Morgunblaðið - 21.02.1991, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
tWjffiutlritafrtfe
STOFNAÐ 1913
43. tbl. 79. árg.
FIMMTUDAGUR 21. FEBRUAR 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
*
Irakar segja að tillögum Gorbatsjovs verði svarað fljótlega:
Bandamenn herða stórskota-
liðsárásir á stöðvar Iraka
Bandaríkjamenn og Bretar segja að írakar verði að fullnægja öllum ályktunum Sþ
Stórskotaliðssveitir
bandamanna hafa stillt
sér upp á landamærum
Saudi-Arabíu. I gær var
haldið uppi gífurlegum
skotárásum á stöðvar
Iraka. Fremst á mynd-
inni má sjá bandaríska
hermenn með hvolp sem
þeir sögðust hafa fundið
í eyðimörkinni.
Nikósíu. Reuter.
IRAKAR tilkynntu í gær að Tariq Aziz utanríkisráðherra
færi fljótlega til Moskvu með svar við friðaráætlun Sovét-
manna. Utvarpið í Bagdad sagði að ákvörðun um þetta
hefði verið tekin á fundi Byltingarráðs landsins í gær-
kvöld. Hvorki kom frahi í yfirlýsingu íraka hvers efnis
svarið yrði né hvenær Aziz færi af stað. Sovétmenn hafa
krafist skjótra svara. Bandamenn hertu í gær stórskotaliðs-
árásir norður yfir landamæri Saudi-Arabíu. Talið er að
árásir af því tagi séu nauðsynlegur undanfari stórfelldrar
sóknar á landi.
Jean Lecanuet, formaður utan-
ríkismálanefndar efri deildar
franska þingsins, sagði í gær að
írakar hefðu frest til klukkan
16.00 í dag, fimmtudag, að gera
það upp við sig hvort þeir færu
frá Kúveit. Fjölþjóðaherinn í
Saudi-Arabíu er í viðbragðsstöðu
og er talið að undirbúningi undir
landhernað sé lokið. Bandamanna-
herinn hélt í gær uppi linnulausum
stórskotaliðsárásum á Iraksher í
Kúveit og írak.
Undanfarið hafa verið skærur
á milli fjölþjóðahersins og íraka á
landamærum Saudi-Arabíu.
Fregnir herma að hinir fyrrnefndu
hafi þegar komið sér upp vígstöðv-
um í írak. í gær handtóku banda-
rískir hermenn 450-500 íraska
hermenn á írösku landsvæði eftir
að þeir höfðu flúið úr byrgjum sín-
um vegna loftárása.
Sovéskir embættismenn vöruðu
í gær við of mikilli bjartsýni vegna
friðartillagna sinna. Samkvæmt
þeim ábyrgjast Sovétmenn landa-
mæri íraks og að ekki verði reynt
að steypa Saddam Hussein íraks-
forseta eftir að írakar yfirgefa
Kúveit. Jafnframt verði hugmynd-
in um friðarráðstefnu um Mið-
austurlönd skoðuð. Stjórnarerind-
rekar hjá Sameinuðu þjóðunum
sögðu í gær að Bandaríkjamenn
og Bretar hefðu brugðist þannig
við hugmyndum Sovétmanna að
þeir hefðu gert lista yfir skilyrði
þau sem írakar þyrftu að uppfylla
til þess að innrás yrði aflýst. Með-
al annars yrðu írakar að lúta öllum
ályktunum Sameinuðu þjóðanna
um málið. Sú mikilvægasta þeirra,
númer 660, kveður á um skilyrðis-
lausan brottflutning írakshers frá
Kúveit, en einnig er talið að álykt-
anir um stríðsskaðabætur skipti
máli.
Handsprengjum var í gær varp-
að á byggingar sem hýsa sendiráð
Breta, Itala, Tyrkja og Sovét-
manna í Teheran, höfuðborg ír-
ans. Tjón varð lítið og ekki er ljóst
hvað vakti fyrir árásarmönnunum
en ríkin sem urðu fyrir þeim
standa öll að hernaðinum gegn
Irökum.
Sjá fréttir á bls. 22.
Reuter
Æðsta ráð Sovétríkjanna bregst við kröfu um að Gorbatsjov segi af sér:
Ályktað að ummæli Jeltsíns
stríði gegn stjómarskránni
Moskyu. The Daily Telegraph.
HARÐLINUMENN í Æðsta ráði Sovétríkjanna sýndu í gær nijög
harkaleg viðbrögð við þeirri kröfu Borís Jeltsíns, forseta Rúss-
lands, að Míkhaíl Gorbatsjov Sovétforseti segi af sér. Æðsta ráðið
samþykkti ályktun í gær með 280 atkvæðum gegn 31 þar sem
Jeltsín er sagður hafa brotið gegn stjórnarskrá Sovétríkjanna með
kröfu sinni og skapað „öfgakenndar aðstæður“.
