Morgunblaðið - 17.01.1990, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JANUAR 1990
1 " ■ !' .1—rn----n ' irn —!-:it'r»-
21
Þjóðaólga í Kák-
asuslöndum
Meira en 50 þjóðir byggja Kákasuslönd Sovétríkjanna en helsta
ástæðan fyrir þjóðaólgunni í þessum löndum er hvernig þjóðirnar
dreifast.
X...,
Abkhasía
N-Ossetía \
S-Ossetia \ Kaspía
Georgía r"x-
Armenía
Azerar byggja til að mynda
Nakítsjevan-hérað þótt það liggi
ekki að Azerbajdzhan, heldur Arm-
eníu. Svipaða sögu er að segja um
héraðið Nagorno-Karabakh, sem
aðallega er byggt Armenum en
undir stjórn Azerbajdzhans. Azerar
fengu yfirráð yfir héraðinu árið
1923 fyrir að styðja bolsévíka við
að leggja Armeníu undir sig. Arm-
enar krefjast þess nú að héraðið
Vínarborg:
Málþing um
varnarstefhu
verði sameinað Armeníu. Nakítsjev-
an, Azerbajdzhan í Sovétríkjunum
og samnefnt hérað í norðurhluta
írans voru sjálfstætt ríki fyrir 800
árum. Rússar lögðu norðurhluta
þessa svæðis, nú Sovétlýðveldið
Azerbajdzhan, undir sig á nítjándu
öld. í Abkhasíu-héraði í norðvest-
ur-hluta Georgíu brutust út átök í
júlí á milli Georgíumanna og Abk-
hasa, sem vilja að land þeirra verði
hluti Sovétlýðveldisins Rússlands.
Íbúar sjálfstjórnarhéraðsins Suð-
ur-Ossetíu, sem er hluti Georgíu,
krefjast þess að héraðið verði sjálf-
stætt Sovétlýðveldi. Þeir vilja að
Norður-Ossetía, sem tilheyrir Sov-
étlýðveldinu Rússlandi, verði síðan
sameinað nýja lýðveldinu.
Nakítsjevan
V-Azerbajdzha
Tyrkland
‘^Azerbajdzhaó _
^ Nagorno- j
^^TKarabakh
Vínarborg. Reuter.
HAFIÐ er í Vínarborg málþing
fulltrúa 35 ríkja um varnarstefnu
og öryggismál í Evrópu í ljósi
þeirra miklu breytinga sem orðið
hafa í álfúnni austanverðri á und-
anfornum vikum og mánuðum.
Málþingið stendur í þrjár vikur
og fer fram innan ramma við-
ræðna um öryggi og traustvekj-
andi aðgerðir í Evrópu.
Þetta er í fyrsta skipti í sögunni
sem fulltrúar ríkjanna 35 koma
saman til að ræða þær hugmyndir
sem liggja að baki þeirri stefnu sem
einstök ríki og hemaðarbandalögin
tvö hafa mótað á vettvangi vamar-
mála í Evrópu. Að auki verður sam-
setning heraf lans, viðbúnaður hans
og framlög til varnarmála tekin til
umræðu. Þá munu þingfulltrúarnir
o g ræða stöðu öryggismála í Evrópu
með tilliti til þeirra breytinga sem
þar hafa orðið. Tilgangurinn með
málþinginu er fyrst og fremst sá
að auka traust í samskiptum
ríkjanna á þessu sviði með því að
skiptast á skoðunum og upplýsing-
um.
Formenn herráða ríkjanna eru
aðalfulltrúar þeirra á þinginu en
þeir munu þó aðeins sitja það í þijá
til fjóra daga. Fulltrúi íslands er
Arnór Sigutjónsson, varnarmála-
ráðunautur varnarmálaskrifstofu
utanríkisráðuneytisins. Mun hann
ávarpa ráðstefnuna á föstudag.
Þingið er haldið í Hofburg-höll
en þar fór Vínarfundurinn sögulegi
fram árið 1815 er landamæri Evr-
ópu vora endurskipulögð eftir ósig-
ur Napóleons Frakkakeisara.
