Morgunblaðið - 12.12.1990, Page 32

Morgunblaðið - 12.12.1990, Page 32
32 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 1990 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. DESEMBER 1990 33 Útgefandi Framkvæmdastjóri Ritstjórar Aðstoðarritstjóri Fulltrúar ritstjóra Fréttastjórar Árvakur, Reykjavík Haraldur Sveinsson. Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. Björn Bjarnason. Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson, Árni Jörgensen. Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson, Ágúst Ingi Jónsson. Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal- stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar- gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið. Walesa tekur við af hershöfðingja Lech Walesaer ótvíræður sig- urvegari forsetakosning- anna í Póllandi. Með kosningun- um hafa Pólverjar skipað sér á bekk með lýðræðisþjóðum. Til marks um frelsið sem ríkti í pólsku forsetakosningunum nægir að nefna að Walesa keppti við einskonar huldumann, Stan- islaw Tyminski, kaupsýslumann af pólskum ættum sem búsettur er í Kanada og sagðist kominn til að breyta Pólverjum í auð- jöfra á skammri stundu. Skaust Tyminski upp á milli þeirra Walesa og Tadeusz Mazowieck- is, forsætisráðherra og frammá- manns Samstöðu, í fyrri umferð forsetakosninganna. Walesa gerði sér yonir um að vera kjörinn með yfirgnæfandi stuðningi þjóðarinnar allrar. Þær vonir brugðust. Hann hlaut að vísu glæsilegan stuðning 74% kjósenda í baráttunni við Tym- inski í síðari umferðinni, en þá var kjörsókn ekki nema 53,4%. Verður hin dræma kjörsókn túlk- uð Walesa í óhag og sem vatn á myllu þeirra afla í Póllandi, sem vilja veg hans sem minnst- an. Þótt kommúnismanum hafi verið hafnað leynast kommúnist- ar enn víða og vilja koma fram hefndum gegn þeim, er veltu þeim úr sessi. Pólverjar hafa á ýmsan hátt verið brautryðjendur í frelsisbar- áttu þjóðanna í leppríkjum Sov- étríkjanna. Walesa tekur við for- setaembættinu af Wojciech Jaruzelski hershöfðingja, sem setti herlögin í Póllandi fyrir réttum níu árum eða 13. des- ember 1981. Jaruzelski segir nú, að hefði hann ekki sett herlögin hefði hann borið ábyrgð á afleið- ingum aðgerðarleysisins, hörm- ungum sem hefðu meðal annars tafið um árabil að maður á borð við Mikhaíl Gorbatsjov kæmist til æðstu valda í Kreml. í þessum orðum felst, að Sovétstjórnin hafi verið undir það búin að grípa til hervalds í Póllandi veturinn 1981 í því skyni að sporna gegn baráttu Samstöðu á þeim tíma, þar sem Walesa var í forystu. Jaruzelski segir að með herlög- unum hafi verið lagður grunnur að breytingunum innan sovéska áhrifasvæðisins í Evrópu og áréttar fullyrðingu sína með því að Gorbatsjov hafi tekið undir þá skoðun. Framvinda sögunnar er oft önnur en menn ætla þegar at- burðir gerast. Fæstir áttu líklega von á því fyrir níu árum að setn- ing herlaga í Póllandi væri for- senda þess, að Walesa tæki við af Jaruzelski eftir fijálsar kosn- ingar níu árum síðar. Við erum því enn minnt á það með pólsku forsetakosningunum, hve erfítt er að ráða í niðurstöðurnar við hrun kommúnismans. Samstaða klofnaði í fyrri um- ferð kosninganna þegar tveir forystumenn hennar, Mazowi- ecki og Walesa, börðust um for- setaembættið. Forsætisráðherr- ann leiðir ríkisstjórn sem hefur beitt mjög hörðum úrræðum til að snúa efnahagsstjórninni frá miðstýringu .og áætlunarbúskap til