Morgunblaðið - 26.05.1990, Side 49

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MAI 1990
49
Hallgrímur Sveinn
Kristjánsson bóndi,
Kringlu - Minning
Fæddur 25. september 1901
Dáinn 18. maí 1990
Þann 18. maí sl. andaðist í Hnit-
björgum, dvalarheimili aldraðra á
Blönduósi, nágranni minn og vinur
Hallgi'ímur Sveinn Kristjánsson,
fyrrum bóndi á Kringlu á Ásum.
Með honum er genginn aldraður
maður, sem áður setti svip á um-
hverfi sitt.
Hallgrímur fæddist 25. septem-
ber 1901 á Hnjúki í Vatnsdal, son-
ur hjónannna Sigríðar Jósefsdóttur
frá Vætuökrum í Breiðuvíkur-
hreppi og Kristjáns Magnússonar,
kennara, frá Stóra-Múla í Saurbæ.
Fárra mánaða gamall var hann
tekinn í fóstur af þeim sæmdar-
hjónum Valgerði Einarsdóttur og
Jóni Jónssyni á Hofi i Vatnsdal og
þar ólst hann upp. Minntist hann
jafnan fósturforeldra sinna og
æskuheimilisins á Hofí með mikilli
hlýju og virðingu, einkum mun
honum hafa þótt vænt um fóstru
sína. Því heimilli vann hann fram
á fullorðinsár, og án efa að mörgu
leyti goldið fósturlaunin.
Þann 12. mars 1934 kvæntist
hann eftirlifandi konu sinni,
Hermínu Sigvaldadóttur frá
Ilrafnabjörgum í Svínadal, mikilli
sæmdarkonu. Vorið eftir hefja þau
búskap á Kringlu. Þau keyptu jörð-
ina um 1940 og bjuggu þar allan
sinn búskap fram um 1980, síðustu
20 árin í félagi við Reyni son sinn
og Sigurbjörgu konu hans en
Reynir var þá raunar aðalbóndinn.
Kringla er miðlungsjörð að
stærð, en landið grösugt. Túnið
var hins vegar lítið þegar þau hjón
fluttu þangað, og þrátt fyrir engja-
blett á Eylendinu voru heyskapar-
möguleikar takmarkaðir. Reyndi
því mjög á bóndann að sjá fénaði
sínum farborða sem honum tókst
með prýði. Hallgrímur var afburða
fjármaður. Hann stóð yfír fé sínu
í haganum og sparaði hey til að
mæta misjöfnu tíðafari á vorin,
enda var fé hans ávallt vel fram
gengið. Hann var veðurglöggur og
forsjáll og hýsti féð ævinlega, ef
hann taldi von á vondu veðri áður
en féð var að fullu komið á hús.
Með nýjum tímum hóf hann og
seinna þeir feðgar framkvæmdir á
jörðinni í ræktun og húsbygging-
um sem gerbreyttu henni til bú-
skapar og áfkomumöguleika, enda
fór hagur heimilisins síbatnandi.
Hallgrímur gegndi ýmsum störf-
um fyrir sveit sína, m.a. sat hann
í hreppsnefnd um skeið. Að öðru
leyti' voru störf hans á þeim vett-
vangi mikið bundin fjallskilamál-
um. hann var ferðagarpur, hesta-
maður og alltaf vel ríðandi. Hann
kunni flestum mönnum betur að
fara að skepnum. Til hans var því
mjög leitað um forystu í göngum,
rekstrarferðum og réttum. Þannig
var hann ráðinn fyrirliði þeirra sem
ráku sláturlömb úr Vatnsdal suður
heiðar til Reykjavíkur í eitt eða tvö
haust. Var það hvorki áhættu- eða
vandalaust verk, sem heppnaðist
þó farsællega. Auk þessa gegndi
hann grenjavinnslu í fjölda ára.
Hallgrímur var yfirbragðsmikill,
meðalmaður á hæð og liðlega vax-
inn. Hann æfði nokkuð hlaup á
yngri árum ásamt bróður sínum,
Geir Gígju, sem átti íslandsmet í
hlaupum í mörg ár. Hann var
snerpumaður að dugnaði og hvat-
legur. Það fylgdi honum frísklegur
blær kímni og léttleika, enda var
hann mikill gleðimaður. Hann var
því víða aufúsugestur og átti fjölda
vina. Hjálpsemi hans og greiðvikni
var við brugðið og má segja að
hann hafí starfað sem sjálfmennt-
aður dýralæknir í sveitinni, þangað
til lærðir menn komu til sögu.
Hann brá ævinlega skjótt við þeg-
ar til hans var leitað þessara er-
inda. Allt annað varð að víkja.
