.
maí 1899 að Múlakoti í Fljótshlíð.
Foreldrar hennar voru Þórunn
Ólafsdóttir frá Múlakoti og Guð-
mundur Jónsson frá Eyvindarmúia
í sömu sveit. Hún var næstyngst
mannahöfn; Guðbjörg, f. 11. desem-
ber 1909, d. 1989. Eftirlifandi mað-
ur hennar er Kristinn Sigurvinsson,
fyrrum bóndi í Miklaholtshreppi;
Eymundur, f. 21. maí 1913 og lifir
hann systkini sín. Eymundur rak
um áratugaskeið eigið prentiðnað-
arfyrirtæki í Reykjavík. Kona hans
er Sigrún Waage Einarsdóttir.
Jón dvaldi í húsi foreldra sinna
fram undir fermingaraldur, gekk í
barna- og unglingaskólá og lærði
til smiðs hjá föður sínum. Um
tvítugt lagði Jón land undir fót og
hélt til Reykjavíkur í atvinnuleit.
Hann starfaði í nokkur ár sem
trésmíðameistari í höfuðborginni og
vann m.a. við byggingu Sundhallar-
innar. Ekki staldraði tengdafaðir
minn iengi við í Reykjavík. Hugur
hans stóð til frekari mennta. Á
þeim árum, áður en Islendingar
höfðu getu og burði til að annast
sjálfir æðri menntun sona sinna og
dætra, sóttu þeir menntun sína til
annarra landa, oftast til Danmerk-
ur. Það gerði Jón einnig. í byijun
fjórða áratugarins hélt Jón utan
með skipi til Kaupmannahafnar og
innritaðist í Bygmesterskolen og
lagði stund á nám í tæknifræði.
Hann útskrifaðist þaðan fjórum
árum síðar.
Eftir eins árs dvöl hér heima að
námi loknu hélt hann út aftur og
hóf störf hjá steinullarfyrirtækinu
Rockwool. Hjú því fyrirtæki starf-
aði Jón til ársins 1951 er hann
hélt til Islands ásamt fjölskyldu
sinni. Árin í Kaupmannhöfn urðu
alls 16. Þessi tími í ævi tengdaföð-
ur míns var að hans sögn viðburða-
ríkur og ánægjulegur, líklega bestu
árin í lífi hans. Þar naut hann
ávaxta menntagyðjunnar, gladdist
fjögurra systkina. Ingibjörg var
elst, þá Steinunn, síðan kom amma
okkar og yngstur var Guðmundur.
Þau eru nú öll látin og eru ekki
nema rúmar sex vikur síðan Steina
ömmusystir okkar lést. Svo það er
skammt stórra högga á milli í ijöl-
skyldu okkar núna. Amma giftist
afa okkar, Óskari Sæmundssyni frá
Eystri-Garðsauka í Hvolhreppi, árið
1929 og bjuggu þau fyrstu árin í
Vík í Mýrdal, en fluttu til
Reykjavíkur árið 1936. Börn þeirra
eru Sæmundur, Guðmundur og
Þórunn, móðir okkar. Afi lést árið
1962 og bjó amma með foreldrum
okkar eftir það.
Við systkinin urðum þeirrargæfu
aðnjótandi að fá að alast upp með
ömmu okkar frá fæðingu og er það
ljóst að hún hefur átt stóran hlut
í tilveru okkar alla tíð. Þess vegna
eigum við erfitt með að hugsa okk-
ur framtíðina án hennar, sem var
okkur alltaf svo góð. Að leiðarlok-
um kveðjum við hana með þakk-
læti og sárum söknuði.
Ásgeir Þór, Sólveig Ása,
Hrafnhildur Ósk og
Eyrún Lóa.
í góðum hópi námsféiaga og síðar
starfsfélaga og þar hitti hann sinn
lífsförunaut um hálfrar aldar skeið,
eftirlifandi konu sína, Edith, fædd
Petersen. Það var hans gæfa. Betri
félaga, en tengdamóður mína, um
oft grýtta og torfarna vegi lífsbar-
áttunnar, þár sem skiptust á skin
og skúrir, er ekki hægt að hugsa
sér. Um hana og þær dönsku kon-
ur, sem á síðustu áratugum hafa
sest að í íslensku samfélagi og unn-
ið mjög merkilegt og óeigingjarnt
starf, væri hægt að skrifa langt
mál. Saga þessara kvenna verður
áreiðanlega einhvern tíma rituð.
í Kaupmannhöfn fæddust börn
þeirra Jóns og Edithar. Þau eru:
Agnar, f. 5. desember 1939, bygg-
ingaverkfræðingur og rekur sjálf-
stæða verkfræðistofu í Hafnarfirði;
Úlla, f. 16. desember 1940, starfar
sem forstöðumaður Póstmarks hjá
Fijálsu framtaki hf. Sonur Úllu er
Jón Glúmur Magnússon, f. 12. maí
1975, nemandi við Grunnskóla
Hafnarfjarðar; Kristín, f. 31. janúar
1943, deildarstjóri í sjávarútvegs-
ráðuneytinu, gift Halldóri S. Krist-
jánssyni, skrifstofustjóra í sam-
gönguráðuneytinu, og eiga þau tvo
Er ekki skrýtið þetta líf okkar
mannanna?