markaðsbúskapar. Pólska þjóðin gengur í gegnum miklar þrengingar á þessari erfiðu leið. Andstæðingum Walesa finnst málflutningur hans um þennan vanda bera keim af lýðskrumi. í augum þjóða heims er Walesa hins vegar holdtekja pólsku frelsisbaráttunnar. Honum hefur með einstæðum hætti tekist að halda forystu sinni. Nú reynir fyrst á eftir að honum hefur verið treyst fyrir æðsta embætti þjóðarinnar. Þingkosningar verða í Pól- landi í vor. Þá verður ekki kosið með sömu skilmálum og síðast, en þeir áttu að tryggja kommún- istum oddaaðstöðu. Þau áform urðu að engu þegar í ljós kom, að stuðningur almennings við frambjóðendur Samstöðu var mun meiri en kommúnistastjórn- in ætlaði. Forsetaframboð Tym- inskis sýnir að hinum ólíklegustu aðilum kann að detta I hug að láta að sér kveða í stjórnmálalífi hinna nýfijálsu evrópsku þjóða. Fylgi Tyminskis var mest utan Varsjár sem rennir stoðum undir þá skoðun, að hann hafi fært sér fávisku og fátækt landsbyggðar- fólks í nyt. Við sem búum við lýðræðis- lega stjórnarhætti og höfum þroskast með þeim eigum erfitt með að setja okkur í spor fólks- ins, sem nú stendur í fyrsta sinn í áratugi frammi fyrir því að þurfa að taka ákvarðanir um framtíð sína. Að sjálfsögðu sæk- ir ótti að mörgum við þær að- stæður. Tyminski sigldi inn í slíkt andrúmsloft í Póllandi og fleiri eiga eftir að koma í kjölfar- ið. Þróunin í Póllandi hefur verið tiltölulega friðsamleg, þrátt fyrir herlög og óblíð tök stjórnar- herra. Lech Walesa tekur við forsetaembættinu af hershöfð- ingja. Hinum trúaða verkalýðs- foringja fylgja góðar óskir um að honum takist að veita þjóð sinni trausta forystu, styrkja efnahag hennar og frelsi. Ráðstefna BHMR og BHM um siðferði sljórnvalda: Islensk stjórnmál ein- kennast af siðferðiskreppu - sagði Eiríkur Tómasson hrl. SIÐFERÐI stjórnvalda, var yfírskrift rástefnu sem Bandalag háskóla- menntaðra ríkisstarfsmanna og Bandalag háskólamanna stóðu fyrir á mánudag, Mannréttindadegi Sameinuðu þjóðanna, 10. desember. Háskólamenn minntust með þessum hætti Mannréttindasáttmála Sam- einuðu þjóðanna en tilefnið var einkum bráðabirgðalög ríkisstjórnar- innar á samninga BHMR. Framsöguerindi á ráðstefnunni fluttu Atli Harðarson, heimspekingur, Eiríkur Tómasson, hæstaréttarlögmaður, Jón Steinar Gunnlaugsson, hæstaréttarlögmaður og Guðrún Agnars- dóttir, læknir. Fundarstjóri var séra Auður Eir Vilhjálmsdóttir. Atli Harðarson fjallaði í erindi sínu um skilgreiningu mannréttinda og hvað lægi þeim til grundvallar. Lagði hann áherslu á að félagsleg mannréttindi legðu verknaðarskyld- ur á ríkisvaldið. „Gróft dæmi“ Eiríkur Tómasson sagði að íslensk stjórnmál einkenndust af siðferðiskreppu og væru bráða- birgðalögin á BHMR gróft dæmi um það. Eiríkur sagði að eitt einkenni vestræns lýðræðis væri skipting valds í þjóðfélaginu með það fyrir augum að engin einn maður eða valdastofnun næði alræðisvöldum. Hann sagði að verulegur misbrestur væri á að farið væri að reglum sem að þessu snúa á íslandi. „Hér hefur það fæst í vöxt að ríkisstjórn og embættismenn hennar semji lögin, leggi lagafrumvörp svo til fullbúin fyrir alþingi og yfirleitt gera þing- menn ekki beytingar á þeim. Niður- staðan verður sú, að ríkisstjórnin fer með framkvæmd veigamikilla þátta löggjafarvaldsins og þá er ekki skrítið þótt ráðherrar dragi þá ályktun, að það skipti litlu máli hvort frumvörp eru lögð fyrir al- þingi til staðfestingar eða