Morgunblaðið - 07.12.1990, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 7. DESEMBER 199D
„Sjúkrahúsvist á útsölu“?
eftir Sigrúnu
Knútsdóttur
Málefni sjúkrahúsa hafa verið
töluvert til umijöllunar í fjölmiðlum
að undanförnu.
Það virðist vera orðið svo til ár-
visst að þegar líður að jóiaföstu og
flesta langar að fara að huga að
jólaundirbuningi fara raddir um
sameiningu sjúkrahúsanna í
Reykjavík og leiðir til spamaðar í
sjúkrahúsrekstri að gerast hávær-
ar.
Samstarfsráð sjúkrahúsa
í febrúar 1989 skipaði heilbrigð-
isráðherra nefnd sem átti að kanna
alla möguleika á auknu samstarfi
sjúkrahúsanna á höfuðborgarsvæð-
inu og/eða sameiningu þeirra.
Nefndin skilaði áliti fyrir nokkru
og lagði til að stofnað yrði sam-
starfsráð sjúkrahúsanna í
Reykjavík sem hefði það hlutverk
að gera tillögur að mótun fram-
tíðarstefnu sjúkrahúsanna, gera
þróunar- og íjárhagsáætlanir og
stuðla að sem hagkvæmastri verka-
skiptingu milli þeirra. Nú þegar er
um verulega verkaskiptingu að
ræða milli sjúkrahúsanna í
Reykjavík eins og reyndar kom
fram í grein Gunnars Sigurðssonar
yfirlæknis í Morgunblaðinu þann
28._ septe'mber s.l.
Ég fagna þó framkomnu nefnd-
aráliti um samstarfsráð sjúkrahús-
anna, ef það yrði til þess að vei'ka-
skipting þeirra og framtíðaráætlan-
ir í heilbrigismálum yrðu markviss-
ari, en legg þó áherslu á mikilvægi
þess að Borgarspítalinn haldi sjálf-
stæði sínu með óbreyttu stjórn-
skipulagi. . •
A undanförnum árum hefur
starfsfólk Borgarspítaians mótmælt
áformum um sameiningu sjúkra-
húsanna í Reykjavík.
Flestir telja að með slikri samein-
ingu sjúkrahúsanna eða sameigin-
iegri yfirstjórn þeirra yrði stigið
stórt skref í átt til miðstýringar á
heilbrigðiskerfmu.
Engin rök hafa komið fram sem
benda til hagræðingat' eða sparnað-
ar við slíka sameiningu eða að þjón-
usta við sjúklinga verði betri. Þó
hefur verið bent á að vegna smæð-
ar þjóðar okkar höfum við ekki efni
á að reka tvo hátæknispítala með
þeim tækjabúnaði sem til þarf.
Ég er þó sannfærð um að ekki
-hafi verið um óþarfa tækjakaup að
ræða á spítölunum þvi ég tel að
Landspítalinn hefði alls ekki bol-
magn atil að sinna öllum þeim rann-
sóknum sem t.d. er nú sinnt á Borg-
arspítalanum. Lítið þyrfti út af að
bera til að nauðsynlegur tækjabún-
aður yrði óstarfhæfur í lengri eða
skemmri tíma og þyrfti ekki annað
en lítilsháttar bilun að koma til.
Væri þá alls ófært að hvergi á
landinu væri til búnaður til að sinna
brýnustu rannsóknum.
Það er því mikilvægt öryggisat-
riði að á íslandi sé til nauðsynlegur
tækjabúnaður á tveimur stöðum.
Ef til vill má segja að um há-
tæknispítala á mismunandi sviðum
sé að ræða.
Ég vil taka undir orð Davíðs Á.
Gunnarssonar í Morgunblaðinu
þann 25. nóvember sl., „að þekking
og hugvit sé í raun áratug á undan
aðstöðunni" og eiga þessi orð hans
ekki síður við um Borgarspítalann
en Landspítalann.
Sparnaður í rekstri
Því miður hefur umræðan um
sjúkrahúsin að mestu snúist um
sparnað og allar vangaveltur um
sameiningu þeirra hafa snúist um
hvort um hagræðingu og sparnað
■verði að ræða. Minna hefur borið á
vangaveltum um gæði starfseminn-
ar og þjónustu við sjúklinga.
Eru lokanir sparnaður?
Til að draga úr rekstrarkostnaði
hafa spítalarnir gripið til þess ráðs
að loka deildum eða hluta þeirra.
En er um spamað að ræða?