Jeltsín bar fram kröfu sína um
að Gorbatsjov segði af sér í sjón-
varpsviðtali í fyrrakvöld. Viðbrögð-
in létu ekki á sér standa. Og svo
Albanía:
Alia forseti ætlar að taka alla
stjórn landsins í sínar hendur
Vínarborg. Reuter.
RAMIZ Alia forseti Albaníu kom fram í sjónvarpi í gær og hvatti lands-
menn til að sýna stillingu. Hann lýsti því yfir að hann ætlaði að taka
stjórn landsins i cigin hendur fram að kosningum i næsta mánuði.
Híinn sagðist ætla að ráðfæra sig við aðra flokka en kommúnistaflokk-
inn en ekki var ljóst hvort, þeir myndu fá aðild að svoköliuðu forseta-
ráði sem hann sagðist ætla að stofnsetja.
Mjög fjölmenn mótmæli voru í
Tirana, höfuðborg landsins, í gær.
Að sögn sjónarvotta tóku 100.000
manns þátt í þeim. Mannijöldinn
réðst meðal annars til atlögu við
styttu af Enver Hoxha, fyrrum leið-
toga Albaníu, og felldi hana af stalli.
Ilir Ikonomi fréttamaður útvarpsins
í Albaníu, sem Reuters-fréttastofan
ræddi við í síma, sagði að námsmenn
hefðu borið styttuna í tveimur hlut-
um inn á lóð stúdentagarðs í höfuð-
borginni og hefðu þeir hver á fætur
öðrum kastað af sér þvagi á höfuð
styttunnar sem búið var að stilla upp
fyrir framan aðalbyggingu háskól-
ans. Ikonomi sagði að kommúnista-
stjórnin hefði lýst því yfir síðdegis í
gær að komið yrði til móts við kröf-
ur námsmanna um að nafn Envers
Hoxha yrði fellt úr heiti háskólans í
Tirana. 700 námsmenn hafa svelt
sig síðan á mánudag til að undir-
strika þessa kröfu.
Sjá „Námsmenn fella styttu af
Enver Hoxha ...“ á bls. 21.
óvenjulega vildi til að umræðunum
í Æðsta ráðinu í gær var sjónvarp-
að beint. Jeltsín var meðal annars
sakaður um að vera að skipuleggja
stjórnarbyltingu og ummæli hans
í viðtalinu voru sögð jafngilda
hvatningu til borgarastyijaldar.
Margir róttækir umbótasinnar sem
talist hafa stuðningsmenn Jeltsíns
létu einnig í ljós áhyggjur í gær í
samtölum við blaðamann breska
dagblaðsins The Daily Telegraph
vegna ummæla Jeitsíns. Þeir sögðu
að harðlínumenn myndu líta á orð
Jeltsíns sem áskorun um að láta
til skarar skríða gegn honum og
öðrum róttækum umbótaöflum og
drógu jafnframt í efa að Jeltsín
hefði burði til að veija sig og fylgis-
menn sína fyrir markvissri sókn
harðlínukommúnista.
Valentín Pavlov, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna, sakaði Jeitsín
í gær um að ætla sér að fela vest-
rænum sérfræðingum að reka
þjóðarbúið í Sovétríkjunum og
breyta þannig eðli umbótastefnu
Gorbatsjovs.
Æðsta ráðið hótaði í gær að
setja neyðarlög í Suður-Ossetíu,
sjálfstjórnarhéraði í Georgíu,
vegna ólgunnar þar að undan-
förnu. Var leiðtogum Georgíu gef-
inn þriggja daga frestur til að lýsa
sjálfir yfir neyðarástandi í héraðinu
ella yrði Sovétstjórnin að taka fram
fyrir hendurnar á þeim.
Sjá fréttir á bls. 20-21
Noregur:
Lyfianotk-
un í f tskeldi
aldrei meiri
Ósló. Frá Helge SBrensen, fréttarit-
ara Morgunbtaösins.
NORSKUM eldisfiski voru á
síðasta ári saintals gefin 37
tonn af fúkkalyfjum sem cr
tvöfalt meira en árið áður.
Norskur eldisfiskur fær m'i
mun meira af fúkkalyfjum en
allir Norðmenn til samans.
Ein af höfuðorsökum hinnar
auknu lyfjanotkunar er sögð
útbreiðsla sjúkdóntsins furunku-
lose í fiski. Menn óttast þó enn
meir að finnist leifar af fúkkalyfj-
um í fiski þá hafi það slæm áhrif
á markaði erlendis. Því er enn-
fremur spáð að í sjónum undan
ströndum Noregs komi fram
bakteríur sem þoli stóra skammta
af fúkkalyfjum.