ERLENT
Bandaríkin:
Stórvarasamt
megrunarfæði
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttarit-
ara Morgunblaðsins.
Næringarsérfræðingar hafa
komist að þeirri niðurstöðu að
mjög hitaeiningasnautt megrun-
arfæði (duft af ýmsum gerðum),
sem víða er selt og meðal annars
á læknastofum, geti valdið alvar-
legu heilsutjóni og jafnvel dauða
ef það er notað eftirlitslaust.
Niðurstöður nýrra rannsókna
voru kynntar í nýjasta hefti mál-
gagns bandarískra lækna, Journal
of the American Medical Associati-
on. Hafa sérfræðingar áhyggjur af
vinsældum þessa fæðis, eftirlits-
lausri notkun þess og þeim mikla
fjölda ósérhæfðra lækna sem mæla
með slíku fæði og hafa það á boð-
stólum.
Næringarsérfræðingarnir telja
hættu á, að kaloríusnautt fæði geti
valdið hjartasjúkdómum, óhóflegu
vöðvatapi og breytingu á efnaskipt-
um, sem aftur veldur því, að þegar
fólk eykur hitaeiningarnar eftir
megrunarkúrinn þyngist það mjög
ört.
Neysla þessa kaloríusnauða duft-
fæðis margfaldaðist í Bandaríkjun-
um þegar sjónvarpsstjarnan fræga,
Oprah Winfrey, sagði frá því í sjón-
varpsþætti í vetrarbyrjun 1987
hvernig hún hefði losnað við 67
pund með neyslu þess.
Svíar í forsæti EFTA:
Fulltrúar EB hafiia sænskri hug-
mynd um tímaáætlun viðræðna
Brussel. Frá Kristófer M. Kristinssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
INGVAR Carlsson, forsætisráðherra Svíþjóðar, hitti á mánudag ftill-
trúa framkvæmdastjórnar Evrópubandalagsins (EB) í Brussel. Fund-
urinn var haldinn í tilefni af því að Svíar tóku við forsæti Fríverslun-
arbandalags Evrópu (EFTA) af íslendingum um áramótin. Á fúndin-
um höfnuðu fúlltrúar EB hugmyndum Svía um tímaáætlun væntan-
legra viðræðna um evrópska eftiahagssvæðið (EES).
Svíar vilja gera einskonar
rammasamkomulag um efnisatriði
formlegra samningaviðræðna fyrir
vorið og ljúka allri samningagerð
fyrir lok þessa árs. Frans Andries-
sen, sem fer með utanríkisviðskipti
innan framkvæmdastjórnar EB
sagði að ástæðulaust væri að setja
svo þröngar tímaskorður, fram-
kvæmdastjórnin ætti eftir að ganga
frá tillögum til ráðherraráðsins um
umboð sér til handa til samninga
við EFTA.
Framkvæmdastjórnin gerir ráð
fyrir því að ráðherraráðið samþykki
umboðið í maí í vor en samkvæmt
heimildum í Brussel gæti það dreg-
ist fram á sumar eða jafnvel haust.
Ljóst er að Evrópuþingið hefur
ýmsar athugasemdir bæði við inni-
hald væntanlegra samninga og eins
aðferðirnar sem beita á við samn-
ingsgerðina. Þingið mun trauðla
samþykkja samninga sem gefa
EFTA-ríkjunum meiri áhrif á EB
en þingið hefur sjálft og krefst þess
að öllum líkindum að fá að gefa
umsögn um þá en það tefði af-
greiðslu málsins töluvert.
Á fimmtudag verður í Brussel
fyrsti fundur stjórnarnefndar við-
ræðrianna um EES undir forsæti
Svía af hálfu EFTA, að öðru leyti
er nefndin skipuð á sama hátt og
áður. Vinnuhóparnir sem tóku þátt
í undirbúningsviðræðunum á
síðasta ári munu taka þátt í könn-
unarviðræðunum sem hefjast á
næstunni með sömu verkaskiptingu
og áður.