Ég tel fjarri lagi að svo sé.
Vissulega verða útgjöld á við-
komandi deild minni, en einungis
er um tilfærslu ijármuna að ræða.
Fólk hættir ekkert að verða veikt
eða áð lenda í slysum þótt einhveij-
ar deildir sjúkrahúsanna séu lokað-
ar.
Sjúklingarnir eru þá fluttir á
aðrar deildir, jafnvel á gangana,
þar sem deildirnar eru yfirfullar eða
á aðra spítala.
Á sama tíma og samdráttur hef-
ur verið á öðrum spítölum í sparnað-
arskyni hefur legudögum á Borg-
arspítalanum fjölgað um 6% sem
jafngildir u.þ.b. 7.700 legudögum.
Ef fjöldí legudaga á B-4 sem er ný
deild er dreginn frá er legudaga-
aukning milli ára u.þ.b. 4.600.
Að hluta til hlýtur að mega rekja
þessa fjölgun legudaga til lokana
annars staðar.
Og hvar er þá sparnaðurinn?
Samkvæmt daggjaldakerfinu
sem Borgarspítalinn var á þar til
fyrir 3 árum, þegar hann fór á föst
fjárlög, kostaði hver legudagur
u.þ.b. 11.000 kr. Hallinn á rekstri
spítalans í daggjaldakerfinu var þó
að jafnaði u.þ.b. 20% þannig að
raunkostnaður á hvern legudag var
u.þ.b. 13.000 kr.
Kostnaður samkvæmt dag-
gjaldakerfinu væri því u.þ.b. 100
milljónir vegna þessarar fjölgunar
legudaga miðað við framreiknaðar
tölur til núgildandi verðlags.
Sigrún Knútsdóttir
„Það er löngu tímabært
að yfirvöld geri sér
grein fyrir því hvað
heilbrigðisþj ónustan
kostar og hvort þjóðfé-
lagið sé tilbúið að
greiða þann kostnað.“
Það er því ótrúlegt að hallinn á
Borgarspítalanum sé ekki áætlaður
meiri en u.þ.b. 50 milljónir kr. á
þessu ári. Miðað við rekstrarkostn-
að sem nemur 2,9 milljörðum er
Stoltur
eftir Þorvnrð
Júlíusson
Mörgura óar óstjóm löng,
er þó nóg af iögum.
Sundrung þróast fækka föng,
íjölgar gróusöpm.
Það var 4. nóv. sem Steingrímur
Hermannsson mætti í Sjónvarpi,
líklega í þúsundasta sinn, stoltur
yfir afrekum sínum í núverandi
ríkisstjórn. Ekki veitir honum af
því, hann er einn um það stolt.
Hann og hans félagar í niðurrifs-
og eyðingarflokki sem nú eru sam-
fleytt búnir að stjórna, í 20 ár, hafa
gert krónuna að 5 aurum, frá
1971-1980 og frá 1981-1990.
Mjög stoltur með 555 þús. at-
vinnuleysisdaga á ári 1988-1989.
hér aðeins um 1,8% af heildarkostn-
aði að ræða.
Borgarspítalinn er nefnilega vel
rekinn og rekstur hans hefur verið
í góðu jafnvægi undanfarin ár. Frá
því að spítalinn fór á föst fjárlög
fyrir 3 árum hefur tekist að halda
rekstrarkostnaði innan ramma íjár-
laga þar til á þessu ári.
Þetta hefur tekist með miklu
aðhaldi, hagræðingu og minni yfir-
vinnu starfsfólks.
Hins vegar hefur þurft að halda
öllum kostnaði í lágmarki. Fjárveit-
ingar til spítalans á undanförnum
árum hafa verið með þeim hætti
að ekkert svigrúm hefur verið til
eðlilegs viðhalds, né endurnýjunar
á tækjabúnaði eða á húsnæði.
Fjárveitingar til tækjakaupa hafa
verið u.þ.b. 1% af fjárveitingum til
spítalans og næst því aldrei að halda
í við eðlilega endurnýjun. Mikil hús-
næðisþrengsli há starfsemi spítal-
ans eins og öðrum spítölum, en fjár-
veitingar til byggingarfram-
kvæmda hafa verið í algjöru lág-
marki. Á þessu ári námu ijárveit-
ingar til byggingarframkvæmda
B-álmunnar 10 milljónum króna!
En hvað er sparnaður?
