Morgunblaðið - 29.09.1990, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 1990
Sovétríkin:
Hafin ófrægingarherferð
á hendur lýðræðissinnum
segir Gavríl Popov, borgarstjóri Moskvu
Moskvu. Reuter.
TALSMENN róttækra umbótasinna í Sovétríkjunum sögðu í gær
að það væri fásinna ein að þeir hygðust steypa stjórn ríkisins en
lýstu á hinn bóginn yfir því að harðlínukommúnistar freistuðu
þess nú um stundir að skapa ólgu í landinu til að unnt yrði að
réttæta beitingu hervalds og jafnvel valdarán.
Gavríl Popov, hinn umbótasinn-
aði borgarsjóri Moskvu, og nokkrir
fulltrúar á þingi Sovétlýðveldisins
Rússlands, sögðu að í fjölmiðium
væri hafín ófrægingarherferð á
hendur lýðræðissinnum í Sovétríkj-
unum sem minnti um margt á
stjórnarhætti einræðisherrans Jó-
sefs Stalíns. Sögusagnir og ásakan-
ir um valdaránsáform Rauða hers-
ins og sovésku öryggislögreglunn-
ar, KGB, hafa gengið fjöllum hærra
í Moskvu á undanfömum vikum.
Hefur Dmítrí Jazov, varnarmála-
ráðherra Sovétríkjanna, séð ástæðu
til að mótmæla ásökunum þessum
tvívegis á opinberum vettvangi.
Á þriðjudag dreifði TASS-frétta-
stofan hins vegar grein þar sem
fullyrt var að umbótasinnar hygð-
ust bæði steypa stjóm ríkisins og
Míkhaíl S. Gorbatsjov, forseta Sov-
étríkjanna. Einn af ritstjómm
fréttastofunnar, Vladmír Petrúníja,
skrifaði greinina og var hún birt í
fjölmörgum dagblöðum þ. á m.
Prövdu, málgagni sovéska komm-
únistaflokksins.
Gavríl Popov sagði harðlínu-
kommúnista binda vonir við að efnt
yrði til fjöldamótmæla vegna efna-
hagsástandsins og stjórnmálaólg-
unnar í Sovétríkjunum. Þar með
gæfist þeim tækifæri til að lýsa
yfír neyðarástandi og koma höggi
á hreyfíngu lýðræðissinna. Tækist
harðlínumönnum að auka enn frek-
ar á ólguna og kæmi til þess að
alþýða manna liði skort kynnu aft-
urhaldsöflin að ræna völdum og
rökstyðja þá aðgerð með tilvísun
til þess að ástandið hefði verið orð-
ið óbærilegt. Hann tók fram að
hann teldi að enn hefði ekki það
ástand skapast að líklegt mætti
telja að harðlínukommúnistar létu
til skarar skríða gegn Míkhaíl S.
Gorbatsjov og ríkisstjóm Sovétríkj-
anna.

Reuter
Herlið Bandaríkjamanna í Saudi-Arabíu hefur nú fengið til ráðstöfun-
ar þýska vagna af gerðinni „Fuchs“ en þeir hafa að geyma sér-
stakan útbúnað til að veijast hugsanlegum eiturefnaárásum íraka.
Á myndinni, sem tekin var í Saudi-Arabíu í gær, reynsluaka banda-
rískir hermenn einum slíkum
Forseti herráðs Sovétríkjanna í blaðaviðtali:
Heimsstyrjöld skellur á komi
til átaka í Mið-Austurlöndum
Washington, Atlanta, Nikósíu. Reuter.
FORSETI herráðs Sovétríkjanna, Míkhaíl Moísejev, sagði í viðtali sem
birtist í gær í bandaríska dagblaðinu The Washington Post að íranir
myndu berjast við hlið íraka brytust út átök í Mið-Austurlöndum. Jimmy
Carter, fyrrum forseti Bandaríkjanna, gagnrýndi ríkisstjórnir Vestur-
landa fyrir að hafa ekki reynt til þrautar að ná sáttum eftir dipló-
matískum leiðum í Persaflódeilunni. Hosni Mubarak, forseti Egypta-
lands, sagði á hinn bóginn að Saddam Hussein, forseti Iraks, myndi
aldrei kallá innrásarlið sitt heim frá Kúvæt því þar með yrði bundinn
endi á valdaskeið hans.
