Morgunblaðið - 26.09.1990, Side 17

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 1990
17
JAFN ATKVÆÐISRETTUR
eftir Hreggvið
Jónsson
Það hefur lengi verið skoðun
mín að eitt atkvæði eigi að vera
jafngilt hvar sem maður býr og
kýs. Einnig hefi ég talið að rétt
sé, að kjósendur geti valið um
menn. í dag eiga menn aðeins
kost á að kjósa lista eða atkvæði
þeirra er ógilt. Hér á eftir verður
eingöngu fjallað um jöfnun at-
kvæðisréttar.
Hver vill 134 þingmenn á
Alþingi?
Sé litið á fjölda kjósenda í
síðustu sveitarstjórnarkosningum
væru 134 þingmenn á Alþingi, ef
miðað er við íjöida kjósenda bak
við hvern þingmann Vestfirðinga
en þeir eru 5. Mestu breytingarnar
væru þær að 54 þingmenn yrðu þá
í Reykjavík,' 32 á Reykjanesi og
14 á Norðurlandi eystra. Það hljóta
allir að sjá, að slíkt misvægi at-
kvæða gengur ekki,- Aðalreglan
hlýtur að vera sú að hvert greitt
atkvæði sé sem líkast að gildi.
Allt annað er afskræmt lýðræði.
Er fækkun þingmanna
möguleg?
Ljóst er, að framkvæma verður
gagngerða stjórnkerfisbreytingu á
Islandi til fækkunar í opinberum
rekstri. Það er sjálfsagt mögulegt
að fækka þingmönnum úr 63 í til
að mynda 54, en myndu íbúar fá-
mennari kjördæma sætta sig við
það? Varla.
Hvað viðkemur fækkun þing-
manna er það skilyrði að álíka
Ijöldi atkvæða sé á hvert þing-
sæti, en 3.286 atkvæði stæðu á
bak við hvert þingsæti að meðal-
tali, ef þingsætin væru 54.
Verða Suðurnesin sér
- kjördæmi?
Þegar litið er til íbúafjölda og
fjölda kjósenda í einstökum kjör-
dæmum liggur á borðinu að Suður-
nes verði nýtt kjördæmi með línuna
dregna við Straumsvík.
í síðustu sveitarstjórnarkosn-
ingum í vor áttu 10.073 kjósendur
atkvæðisrétt á þessu svæði. en það
eru álíka margir kjósendur og á
Vesturlandi, en þeir voru 9.917.
Þá vaknar sú spurning, hvort
núverandi kjördæmaskipan eigi
rétt á sér eða eigi að hafa landið
eitt kjördæmi eða eigi að skipta
því í einmenningskjördæmi? Ýmsir
kostir eru fyrir hendi í þessu máli,
en ekki verður að sinni farið út í
þá sálma.
Jöfnun á atkvæðaafli kjósenda
Ljóst er að jöfnun atkvæðaréttar
Opið bréf til Svavars Gests-
sonar menntamálaráðherra
- fráJóni
Kristjánssyni
Velkominn til landsins, hæstvirt-
ur ráðherra menntamála. Mikið hef
ég saknað þíii. Þu hefur ekkert
sést á skjánum mínum í rúmar tvær
vikur, þrátt fyrir ærin tilefni. Eg
hef reyndar beðið þess í þijú ár að
þú sæir þér fært að ávarpa mig
auman og leiðbeina, en annríki þitt
við að stjórna landinu mun víst
hafa komið í veg fyrir það.
Ég geri nú enn eina tilraun:
Gagnlegft verður fyrir mig og
ýmsa aðra að sjá og heyra eða sjá
á prenti viðhorf þín og svör við eftir-
farandi:
Menntamálaráðuneytið kemst
upp með að stýra málefnum grunn-
skóla í trássi við lögin í landinu.
Þrátt fyrir ábendingar og síðan
kvartanir, þijóskast starfsmenn
þínir við og jafnvel forherðast.
Dæmi þar um er Hrólfur Kjartans-
son, titlaður deildarstjóri skólaþró-
unardeildar.
Eftirfarandi var haft eftir honum
í Nýjum menntamálum, 2. tbl. 7.
árg. 1989, í samantekt Hannesar
Ólafssonar.
Tilvitnun hefst:
„Hrólfur Kjartansson, deildar-
stjóri skólaþróunardeildar, sagði
hins vegar að afstaða ráðuneytisins
væri sú að þegar segði í lögum að
„nemendur í skyldunámi skulu fá
ókeypis námsgögn samkvæmt
ákvörðun námsgagnastjórnar" þá
merkti það að stjórnin tæki ákvörð-
un um hvaða hluta námsgagna
nemendur fengju án þess að greiða
fyrir þau en ekki að þau væru öll
ókeypis. Ef skólar sættu sig ekki
við kennsluefni frá Námsgagna-
stofnun hefðu þeir vald til að láta
nemendur kaupa önnur námsgögn.
Aðspurður um hvort skólar gætu
þá látið nemendur kaupa öll náms-
Jón Kristjánsson
gögn sagði Hrólfur að í raun væru
ekkert sem bannaði það.
Hann sagði einnig að það hefðu
komið upp gróf dæmi um mikil
kaup nemenda á bókum og væri
það hans persónulega skoðun að
kennarar innan hvers skóla þyrftu
að samræma kaup sín og hafa sam-
ráð við foreldra um hve mikið nem-
endur gætu þurft að kaupa. Hann
sagði að foreldrar þyrftu að fylgj-
ast vel með námsgagnakaupum og
veita skólum aðhald ef mikið væri
um þau.
Hrólfur var spurður hvort hann
teldi að með lögum um Námsgagna-
stofnun hefði verið dregið úr áhrif-
um laganna frá 1956 um að öll
námsgögn væru ókeypis. Hann
sagði að með þeim lögum hefðu
fylgt ákvæði um námsbókagjald
sem foreldrar greiddu og þá hefði
sama námsefni verið talið henta
öllum. Með kröfum um fjölbreytni
væri mjög erfitt að koma til móts
til Alþingis er tímabært. Hér á
eftir sýni ég hvernig þingmanna-
fjöldi myndi skiptast eftir núver-
andi kjördæmum, ef tala þeirra
. yrði óbreytt, en kosinn yrði lands-
iisti til jöfnunar milli flokka. Hér
er gert ráð fyrir 54 þingsætum í
kjördæminu. Stendur þá álíka
fjöldi kjósenda bak við hvert þing-
sæti, en frávik geta orðið 10% upp
eða niður. Þá yrðu kosnir 9 þing-
menn af landslista til jöfnunar at-
kvæðavægi þeirra flokka sem
hefðu fengið kjördæmakjörna
þingmenn og hlotið samtals 5% af
greiddum atkvæðum á öllu
landinu. Þingsætin myndu þá
skiptast þannig;
„Mér sýnist Umboðs-
maður taka undir við-
horf mín í öllum atrið-
um og hafna ykkar
mótbárum í öllum atrið-
um.“
mér foi’vitni á að vita hvort ekki
sé að vænta formlegra svara til
mín frá ykkur.
Ég vil benda á að ég á dóttur
sem er komin á skólaskyldualdur,
hún er fædd 1983. Hennar vegna
krefst ég þess að á lausu liggi áform
ykkar gagnvart okkur feðgininum,
hvort þið ætlið að halda uppteknum
hætti eða hundskast til að hlíta
séttum reglum.
Annað var það nú ekki. Með von
um greinargóð svör.
Kjóscndur I»ing- l»ing-
á körskrá sæti sæti
1990 nú
Reykjavík 70.480 21 18
Reykjanes 42.557 13 11
Vesturland 9.917 3 6
Vestfirðir 6.537 2 5
Norðurland vestra 7.145 2 5
Norðurland eystra 18.043 6 7
Austurland 9.045 3 5
Suðurland 13.759 4 6
Landið allt 177.483 54 '63
Landslisti 9
63 63
Hvernig hefðu þingsæti fallið 1987?
A- B- D- G- J- S- V-
listi listi listi listi listi listi listi
Reykjavík 3 2 7 3 3 3
Reykjanes 3 3 4 1 1 1
Vesturland 1 1 1
Vestfirðir 1 1
Norðurl. v. 1 1
Norðurl. e. 1 2 1 1 1
Austurland 2 1
Suðurland 2 2
8 14 17 6 1 4 4
Landslisti 2 0 0 2 0 3 2
10 14 17 8 1 7 6
Hreggviður Jónsson
„ Aðalreglan hlýtur að
vera sú að hvert greitt
atkvæði sé sem líkast
að gildi. Allt annað er
afskræmt lýðræði.“
Eins og sést hafði þingmanna-
fjöldi hvers flokks í kosningunum
1987 orðið nánast sá sami, en jafn-
vægi er orðið á milli atkvæða kjós-
enda um allt land. Það hljóta allir
að vera sammála þeirri grundvall-
arreglu, að atkvæði hvers og eins
sé jafngilt hvar sem fólk býr.
Höfundur er einn afþingmönnum
Sjálfstæðisflokksins á Reykjanesi.