Samviskusemi hans og þolgæði
virtust ekki takmörk sett, því hann
unni sér ekki hvíldar fyrr en úrslit
voru ráðin, hvort sem um var að
ræða stutta stund eða eitt eða
fleiri dægur. Oftast hafði hann sig-
ur í þeirri baráttu og launin tók
hann aðeins í þakklæti og þeirri
gleði sem gagntók hann þegar
hann hafði hjálpað skepnu í nauð-
um. Nærfærni hans um sjúkleika
í skepnum var slík, að þegar hann
fór með fé sitt frá Hofí að Kringlu
var riðuveiki á Hofí. Hann skoðaði
hverja kind og skildi eftir þær sem
hann taldi grunsamlegt að væru
veikar. Aldrei kóm síðan fram riðu-
veik kind á Kringlu.
Hjónin á Kringlu voru ekki ein-
ungis samhent um velferð heimilis-
ins og rausn við gesti, heldur stóðu
þau sem einn maður um þessa
óbrigðulu hjálpsemi við náungann,
ekki síst þegar málleysingjar áttu
í hlut.
Þau hjónin eignuðust þrjú böm
og ólu einnig upp systurson
Hermínu, Sigvalda Hrafnberg.
Systkinanna, maka þeirra og heim-
ila, er getið í annarri grein hér í
blaðinu, en það er til marks um
ræktarsemi Hallgríms, að tvö elstu
börnin vom skírð í höfuðið á fóstur-
foreldrum hans, Gerður Jónína og
Jón Reynir. Yngst er síðan Ásdís
Ema.
Hermína og Hallgrímur fluttu
að Hnitbjörgum, heimili fyrir aldr-
aða á Blönduósi, í desember 1981.
Hallgrímur lamaðist alvarlega fyrir
fímm árum, en hélt þó skýrri hugs-
un og oftast fótavist að nokkru.
Hann hvarf yfir móðuna miklu í
vorblíðunni, eins og hún gerist
best í maímánuði. Löngum var
hann vorsins maður, sú árstíð var
honum kærari en aðrar. Hann naut
þess að sjá lífíð kvikna og end-
urnýjast í ríki náttúrunnar. Sjálfur
var hann náttúrubarn og kunni á
ýmsum þáttum hennar betri skil
en margur annar. Það fór því vel
að þegar hann hafði eigi lengur
þrek til að taka á móti töfrum
vorsins hefði hann vistaskipti og
hyrfi inn í vorblíðu annars heims.
Við hjónin og okkar fólk þökkum
vináttu, hjálpfýsi og hlýju, sem við
höfum mætt frá þessum góða
granna okkar og öllu Kringluheim-
ilinu um langa tíð. Betra nágrenn-
is er ekki hægt að óska.
Við sendum Hermínu, börnum
þeirra hjóna, fóstursyni, tengda-
börnum, barnabörnum og öðru
venslafólki einlægar samúðar-
kveðjur. Blessuð sé minning
Hallgríms á Kringlu.
Pálmi Jónsson
Minning:
Anna S. Julnes
Guðmundsdóttir
Fædd 7. júlí 1946
Dáin 17. apríl 1990
Þegar vorið boðar komu sína og
náttúran er að vakna af vetrar-
dvala berast þær sorgarfréttir frá
Noregi að vinkona mín, Anna Guð-
mundsdóttir, sé látin. Hetjulegri
baráttu henanr við illkynja sjúk-
dóm var lokið.
Foreldrar Önnu eru hjónin Ásta
Þórarinsdóttir og Guðmundur
Guðni Guðmundsson rithöfundur,
búsett í Kópavogi.
Kynni okkar Önnu hófust haust-
ið 1966 í 2. bekk Kennaraskóla
íslands. Hún hafði þá lokið 1. bekk
utan skóla um sumarið eftir nám
við lýðháskóla í Noregi. Við bund-
umst vináttuböndum sem aldrei
bar skugga á og fylgdumst vel
með högum hvor annarrar. Við
ræddum um framtíðaráformin,
fjölskyldur okkar, lífið og tilver-
una. Verst þótti okkur hve fjar-
lægðin milli landanna var mikil en
bættum það upp með bréfaskrift-
um og símtölum.
Anna var bæði félagslynd og
glaðvær, en var í eðli sínu hlédræg
og kunni best viðð sig í góðra vina
hópi.
Anna kynntist eftirlifandi eigin-
manni sínum, Johan Julnes, skóla-
stjóra og rithöfundi á eyjunni
Aukra er hún var við nám í Nor-
egi. Þau giftu sig 5. júlí 1969 og
eignuðust 3 mannvænleg börn:
Hildu fædd 1968, Leif fæddur
1970 og Jenný fædd 1978. Þau
voru einstaklega samheldin fjöl-
skylda og taldi Anna það sína
mestu gæfu í lífinu. Það var hreint
ótrúlegt hvað þau hjónin tóku sér
fyrir hendur, því áhugamálin voru
margvísleg, bæði hvað varðar
heimilið og búskaparhætti á land-
areign þeirra. Hæst bar þó áhugi
þeirra hjóna á ættfræði og sagn-
fræði og eru þau bæði þekkt fyrir
ritstörf sín þar að lútandi. Anna
gaf út 2 bækur sjálf og skrifaði
greinar í ýmis tímarit. Hún sat um
skeið í stjórn sóknarnefndar kirkj-
unnar á Aukra og íslendingafé-
lagsins Möre-Romsdal. Þau hjónin
eignuðust fjölda vina í gegnum rit-
störf sín er þau öfluðu sér upplýs-
inga með heimsóknum til fólks.