ekki. Þeir geti allt eins sett lögin sjálfir ef þeir ganga einungis úr skugga um að tiltekinn meirihluti þing- manna sé þeim ekki andvígur," sagði Eríkur. „Ótti við reglur“ Hann setti fram þá spurningu hvers vegna stjórnvöld gerðu sér ekki grein fyrir efni þeirrar réttar- reglna sem þeim væri ætlað að starfa eftir. „Ég held að a.m.k. hluta skýringarinnar sé að finna í eðlislægri andúð eða ótta íslendinga við reglur hveiju nafni sem þær nefnast. Slík andúð getur beinlínis grafið undan réttarskipun í landinu og siðferði í þjóðfélaginu," sagði hann. Eiríkur sagði, að sú staðreynd að stjómvöld umgengjust réttar- reglur, sem þeim væri ætlað að starfa eftir, með léttúð, drægi úr ábyrgðartilfinningu þeirra. „Um leið er það ofur skiljanlegt að hér hafa ekki þróast pólitískar siðferðis- reglur á sama hátt og við þekkjum í öðrum lýðræðisríkjum. Ur því að ríkisstjórnir hafa komist upp með að gefa út bráðabirgðalög í tímans rás, sem augljóslega bijóta gegn markmiði þess ákvæðis stjórnar- skrárinnar sem fjallar um br'aða- birðgalög, hversvegna skyldu þá ráðherrar hafa áhyggjur af ein- hveijum óskráðum siðferðisreglum, á borð við að siðlaust sé að breyta samningum sem menn hafa sjálfir gert eftir að dómstólar hafi skýrt þessa samninga þeim í óhag,“ sagði Eiríkur. „Svindla í tafli“ Hann sagðist telja að siðferðis- kreppan væri ekki eingöngu á ábyrgð stjórnmálamanna. Hugar- farsbreytingar væri þörf í þjóðfé- laginu til að fá henni breytt. „Menn þúrfa að gera mun skýrari greinar- mun á leikreglunum í þjóðfélaginu og markmiðum á borð við efnahags- markmið stjómvalda. Þessu tvennu má með engu móti blanda saman. Ég held að þessi mikla skákþjóð þurfi að skilja að það er ósköp auð- velt að vinna eina skák með því áð fara ekki eftir mannganginum. En ef brugðið er út af leikreglunum er hætt viðað tafl eins og við þekkj- um það í dag muni líða undir lok, því þá muni andstæðingurinn ekki virða mannganginn heldur,“ sagði Eiríkur. „Forðuðust lögfræðiskýringar" Jón Steinar Gunnlaugsson rakti ýmis dæmi um stjórnvaldsaðgerðir og lagasetningu sem hann sagði bijóta í bága við stjómarskrá. Tók hann sem dæmi breytingu á grund- velli lánskjaravísitölu árið 1989. „Þá urðu um það deilur hvort breyt- ingarnar stæðust lög. Mér er kunn- ugt um að af hálfu stjórnvalda var allt gert til að koma í veg fyrir að fengið hlutlaust lögfræðilegt svar við því hvort farið væri að lögum eða ekki. Stjórnvöld vildu koma breytingunni á vitandi að það kynnu að líða ár og dagar áður en dómstól- ar kvæðu upp úrskurð ef málið yrði kært,“ sagði Jón Steinar. Hann sagði augljóst að efnislega hefðu skilyrði stjórnarskrár um brýna nauðsyn ekki verið uppfyllt þegar bráðabirgðalögin voru sett á BHMR í sumar. „Öll þau atvik sem talin voru réttlæta setningu lag- anna lágu fyrir löngu áður en al- þingi var slitið. Það fær aldrei stað- ist að það sé nægilegt að bíða eftir að þingið fari heim og setja þá bráðabirgðalög," sagði hann. „Alþingi kúgað“ „Úrskurðarvald dómstóla þarf að vera til staðar, annars virða menn ekki reglurnar. Svo er önnur hlið á málinu sem snýr að því hvernig alþingi hefur ævinlega látið kúgast til að staðfesta misnotkunina eftir á,“ sagði hann. „Það bendir því miður allt til þess að meirihluti íslenskra þingmanna muni fórna meginreglunum," sagði hann um framgang bráðabirgðalaganna á BHMR í þinginu. „Saga þessa máls er sennilega eitt hörmulegasta dæmið um