Morgunblaðið - 17.07.1990, Blaðsíða 1

48 SIÐUR B
STOFNAÐ 1913
160. tbl. 78. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚLÍ 1990 Prentsmiðja Morgunblaðsins
Sögulegt samkomulag Gorbatsjovs og Kohls:
Sovétmenn samþykkja að
Þýskaland verði í NATO
Míkhaíl S. Gorbatsjov Sovét-
leiðtogi og Helmut Kohl,
kanslari Vestur-Þýskalands,
sjást hér með utanríkisráð-
herrum stjórna sinna, þeim
Edúard Shevardnadze og
Hans-Dietrich Genscher, í
borginni Pjatígorsk. Skömmu
síðar héldu þeir til lítils bað-
staðar, Míneralníje Vodí í
Suður-Rússlandi, þar sem lok-
ið var gerð sögulegs samnings
um hernaðarlega stöðu
Þýskalands.
Shelesnovodsk í Sovétríkjunum, Moskvu, Washington, BrusseF.
Reuter. Daily Telegraph. dpa.
TVEGGJA daga leiðtogafundi Mílthaíls Gorbatsjovs Sovétleiðtoga
og Helmuts Kohls, kanslara Vestur-Þýskalands, lauk í gær með því
að Sovétmenn féllust á aðild væntanlegs, sameinaðs Þýskalands að
Atlantshafsbandalaginu (NATO). Helstu skilyrðin eru þau að her
Þjóðverja á landsvæði núverandi A-Þýskalands verði ekki undir
stjórn NATO, Þjóðverjar fækki stórlega í sameiginlegum herafla
sínum og hafni öllum möguleikum á að koma sér upp kjarnavopn-
um. Sovétherinn mun yfirgefa A-Þýskaland á þrem til ijórurn árum.
Með samkomulaginu er rutt úr vegi síðustu hindruninni fyrir samein-
ingu Þýskalands í eitt ríki og jafnframt leyst eitt erfiðasta deilumál
stórveldanna eftir síðari heimsstyrjöld; þráteflinu um hernaðarlega
stöðu Þyskalands.
_____________________________ Reuter
Andófsmenn heimta lararleyfí frá Kúbu:
Hóta að sprengja sendi-
ráð Tékka í loft upp
Havana. Reuter. JL.
George Bush Bandaríkjaforseti
fagnaði í gær sameiginlegri yfirlýs-
ingu Sovétmanna og V-Þjóðveija
og ummælum Gorbatsjovs sem
ítrekaði sjálfsákvörðunarrétt Þjóð-
verja. „Þessi ummæli sýna stjórn-
visku og styrkir tilraunir til að
treysta samband er byggist á sam-
vinnu,“ sagði Bush. Margaret That-
cher, forsætisráðherra Bretlands,
tók í sama streng og va'r „himinlif-
andi“ yfir úrslitum málsins, að sögn
talsmanns bresku stjórnarinnar.
Gorbatsjov hefur gefið í skyn að
niðurstöður leiðtogafundar NATO í
London í byrjun mánaðarins, þar
sem tillögur Bush að nýjum friðar-
áherslum í stefnu bandalagsins og
sáttaorðum í garð Sovétmanna
hlutu samþykki, hafi gert kleift að
semja um Þýskalandsmálin. Ljóst
er að vonir Sovétmanna um mikla
efnahagsaðstoð af hálfu V-Þjóð-
veija hafa einnig skipt sköpum þar
sem neyð sverfur nú að almenningi
víða í Sovétríkjunum.
Helstu atriði samkomulágs Kohls
og Gorbatsjovs, sem þeir kynntu á
blaðamannafundi í bænum Shelev-
snovodsk í Kákasus-fjöllum, eru
sem hér segir:
• Vestur-Þýskaland, Austur-
Þýskaland og Berlín verða eitt ríki.
• Eftir sameininguna munu völd
og skyldur hernámsveldanna fjög-
urra; Sovétríkjanna, Banda-
ríkjanna, Bretlands og Frakklands,
á þýsku landi verða úr sögunni.
• Sameinað og sjálfstætt Þýska-
land getur sjálft ákveðið hvaða
samtökum og bandalögum það á
aðild að.
• Þýskaland mun gera tvíhliða
samning við Sovétríkin um brott-
flutning sovéskra herja frá núver-
andi A-Þýskalandi á þrem til íjórum
árum.
• Atlantshafsbandalagið mun
ekki fara með yfirstjórn þess hluta
þýska hersins sem verður á þeim
landsvæðum er nú heyra til
A-Þýskalandi.
• Herlið frá Vesturveldunum
þrem fær að vera í Berlín þar til
Sovétherinn er á brott frá A-Þýska-
landi.
• Vestur-þýsk stjórnvöld heita því
að í Vínarviðræðunum um takmörk-
un hefðbundins herafla verði samið
um nær helmingsfækkun í samein-
uðum her þýsku ríkjanna tveggja í
370.000 manns á þrem til fjórum
árum.
• Þýskaland mun heita því að
framleiða hvorki né eignast kjarn-
orkuvopn, efna- eða sýklavopn og
mun eiga aðild að alþjóðasamningn-
um um bann við útbreiðslu kjarn-
orkuvopna.
