Morgunblaðið - 07.04.1991, Blaðsíða 19

mkémLMö'mmmm)' mmm
tt
Afe lotónni
porbjöm Árnason
fcennU*',:
próM*9ur
W8M
H«sti póls
pyníi
fituhlnM”"
W8M/M
12 f
prófdaflur 1 *•
•yíott 250
H*stt púls '50
Pvjnqd 6°'
fituhlutfa" 20
vrstt/kh 2-E
betra:
oröiö hefur
f ituhiutf*" h*
tn P»* «m5Yi
hreinni fi»« «’
(kemst í__U
BreytirQ
VBtt/M-
t»^n9d
svo sannarlega einn þátturinn í
endurhæfingunni.
Eftirtektai’vert er hversu já-
kvætt bæði starfsfólk og sjúkling-
ar eru og kannski er það ekki
undarlegt. Það hlýtur að vera
gaman að sjá aðra taka framförum
og líka gaman að vera sá sem
framförum tekur.
Þetta ræddum við um í „fjall-
göngunni“ eftir hádegið, en sú
ganga stóð yfir í tvo tíma og ætl-
aði mig lifandi að drepa. Hjarta-
sjúklingarnir voru hins vegar létt
móðir eins og þeir nefndu það.
íþróttafræðingurinn Lárus Marin-
usson virðist í fyrstu ganga afar
hægt og virðulega en í rauninni
skálmar hann eða „gengur fram
af fólki“ eins og ein konan'komst
að orði.
Að öllu óbreyttu hefðu þau Erla
og Þorbjörn farið á þrekhjólið eft-
ir hádegið og var ég fegin að losna
við þann ófögnuð, nógir voru
strengirnir eftir gönguna. Verra
þótti mér að missa af slökunaræf-
ingunum, mér skildist á Þorbirni
og Erlu að þau kynnu orðið að
Því miður eru ekki allir svo
heppnir að fá þjálfun og fræðslu
á Reykjalundi, því ekki stækkar
húsið þótt sjúklingum fjölgi, en
allra verst er þó að þurfa að veikj-
ast til að fá önnur viðhorf til lífsins.
eru með sjúkdóma innan miðtaug-
akerfis, lungnasjúkdóma, geðsjúk-
dóma, bæklunarsjúkdóma, berkla-
veiki og aðra sjúkdóma.
Dagurinn á Reykjalundi er skip-
ulagður upp á mínútu og hjarta-
sjúklingamir tveir sem ég elti á
röndum, Þorbjörn Árnason og Erla
Markúsdóttir, ganga bæði með
stundatöflur upp á vasann. „Póli-
tík hússins“ eins og þar stendur
er sú, að starfsfólk og vistmenn
skili nokkurn veginn sama dags-
verki. Þjálfunarprógramm sjúkl-
inganna tekur því minnst átta tíma
á dag.
Erla og Þorbjöm fara sitt í
hvora leikfimina og ég vel að fara
með Erlu í þá sem er aðeins létt-
ari. Leikfimitímar em mismunandi
þungir og em allir vistmenn sam-
an, hver svo sem sjúkdómurinn er.
Þetta virðist ósköp meinlaust í
fyrstu, maður gengur svona fram
og til baka, hoppar aðeins til og
teygir sig á alla kanta í leiðinni
undir þægilegri dansmúsik, en svo
er farið í keppni. Mönnum er skipt
í fjóra hópa og íþróttafræðingur-
inn brýnir fyrir mönnum að svindla
ekki. Allir svindla sem vettlingi
geta valdið og maður svitnar af
spennu og æsingi.
Tilgangur með leikjum sem
þessum er sá að menn finni sjálfir
út hversu mikið þeir mega reyna
á sig. En það er ekki nóg að vita
hversu mikið puð hjartað þolir, líka
verður að vita hvaða fæða hentar
því best.
Þeg:ar allir hafa púlað hjá íþrótt-
afræðingunum, sem em þrír á
staðnum, er skundað í fyrirlestur
til hjúkrunarfræðingsins Maríu
Guðmundsdóttur, sem fræðir
hjartasjúklinga um natríummagn
í fæðu.„Það er hræðilegt að sjá
þvemig menn demba salti yfir
matinn áður en þeir smakka
„labb-rabbtæki“ og Viðeigandi lyf.