langa hríð um siðlausa framgöngu stjórnmálamanna,“ sagði hann. Minnti hann á „sjö syndir Gandhis." „Þar er efst á blaði sú höfuðsynd ef stjórnmálastarf- semi lýtur engum lífsreglum. Sumir íslenskir stjórnmálamenn eru ber- syndugir," sagði hann. „Kunningjaþjóðfélagið" Guðrún Agnarsdóttir benti á að erfitt reyndist að takast á við sið- spillingu í kunningjaþjóðfélagi. „Stjórnmálin eru hvorki spilltari eða verri en þeir sem stunda þau,“ sagði Guðrún. Sagði hún starf þingmanna krefjandi og áhugavert og hveijum stjórnmálamanni væri nauðsyn að finna það jafnvægi sem þurfi til að halda heilindum við málstað sinn. Aðhald frá þegnunum væri stjórn- málamnönnum nauðsyn. Benti hún jafnframt á að íslensk stjórnvöld notuðu lög á kjarasamninga í meira mæli en þekktist í öllum nágranna- löndum. Morgunblaðið/Sverrir Hátt í tvöhundruð manns sátu ráðstefnu háskólamanna um siðferði stjórnvallda í Hskólabíói á mánudag. Rauðakrosshúsið fimm ára: Yfir þrjú þúsund símtöl til símaþjónustunnar í ár Á MORGUN eru fimm ár liðin frá því Rauði kross íslands hóf rekst- ur Rauðakrosshússins, en þar er starfrækt neyðarathvarf fyrir börn og unglinga. Á þessum fimm árum hafa 540 ungmenni gist í Rauðakrosshúsinu og gistir hver einstaklingur að meðaltali um tíu nætur. Það er í rauninni þrennskonar þjónusta sem veitt er í Rauða- krosshúsinu. Börn og unglingar geta fengið þar inni næturlangt og eins lengi og nauðsyn krefur. Þessi þjónusta er fyrir 18 ára og yngri. Einnig koma margir dag- gestir í Rauðakrosshúsið og eru það bæði börn og foreldrar þeirra. Auk þess er starfrækt þarna síma- þjónusta, en henni var komið á í janúar 1987. Þangað geta allir hringt án þess að þurfa að gefa upp nafn. Síminn er 91-622266 og þangað hafa rúmlega 3.000 símtöl borist það sem af er árinu, en í fyrra voru símtölin 1.491 tals- ins. Hans Henttinen, forstöðumaður Rauðakrosshússins, segir að símtölum hafi fjölgað geysilega. „Það eru Iang mest unglingar sem hringja, en fullorðið fólk er þó um 12% og stærstur hluti þess eru Skýrsla Seðlabankans „Enginn örugg merki almenns afturbata“ Verðbólga minni en næstliðna tvo áratugi Verðbólga verður 7,8% frá upphafi til loka árs 1990. Utgjöld ríkis- sjóðs verða um 29% af landsframleiðslu og halli hans um 5 milljarðar króna. Stærstur hluti lánsfjáröfíunar ríkissjóðs er í formi ríkisvíxla og spariskírteina. Brýnt er talið að draga úr lánsfjárþörf hins opin- bera svo „að rúm skapizt fyrir lánsfjármiðlun til atvinnulífsins á ný“. Tekjur ríkissjóðs eru nú taldar stefna í 92,6 milljarða króna 1990, eða 27,6% af VLF (verg landsfram- leiðsla) en útgjöld í 97,5 milljarða eða 29,1% af VLF, að því er segir í nýlega útkominni greinargerð Seðlabanka um þróun og horfur í peninga- gjaldeyris- og gengismál- um. I heild hafa útgjöld ríkissjóðs aukizt úr 25% af VLF á árunum 1981-87 í um 29% hin síðustu árin. „Veruleg hækkun hefur orðið á al- mennum útgjöldum, sem einkum varða æðstu stjórn ríkisins og aðal- skrifstofur ráðuneyta, ásamt þeim málum sem nú heyra undir um- hverfisráðuneytið“. í skýrslunni segir að þróun efna- hagsmála á þessu ári hafi ein- kennzt annars vegar af stöðnun í framleiðslu, en hins vegar af jafn- vægi milli framboðs og eftirspurnar og hjöðnun verðbólgu. „Bendir flest til þess, að botni þeirrar efnahags- lægðar, sem þjóðarbúskapurinn hefur gengið í gegnum undanfarin tvö ár, sé náð, þótt engin örugg merki almenns afturbata