Er það ekki sparnaður að koma
óvinnufærum manni aftur út í lífið,
og ef til vill til starfa að nýju í stað
þess að hann sé bundinn heima,
háður heirpilishjálp, heimahjúkrun
og verkjalyfjum?
Það ætti t.d. að teljast sparnaður
að skipta um mjaðmarlið í manni
þó svo að um dýra aðgerð sé að
ræða.
Mjög stoltur yfir því að fólk hefir
flúið land í þúsunda tali.
Ákaflega stoltur með öll gjald-
þrot sem yfir hafa dunið, um 1.300
á tveimur árum.
Stoltur með það, að húskarl hans
ræni kirkjuna einum milljarði á ári.
Stoltur yfir því að annar húskarl
hans fær umboð hans til þess að
opna upp á gátt fyrir innflutning á
erlendum landbúnaðarvörum, með
aflatoxíni, krabbameinsvaldandi
efni.
Stoltur yfir því, að húskarl hans
geri ítrekað tilraun til eignaráns á
silunga- og netlögnum sjávaijarða.
Má vera að hann eigi ekki von á
mörgum atkvæðum frá sjávaijarð-
arbændum, á þeim jörðum þrífast
ekki kommúnistar.
UPPLÝSINGAR: SÍMSVARI: 681511 LUKKULÍNA: 991000
VERTU MEÐ - ÞAÐ ER G ALDURINN
Hver slík aðgerð kostar umtals-
vert fé og með auknum fjölda slíkra-
aðgerða eykst hættan á að farið sé
fram úr fjárlögum.
Aukinn kostnaður á rekstrarvör-
um vegna fjölgunar gerviliðaað-
gerða á Borgarspítalanum á þessu
ári er t.d. áætlaður um 6 milljónir
króna.
Ég tel samt að um sparnað fyrir
þjóðfélagið sé að ræða.
Aukin afköst
Vegria mikíls álags á spítalanum
á undanförnum árum hefur legutími
sjúklinga styst ár frá ári og afköst
spítalans hafa aukist jafnt og þétt.
Þetta hefur leitt til þess að þeir
sjúklingar sem liggja á spítalanum
eru veikari og þurfa meiri þjónustu
og dýrari lyf en áður.
Við erum því ekkert að bruðla,
það kostar svona mikið að reka þá
heilbrigðisþjónustu sem við viljum
veita og hún er síst dýrari hér á
landi en í nágrannalöndum okkar.
Það er löngu tímabært að yfir-
völd geri sér grein fyrir því hvað
heilbrigðisþjónustan kostar og
hvort þjóðfélagið sé tilbúið að
greiða þann kostnað.
Á nýafstöðnu umferðarþingi kom
fram í erindi Láru Margrétar Ragn-
arsdóttur hagfræðings að umferð-
arslysin á árinu 1989 kostuðu yfir
5 milljarða eða það sama og heildar-
kostnaður við rekstur Ríkisspítal-
anna var sama ár.
Sjúkrahúskostnaður vegna þess-
ara umferðarslysa var þó aðeins
reiknaður 174 milljónir kr., eða eins
og landlæknir orðaði það „sjúkra-
húsvist er á útsöluprís“.
Höfundur er formaður
starfsmannaráðs Borgarspítalans
ogfulltrúi starfsmanna ístjórn
spítalans.
Þorvarður Júlíusson
„Stoltur yfir að hafa
komið hundruðum
bænda á vonarvöl, þeim
sem tókst að fá til að
kaupa refa-, minka- og
fiskeldi.“
Stoltur yfir að hafa komið
hundruðum bænda á vonarvöl, þeim
sem tókst að fá til að kaupa refa-,
minka- og fiskeldi, og kreppa svo
að þeim með eymdarkvóta í hefð-
bundnum búgreinum.
Stoltur með það, að nú á þessu
ári fóc síðasti togari í Keflavík á
nauðungaruppboð, svo nú er þar
eins og víðar, hvar hann hefir stig-
ið niður fæti, sviðin jörð.
Stoltur, þá hann sagði, að Þor-
steinn Pálsson hefði ekki neitt í það
að taka við svo góðu búi. Ég er
Steingrími sammála, þetta að koma
öllu á botninn, það getur enginn
nema hann, með sínum kommúnist-
um.
Stoltur, það eru enn tvær þjóðir
í Evrópu, sem er stjórnap af komm-
únistum, Albanir og íslendingar.
Það þarf ekki að undrast þó þessi
manneskja sé ákaflega stolt.
Ilöfundur er bóndi að Söndum í
Ytri-Torfustaðahreppi.