DAGVI8T BARNA
Forstöðumaður
Staða forstöðumanns í Dyngjuborg er laus til umsókn-
ar. Staðan veitist frá 1. október næstkomandi, fóstru-
menntun áskilin.
Upplýsingar gefa framkvæmdastjóri og deildarstjóri
fagdeildar á skrifstofu Dagvistar barna í síma 27277.
Höfundur er verkamaður
\> kynnir </
^oKK^i) 4
HIMNUM
.1111111 i"Lr
ípocork
-=TOiiTh-i -
c Wfc kc r ,g Wicanders SL Kork-o-Plast jrkflísamerkin komin undir sama þak. vlúframleidd í sömu verksmiðju af

& Þ.Þ Ármúla 29, Múlatorgi, siml 38640 0RGRÍMSS0N & C0
við alla um ókeypis námsgögn.
Hann sagði að túlkun laganna hefði
lengi verið vandamál í stjórn Náms-
gagnastofnunar þar sem tekist
hefði verið á um óskir flestra um
að námsgögn væru ókeypis og svo
veruleika laganna sepi hann áleit
annan.“ Tilvitnun lýkur.
Nú spyr ég þig ráðherra. Ertu
sammála Hrólfi Kjartanssyni?
Ef ekki, þá spyr ég aftur: Hvern-
ig má það vera að þessi undirmaður
þinn hafi fengið að valsa um sem
talsmaður ráðuneytisins í málefnum
grunnskóla, öli þessi ár, án þinna
aðgerða?
Til þín var póstsent um síðustu
mánaðamót álit Umboðsmanns Al-
þingis á ágreiningi mínum við ráðu-
neyti þitt. Það eð mér sýnist Um-
boðsmaður taka undir viðhorf mín
í öllum atriðum og hafna ykkar
mótbárum í öllum atriðum, leikur
Eldhress sýning með söng,
leik og dansi byggð á gullöld
ameríska rokksins
1954-1964.
Frumsýning laugardags-
kvöld 29. sept. nk.
9 rétta glæsilegur
valmatseðill.
Borðapantanir í síma
687111.