SJÖ Kúbverjar, sem leitað höfðu
hælis í tékkneska sendiráðinu í
Havana, tóku fímm aðra kúb-
verska flóttamenn og nokkra
starfsmenn sendiráðsins í
gíslingu í gær og kröfðust flug-
vélar til að geta farið úr landi,
annars yrði sendiráðið sprengt í
loft upp. Sendiráðsmönnunum
var sleppt í gærkvöldi en ekki
var vitað hvort gengið hefði ver-
ið að kröfum sjömenninganna.
Sjónai-vottar og stjórnarerind-
rekar í borginni sögðu að sjömenn-
ingarnir hefðu brotið hurð til að
komast inn í herbergi hinna flótta-
mannanna. Þeir hefðu einnig náð
nokkrum tékkneskum sendiráðs-
mönnum en sleppt þeim síðar um
kvöldið.
Lögreglan umkringdi sendiráðið
og skönnnu eftir að tilkynnt hafði
verið að sendiráðsmennirnir hefðu
verið látnir lausir var fréttamönn-
um, sem safnast höfðu saman fyrir
framan sendiráðið, fyrirskipað að
fara af svæðinu. Svo virtist sem
gíslarnir væru í næsta húsi við
sendiráðsbygginguna.
Sjónarvottar sögðu að einn af
sjömenningunum hefði krafist flug-
vélar til að geta flúið land og hótað
að sprengja sendiráðið í loft upp
ef ekki yrði gengið að kröfum
þeirra. Ekki var vitað í gær hvort
þeir *væru vopnaðir.
Sendiráðsmenn sögðu að komið
hefði til áfloga á milli hópanna
tveggja, húsgögnum hefði verið
kastað og þau brotin.
Sjömenningarnar komu í sendi-
ráðið á miðvikudag en þá höfðu
hinir fimm þegar leitað þar hælis.
Mál flóttamannanna hefur valdið
deilum á milli stjórnvalda á Kúbu
og Tékkóslóvakíu. Fídel Kastró,
forseti eyjarinnar, gagnrýndi tékk-
neska sendiráðið harðlega fyrir að
skjóta skjólshúsi yfir mennina og
sagði að ekki yrði gengið til samn-
inga um brottför þeirra.
Úttekt breskra ráðamanna á þýskri þjóðarsál:
Mögulegft að stjóm Thatcher láti lög-
reglu grafast íyrír uiu lekann til flölniiðla
Thatcher við Helmut Kohl, kansl-
ara Vestur-Þýskalands, í Lundún-
um og flutti ræðu um samskipti
Breta og Vestur-Þjóðveija. í fund-
argerðinni eru þjóðareinkenni
Þjóðveija meðal annars sögð „ótti,
árásargirni, yfirgangssemi, sjálfs-
dýrkun, minnimáttarkennd og til-
finningasemi“. Bætt er við að Þjóð-
verjar eigi erfitt með að hafa sam-
úð með öðrum, séu haldnir þeirri
áráttu að hugsa aðeins um sjálfa
sig, hafi þörf fyrir hrós og hneig-
ist til sjálfsmeðaumkunar. Loka-
niðurstaðan er þó sú að Þjóðveijar
hafi skánað með árunum og That-
cher beri að vera „vingjarnleg“ við
þá.
St. Andrews. Frá Guðmundi H. Frímannssyni, fréttaritara
Morgunblaðsins. Reuter. Daily Telegraph.
BRESKA sunnudagsblaðið The Independent on
Sunday skýrði fi’á því um helgina að Margaret
Thatcher forsætisráðherra hefði ásamt utanrík-
isráðherranum, Douglas Hurd, setið ráðstefnu
níu manna í mars, þar sem sérfræðingar fjölluðu
um neikvæð þjóðareinkenni Þjóðverja. Birti
blaðið kafla úr fundargerð frá ráðsteftiunni og
voru þar „árásargirni", „yfirgangssemi" og
„minnimáttarkennd" sögð einkenna Þjóðveija.
Peter Lilley.
Forsætisráðuneytið hóf í gær
rannsókn á því hvernig fundar-
gerðin komst í hendur blaðamanna
og er ekki útilokað að lögregla fái
málið til rannsóknar.
Nicholas Ridley, brezki við-
skipta- og iðnaðarráðherrann,
sagði af sér embætti á laugardags-
kvöld. Brást hann þannig við hinni
hörðu gagnrýni vegna yfirlýsinga
sinna um hlutverk Þýzkalands í
Evrópubandalaginu. Peter Lilley,
46 ára gamall, úr hægri armi
íhaldsflokksins, var þegar í stað
skipaður í embættið. Neikvæðar
yfirlýsingar Ridleys í vikuritinu
The Spectator um Evröpubanda-
lagið og aukin og hættuleg áhrif
Þjóðveija innan þess kölluðu fram
harkaleg viðbrögð meðal brezkra
stjórnmálamanna og stjórnmála-
manna á meginlandinu. Um miðjan
dag á laugardag áttu Thatcher og
Ridley samtal um stöðu hans innan
stjórnarinnar og niðurstaða þess
samtals virðist hafa verið sú, að
Ridley yrði að segja af sér.
Ráðstefnan sem The Independ-
ent on Sunday greindi frá var hald-
in á sveitasetri Thatcher í mars
og voru Bandaríkjamenn meðal
sérfræðinganna. Viku síðar ræddi