séu enn farin að koma fram“. í skýrslunni segir að „að mjög hafí dregið úr lánsfjáreftirspurn fyrirtækja í kjölfar efnahagssam- dráttar undanfarinna tveggja ára“. A þessu ári hafi hins vegar veruleg- ur hluti lánsfjáröflunar ríkissjóðs átt sér stað hjá innlánsstofnunum, bæði með sölu ríkisvíxla og spari- skírteina. Skýrslan gerir því skóna að lánsfjáreftirspurn atvinnulífsins „geti breytzt skyndilega þegar. efnahagslífið kemst upp úr lægð- inni. Því er afar brýnt að dregið verði úr lansfjárþörf hins opinbera og einnig heimila, svo að rúm skapizt fyrir óhjákvæmilega láns- fjármiðlun til atvinnulífsins á ný“. „Eitt af því athyglisverðasta við þróunina að undanförnu er stórauk- in útgáfa hlutabréfa og vaxandi viðskipti á hlutabréfamarkaði". Annað er opnun íslenzka fjár- magnsmarkaðarins fyrir erlendri samkeppni „en reglur hafa nú verið settar um verulega rýmkun fjár- magnsflutninga milli Islands og annarra landa, og stefnt er að svo til algeru frelsi í þeim efnum frá byijun árs 1993“. Skýrslan segir að nafnvextir hafi lækkað á árinu í takt við lækkandi verðbólgu. Raunvextir hafi hins vegar hækkað lítið eitt. „Þannig hafa raunvextir á stærstum hluta þeirra spariskírteina, sem seld hafa verið, verið um 7% samanborið við 6% í upphafi ársins“. Gert er ráð fyrir því að fram- færsluvísitala hækki um 7,8% frá upphafi til loka ársins, sem er minnsta árshækkun í tvo áratugi. „Setja þarf markið enn hærra“, segir í skýrslunni, „því jafnvel 7-9% verðbóga er meiri en að jafnaði í nágrannalöndunum“. Meðalgengi krónunnar hefur haldizt stöðugt á þessu ári en á sl. ári lækkað gengi hennar um 23,6%. Verðhækkanir sjávarvöru hafa enn sem komið er vegið upp aflasam- drátt (botnfiskur 8,2%, þar af þroskur 12,4%). Vinnslan hefur á hinn bóginn liðið fyrir þessar verð- hækkanir og er hún rekin með halla þótt hann sé minni en á næstliðnu • ári. foreldrar. Umræðuefnið er ótrú- lega fjölbreytt en ungingarnir tala mest um samskipti við foreldra og við gagnstæða kynið. Spurn- ingar um getnaðarvarnir, fóstu- reyðingar og það að sofa hjá eru mjög algengar. Við reynum eftir bestu getu að leiðbeina fólki um hvað það geti gert og hvert best sé að snúa sér.“ Hans sagði að símtölin dreifðust nokkuð jafnt yfir sólarhringinn, en þó væri mest álag á daginn milli klukkan 13 og 16. Þetta er sá tími þegar krakkarnir eru kom- in heim úr skólanum og mamma og pabbi eru ekki enn komin heim úr vinnunni. Þá nota krakkarnir tækifærið og hringja. Á þeim fímm árum sem athvarf- ið hefur verið starfrækt hafa gestakomur verið 540 talsins. í athvarfinu eru sjö rúm í fimm herbergjum og sagði Hans að nýt- ingin væri um 50%. Að meðaltali dvelja gestir í tíu nætur og hefur dvalartíminn lengst með árunum. Árið 1986 dvöldu menn í athvarf- inu í 6-7 daga að meðaltali. í fyrra vóru' næturnar níu og í ár dvelja menn í 11-12 nætur að meðaltali. Hvað viðkemur daggestum þá eru þeir orðnir 1.250 það sem af er árinu en voru 1.003 í fyrra. Búast má við að í lok ársins verði daggestakomur orðnar 1.400, því mjög mikið hefur verið að gera í desember. í Rauðakrosshúsinu eru nú sex starfsmenn í fimm og hálfu stöðu- gildi en eftir áramótin verður fjölg- að í sjö stöðugildi. „Við höfum verið að skoða það núna í heilt ár að nýta þær miklu upplýsingar, sem við fáum í gegnum símaþjón- ustu okkar, og fara meira út í fræðslu. Við höfum farið talsvert í skóla með fræðslu og fyrirbyggj- andi