Morgunblaðið - 20.03.1991, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. MARZ 1991
Sjávarútvegsstefna
Þankar að loknum landsfundi
eftir Björn
Dagbjartsson
Einn af ræðumönnum í umræð-
um um sjávarútvegsmál á 29. lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins lét svo
um mælt, að ályktunin sem fyrir
lá gerði ekki ráð fyrir stórum breyt-
ingum, enda væri ekkert sem ræki
á eftir að hefja stóraðgerðir í sjávar-
útvegi nú. Undir þessi orð skal tek-
ið, en hinu mótmælt, sem fram kom
í málefnahópnum daginn áður, að
verið væri að samþykkja útþynnta
og óræða ályktun sem væri óhæft
veganesti fyrir frambjóðendur okk-
ar í vor. Það ætti öllum að vera ljóst,
að 1.400 manna samkoma er ekki
vettvangur til að semja ályktun sem
allir setja í sín hjartans áhugamál.
I málaflokki eins og sjávarútvegs-
málum hljóta alltaf að vera uppi
mismunandi skoðanir og þær eru
það vissulega nú innan allra stjórn-
málaflokka á íslandi.
Ef vera kynni að það yrði ein-
hveijum til fróðleiks, þá skal hér
gerð tilraun til að rekja í örstuttu
máli helstu atriðin úr umræðum
sem fram fóru um sjávarútvegsmál
á landsfundinum 8.-10. mars sl.
Fiskveiðistjórnunin
Það var skoðun meirihlutans, að
ekki væri skynsamlegt að efna til
átaka um fiskveiðistjórnunina nú.
Við búum við lög sem gilda til árs-
loka 1992 og fyrir þann tíma á að
vera búið að endurskoða fiskveiði-
stefnuna og er sjálfsagt að fara að
vinna að þeirri endurskoðun sem
fyrst eða strax og ný ríkisstjórn
hefur tekið við að afloknum kosn-
ingum. Eðli málsins samkvæmt
hlýtur sjávarútvegsráðuneytið að
hafa forystu um mat á árangri
þeirrar fiskveiðistefnu sem fylgt
hefur verið og endurskoðun hennar
á næsta ári. Þess vegna er það
okkur mikil nauðsyn að fá lykla-
völdin í sjávarútvegsráðuneytinu
vegna þeirrar vinnu sem hefst síðar
á þessu ári.
Fram komu raddir um að lands-
fundurinn ætti að kveða á um það,
hvemig framtíðarskipan í stjórn
fiskveiða ætti að vera áður en end-
urkskoðunin áðurnefnda færi fram.
Og það var tekist nokkuð á um
það, hvort fela ætti næstu ríkis-
stjórn að móta „nýja“ fiskveiði-
stefnu eftir 1992. Meirihlutanum
fannst það óráð að ræða um „nýja
stefnu“ án þess að segja hvernig
hún ætti að vera. Einnig var bent
á það, að þeir sem í greininni starfa
eiga rétt á að búa við stöðugleika
í ytri skilyrðum svo sem unnt er,
en ekki vera að skapa ástæðulausa
óvissu um það hvað við tekur eftir
tæp tvö ár.
Sjávarútvegsstefna
Það kom vissulega í ljós á lands-
fundinum, að það er í fleiru en fisk-
veiðistjórnun sem þarf að taka til
hendinni. Tillagan um að Sjálfstæð-
isflokkurinn hefði forgöngu um það
í næstu ríkisstjórn að móta heil-
steypta sjávarútvegsstefnu, sem
tæki tillit til vinnslu, verðlagningar,
markaðs- og sölumála, hafrann-
sókna og enn fleiri þátta, auk veið-
anna, hlaut mjög góðar undirtektir.
Abendingar sem menn vildu koma
á framfæri og leggja í púkkið í því
sambandi voru mjög margar og
gagnlegar. Auðvitað voru menn
ekki alveg sammála um hvað þar
ætti heima og hvað ekki.
Það var ákveðinn vilji fyrir því
að einfalda sjóðakerfið sem aftur
hefur byijað að vinda upp á sig í
tíð núverandi ríkisstjórnar. Menn
hvöttu til þess að ákvörðun fisk-
verðs þróaðist áfram í átt til fijáls-
ræðis, m.a. með aðstoð ijarskipta-
og uppboðsmarkaða og að íslensk
fiskvinnsla nyti jafnréttis í að afla
sér hráefnis af íslandsmiðum. Af-
skipti hins opinbera af markaðsmál-
um sjávarafurða eiga að vera sem
minnst án þess þó að seljendur eyði-
leggi hver fyrir öðrum með óæski-
legri samkeppni á erlendum mörk-
uðum. Margt fleira var rætt og
samþykkt.