Anna starfaði lengst af sem
kennari, en á síðasta ári sem
læknaritari og líkaði það vel.
Þó Anna kynni vel við sig í
Noregi, leitaði hugur hennar oft
til íslands og komu þau hjónin
ásamt börnum sínum eins oft og
þau gátu hingað. Þau festu kaup
á íbúð í Kópavogi ásamt eldri dótt-
ur sinni, sem býr þar. Þar dvöldu
þau og gátu boðið til sín fjölskyldu
Johans og vinafólki. Það urðu
ávallt fagnaðarfundir er þau komu
til landsins.
Eg heimsótti þau til Noregs
sumarið 1971 og verður sú ferð
mér alltaf minnisstæð. Ferðuðumst
við töluvert um nágrennið og sýndu
þau mér sögufráegar slóðir og
merkar minjar.
Síðustu samfundir okkar voru
síðastliðið sumar, en þá var Anna
orðin veik. Að venju hittumst við
nokkrar bekkjarsystur og var það
okkur mikil reynsla að fylgjast
með hugrekki og þrautseigju henn-
ar í baráttu við sjúkdóm sinn og
hve hreinskilnislega hún ræddi
hann.
Við bekkjarsystkini hennar úr
Kennaraháskólanum minnumst
hennar ávallt með hlýhug, en Anna
er sú fyrsta sem hverfur úr okkar
hópi. Við viljum kveðja hana með
Ijóðinu „Eftirsjá“ úr nýútgefinni
Ijóðabók bekkjarsystur okkar.
Mig langar til að halda
í andartakið
blása það líG
ofurlítið lengur
en það hverfur á brott
svo sjálfstætt
og afturkallaniegt.
En það koma alltaf ðnnur
falleg
sjálfstæð
og afturkallanleg.
(A.S.B. - Ljóðabókin ,,Strendur“.)
Líkt er með minningarnar. Þær
hverfa á braut en leita ávallt á
hugann á ný og gefa lífínu gildi.
Fyrir hönd bekkjarsystkina okk-
ar og fjölskyldu minnar sendi ég
öllum hennar nánustu innilegar
samúðarkveðjur.
Helga Magnúsdóttir
Líttu fram en ekki aftur
örugg von sé lífs þíns kraftur
von, sem byggð á bjargi er.
Líttu upp en ekki niður
eilíf gleði, drottins friður
búi æ í bijósti þér.
Þessi orð skrifaði hún Anna til
mín í Kvennaskólabókina útskrift-
arvorið okkar 1963. Ég opnaði
bókina mína er ég frétti um ótíma-
bært lát hennar 17. apríl sl. í henn-
ar núverandi heimalandi Noregi.
Þar las ég þessi orð og líka þessi:
„Af er þraut þá unnin er.“ Nú
hefur Anna unnið sína þraut svo
langt um aldur fram af völdum
þess vágests er hrífur til sín svo
allt of marga á besta aldri.
Minningarnar hrannast upp.
Minningar úr Kvennaskólanum í
Reykjavík veturinn 1959-63.
Marga stundina sat Anna með mér
yfír stærðfræðinni sem var minn
veiki punktur. Minningar úr skáta-
starfínu í skátafélaginu Kópum í
Kópavogi. Þá var nú margt brallað.
Mig skortir orð til að lýsa tilfinn-
ingum mínum þegar svona frétt
berst. Það eina sem ég get er að
votta Johan, Hildu, Leif, Ástu,
Guðmundi og öðrum aðstandend-
um hennar mína dýpstu samúð.
Þau geta verið stolt af henni
Önnu. Hún var mjög vel gefín,
hreinskilin og sérstaklega heil-
steypt manneskja og skilur eftir
sig vandfyllt skarð hjá öllum þeim
er hún átti samskipti við á lífsleið-
inni. En sá eiginleiki í hennar fari
sem ég mat hvað mest var tryggð-
in. '
Megi algóður Guð styrkja alla
þá er nú eiga um sárt að binda
og hjálpa þeim í gegnum sorgina.
Önnu kveð ég með trega og
sársauka og bið þess að hún -megi
hvíla í friði.
Blessuð sé minning hennar.
Hrefiia Hektorsdóttir
Ilandbók hcstamanna uni hfossasjúkdóma
HESTA
HEILSA
Hclgi Sigurðsson dýralæknir
Tilgangurinn er aó upp-
lýsa um orsakir, ein-
kenni og helslu atriói
meóíeróar hinna ýmsu
sjúkdóma.
Meginóhersla er lögó ó
fyrirbyggjandi oógeróir.
Tryggóu hestinum
>ínum hestaheilsu".
Ármúla 38 - Reykjavík
Sími 685316 - Pósthólf 8133