Moísejev rökstuddi þessa fullyrð-
ingu sína ekki nánar en því hefur
verið haldið fram að óhugsandi sé
að íranir og írakar gerist vopna-
bræður í Persaflóadeilunni í ljósi
þess að ríkin háðu blóðuga styijöld
á árunum 1980 til 1988. Heforinginn
sagði að hugsanleg átök við Persa-
flóa myndu ekki reynast staðbundin
heldur myndi þriðja heimsstyijöldin
skella á. Lét hann að því liggja að
átök kynnu að blossa upp af fremur
lítilmótlegu tilefni og vísaði til fyrri
heimsstyijaldarinnar máli sínu til
Fimmtíu ára afmœli
Islensk-ameríska félagsins
6. október 1990
DAGSKRA
Kl. H:00
Hátíðarfundur stjómar félagsins að Þingholti
Hótels Holts, Reykjavík.
Kl. 15:00
Afmælisathöfn við styttu Leifs Eirflcssonar.
Ávörp flytja: Davíð Oddsson, borgarstjóri. Charles E. Cobb Jr., sendiherra,
Ólafur Stephensen, form. íslensk-ameríska félagsins.
Sigmundur Guðbjamason, háskólarektor, stjómar athöfninni.
íslenskir skátar standa heiðursvörð.
Verði slæmt veður fer athöfnin fram í Hallgrímskirkju.
KI. 16:00
Opnun amerískrar ljósmyndasýningar á Kjarvalsstöðum.
KI. 18:00-19:30
Móttaka sendiherrahjónanna Sue og Charles E. Cobb Jr. fyrir gesti
hátíðarkvöldverðar Islensk-ameríska félagsins að Laufásvegi 21.
Kl. 19:30
Afmælishátíð Íslensk-ameríska félagsins.
Hátíðarkvöldverður og dansleikur að Hótel Sögu.
Heiðursgestur: Sig. Rogich, sérlegur ráðgjafi George Bush
Bandaríkjaforseta, flytur ávarp.
Borðapantanir og miðar seldir hjá Verslunarráði íslands
dagana 3., 4. og 5. október á skrifstofutíma í síma 67 89 10
og á Hótel Sögu 4. og 5. október frá kl. 17:00 til 19:00.
Verð aðgöngumiða kr. 4.700.
JsLENZK-AMERlSKA FÉLAGIÐ
THE ICEIANOIC- AMERICAN SOCIETY
stuðnings.
Moísejev lét- þessi orð falla
skömmu áður en hann hélt í skoðun-
arferð um nokkrar herstöðvar í
Bandaríkjunum. Kom fram í viðtal-
inu að Sovétmenn hefðu látið Banda-
ríkjamönnum í té ýmsar tæknilegar
upplýsingar um sovésk drápstól í
vopnabúrum íraka. Kvaðst herfor-
inginn, sem verið hefur forseti her-
ráðsins frá því desember 1988 og
er næsti undirmaður Dmítrí Jazovs
varnarmálaráðherra, sjálfur hafa
safnað þessum upplýsingum saman.
Jimmy Carter, fyrrym forseti
Bandaríkjanna, sagði í ræðu er hann
flutti í Átlanta í Bandaríkjunum í
gær að líkumar á átökum í Mið-Aust-
urlöndum hefðu aukist vegna þess
að bandarísk stjórnvöld og ríkis-
stjómir bandamanna þeirra væm
ófáanleg til að hefja samningavið-
ræður við Saddam forseta. Sýndu
menn ekki skynsemi með því að
skapa Saddam forsendur til að kalla
herlið sitt heim frá Kúvæt með ein-
hverri reisn væm vemlegar líkur á
átökum í þessum heimshluta. Hið
sama gilti reyndust refsiaðgerðir þær
sem samþykktar hafa verið á vett-
vangi Sameinuðu þjóðanna ófull-
nægjandi. Þá kvað forsetinn þær
raddir hafa heyrst að leggja bæri
írak í auðn og kvaðst sammála því
áliti Williams Crowe, fyrmm forseta
herráðs Bandaríkjanna, að bæði ír-
akar og Vesturlönd myndu þurfa að
færa gífurlegar fómir yrði raunin
þessi.