Valddreifing
En það var tvennt sem tekið var
út úr upphaflegum drögum ályktun-
arinnar að ósk fundarmanna. Menn
viðurkenndu, að það væri óeðlilegt
að sjávarútvegsráðuneytið væri allt
í senn — löggjafinn, framkvæmda-
FUNDIR &
RÁÐSTEFNUR
Morgunverðarfundir, hádegisverðarfundir,
stórar og smáar ráðstefnur.
Höfum uppá að bjóða 12 glæsilega
funda- og ráðstefnusali
- fyrir þig
Upplýsingar gefnar í síma 22322.
FLUGLEIDIR
HÖTEL LOFTLEIBIR
- þegar fundimir liggja í loftinu
aðilinn og dómsvaldið — í málefnum
sjávarútvegsins.
En það varð ekki samkomulag
um það, hvemig hinum ýmsu fram-
kvæmda- og eftirlitsþáttum yrði
best komið fyrir utan ráðuneytisins.
Auðvitað verður að taka á því máli
fyrr eða síðar. Veiðieftirlit verður
að fara út úr ráðuneytinu. Starf-
semi Ríkismats sjávarafurða þarf
að færast nær framleiðendum en
Ijær ráðuneytinu. Aflamiðlun er,
að því er sumir telja, of veik og
svolítið einangruð eins og hún er.
Ennfremur þarf að taka ákvörðun
um það, hvort Fiskifélag íslands á
að haldast sem skýrslugerðaraðili
upp á náð og miskunn ráðuneytisins
(stjórnvalda) komið eða hvort ekki
má steypa þessu öllu saman í öfluga
heild sem yrði svo sterk að hún
gæti tekið við miklu af verkefnum
„Sjávarútvegsstefnunnar“ sem
ráðuneytið hefur nú á sínum snær-
um.
Mörgum fannst að þarna væri
nýtt ríkisbákn í uppsiglingu, en svo
er alls ekki. Þvert á móti yrði þarna
um hagræðingu að ræða, samein-
ingu margra núverandi ríkisstofn-
ana undir einum' hatti, sem ekki
þyrfti einu sinni að vera ríkishatt-
ur, þó að hluti starfsmanna yrði að
hafa löggildingu. Þetta „fyrirtæki"
yrði kostað af sjávarútveginum, og
eins og lagt var til í ályktunardrög-
um, í stjórn þess sætu fulltrúar sjáv-
arútvegsins og Alþingis. En fundur-
inn tók sem sagt ákvörðun um, að
það væri mál næstu ríkisstjórnar
að fást við það hvernig dregið skyldi
úr valdasamþjöppun í sjávarútvegs-
ráðuneytinu.
Hitt atriðið, sem fellt var út, var
um að takmarka kvótaeign ein-
staklinga við ákveðið hlutfall af
heildaraflamarki, þ.e. að einstakl-
ingar eða félög þeirra gætu ekki
átt meira en t.d. 2 eða 3% af heildar-
kvótanum. Andmælendur töldu
þetta of mikla afskiptasemi af því
hvernig félagsform menn veldu sín-
um rekstri. Auk þess gætu stórir
útgerðarmenn alltaf stofnað ný fyr-
irtæki með leppum. í þriðja lagi
væri engin þörf á slíku ákvæði enn-
þá, þar sem allir stærstu kvóta-
handhafar nú, sem hefðu yfir að
ráða 2-3% af kvótanum,_ væru opin
almenningshlutafélög (Utgerðarfé-
lag Akureyringa, Grandi, Síldar-
vinnslan).