Þegar við spyrjum okkur spurn-
inga eins og hver við séum, hvar
við séum og hvert við stefnum, þá
eigum við oft erfitt með svör. En
við erum leitandi og trúum ávallt á
það góða og bjarta. Ef við getum
svarað þessum spurningum okkar
samviskusamlega, af einlægni og
hreinskilni þá getur það gefið okkur
meira en nokkuð annað. Seinustu
spurningunni verðum við þó að
svara með okkur sjálfum því enginn
veit svarið fyrr en stefnan er tekin.
Hún Ása amma okkar hefur tekið
þessa björtu stefnu. Hún var kjark-
mikil kona og það þarf kjark til að
taka þessa stefnu og leita svara við
spurningu sem þessari og við getum
ekki annað en fyllst gleðitilfinningu
þegar við hugsum til þess að okkar
góði Guð hefur tekið hana sér við
hlið og leiðir hana nú um sína
breiðu haga, þar sem blágresið er
umhverfis allt, blágresið sem henni
þykir fallegast. Við gleymum aldrei
hversu mikill náttúrudýrkandi og
vinur hún amma var. Gróðurinn,
himinninn, fjöllin og fuglarnir svöl-
uðu svo sannarlega fegurðarskyni
hennar. Þetta sameinaði hún allt
svo dásamlega og ljóminn sem skein
af andliti hennar gat ekki annað
en glatt hvers manns hjarta. Það
má með sanni segja að þegar hún
var úti í náttúrunni, þá var náttúr-
an hjá henni, svo faðmaði hún hana
innilega.
Þetta sáum við best þegar hún
var með okkur fjölskyldunni í sum-
arbústaðnum „Garðsauka“ við
Þingvallavatn. Það var fögur sjón
þegar hún stóð úti í miðju kjarri
og blágresisbreiðunni, svo kvenleg
og nett með pabba sér við hlið og
þau spjölluðu saman. Hún benti á
blómin því hún þekkti þau eins og
sjálfa sig. Og við vitum að þetta
gaf pabba og mömmu svo mikla
fyllingu að hún skvldi njóta sín í
umhverfi sem átti svo vel við hana
af líkama og sál.
syni, Kristján, f. 9. desember 1969,
nemandi við Háskóla Islands, og
Jón-Már, f. 15. október 1972, nem-
andi í Fjölbrautaskólanum við Ár-
múla.
Hugur Jóns Magnússonar, eins
og margra annarra Islendinga sem
vegna náms eða starfa hafa þurft
að dveljast um lengri eða skemmri
tíma íjarri föðurlandi sínu, leitaði
heim til íslands. Eins og áður sagði
fluttist hann, ásamt fjölskyldu sinni,
til Reykjavíkur á árinu 1951. Sett-
ust þau fyrst að j Vogahverfi í
Reykjavík, en fimm árum seinna
fluttust þau búferlum til Hafnar-
fjarðar, og nokkru síðar í nýbyggt
húsnæði við Arnarhraun. Um ára-
bil starfaði Jón við Steinullarverk-
smiðjuna í Hafnarfirði, en fyrirtæki
þetta var dótturfyrirtæki Rafha hf.
Var Jón upphaflega fenginn frá
Danmörku til að byggja Steinullar-
verksmiðjuna upp og var hann
framkvæmdastjóri hennar til ársins
1964, er hann lét af störfum að
eigin ósk til að sinna áhugamáli
sínu, framleiðslu rafgeyma. Hafði
hann fljótlega eftir komu til íslands
snúið sér áð stofnun Rafgeyma hf.,
ásamt nokkrum öðrum aðilum. Þeg-
ar tímar liðu eignaðist hann allt
fyrirtækið og rak það til ársins
1983, árið sem hann varð 75 ára
gamall. er hann framleigði rekstur-
inn til Ármanns Sigurðssonar, sem
hafði verið verkstjóri hjá honum
allt frá stofnun fyrirtækisins.
Minnisvarða ævistarfs Jóns
Magnússonar tel ég vera stórbygg-
inguna á Dalshrauni 1 í Hafnar-
firði. Hann byggði þetta hús á
fyrstu árum sjöunda áratugarins,
en þar var til húsa, meðal annarra
fyrirtækja, fyrirtæki Jóns, sem í
dag er rekið undir nafninu Raf-
geymáhleðslan.
I þessari stuttu minningargrein
eru ekki tök á að gera starfi Jóns
Magnússonar viðeigandi skil, en ég
vona að það verði gert síðar.