störf. Ætlunin er að gera meira af þessu. Við fáum mjög miklar upplýs- ingar um ástandið á heimilunum og hvað krakkarnir eru að hugsa. Við fréttum til dæmis strax af því ef það kemur stór sending af hassi inn á einhvern fjörð úti á landi. Við teljum að við verðum að nýta þessar upplýsingar og reyna að gera eitthvað," sagði Hans Hentt- inen forstöðumaður Rauðakross- hússins. Ölgerðin og Sól hf. í sigtinu hjá Pepsi DAVÍÐ Scheving Thorsteinsson, forstjóri Sólar hf., segir að fulltrúar frá Pepsi-cola séu væntanlegir til frekari viðræðna í næstu viku eða strax eftir áramót um yfirtöku Sólar á umboði fyrir gosdrykki fyrirtæk- isins. Fulltrúarnir hafa einnig átt viðræður við forsvarsmenn Ölgerðar Egils Skallagrimssonar og munu frekari viðræður við þá jafnframt vera á döfinni. Davíð sagði að fulltrúar Pepsi hefðu haft orð á því þegar þeir voru hér á landi fyrir skemmstu að Sól hf. tæki við umboði til skamms tíma, meðan málefni Sanitas hf. væru enn óleyst. „Ég. sagði þeim strax að ég hefði engan áhuga á því að taka við þessu nema það yrði til frambúðar. Þeir eru væntanlegir hingað í næstu viku eða strax eftir áramót til frek- ari viðræðna. Þá ætla þeir að hafa með sér tæknimenn til að skoða verk- smiðjuna en mér er meinilla við að leyfa þeim að skoða hana áður en samningar takast. Ætli ég verði ekki á endanum að breiða yfir eitthvað af tækjunum meðan þeir skoða sig um,“ sagði Davíð. Hann sagði að mikið væri í húfi' þar sem Sól hf., eitt fyrirtækja í gosdrykkjaframleiðslu, hefði tekist að framleiða plastdósir undir gos- drykki og gæti væntanleg heimsókn tæknimanna í verksmiðju fyrirtækis- ins flokkast undir iðnaðamjósnir. Allir þessir atburð- ir gætu hafa gerst -segir Sigrún Birna Birnisdóttir sem gefur nú út sína fyrstu bók. MEÐAL þeirra bóka sem út koma um þessi jól er lítið kver eftir unga skáidkonu sem ættuð er frá Höfn í Hornafirði. Kverið heitir í hillingum og höfundur þess er Sigrún Birna Birnisdótt- ir, tuttugu og fjögurra ára forn- leifafræðinemi í Dublin á Irl- andi. í hillingum fylgir lesandinn ungri stúlku um íslenskan veru- leika. Hann kynnist sjálfsimynd hennar og tilfinningum liennar til tilverunnar og ekki síst til hins kynsins í gegnum stuttar frásagnir í ljóðrænum stíl. Sigrún Birna brosir og hristir höfuðið þegar spurst er fyrir um sannleiksgildi frásagnanna. „Ég hef oft verið spurð að því hvort hinn eða þessi atburðurinn, sem ég segi frá, sé sannur eða ekki. Vinir mínir hafa jafnvel komið til mín og spurt mig af hveiju ég sagði þeim ekki frá hinu eða þessu, hvenær eitthvað gerðist og hvar en ég vil hvorki neita né játa neinu um sannleiks- gildi þess sem ég skrifa. Að brjóta rúðu Eina svarið sem ég get gefið er að allir þessir atburðir gætu hafa gerst jafnvel þó svo liafi ekki verið í raunveruleikanum. Sem dæmi um þetta má nefna að í einni frásögn- inni brýtur „hún“ glugga. Ég braut sjálf ekki glugga en ég velti því töluvert fyrir mér hvort ég myndi bijóta glugga ef sá gállinn væri á mér. Meðal annars talaði ég við bróðir minn og við fórum að velta fyrir okkur atriðum eins og hve fast maður þyrfti að sparka í rúðu til að hún brotnaði og bróðir minn spúrði mig í hvaða skóm ég myndi vera. Þessum, sagði ég, en skömmu seinna þegar ég hafði gleymt þessu atviki fór í skóna sem ég hafði tal- að um. Bróðir minn sá þetta og kallaði á mig vegna þess að hann hélt að nú ætlaði ég að brjóta rúð- una.