Lokaorð
Eins og áður sagði, gerði ályktun
landsfundar ekki ráð fyrir að Sjálf-
stæðisflokknum bæri að hefja stór-
aðgerðir í sjávarútvegi alveg á
næstunni. Hins vegar ber flokknum
að halda vöku sinni í sjávarútvegs-
málum og ekki missa sjónar á viss-
um grundvallaratriðum. Lokakafli
ályktunar landsfundar um sjávarút-
vegsmál var svona:
„Fiskistofnarnir á Islandsmiðum
eru enn sem fyrr okkar dýrmætasta
sameign og á sjávarútvegi byggjast
lífskjör þjóðarinnar. Yfirráðum okk-
ar íslendinga yfir fískistofnum og
afrakstri þeirra má ekki stefna í
hættu og samskiptum við Evrópu-
bandalagið verði þannig háttað að
forræði yfir fiskimiðunum og nýting
þeirra haldist hjá Islendingum ein-
um. Kollsteypur í skilyrðum til
rekstrar sjávarútvegsfyrirtækja eru
beinlínis hættulegar efnahagslegu
sjálfstæði þjóðarinnar. Sjálfstæður
Björn Dagbjartsson
„Yfirráðum okkar Is-
lendinga yfir fiskistofn-
um og afrakstri þeirra
má ekki stefna í hættu
og samskiptum við Evr-
ópubandalagið verði
þannig háttað að for-
ræði yfir f iskimiðunum
og nýting þeirra haldist
hjá Islendingum ein-
um.“
atvinnurekstur í sjávarútvegi er
hornsteinn okkar útflutningsversl-
unar, sem ekki má bijóta niður með
innbyrðis deilum meðal lands-
manna.“
Höfundur er formaður
sjá varútvegsnefndnr
Sjálfstæðisflokksins.
Frank Lacy, komdu aftur
Jass
Guðjón Guðmundsson
Það var heitt í kolunum í Púls-
inum sl. fimmtudags- og föstu-
dagskvöld Á staðnum var Tríó
Tómasar R. Einarssonar, sem skip-
aður er Tómasi, Sigurði Flosasyni
og Eyþóri Gunnarssyni, en gestir
voru Pétur Östlund trommuleikar-
inn góðkunni í Svíaríki og Frank
Lacy, ein helsta vonarstjama
Bandaríkjamanna í básúnu- og
hornadeildinni.
Það var auðheyranlegt á salnum
strax á fimmtudagskvöld að búist
var við stórtíðindum og þau létu
ekki á sér standa. Leikin voru ný
verk eftir Tómas, öll í „mainstre-
am“-anda, hörkurammar fyrir þá
snjöllu sólista sem á sviðinu voru.
Leikið var Vaskir vaskir menn,
blúskenndum stórsveitarfíling, og
áheyrendur þurftu ekki að velkjast
í vafa lengur. Þeir höfðu veðjað á
rétta hestinn. Frank Lacy viðþols-
laus gagnvart hljómaklisjum og
reif þær niður í öreindir í kraftm-
iklum blæstri áður en þær náðu
hlustum. Ekkert sem hann lék
þessi tvö kvöld líktist nokkru öðru
sem áður hefur heyrst í básúnu-
blæstri hér á landi. Lacy lék einn-
ig á blending af flúgelhorni og
kornetti, oft á yfirtónum sem
minntu á tækni saxafónleikara
þegar þeir rétt bíta í blaðið til að
rífa tóninn. Aðspurður um hvernig
þetta væri gert sagði hann einbeit-
inguna skipta öllu máli, „hugsi
maður hátt og fylgi því í einbeit-
ingunni gerist það. Þetta gerðist í
kvöld en ég veit ekki hvort ég
geti endurtekið það annað kvöld.“
Það gerði hann samt.
Þessi 32 ára blásari hafði hitt á
sín albestu kvöld á Púlsinum á
íslandi og hver veit nema hann
hefði rokið úr 5. sæti yfir hæfileik-
aríkustu básúnuleikara heimsins í
eitt af fimm efstu sætum þeirra
bestu hefðu útsendarar Down Beat
verið á meðal áheyrenda. Lacy
beitir einnig hringöndun og heldur
tóni í allt að hálfa klukkustund
viðstöðulaust. Undir öllum blæstr-
inum hélt Pétur Östlund uppi ótrú-
lega fjölskrúðugu bíti ásamt Tóm-
asi og tynerískir taktar liðu frá
Eyþóri í óborganlegum sólóum, en
baritónninn hjá Sigurði minnti á
ekkert annað en vorið í íslenskum
jassi.
Þeir félagar hafa nú lokið við
að hljóðrita þetta efni og er platan
væntanleg síðar í mánuðinum, en
ekki er útilokað að Lacy komi hing-
að aftur í sumar með hljómsveit
sinni sem fer í tónleikaför til Evr-
ópu.
Skammt er stórra högga á milli
því í kvöld leika á Púlsinum enski
tenórsaxafónleikarinn John Miles,
sem starfar með eigin hljómsveit
í London. Hann hefur leikið með
mörgum af samstarfsmönnum Art
Blakey, en með honum í kvöld
verða Egill B. Hreinsson píanóleik-
ari, Einar Valur Scheving tromm-
ari og Tómas R. Einarsson bassa.