‘Eg fór með Þorbimi að sjálf-
sögðu í erfiðustu gönguna, enda
er hún ætluð þrekmönnum. Var
stormað um holt og hæðir um-
hverfis Reykjalund og á svo mikl-
um hraða að hinir skrefstuttu urðu
að hlaupa við fót mestallan tím-
ann. Fyrir óvana menn er ganga
þessi afar ströng og sótti því mik-
il þreyta og syfja að þeim í hádeg-
inu. Ekki skánaði ástandið við að
borða gómsætt saltkjötið sem var
á boðstólum. María hafði nefnt að
ekki væri hægt að gefa hjarta-
sjúklingum sama fæði og bakveik-
um til dæmis og væri ætlunin að
breyta því. Til allrar lukku var
ekki búið að gera slíkar ráðstafan-
ir, en ansi var það hart hversu
naumlega stúlkurnar í mötuneyt-
inu skömmtuðu kvenfólkinu salt-
kjötið. Á diskana hjá karlmönnun-
um aftur á móti hrúguðu þær kjöt-
inu, og þvi hærri sem þeir voru
ve'xti því kúfaðri voru diskarnir.
Eins og gefur að skilja fóru marg-
ar konur í fýlu en ólundin hvarf
þó við að drekka kaffi með „lá-
varðadeild Reykjalundar“. í einu
horninu drukku nokkrir hjarta-
sjúklingar ásamt öðrum sjúkling-
um hádegiskaffið sitt eða teið og
sögðu smásögur. Erla kallaði þetta
„fjölskylduna11 sína og sagði við
mig að mannlegu samskiptin væru
Þrekpróf hjá Mörtu Guðjónsdóttur, sem er ánægð með árangurinn
hjá Þorbirni. Hann hefur misst fitu sem samsvarar 11 boxum af
smjörva. Menn eiga að geta hjólað 1 watt á hvert kíló, yfirleitt kemst
fólk yfir 100 wött, íþróttamenn geta komist í 400 wött.
hann,“ segir hún. Ákveðin kona
og röggsöm og sumir nota greini-
lega alltof mikið salt því þeir hósta
og fara hjá sér.
Hún segir að enginn munur sé
á hafsalti og matarsalti, krydd
geti menn auðveldlega ræktað í
eldhúsglugganum hjá sér og að
samsetta kryddið, eins og t.d. sítr-
ónupipar, sé afar slæmt fyrir
hjartasjúklinga.
„En það er svo gott á grillið,“
segir Þorbjöm.
„Ég veit það,“ segir hún þurr-
lega og hefur auðsjáanlega reynsl-
una. Síðan fræðir hún menn um
fæðuval yfirleitt, segir þeim að
forðast unnar kjötvörur, en borða
grænmeti og ávexti.
Á Reykjalundi fara menn ekki ein-
ungis í leikfimi, heldur einnig á
þrekhjól fyrir hjarta, þrekhjól fyrir
lungu, í heilsuþjálfunartíma, sund-
þjálfun og göngur. Eilífar göngur.
Gengið er reglulega fyrir hádegi
í klukkutíma og einu sinni í mán-
uði er farið í tveggja tima „fjall-
göngu“. Þennan dag vildi svo vel
til að fjallgangan var á dagskrá
og gengu því sumir í klukkutíma
fyrir hádegi og tvo tíma eftir há-
degi.
Göngurnar fyrir hádegi em mis-
þungar eins og leikfimin og geng-
ur ætíð íþróttafræðingur á undan
og sjúkraliði á eftir, báðir með
Leikfimi sem leynir á sér. Heimir Bergsson hitar menn upp.
-.<- v ' - -•
Lávarðadeild Reykja-
lundar. Frá vinstri:
Anna Geirsdóttir, Jón
Levy, Guðleifur Sig-
urjónsson, Kristján
Stefánsson, Guð-
mundur Bjarnason og
Erla Markúsdóttir.
Standandi: Hafdís
Moldoff og Knútur
Einarsson.