“ Sigrún Birna Birnisdóttir. Skrifa yfirleitt á nóttunni Sigrún Birna segist hafa byijað að skrífa fyrir þónokkrum árum en frásagnirnar í bókinni eru allar skrifaðar á síðustu tveimur til þrem- ur árum.„Ég ætlaði aldrei að gefa neitt af þessu út,“ segir Sigrún Birna„en vinir mínir hvöttu mig til að gefa út bók og smátt og smátt fór mig að langa til þess. Annars verður að segjast eins og er að mamma hefur að mestu séð um vafstur í kringum bókina á meðan ég hef verið út en eftir að ég kom heim hef ég verið að dreifa henni í bókabúðir í Reykjavík. Aðspurð segist Sigrún Birna yfir- leitt skrifa á nóttunni. „Þá líður mér vel enda er ég ein í heimin- um,“ segir hún. „Yfirleitt hef ég líka mikið að gera á daginn og kemst ekki til að skrifa.“ Hvað framtíðina varðar segir skáldkonan ekki fráleitt að hún skrifi aðra bók en miðað við að hún hafi verið þrjú ár að skrifa þetta litla kver séu að minnsta kosti tuttugu ár í skáld- sögu. Stjórn Sambands íslenskra sveitarfálaga: Varað við hugmyndum um umdæmisstj órn- ir húsnæðismála STJÓRN Sambands íslenskra sveitarfélaga varar við hugmyndinni um sérstakar umdæmisstjórnir húsnæðismála í landshlutum, eins og gert er ráð fyrir að verði stofnsettar í frumvarpi til breytinga á lögum um Húsnæðisstofnun ríkisins, sem nú er til umfjöllunar á Alþingi. Stjórnin samþykkti þessa umsögn á fundi þann 23. nóvember síðastliðinn. Enn- fremur vill stjórnin að áfram verði húsnæðismálastjórn skipuð 10 mönn- um, en tveir verði kosnir af Sambandi íslenskra sveitarfélaga. Félagsmálaráðuneytið leitaði um- sagnar Sambands íslenskra sveitar- félaga um frumvarp, sem félagæ málaráðherra hefur lagt fram um breytta stjórnsýslulega stöðu hús- næðismálastjórnar og breytt skipu- lag Húsnæðisstofnunar. Stjórn sam- bandsins mælir með því að starfsemi Húsnæðisstofnunar verði færð út í landshlutana til þess að bæta sam- skipti stofnunarinnar við sveitar- stjórnir og húsbyggjendur. Hins veg- ar mótmælir stjórnin því, að slík kerfisbreyting verði notuð til þess að færa reksturskostnað Húsnæðis- stofnunar yfir á sveitarfélögin eða samtök þeirra. í umsögn stjórnarinnar segir: „Jafnframt varar stjórnin við hug- myndinni um sérstakar umdæmis- stjómir í landshlutunum og þeim mikla kostnaði sem þær hefðu í för með sér eins og lagt er til í frumvarp- inu.“ Sérstök athygli er vakin á því að með setningu laga á síðasta þingi, meðal annars með stofnun húsnæðis- nefnda sveitarfélaga, séu gerðar stórauknar kröfur til sveitarfélaga um fjárhagslega ábyrgð og fram- kvæmd á félagslega íbúðakerfinu. „í stað þess að koma á fót umdæm s- stjórnum með þeim mikla tilkostnaði sem því fylgir telur stjóm sambands- ins eðlilegt, að samskipti sveitar- stjórna og húsnæðismálastjórnar verði milliliðalaus og þannig stuðlað að beinum tengslum við sveitar- stjórnir og aukinni skilvirkni félags- íbúðakerfisins," segir í umsögninni. Þá mælir stjórnin með því að fjöldi stjórnarmanna í húsnæðismálastjórn verði óbreyttur, en skipan stjómar- innar verði breytt þannig, að í stað þess að Alþingi kjósi sjö menn, verði fimm kosnir af Alþingi og tveir stjórnamienn kosnir af stjórn Sam- bands íslenskra sveitarfélaga „Eðli- legt verður að telja að Samband íslenskra sveitarfélaga hafi beina aðild að stjórninni vegna aukinnar ábyrgðar sveitarfélaga á fram- kvæmd félagsíbúðarkerfisins,“ segir í umsögninni.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.