Reuter
Dubcek á Evrópuþingi
Alexander Dubcek, forseti tékkneska þingsins og formaður kommúni-
staflokksins á dögum „Vorsins í Prag“, er nú gestur Evrópuþingsins
í Strassborg. Var myndin tekin þegar forseti þingsins, Enriqué Baron
Crespo, tók á móti Dubcek en þingheimur hefur meðal annars ákveðið
að sæma hann „Andrei Sakharov-mannréttindaverðlaununum". Dubcek
sagði við komuna, að Tékkóslóvakar vildu umfram allt skipa sinn forna
sess meðal fijálsra Evrópuþjóða.
Nýju göngin liggja að hluta til
undir sjó og eru lægst um 45 metrum
undir sjávarmáli. Gerð voru tvöföld
göng með þremur akreinum í hvora
átt. Kostnaður við gangagerðina nam
1,2 milljörðum norskra króna
(ríf lega 11 milljörðum ísl. kr.) — sem
er reyndar langt fyrir neðan upphaf-
legar kostnaðaráætlanir.
Mikið umferðaröngþveiti hefur
ríkt í Óslóborg um árabil. Nýju göng-
in, sem kölluð eru Fjellinjen, munu
eitthvað laga ástandið, en feikileg
verkefni bíða úrlausnar, og til þess
að hrinda þeim í framkvæmd vantar
peninga. Yfirvöld Óslóar hafa því
ákveðið að koma á innheimtukerfi
umhverfis borgina. Frá og með 1.
febrúar verða allir sem aka inn í
borgina að greiða 10 n. kr. vega-
gjald (um 93 ísl. kr.). Tekjurnar af
Lausnm
fyrir
lagerinn
STAKAR HILLUR EÐA
HEIL HILLUKERFI
Lagerinnþaiiaðverarétt
skipulagðurtil
aðréttnýting náistfram.
Kynntuþérmöguleikana
sem við bjóðum.
LAGERKERFIFYRIR
VÖRUBRETTI
Osló:
Ný jarðgöng' undir mið-
liorginni tekin í notkun
Ósló. Frá Rune Tiniberlid, fréttaritara Morgunbiaðsins.
UMFERÐIN um miðborg Óslóar tekur miklum stakkaskiptum í þessari
viku. Þá verða opnuð 1,8 kílómetra löng jarðgöng sem leiða eiga alla
gegnumumferð undir miðborgina. Um 50.000 bifreiðar munu fara um
göngin á dag, en það er sá fjöldi bifreiða sem nú aka í gegnum mið-
borgina og valda mikilli mengun.
þessum skatti eiga meðal annars að
standa undir gangagerðinni og
framtíðaruppbyggingu vegakerfisins
umhverfis Ósló.
Upptaka vegagjaldsins hefur kom-
ið af stað öldu mótmæla meðal borg-
arbúa í Ósló sem eru óvanir slíkum
álögum enda þótt það sama verði
ekki sagt um fólk í Vestur- og Norð-
ur-Noregi. Á nokkrum stöðum hafa
verið unnin skemmdarverk á gjald-
stöðvum sem eru í byggingu.
Fyrir nokkrum árum var mikill
hiti í mönnum í Björgvin, næst-
stærstu borg landsins, þegar þar var
komið á svipuðu vegagjaldi. Nú eru
Björgvinjarbúar orðnir sáttir við
þetta fyrirkomulag, af því að gjaldið
stendur undir öllum kostnaði við jarð-
ganga- og hraðbrautagerð, svo og
byggingu bílageymsluhúsa.
y jsw

Mjög hentugt kerfi og sveigjanlegt við
mismunandi aöstæður. Greiður
aðgangur fyrir lyftara og vöruvagna.
STÁLHILLUR FYRIR
SMÆRRIEININGAR
—1 n

V4 j
tzi3

Nlðsterkarog
hentugar stálhillur.
Auðveld
uppsetning.
Margar og
stillanlegar stærðir.
Hentarnánast
allsstaðar.
UMBOÐS■ OG HEILDVERSLUNIN
BÍLDSHÖFÐA 16 SÍMI6724 44 TELEFAX6725 80