Kauphöllin í Tókíó:
Orðrómur um átakafrétt
BBC veldur verðhruni
Tókíó. Reuter
VERÐFALL varð á hlutabréfum í kauphöllinni í Tókíó í gærmorgun
þegar sá orðrómur fór sem logi um akur að breska útvarpið, BBC,
hefði skýrt frá því að átök hefðu blossað upp við Persaflóa.
Nikkei-hlutabréfavísitalan lækk-
aði um 3,62 prósent eða 788,41 stig
og var skráð 20.983,50 stig við lok-
un. Ámóta verðfall hefur ekki orðið
í kauphöllinni í Tókíó frá því í hmn-
inu mikla í októbermánuði árið 1987.
Hlutabréf vora þegar tekin að
falla í verði í Japan er írakar réðust
inn í Kúvæt 2. ágúst. Óttinn við
átök í Mið-Austurlöndum, hækkandi
olíuverð og spár um að búast megi
við almennum samdrætti í efna-
hagslífínu hafa frá þeim tíma ein-
kennt markaðinn.
Sérfræðingar sögðu að verðfallið
í gær mætti að miklu leyti rekja til
sögusagna sem komust á kreik þess
efnis að hafín væm átök við Persaf-
lóa, samkvæmt fréttum BBC. Tals-
menn breska útvarpsins kváðu slíka
frétt ekki hafa verið birta og var
það sérstaklega tekið fram í dag-
skránni í gærmorgun. Sögðu viðmæ-
lendur Reuters-fréttastofunnar að
menn hefðu brugðist hart við orð-
rómi þessum og selt bréf sín í of-
boði. Stríðshættan við Persaflóa,
síhækkandi olíuverð og háir vextir
hefðu og kallað fram þessi snöggu
viðbrögð japanskra kaupahéðna.
Einkavæðing‘ ríkisfyr-
irtækja hafín í Póllandi
Varsjá. Reuter.
FYRSTU skrefin
í átt til einkavæð-
ingar stórfyrir-
tælga hins opin-
bera í Póllandi
voru stigin á
fimmtudag. Þá
var sjö stórfyrir-
tækjum í ýmsum
greinum breytt í
hátíðlega athöfn.
vera kappsfullir
Mazowiecki
hlutafélög við
,Þið verðið að
baráttumenn
efnahagslegrar sóknar Póllands
sem mun auka virðingu þess á
alþjóðavettvangi," sagði ráðherra
einkavæðingar, Waldemar Kuc-
zynski, er hann ávarpaði stjórn-
endur fyrirtækjanna og óskaði
þeim jafnframt „alls góðs og mik-
ils hagnaðar".
Fyrirtækin hafa frá 560 upp í
11.000 starfsmenn. Nafnverð hluta-
fjár þess minnsta er sem svarar um
30 milljónum ÍSK, þess stærsta 650
milljónum ÍSK. Embættismenn segja
að hlutabréf verði sett á almennan
markað innan fárra vikna en sölu-
verð þeirra hafí ekki enn verið ákveð-
ið. Vestrænir bankar og ráðgjafar
aðstoða öll fyrirtækin við umbreyt-
inguna.
Stjóm Tadeusz Mazowieckis hefur
ákveðið að 7.600 ríkisfyrirtækjum
verði breytt í einkafyrirtæki. Fjár-
málaráðherrann, Leszek Balc-
erowicz, vill að nokkur hundruð fyrir-
tæki, með alls 40% af samanlagðri
veltu pólskra ríkisfyrirtækja, verði
alveg eða að nokkm komin í einka-
eigu við árslok 1991.