Jón Magnússon var í mörgu líkur
forfeðrum sínum, eins og ég hef
heyrt þeim lýst. Að honum stóðu
harðgerðir, starfssamir og oft dulir
öndvegismenn úr Strandasýslu og
Norður-Þingeyjarsýslu.
Jón Magnússon
fv. forstjóri
Amma var glöð og gamansöm
kona eins og við þekktum hana.
Hún var sífellt að koma okkur á
óvart með glettni sinni og hún laum-
aði gamanseminni að okkur eins
og barni er gefinn súkkulaðimoli.
Og við hlógum öll.
Nú fyllit- söknuður og tómarúm
vitund okkar. Og nú hlökkum við
til að fara til Þingvalla því þar heyr-
um við hana og sjáum, þar sem
blágresið grær og brosir í sólina.
Þá brosum við og sjáum tignarlegt
blóm sem við öll þekkjum.
Guð veri með pabba og mömmu
öllum stundum,ástvinum hennar og
styrki þau af öllum mætti. Guð
veri með Ásu ömmu okkar, vefji
hönd sína um hennar, að eilífu.
Svava, Ásgerður, Oskar,
Guðmundur Rafti.
Ása amma er dáin. Tregi og sorg
hafa nú búið um sig í hjarta mínu
og fjölskyldunnar. Hinsta kveðja
sem við mannanna börn eigum allt-
af jafn erfitt með að sætta okkur
við er runnin upp og orðin að veru-
leika. Nú stend ég frammi fyrir því
að kveðja ástkæra tengdamóður
mína. Þessa yndislegu og stórkost-
legu konu sem hefur gengið mér
og fjölskyldu minni við hlið í gegn-
um lífið frá því ég var kornung
stúlka. Hún stendur mér svo ljóslif-
andi fyrir hugskotssjónum, fyrsta
minningin um Ásu. Ég stóð við hlið-
ina á ungum og fallegum pilti sem
hélt í höndina á mér og sagði: „Nú
heilsum við mömmu.“ Og þarna
stóð hún allt í einu fyrir framan
mig, falleg og hlý og bauð mig
velkomna. Þar með var vinátta okk-
ar hafin. Svona gæti ég lengi talið,
minningarnar koma upp í hugann
hver af annarri og allar svo ljúfar
og góðar. Ása bjó yfir öllum þeim
kostum sem prýða mega eina konu.
Það var reisn yfir henni hvar sem
hún fór en umfram allt þessi prúð-
mennska, hlýja og mildi gagnvart
öllum sem hún umgekkst, tillits-
Þetta fólk bar ekki tilfinningar
sínar á torg. Það vann sín verk án
þess að hafa um þau mörg orð.
Um tengdaföður minn hæfa vel þau
orð „að hann gekk hljóður til sinna
verka“.
Einn var, sá þáttur i fari hans
sem mér fannst áberandi, en það
var einstaklingshyggjan. Sjálfstæð-
ishvötin var mjög rík í lund Jóns
Magnússonar. Hann lifði méstu
umbrota- og breytingatíma þessar-
ar aldar. Hann upplifði stríðsárin í
hernumdu landi fjarri heimabyggð
og markaði sú Iífsreynsla djúp spor
í vitund hans og skerpti réttlætis-
kennd hans.
Mér virtist Jón varðveita vel
barnstrú sína, trúna á konung ljóss
og friðar, sem hjálpaði honum í
baráttu hans við annan voldugan
konung.
Eg sagði áðan að Jón hefði verið
frekar dulur maður. En ættirðu því
láni að fagna að komast inn fyrir
þann hjúp sem umlukti hann opnað-
ist fyrir þér nýr heimur. Fáum
mönnum hef ég kynngt sem jafn
gaman og fræðandi var að ræða
við, um allt milli himins og jarðar.
Þær allt of fáu stundir sem við átt-
um saman í ró og næði eru mér
ógleymanlegar.
Ég vil nú þegar leiðir okkar
tengdaföður míns skilja þakka hon-
um fyrir föðurlega handleiðslu hans
gegnum árin; þakka honum fyrir
að hafa fengið að dreypa á viskubik-
ar hans; þakka honum fyrir þá að-
stoð sem hann veitti mér á námsár-
um mínum og ætíð síðar þegar eft-
ir var leitað.
Enda þótt nánustu aðstandendur
Jóns vissu að hveiju stefndi eftir
það áfali sem hann varð fyrir fyrir
þremur árum, bar brottför hans
héðan yfir móðuna miklu brátt að.
Elsku _ tengdamóðir mín, Edith,
Agnar, Úlla og kona mín, Kristín.
Söknuður ykkar er mikill, en minn-
ist þess að tíminn læknar öll sár.
Minningin um góðan eiginmann og
föður lifir.
Megi góður Guð blessa minningu
Jóns Magnússonar.
Halldór S. Kristjánsson